حس و حال خارجی بودن در ترکیه

احمد هاشمی، کارمند پیشین وزارت خارجه
بیش از سه سال است در ترکیه زندگی می کنم و بطور شخصی چندان با موارد خارجی ستیزی و نژادپرستی در ترکیه روبرو نبوده ام. مشکل اساسی ام زمانی است که به کلانشهر استانبول می روم و وقتی متوجه خارجی بودن من شوند درخواست مبالغ بالاتری می کنند. البته باید تاکید کنم بیشتر مشکلات خارجی ها در ترکیه، خودش را در مواجهه با راننده های تاکسی، رستوران ها و ترمینال ها نشان می دهد و نمی توان این حالت را به کل بخش های ترکیه تعمیم داد.
 
ترک ها عاشق خارجی ها هستند بشرطی که برای گردشگری و پول خرج کردن بیایند و چندان رویکرد انتقادی به مسائل این کشور نداشته باشند و از همه چیز آن تعریف و تمجید کنند. در عین حال، حرف و حدیث های زیادی درباره عرب ستیزی و بویژه احساسات ضد سوریه در ترکیه وجود دارد. این وضعیت با هجوم ناگهانی حدود 2 میلیون آواره سوریه ای به ترکیه ایجاد شده و بسیاری از مشکلات از جمله افزایش تکدی گری خیابانی، بیکاری، سرقت، نا امنی، موارد روسپی گری و تجاوز به حضور آوارگان سوریه ای نسبت داده می شود که در برخی موارد ادعاهای درستی هم هستند و من در سفر سال پیش خود به شهر غازیانتپ در نزدیکی مرز سوریه شاهد ناامنی و نابسامانی این شهر و مزاحمت های گدایان سوریه ای بودم.
 
در سفر اخیرم از بالیکسیر به استانبول خودم را یک شهروند ترک به نام "آحمت هاشیم اغلو Ahmet Haşimoğlu" معرفی کردم و در بازگشت از استانبول به بالیکسیر خودم را یک شهروند سوریه به نام "أبو أحمد الهاشمیAbu-Ahmad Al-Hashemi " اهل سوریه معرفی کردم تا با مقایسه این دو هویت فرضی، تلاش کنم حس و حال یک خارجی ساکن ترکیه را بهتر احساس کنم ولی آنچه اتفاق افتاد مرا متاثر و شگفت زده کرد.
 
البته قبل از هر چیز باید اعتراف کنم در کشور ترکیه در مقایسه با ایران میزان نژادپرستی و خارجی ستیزی بسیار کمتر است و فقدان رواداری در ایران، خود را در قالب عرب ستیزی، ترک ستیزی و افغان ستیزی روزانه ایرانیان نشان می دهد. بطور مثال تقریبا محال است شما شاهد صدور بخش نامه هایی از قبیل "ورود اتباع بیگانه به استخر، پارک و ... ممنوع است!" و یا "از پذیرش افاغنه معذوریم!" باشید. با این مقدمه به داستان سفرم به استانبول بازمی گردم.
 
معمولا در موقعیت های مختلف خودم را آحمت هاشیمی (Ahmet Haşimi) یعنی همان تلفظ ترکی احمد هاشمی معرفی می کنم و بعلت تسلط به زبان ترکی و شباهت ظاهری به ترک ها بندرت خارجی بودنم جلب توجه می کند و همانطور که پیشتر گفتم در این سه سالی که در ترکیه هستم چندان شاهد رفتار نژادپرستانه ای بر ضد خودم نبوده ام. در سفری که به استانبول داشتم یک اوغلو (oğlu)  هم به نام خانوادگی ام اضافه کردم تا با اسم آحمت هاشیم اغلو (Ahmet Haşimoğlu)  بطور کامل یک ترک تلقی بشوم و بدون هیچ مشکلی به استانبول رفتم ولی مشکلات من در خرید بلیت برگشت به بالیکسیر شروع شد.
 
در مسیر بازگشت و با توجه به شناختی که از فضای ضد سوریه ای در ترکیه داشتم خودم را ابواحمد الهاشمی اهل سوریه معرفی کردم و به زبان ترکی ولی با لهجه غلیظ عربی گفتم یک بلیت برای بالیکسیر می خواهم. متصدی فروش بلیت که احتمالا احساس کرد من یک سوریه ای درمانده، جنگ زده و غیرقابل دفاع هستم بجای بالیکسیر بلیت بورسا را به من فروخت. در ابتدا گفتم شاید این اشتباه، سهوی و ناخواسته باشد اما وقتی با سرویس آژانس مسافرتی به ترمینال رفتم و به من گفته شد برای بالیکسیر صندلی خالی وجود ندارد متوجه شدم تعمدی در کار است چرا که با اصرار من، این فرد از موضع خودش عقب نشینی کرد.
 
