حال دانشگاه‌های ما اصلا خوب نیست/مدرک‌ فروشی و تخلفات علمی مسئولان

اوستا نیوز: فساد در بطن این نظام آموزشی و ساختار آن وارد شده و آنجا ریشه دوانده است…شیوع تقلب علمی به دانشگاه‌ها در دولت‌های نهم و دهم برخی به صورت محرز و در روز روشن انجام دادند در حالی که بعدها مشخص شد برخی مدارک تحصیلی خود را خریداری کرده و این مدارک نامعتبر بود…

 

سال‌هاست تراکت‌های فروش پایان نامه یا مقالات علمی و ISI را بر در و دیوار خیابان‌ها و به ویژه میدان پرتردد انقلاب تهران می‌بینیم.
 

تخلفات علمی یعنی به نام خود زدن و به نام خود کردن آن چیزی که دیگری به آن اندیشیده و آن را نگاشته است. حال می‌تواند این به نام خود خریدن پایان نامه و مقاله باشد یا خرید مدرک یا صندلی دانشگاه و امکان بورسیه و حتی در فضای مجازی با گرفتن دو دکمه copy و paste. شاید ماه‌ها و سال‌ها زمان صرف شده باشد تا یک محقق و اندیشمند مطلبی را بنویسد اما برخی افراد با ظرف چند دقیقه همه آن یافته‌ها را به نام خود می‌کنند. آن طور که مشخص است این کارها با دزدی فرقی ندارد. سرقت علمی در اصل حتی از سرقت مالی هم بدتر است زیرا بااین کار افراد جایگاه تحقیق و اندیشه را در جامعه و نزد افکار عمومی پایین می‌آورند و روحیه تحقیق و تلاش برای کسب نتیجه را بی‌ارزش جلوه می‌دهند.

یک جامعه‌شناس درباره تصویب لایحه مقابله با تخلفات علمی به «آرمان» می‌گوید: باید پرسید آیا می‌توانیم امیدوار باشیم دیگر تراکت‌ها و آگهی‌هایی مبنی بر فروش پایان نامه یا مقالات علمی را در سطح شهرها نبینیم؟ سعید معیدفر به سوالی که خودش طرح کرده است پاسخ می‌دهد و می‌گوید: این اتفاق نخواهد افتاد، زیرا فساد در بطن این نظام آموزشی و ساختار آن وارد شده و آنجا ریشه دوانده است. این جامعه‌شناس دولت قبل و مسئولان آن را عامل اصلی و شیوع تقلب علمی به دانشگاه‌ها می‌داند و می‌گوید: در دولت‌های نهم و دهم برخی به صورت محرز و در روز روشن انجام دادند و این مساله فقط منحصر به او نبود.

 

در حالی که بعدها مشخص شد برخی مدارک تحصیلی خود را خریداری کرده و این مدارک نامعتبر بود. معیدفر ادامه می‌دهد: متاسفانه مساله تخلف در دانشگاه چیزی نیست که اگر وارد یک محیط آموزشی شد بتوان راحت و به سرعت آن را از بین برده و آثار آن را محو کرد و هنوز جو دانشگاه‌ها و مراکز علمی ما ازاین فسادها پاک نشده است. این جامعه شناس در توضیح انواع فساد علمی در دولت قبل می‌گوید: این مساله به جز در میان مسئولان و مدارک تحصیلی شبهه ناک در ورودی دانشگاه‌ها و امتحانات پذیرش دانشگاه‌های معتبر، بورسیه‌ها و ارتقای اعضای هیات علمی نیز دیده می‌شد و باعث شد کمی‌گرایی در آموزش جای کیفی‌گرایی را بگیرد. این جامعه شناس عنوان می‌کند: وضع علمی کشور بر خلاف آمارهایی که سعی دارد رتبه بالای ایران در مقالات علمی دنیا نشان دهد و به‌رغم تلاش نخبگان ایرانی اصلا خوب نیست و فرم گرایی و کمیت‌گرایی روح حاکم بر فضای علمی کشور را مخدوش کرده است. معیدفر با انتقاد از دولت یازدهم عنوان می‌کند: هرچند در این دولت تخلفات علمی و مدرک فروشی حداقل در سطح مسئولان را ندیدیم اما دولت یازدهم به همه موضوعات توجه کرده و برای آن برنامه داشته است به جز دانشگاه و مشکلات آن.

 

او می‌گوید: نمایندگان مجلس و اعضای کمیسیون آموزش تاکنون هیچ تصمیمی که منجر به تغییر هرچند اندک در فضای دانشگاه‌های کشور شود را انجام نداده‌اند و از این نظر عملکرد دولت فعلی در حوزه دانشگاه چندان رضایت‌بخش نیست.