آشنایی با چاشنی‌های خوب و بد

چاشنی‌ها جایگاه پررنگی در میز غذا دارند. اصلاً خیلی‌ها غذا را به امید همین چاشنی‌ها و سس‌ها می‌خورند. اما قبل از اینکه هر ماده‌ی غذایی و هر خوراکی را سس‌باران کنید ترکیبات آن را به خوبی شناسایی کرده و در مورد خوب یا مضر بودن آن فکر کنید.

 

بسیاری از چاشنی‌ها با وجود اینکه خوشمزه و هوس‌برانگیز هستند اما خاصیت چندانی نداشته و بر عکس استفاده‌ی زیاد از آن‌ها می‌تواند به سلامتی آسیب برساند. در این مطلب با چند نمونه از این سس‌ها و خوب و بدشان بیشتر آشنا می‌شوید. لطفاً با ما همراه باشید.

گواکامول یک چاشنی مکزیکی معروف است و می‌توان آن را یک نمونه چاشنی فوق‌العاده‌ی تابستانی نامید. این سس از پوره‌ی آووکادو و آب لیموترش و ادویه‌های مختلف تهیه و به‌عنوان چاشنی در کنار غذاهای مکزیکی سرو می‌شود. این سس مکزیکی حاوی میزان زیادی چربی‌های مفید، فیبر، ویتامین‌ها و آنتی‌اکسیدان‌ها است. شما می‌توانید از این چاشنی در همبرگرها یا در کنار غذاهای مکزیکی مانند ناچو و کباب فاچیتاس استفاده کنید. برای دریافت طرز تهیه‌ی این غذاها می‌توانید جستجوی کوتاهی در اینترنت داشته باشید.

احتمالاً آشنایی بیشتری با سالسا دارید. یک چاشنی پرطرفدار حاوی میزان زیادی پیاز، گوجه‌فرنگی، فلفل دلمه‌ای و سبزیجات دیگر که بسیار اشتها برانگیز است. این چاشنی نیز یک انتخاب مناسب برای تهیه و مصرف در کنار غذا محسوب می‌شود. شما می‌توانید این سس را به جای کچاپ استفاده کنید. تنها ایرادی که می‌توان به سالسا گرفت تند و تیز بودن آن است. در نتیجه امکان دارد باعث سوزش معده در افراد حساس یا خانم‌های باردار شود.

سس خردل اگر بدون قند افزوده باشد یک انتخاب مناسب برای ارتقای سلامتی است. چون حاوی دانه‌های خردل، زردچوبه و پاپریکا است که همگی سرشار از آنتی‌اکسیدان‌های قوی هستند. سس خردل از قدیم حاوی کمی قند بوده است اما نه به‌اندازه‌ای که به سلامتی آسیب برساند. در حالت کلی سس خردل جزو چاشنی‌های خوب است.

سس‌های تند قند نداشته و سرشار از فلفل هستند که برای سلامتی خوب است. البته بهتر است بدانید که اکثر این سس‌ها حاوی میزان زیادی نمک نیز هستند که نقطه ضعف این چاشنی‌ها محسوب می‌شود. اگر بتوانید در منزل این چاشنی را تهیه و میزان نمک و فلفل آن را کنترل کنید یک چاشنی سالم و خوب خواهید داشت.

کچاپ جزو چاشنی‌های پرطرفدار بین کودکان و البته بزرگسالان است که با غذاهای زیادی قابل استفاده است. این چاشنی از گوجه‌فرنگی فراوان تهیه می‌شود و سرشار از لیکوپن (آنتی‌اکسیدانی قوی) و همچنین ویتامین C(بیش از خود گوجه‌فرنگی) است.

تا اینجای کار مشکلی ندارد و کچاپ یک سس فوق‌العاده برای سلامتی محسوب می‌شود. اما مشکل اینجاست که این سس حاوی قند و شربت ذرت نیز می‌باشد. زمانی که صحبت از چاقی به میان می‌آید انگشت اتهام به سمت شربت ذرت نشانه می‌رود. البته نیازی به محروم کردن خود از این سس خوشمزه نیست به شرطی که در مصرف آن زیاده‌روی نکنید.

حتی اگر مایونزی پیدا کنید که از 100 درصد روغن‌زیتون یا روغن هسته‌ی انگور تهیه شده باشد باز هم نمی‌توان ادعا کرد که این سس مفید است. علاوه بر این، ادعای رژیمی بودن این سس‌ها نیز صحت ندارد. اگر خیلی عاشق سس سفید هستید بهتر است نگاهی به ترکیبات آن بیندازید. البته می‌توانید سس مایونز را در منزل تهیه کنید. با این شیوه شاید بتوانید سس مایونز سالم‌تری داشته باشید.

فرانسوی‌ها یک سس معروف دارند که ترکیبی از روغن مایع، سرکه، نمک و فلفل است. فرانسوی‌ها به این سس روغن‌زیتون و سرکه وینگرت می‌گویند و برای صرف انواع سالادها استفاده می‌کند. آن‌ها معتقدند اگر وینگرت در منزل و با ترکیب سرکه، روغن‌زیتون یا روغن هسته‌ی انگور، دانه‌ی خردل، عسل و دیگر ترکیبات مفید تهیه شود جزو چاشنی‌های خوب و مفید است. اما اگر بخواهید وینگرت صنعتی تهیه کنید باید کمی حواستان را جمع کنید چون امکان دارد ترکیبات استفاده شده در تهیه‌ی آن به نفع سلامتی نباشد. بخصوص سس‌های رژیمی که در ازای کاهش چربی آن از میزان زیادی قند، نمک و افزودنی‌های نامناسب استفاده می‌شود.

سس باربکیو نیز مانند کچاپ است اما میزان گوجه‌فرنگی آن کم و قند آن بیشتر است. البته نمی‌توان این سس را چاشنی مضری معرفی کرد. اما لازم است که مانند کچاپ در مصرف آن دچار افراط نشوید.

هوموس از نخود، تاهینی، سیر، روغن‌زیتون و لیموترش تهیه می‌شود. به همین دلیل می‌توان گفت که یک چاشنی مفید و خوشمزه است. شما می‌توانید این سس را با سیب‌زمینی یا داخل ساندویچ (همانند رستوران‌های لبنانی) و یا با نان تست سرو کنید.

پستو یک سس ساده‌ی ایتالیایی است که از برگ ریحان، روغن‌زیتون، سیر و پنیر رنده شده تهیه و یکی از چاشنی‌های مفید محسوب می‌شود. این سس در کنار پاستاها، گوشت، پیتزا و غذاهای دیگر بسیار عالی است.