چرا کشورهای حاشیه خلیج فارس حریف ایران نیستند؟

یکی از مناطق بمباران شده توسط عربستان سعودی در یمنرولاند الیوت بران
در صحنه امروز خاورمیانه، کشورهای حاشیه خلیج فارس مشغول تهیه هواپیما و جت های جنگی هستند حال آن که ایران در مناطق جنگی، کنترل زمین را به دست می گیرد. این، دست کم، پیامی بود از جانب وزیر دفاع آمریکا، «اشتون کارتر» در مصاحبه ای در هفته گذشته با «آتلانتیک».
 
کارتر می گوید: «ببینید ایرانی ها کجاها قادر هستند نفوذ خود را گسترش دهند، کجا وارد بازی می شوند؛ روی زمین». کارتر در مورد متحدان عرب آمریکا در منطقه، یعنی اعضای «شورای همکاری کشورهای خلیج فارس» که شامل عربستان سعودی، کویت، بحرین، امارات، عمان و قطر می شود، با نگاهی انتقادی صحبت کرد: «این کشورها در ارتفاع سی هزار پایی حضور دارند و بیشتر مایل اند تا به جت های جنگنده پیشرفته دست یابند تا این که برای آموزش و استقرار نیروهای زمینی و نیروهای عملیات ویژه اقدام کنند».
با این که‌ آمریکا، بریتانیا، و دیگر قدرت های غربی همیشه متحدان خود را در حاشیه خلیج فارس با آخرین تسلیحات نظامی تجهیز کرده اند، ولی حرف های کارتر سرخوردگی ها و ناامیدی های دیرینه آمریکا را نشان می دهد.
 
«مارتین ریردان»، مشاور «گروه صوفان» (Soufan Group) در دوحه، می گوید: «[کارتر] رک و صریح حرف زد. تعجب کردم. ولی حرف هایش دقیق بود». به گفته ریردان، «نیروی قدس» ایران در عراق به نظامیان شیعه مشاوره می دهد، و از آن سو، تخمین زده می شود که در سوریه حدود ۲۰۰۰ تا ۴۰۰۰ تن از نیروهای ایرانی حضور دارند. در درگیرهای اخیر در سوریه، یکی از فرماندهان ارشد نظامی و یکی از مستشاران ارشد سپاه پاسداران ایران  کشته شد.
 
از آن سو، «حزب الله» لبنان که از حمایت ایران برخوردار است هزاران نیروی خود را در سوریه به خدمت گرفته است.
 
به اعتقاد ریردان، در یمن این باور وجود دارد که نیروی قدس ایران و حزب الله به حوثی ها کمک می کنند تا جنگ خود را با حکومت یمن که از حمایت «شورای همکاری کشورهای خلیج فارس» برخوردار است ادامه دهند.
 
در این میان، کشورهای حاشیه خلیج فارس نیز از این که می بینند آمریکا و قدرت های غربی نیرو و نفوذ ایران را در منطقه مهار نمی کنند سرخورده می شوند.
 
«مایکل استیونز»، پژوهشگر «مؤسسه سلطنتی خدمات متحده»، اندیشکده ای مستقر در لندن که به امور دفاعی می پردازد، معتقد است که «کشورهای حاشیه خلیج فارس احساس می کنند که غرب در امنیت خلیج فارس سرمایه گذاری نمی کند. پاسخ ما هم به آن ها این بوده که ما به شما سیستم های تسلیحاتی مختلفی فروخته ایم، به شما آموزش داده ایم، از شما حمایت لوژیستیک کرده ایم. اگر از وضعیت منطقه راضی نیستید، شما هم باید خودتان پا پیش بگذارید و نقش خود را ایفا کنید».
اختلاف با خلیج
یکی از دلایل شکاف و اخلاف میان آمریکا و متحدانش در حاشیه خلیج فارس برداشت های متفاوت آن ها از تهدیدهای اصلی در منطقه است. آمریکا اولویت خود را نابودی «دولت اسلامی» یا همان «داعش» قرار داده، حال آن که دولت های حاشیه خلیج فارس دشمن اصلی خود را ایران می دانند.
 
جنگ داخلی سوریه، از یک سو، و توافق هسته ای ایران با قدرت های جهان، از سوی دیگر، به شکاف میان آمریکا و دولت های حاشیه خلیج فارس را دامن زده است.
 