وقتی دیدم کلاه گشادی به سرم رفته صدای خودم را بلند کردم و گفتم می خواهم مدیریت شرکت پاموک کاله را ببینم که مامور صدور بلیت بعد از روبرو شدن با اعتراض جدی من گفت صندلی خالی برای بالیکسیر وجود دارد ولی من باید 20 لیر دیگر بدهم که با ادامه اعتراض من این مبلغ به 15 و نهایتا 10 لیر کاهش پیدا کرد و من یقین پیدا کردم که خارجی بودنم باعث دردسر و هزینه های بیشتر برای من شده است.
نکته جالب اینکه با وجود همه مشکلات و بعضا موارد نژادپرستی که در ترکیه وجود دارد این کشور همچنان گزینه اصلی برای سوریه ای ها است. دوستم حسن که اهل ادلب سوریه بوده و الان ساکن شهر بورسا است 30 سال در کشور لیبی و بطور موقت هم در کشورهای عربستان و امارات زندگی کرده ولی از ترکیه به عنوان بهترین گزینه نام می برد. او نسبت به بدرفتاری با سوریه ای در کشورهای عربی خیلی گله داشت.
 
حالا که نسبت به خارجی ستیزی در ترکیه نوشتم فکر می کنم بدور از انصاف است اگر اشاره نکنم بیش از 22 کشور عربی وجود دارد ولی ترکیه بیشترین بار پناهندگان سوری و عراقی را به دوش می کشد. به نظرم کشورهای ثروتمند عرب از قبیل عربستان، امارات، کویت و قطر هم نیاز دارند احساس مسئولیت پذیری بیشتری کرده و پذیرای بخشی از پناهندگان سوری باشند. همینطور معتقدم وقتی در آلمان به عنوان برترین اقتصاد اروپا بخاطر 200 هزار مهاجری که اخیرا وارد این کشور شده اند جنبش بزرگ ضد مهاجرتی و ضد اسلامی موسوم به "پگیدا" راه افتاده، باید در کنار انتقاد از موارد شایع خارجی ستیزی و نژادپرستی، از میزبانی کشورهایی مانند ایران و ترکیه که برای سال ها پذیرای میلیون ها آواره افغان و سوری بوده و هستند قدردانی و ستایش کرد.
 
در پایان باید بگویم مهاجرت اجباری از ایران، طرز فکر و نوع نگرش من به دنیا را تغییر داد. به این معنی که یک فرد تنها در کشور خودش بابت ساکن بودن و زندگی کردن در آنجا نیاز به توضیح دادن ندارد و می تواند به اقشار مختلف و حتی پست و خطرناک جامعه تعلق داشته باشد ولی در خارج از کشور فرد مهاجر معمولا مجبور است فردی محترم، مودب، ثروتمند، و بدون مشکلات مالی و بیماری باشد در غیر این صورت احتمال دارد متهم به اتلاف منابع کشور میزبان شده و به عنوان سربار جامعه میزبان نگریسته شود. همینطور به عنوان یک مهاجر، معمولا رفتارهای خوب و پسندیده فرد کمتر به چشم می آید ولی به محض اینکه از همین فرد مهاجر رفتار اشتباهی سر بزند این رفتار اشتباه و خصیصه منفی به کل جامعه مهاجران و ملیت آنها نسبت و تعمیم داده می شود.
 
به نظرم تئوری های چندفرهنگی گری آنطور که در سطح نظری مطرح می شوند عمل نمی کنند و در عمل کشورهای میزبان اغلب انتظار پذیرش فرهنگ غالب و مسلط و ادغام کامل شما در فرهنگ میزبان را دارند ولی کنار گذاشتن هویت پیشین و ادغام کامل شما در ساختار هویتی کشور میزبان لزوما به معنای پذیرش کامل شما در آن جامعه نخواهد بود. فرد مهاجر در برزخی میان گذشتن از آنچه که وطن نامیده می شد و رسیدن به آنچه که تلاش دارد تبدیل به وطنش کند زیست می کند ولی در بیشتر موارد در میانه این برزخ و دوگانگی دست و پا می زند. سنایی غزنوی در توصیف این وضعیت دوگانه می گوید: به مارماهی مانی نه این تمام و نه آن.
+80
رأی دهید
-28