به گفته استیونز، «نگاه دو طرف به شرایط عمیقاً متفاوت است. غرب معتقد است ایران در امور منطقه همکاری می کند و به دلیل تعهدات دیپلماتیک تا حدودی مهار شده است». ولی کشورهای حاشیه خلیج فارس، به خصوص عربستان سعودی و امارات متحده عربی، ایران را دلیل اصلی بی ثباتی در منطقه می دانند، و معتقد اند حمایت ایران از بشار اسد ریشه اصلی افراطی گرایی شیعی از جمله ظهور «دولت اسلامی» است.
 
«علیرضا نادر»، از «مؤسسه تحقیقاتی رند»، بر این نظر است که «دولت های حاشیه خلیج فارس به ویژه عربستان سعودی و امارات متحده عربی از ایران می خواهند تا دخالت و نفوذ خود را در سوریه بالکل قطع کند. به احتمال زیاد، بسیاری از این کشورها از آمریکا می خواهند تا تمام همت و انرژی خود را عیله ایران به کار بگیرد».
 
از این گذشته، دولت های حاشیه خلیج فارس نگرانِ این هم هستند که توافق هسته ای ایران، که دیپلماسی بی سابقه ای را میان آمریکا و ایرانِ پس از انقلاب در خود گنجانده، درهای همکاری را به روی این دو کشور باز کند.
 
به اعتقاد نادر «آمریکا در موقعیت غریبی قرار دارد. هم باید متحدانش را راضی نگه دارد و هم باید با ایران، یکی از رقبای اصلی خود در منطقه، برای حل بحران های منطقه همکاری کند؛ هم در سوریه و هم درعراق».
 
لازم به ذکر است که دخالت نظامی دولت های حاشیه خلیج فارس در جنگ داخلی یمن نیز به سرخوردگی متحدان غربی شان دامن زده است. از ماه مارس به این سو، عربستان سعودی و دیگر کشورهای حاشیه خلیج فارس دست به حملاتی هوایی علیه حوثی ها زده اند، و معتقد اند که این گروه از حمایت و پشتیبانی ایران برخوردار می شود. این حملات هوایی بی آن که واقعاً لزومی برایش وجود داشته باشد تخریب کننده بوده ولی از نظر نظامی نیز بی حاصل بوده است.
 
کارتر در مصاحبه اش با «آتلانتیک» اظهار کرده که خرید جت پیشرفته از آمریکا «در زمانی که حوثی ها یمن را در اشغال خود قرار داده اند هیچ حاصلی ندارد».
 
به گفته استیونز، متحدان غربی کشورهای حاشیه خلیج فارس نمی خواهند این کشورها همان راهی را در پیش بگیرند که در مورد یمن در پیش گرفتند: «آن چه در حال  حاضر می بینید فاجعه ای انسانی است».به نظر استیونز، کشورهای حاشیه خلیج فارس احتمالاً در مورد دخالت های ایران در یمن نگاه اغراق شده ای دارند. «هیچ سند و مدرکی وجود ندارد که نشان دهد نیروهای ایرانی در خاک یمن مشغول نبرد باشند». حملات هوایی به رهبری عربستان سعودی چه بسا حتی به نفع ایران بوده است. آن طور که استیونز می گوید: «در مورد نفوذ ایران مبالغه شده، ولی ایرانی ها از همین نکته در تبلیغات خود استفاده کرده اند و عربستان سعودی را بی لیاقت و ناتوان تصویر کرده اند».
 رزمندگان اهل خلیج نیستند
کارتر از دولت های حاشیه خلیج فارس انتقاد می کند که به نیروهای ویژه و نیروهای زمینی، منابع کافی تزریق نمی کند. از امارات متحده عربی هم انتقاد می کند که در عرض یک روز جنگ در یمن، ۴۵ تن از نیروهای خود را از دست می دهد.
 
ریردان می گوید: «باید ارتش زمینی داشته باشید. نباید فرض کرد که همه کار را می توان با نیروی هوایی پیش برد. نمی توانید فقط از طریق نیروی هوایی در جنگ پیروز شوید. باید کسی را هم در زمین داشته باشید تا خانه به خانه سر بزند و از نزدیک تصویری در اختیار شما قرار دهد. ولی این کاری است که آن ها [دولت های حاشیه خلیج فارس] نمی خواهند انجام دهند».
 
به اعتقاد ریردان، واحدهای عملیات ویژه هم می توانند کاملاً مؤثر باشند. می توانند گزینه خوبی به جای استقرار گردان ها و تیپ ها روی زمین باشند. امارات متحده عربی از نیروهای ویژه ورزیده ای برخوردار است. با این حال، بسیاری از کشورهای حاشیه خلیج فارس ترجیح می دهند عملیات جنگی را کشورهای دیگری به عهده بگیرند. «نیروهای زمینی در یمن توسط سعودی ها، اماراتی ها و قطری ها هدایت می شوند، ولی رزمنده ها، آن هایی که در میدان جنگ هستند، از حاشیه خلیج فارس نمی آیند».
 
به گفته ریردان، «آن ها از خانواده های متمولی نمی آیند که این سربازان جوان را در یمن روانه میدان جنگ کرده باشند». قطر و امارات نیروهایی را به خدمت گرفته اند که یا یمنی الاصل هستند و یا هم از کشورهای دیگری می آیند. «ببینید، هر کس آن جا می رود برای پول می رود».
 
و پول - یعنی ثروت نفت که بر خلاف ایران، دچار تحریم نبوده و بین جمعیت بزرگی تقسیم نشده - یکی از دلایل عمده ای است که باعث می شود کشورهای حاشیه خلیج فارس را حریفی برای ایران محسوب نشوند. ریردان می گوید: «یکی از دلایل اصلی این نکته به طبقه و موقعیت اجتماعی بر می گردد. وقتی کشوری دارید که تمامش از طبقه مرفه تشکیل شده است، از نیروی زمینی قوی ای برخوردار نخواهد بود. در کشورهای حاشیه خلیج فارس، دو نسل گذشته در سطحی زندگی کرده اند که به این سادگی حاضر نمی توانند نیروی نظامی کاٰرآمدی تولید کنند ».
 
علیرضا نادر می گوید ایران حقیقتاً از امکانات و ظرفیت هایی برخوردار است که کشورهای حاشیه خلیج فارس از آن بی بهره اند. ایران از «نماینده» های خود به شکل مؤثرتری استفاده می کند، و ابایی ندارد که روی زمین تلفات بدهد. به گفته او، «ایران می خواهد ریسک های بزرگ تری بکند. آیا این لزوماً تصمیم عاقلانه ای است؟ جای بحث دارد. ایران نقش مستقیمی در سوریه دارد ولی در عین حال آدم های خود و مبالغ زیادی از ثروت خود را از دست می دهد».
 
آمریکا و کشورهای حاشیه خلیج فارس اتحاد غریبی دارند، با این حال، این نقش ایران در منطقه است که همچنان آن ها را به هم پیوند می دهد.
 
آن طور که نادر می گوید، «تا زمانی که حکومت انقلابی در ایران، که مخالف منافع آمریکا است، به حیات خود ادامه دهد، آمریکا به متحدانی در منطقه نیاز خواهد داشت تا رو به روی ایران بایستد. آیا ممکن است در آینده، ایران برای منافع آمریکا و متحدانش تهدید کمرنگ تری محسوب شود؟ به نظر من، ممکن است، ولی هم به زمان نیاز دارد و هم به تغییر در رهبری ایران».
+114
رأی دهید
-18

  • قدیمی ترین ها
  • جدیدترین ها
  • بهترین ها
  • بدترین ها
  • دیدگاه خوانندگان
    ۴۳
    fdsa60 - تهران، ایران

    علت اصلی اینه که خون ایرانی تو رگهای ما جریان داره.مردان وطنم ایستاده میمیرند .175 شهید غواص رو یادتونه در کناره های اروند رود با دستهای بسته زنده بگور کردند ؟؟ خون همون سربازها درون رگهای مردم منه.
    47
    221
    یکشنبه ۲۴ آبان ۱۳۹۴ - ۱۱:۳۸
    پاسخ شما چیست؟
    0%
    ارسال پاسخ
    ۴۳
    united-iran - ملبورن، استرالیا

    منتظر فرمایشات افسر پلیس فتا جناب سرباز رهبر هستیم تا ما را در خصوص پدر نوین ایران و همچنین خائنین رهنمود فرمایند.
    24
    65
    یکشنبه ۲۴ آبان ۱۳۹۴ - ۱۱:۴۱
    پاسخ شما چیست؟
    0%
    ارسال پاسخ
    ۵۰
    forogh - اصفهان، ایران