  • قدیمی ترین ها
  • جدیدترین ها
  • بهترین ها
  • بدترین ها
  • دیدگاه خوانندگان
    ۵۳
    kitfa - سیاتل,بلویو، ایالات متحده امریکا
    ما با دوستان رفتین و خیلی‌ هم خوش گذشت مردم خوبی‌ برای ما بودن ولی‌ برای خودشان پر تعصب هستن و بد. دقیقا مثل ما ایرانیا.
    25
    39
    یکشنبه ۱۰ خرداد ۱۳۹۴ - ۱۵:۵۷
    پاسخ شما چیست؟
    0%
    ارسال پاسخ
    ۴۴
    mabahamim - منچستر، انگلستان

    متن شما خوب بود ولی خدمتتون عرض کنم صحبت از مهاجر میشه یعنی (تامین مالی..مسکن..دارو..درمان.تحصیل خود و فرزندان .وووو) یک مهاجره..... شما ازمهاجران افغانی!!!!در ایران گفتید کدام مواد بالا دولت ایران برای برادران افغانی تهیه کرده مسکن!!! درمان!!! حقوق!!وووووووو اگر یک افغانی کار نکنه اونم کارهای سخت درایران از گرسنگی تلف میشه!!! مردم هم که همان طور که گفتید ریسیست هستند شمابه اینها میگید مهاجر!!!!و در همین لندن بیشترین مهاجر میشه گفت ۰/۰۴۰ ترکیه ایی ۰/۰۳۰ سومالی و ۰/۰۳۰ مانده اغشار عرب و ایرانی وووووووویعنی در این ۳ ساله اخیرقشرمهاجرترکیه ایی بیشتر از همه بوده....
    17
    44
    یکشنبه ۱۰ خرداد ۱۳۹۴ - ۱۶:۱۳
    پاسخ شما چیست؟
    0%
    ارسال پاسخ
    ۴۴
    Humans win - فرایبورگ، سوییس
    سالهاست که ترکها عربها و افغانها پدر ایران رو در آوردن کافیه یکی از کارهایی که این سه ملیت در ایران انجام میدن شما در کشور اونها انجام بدید . جنایت و سو استفاده ووو هزاران کار منفی دیگه . توقع داری هر کار خواستن انجام بدن بعد هم مردم بگن دستت درد نکنه . در کشورهای دیگه کافیه یک ایرانی یه دونه کبوتر بکشه میشه جانی . اما وقتی اونها تجاوز و هزارتا جنایت دیگه میکنن مردم ایران میشن نژآد پرست .
    57
    55
    یکشنبه ۱۰ خرداد ۱۳۹۴ - ۱۶:۴۱
    پاسخ شما چیست؟
    0%
    ارسال پاسخ
    ۳۶
    *بی همتا* - برلین، آلمان
    اقای احمد هاشمی درست گفتند .اما اگر ترکیه بیشترین پناهنده سوریه را درخود جای داده بدلیل هم مرزبودن باکشور سوریه است .تا امارات و کویت وقطر و عربستان ..
    11
    23
    یکشنبه ۱۰ خرداد ۱۳۹۴ - ۱۶:۵۷
    پاسخ شما چیست؟
    0%
    ارسال پاسخ
    ۳۳
    setareh.shab - دبی، امارات متحده عربی

    شیرینی ترکیه بهترینه. مخصوصا باقلواااااااااااش
    47
    23
    یکشنبه ۱۰ خرداد ۱۳۹۴ - ۱۷:۱۵
    پاسخ شما چیست؟
    0%
    ارسال پاسخ
    ۴۴
    Adamat - خارکف، اوکراین

    ۱) مدتیست به این نتیجه رسیدم که نژادپرستی و تمام شاخه های رفتار گرایانه اش، جزیی نسبی اما انکارناپذیر از اصول زندگی در جهان واقعیت هاست. ما ایرانی ها صرفه نظر از اینکه گاهی در کامنت ها با عنوان "خودپسند" ازمان یاد میشود، اما جزو معدود ملیت هایی هستیم که نژادپرستی فطری و ذاتی نداریم!. اگر در ایران نسبت به مهاجران کشور افغانستان جبهه گرفته میشود، دلیلش در موارد منفی بوده که از سوی برخی از آنها سرزده و حال مابقی هم به اشتباه دیگر هموطنانشان ارزیابی میشوند. ژاپنی ها هم همانند ایرانی ها در ذات رفتاری خویش، نژادپرست نبوده و نیستند. تمام افرادی که پس از پذیرش قطعنامه برای کار به ژاپن رفتند، همگی از رفتار خوب و محترمانه ی مردم ژاپن با خارجی ها خبر آوردند. البته بماند که برخی از ایرانی ها، رفتارهای زشتی آنجا کردند که شاید پس از مدتی، همان حالت افغانستان در ایران، برای ایران در ژاپن نیز ایجاد شد. ..
    12
    50
    یکشنبه ۱۰ خرداد ۱۳۹۴ - ۱۷:۲۰
    پاسخ شما چیست؟
    0%
    ارسال پاسخ
    ۴۴
    Adamat - خارکف، اوکراین

    ۲) اما اسلاوهای شمالی (روسها، اوکراینی ها چه شرقی چه غربی)، در اصل و تفکر فکری خویش، نژادپرست هستند. خودبرتربینی و بحساب نیاوردن دیگران، زمانی که در خون غالب یک نژاد و ملت جریان داشته باشد، در طول سالها تکرار می شود و روزبروز هم شدیدتر میگردد. / پس از فروپاشی شوروی در۱۹۹۱، حتا شهرهای اصلی اقتصادی و تولیدی اش همچون مسکو، خارکوف و کی یف، با تعطیل شدن واحدهای تولیدی و کارخانجاتی که همگی وطنی بودند، سبب ایجاد فقر اقتصادی شدیدی در جامعه شدند که اگر خارجی ها برای سرمایه گذاری نمی آمدند، هیچگاه اقتصادشان نمیتوانست به جریان افتد!. پس بخش زیادی از خارجی ها در سرزمینهای روسی، یعنی چرخاننده ی سیستم اقتصادی!. اما در ایران، خارجی فقط نیروی کار بوده و نه سرمایه گذار شخصی. .....
    5
    36
    یکشنبه ۱۰ خرداد ۱۳۹۴ - ۱۷:۲۰
    پاسخ شما چیست؟
    0%
    ارسال پاسخ
    ۴۴
    Adamat - خارکف، اوکراین

    ۳) به افرای که گمان میکنند ایرانی "خودپسند" است، پیشنهاد میکنم که به اکراین یا روسیه بیایند، مدتی را در بطن جامعه زندگی کنند، آنگاه خواهند فهمید که واژه ی خودپسندی و زیرشاخه ی نژاد پرستانه اش یعنی چه. دوازده سال است که مقیم این شهر هستم. نیمی از ریش هایم اینجا سفید شده. اما روزی نیست که شاهد رفتارهای ناپسند از سوی برخی از محلی ها در تمام زمینه های کاری، اجتماعی و غیره نباشم (چون در بطن جامعه زندگی میکنم). ....تا این حد که جوانی ۱۹-۲۰ می آید جلو و میگوید "هی یارو!، یه ذره حرف بزن (یعنی حرفی به روسی بزن)، تا ببینم اصلا چیزی بلدی یا نه"!. ....
    4
    44
    یکشنبه ۱۰ خرداد ۱۳۹۴ - ۱۷:۲۱
    پاسخ شما چیست؟
    0%
    ارسال پاسخ
    ۴۴
    Adamat - خارکف، اوکراین