    غرب پیش از هر چیز منافع خودش را در نظر می‌گیرد کسی‌ در منطقه سلاح می‌خواهد چه بهتر میفروشد هنگامی که شاه ایران دیگه فایدهی نداشت ترتیبی داد و آخوند را آورد حالا آخوند باج خود را همواره برای ماندن می‌پردازد پس بماند طوری نیست صدام را اول تا دندان مسلح کرد وقتی‌ بر خلاف منافع غرب به کویت حمله کرد آنرا سرنگون کرد نتیجه این که هر ملتی اگر منتظر ایجاد تحول به دست کشور دیگری باشد سرنوشت ما را دارد ۳۵ سال است منتظر تغیرات در کشور هستیم اما غرب آخوند را لازم دارد.
    16
    110
    یکشنبه ۲۴ آبان ۱۳۹۴ - ۱۱:۵۱
    پاسخ شما چیست؟
    0%
    ارسال پاسخ
    ۴۵
    amirHassna - سیدنی، استرالیا

    با اینکه از اخوندکها دل خوشی ندارم اما همیشه به ایرانی بودن خودم افتخار می کنم و با اینکه می دونم چقدر مشکلات فرهنگی داریم هنوز هم مطمئن هستم نه اعراب و نه امریکا جرات حمله به ایران رو ندارن چون می دونن ایرانیا از جمله خودم برای خاک ایران مایه می ذارن چه ترک چه لر چه کسانیکه داخل ایران هستن و یا مثل من خارج زندگی می کنن اما خوب بنده منکر مشکلات فرهنگی و سیاسی ایران هم نیستم و امیدوارم دین عقب گرای اسلام روزی در ایران ریشه کن بشه و سایه دموکراسی بر ایران حاکم بشه و مردم هم روی ارامش رو ببینن.
    32
    136
    یکشنبه ۲۴ آبان ۱۳۹۴ - ۱۱:۵۳
    پاسخ شما چیست؟
    0%
    ارسال پاسخ
    ۵۰
    Cyrusiii - لیدز، انگلستان
    ایران هیچ جا نیرو رو زمین نداره، مگر تعدادی فرمانده در سوریه. در یمن در عراق و لبنان این طرفدار‌های ایران هستند که قدرت را بدست دارند، و جنگده‌های زمینی‌ دارند. دلیل اینکه عرب‌ها روی زمین حضور ندارند اینه که رو زمین طرفداری ندارند. میخوان با پول نفوذ داشته باشند که نمی‌شه، پس مجبورند با جیت‌های جنگی وارد میدان بشند که آخرش بجز شکست براشون چیزی نداره.
    29
    40
    یکشنبه ۲۴ آبان ۱۳۹۴ - ۱۱:۵۸
    پاسخ شما چیست؟
    0%
    ارسال پاسخ
    ۲۵
    romano - تهران، ایران
    هموطنان عزیز با این حرفها باد نشید قدرت خوبه تا موقعی که جانت رو حفظ کنه وگرنه قبرستانها پر آدم شجاع احمقه! این پدرسوخته ها میخوان با جنگ ایران برای اینها امنیت درست کنند!!! (ارواح خیک عمتون. لطفا روی جمله من دقیق بشین ببینید چه خوابهایی دارن مبینید و چقدر بیشرفند). خوب بر فرض مثال که ایران مسلط بشه مثل عربهای سعودی (رو راست باشیم ریشه فساد ترور از این منطقه است) آدم می کشه؟ حداقل یک امنیت نصفه نیمه بهشون میده (کاری به حکومت لعنتی خودمون ندارم ولی اگر داعش بغداد نیومد از صدقه سری ایران و کردهاست). اینها می خوان سیر اسلحه به این ترسو ها بفروشن و عرب هم جنگ رو مثل تیم فوتبال می بینه داورو بخر بازیکن بخر خلاصه همچی بخر الا مثل مرد بازی کن! و اگر در این حین و دار جنگی هم شد از هر طرف کشته و ضعیف شود بنفع اونور ( شما فقط یک لحظه اتحاد نظامی مانند آفریقا رو برای خاور میانه تا هند فرض کنید پشت قبالشم چین و روسیه رو بزارید ببینید اینها چرا دارن خاورمیانه رو به خون و جنگ می کشن) کمی قبلتر اختلاف ما با عربستانیها بر سر محمد الدعایه دروازهبان بود حالا داره به جنگ قاره ای می کشه.
    12
    28
    یکشنبه ۲۴ آبان ۱۳۹۴ - ۱۲:۴۷
    پاسخ شما چیست؟
    0%
    ارسال پاسخ
    ۲۵
    romano - تهران، ایران

    ما با شهامت و وطن پرستیم اما خر نیستیم خر خودتونید.
    11
    59
    یکشنبه ۲۴ آبان ۱۳۹۴ - ۱۲:۴۸
    پاسخ شما چیست؟
    0%
    ارسال پاسخ
    ۵۳
    رزم جو - لوس انجلس، ایالات متحده امریکا

    اشتباه نکنم میخوان ایران و عرب‌ها رو مستقیم در گیر هم دیگه کنند از یه طرف کلی‌ پول میره تو جیبشون بابت فروش سلاح به اعراب و از طرفی‌ ایران رو میخوان زمین بزنن. بعدش میشینن کنار از اینکه ایران و اعراب دارند هم دیگرو لاتو پار میکنند لذت میبرند. مگه جنگ ایران و عراق برنده‌ای داشت؟ هردو طرف منابع هم رو از بین بردن بدون اینکه پیروزی نصیب کسی‌ بشه کی‌ بردشو کرد؟ کی‌ ضررشو؟ کلی‌ پول ریخته شد به حساب این شرکت‌های سلاح سازی ضررش رفت تو چشم ملته ایران و عراق. دوباره میخواند همین برنامه‌رو اجرا کنند.
    1
    56
    یکشنبه ۲۴ آبان ۱۳۹۴ - ۱۳:۳۲
    پاسخ شما چیست؟
    0%
    ارسال پاسخ
    ۷۹
    ایوان مدائن - فرانکفورت، آلمان

    آمریکا داره هندونه زیر بغل هر دو میگذاره که دوباره جنگ راه بیندازد و از آب گلالود ماهی‌ بگیره
    8
    52
    یکشنبه ۲۴ آبان ۱۳۹۴ - ۱۴:۰۷
    پاسخ شما چیست؟
    0%
    ارسال پاسخ
    ۴۸
    آلونا ازنامنسکایا - مسکو، روسیه

    آمریکاییها بعد از از دست دادن ایران سعی کردن کشوری را در منطقه جایگزین ایران کنند آنها کشورهای عربی را به شدت تجهیز کردند که تا جلوی ایران بایستند ولی به شدت شکست خوردند چون این کشورها هویتی ندارند یک مشت کشور جعلی استقلال یافته هستند که در برابر عظمت و تاریخ ایران حتی اگر نالایقانی بر مصدر حکومت ان باشند حرفی برای گفتن ندارند
    11
    44
    یکشنبه ۲۴ آبان ۱۳۹۴ - ۱۴:۵۶
    پاسخ شما چیست؟
    0%
    ارسال پاسخ
    ۴۴
    سعدی هستم - لندن، انگلستان
    از این بگذریم که نویسنده ی این مطلب انگار از عزیزان زحمت کش اطلاعات سپاه بوده ! . . اما دارم فکر میکنم در سال 88 که اون همه تظاهرات در اعتراض به حکومت برگذار شد و علاوه بر نیروی بسیج و لباس شخصی و غیره ، نیروهای عربی( احتمالا از لبنان و عراق بودن ) هم در کنار حکومت به سرکوب مردم پرداختند و حالا از این به بعد اگه حکومت یه کاری کنه که مورد اعتراض گسترده ی مردم باشه یا مثلا وضع اقتصادی بحرانی بشه و مردم بخاطر بیکاری و فقر دست به اعتراضات گسترده بزنند باید در کنار نیروهای بسیج و لباس شخصی و نیروهای لبنانی و عراقی ، نیروهایی رو هم از کشور یمن و سوریه و بحرین و چند کشور دیگه در کنار حکومت ببینیم که برای سرکوب مردم میان!. دوستان فکر میکنید با توجه به انحصار قدرت توسط سپاه و خفقان داخل کشور و از اونجاییکه نفوذ ایران در دیگر کشورها( بهتره بگیم نفوذ سپاه برای اهداف خودش) آیا به حکومت جسارت بیشتری در سرکوب و خفقان و انحصار قدرت نمیده؟!. ما ایرانی ها همیشه فریب ملاها رو خوردیم و وقتی به کامنت ها و منفی ها و مثبت ها نگاه میکنیم میفهمیم که لیاقت ما اینه که ملاها حاکمان کشورمون باشن
    9
    24
    یکشنبه ۲۴ آبان ۱۳۹۴ - ۱۵:۳۱
    پاسخ شما چیست؟
    0%
    ارسال پاسخ
    نظر شما چیست؟
    جهت درج دیدگاه خود می بایست در سایت عضو شده و لوگین نمایید.