    ۴) البته رفتارها متفاوت است. بقول حافظ گرانقدر، هرکس آب از سرچشمه ی قلب خود مینوشد، اما رفتار غالب در هر جای این خاک اسلاو، چه محیط آموزشی، چه کاری، چه حتا مغازه و فروشگاهی که برای خرید کردن است، همگی دارای برخوردهایی نژادپرستانه در حالت نهفته یا فعال بوده، هست و روزبروز نیز شدیدتر میگردد. / با اینحال از اینکه در فرهنگ روسی چیزی بنام تعارف و دورویی وجود ندارد، همیشه خوشم می آمده. ....در مجموع، تمام مسایل زندگی، نسبی ست. .....سلامت باشید.
    3
    40
    یکشنبه ۱۰ خرداد ۱۳۹۴ - ۱۷:۲۲
    پاسخ شما چیست؟
    0%
    ارسال پاسخ
    ۴۴
    دژمن الله - روسیه، روسیه
    فقدان رواداری. اون فقدانت چیه؟ او رواداری ت چیه؟ مرده شوی این معادل های خرچنگستان رو ببره!. یا "عدم تسامح" (عربی) یا "نبود بردباری" دربرابر دیگران (فارسی)!
    7
    16
    یکشنبه ۱۰ خرداد ۱۳۹۴ - ۱۸:۱۵
    پاسخ شما چیست؟
    0%
    ارسال پاسخ
    ۴۴
    دژمن الله - روسیه، روسیه
    در ضمن باز هم این دوست ما ژست گرفتند! اسلاو شمالی نداریم! از کجا اسلاو شمالی درآورید؟ اسلاو شرقی داریم (روس اوکراینی بلاروسی) و اسلاو غربی (لهستان و چکسلواکی سابق و صربستان و ...) ضمن این که جایی که شما زندگی می کنید اوکراین نیست! خارکف و شرق اوکراین عملا بخشی از زمین های روسیه بوده است نه اوکراین و مردم شرق اوکراین روس هستنئد! بله روس ها آدم های پرنخوت و بی ادب و نژادپرست هستند اما خاخل ها نژادپرست نیستند آدم های مهربان و خوش قلب میانشان کم نیست گرچه در دزدی و فرصت طلبی کم از روس ها ندارند.
    20
    12
    یکشنبه ۱۰ خرداد ۱۳۹۴ - ۱۸:۲۴
    پاسخ شما چیست؟
    0%
    ارسال پاسخ
    ۴۴
    Adamat - خارکف، اوکراین
    [::دژمن الله - روسیه، روسیه::]. سرچ در اینترنت و خواندن صفحات ویکی پدیا به فارسی و یا حتا روسی، اصل ماجرا در صددرصد آن نیست!. تقسیم بندی اجتماعی که راجع به اسلاوها از جهت محیط جغرافیایی داریم، جدای از آنچه که در منابع اینترنتی آمده میباشد!. اروپای شرقی همچون لهستان و..., حتا در زمان شوروی جایی در "فرهنگ روسی در روسیه و اکراین و بلاروس امروزی" نداشتند!. چه برسد به دو دهه ی اخیر که پس از فروپاشی میباشد. در گفتار اجتماعی، "اسلاو شمالی" یعنی روسیه و اکراین و بلاروس، اما قفقاز و بخش های مختلفش، در روزگار کنونی، چه درست چه غیر آن، نام اسلاو جنوبی را از آن خود میدانند. اگر علاقمند به نقد هستید، تمام کامنتهای کاربر را در طی سلسله گفتارهایی که انجام شده بخوانید. بارها اشاره داشتم که شرق اکراین، هم روس زبان است و هم روس فرهنگ، اما تقسیمات جغرافیایی که پس از فروپاشی شوروی در طی ۲۴ سال گذشته موجود است، نام مستقل اکراین را برای آن دارد. هیچ حقی هم ندارید که تهمت دزدی به مردم اکراین یا روسیه بزنید. چیزی جز نوشته های اینترنتی، از فرهنگ روسی نمیدانید.
    3
    8
    یکشنبه ۱۰ خرداد ۱۳۹۴ - ۱۹:۴۰
    پاسخ شما چیست؟
    0%
    ارسال پاسخ
    ۴۴
    Adamat - خارکف، اوکراین
    برخی از اهالی شهر مسکو که خود را "ماسکویچ بومی و اصیل" میدانند, حتا نسبت به اوکراینی ها!, واژه ی "جنوبی (اسلاو جنوبی)" را بکار میبرند. چون صحبت از فاصله است. البته فاصله ای که برای نمونه از خارکف تا مسکو با قطار, فقط ۱۱-۱۲ ساعت است!!!. اما این نژاد پرستی و اثبات اینکه من نوعی از جهت ژن, برتر از سایر شهرهای کشور سابقم میباشم, چه ها که نمیکند در بین روسها. / بر طبق تجربیاتی که داشتم, ساکنین شهر لنینگراد سابق (سنکت پیتر بورگ فعلی) [ "بورگ" در زبان آلمانی به معنای "دژ و قلعه " هست], از اصالت بیشتری برخوردار هستند و در زمینه ی هنر و فرهنگ نیز همیشه پیشتاز بودند. .....در زمینه ی صنعت هم, خارکف از اپتدا پیشگام بوده است. خارکفی که ۳۶۱ سال است که شهر رسمی میباشد, و تا قبل از آن هم, قریه بوده, جایی که صنایع دستی رواج داشته است. نامش هم برگرفته از اسم بنیانگزارش "خارکو" (یعنی شخصی که در آن سیستم شهری ایجاد کرد) میباشد. سلامت باشد.
    2
    8
    یکشنبه ۱۰ خرداد ۱۳۹۴ - ۲۰:۱۵
    پاسخ شما چیست؟
    0%
    ارسال پاسخ
    ۳۶
    *بی همتا* - برلین، آلمان
    ایکاش رژیم ملاها میفهمیدند که چرا الان ترکیه بالاترین رقم توریست رادارد ..زیرا امنیت ومردم ترکیه خیلی بااحترام با توریست رفتارمیکند . برای جلب توریست است .
    5
    9
    یکشنبه ۱۰ خرداد ۱۳۹۴ - ۲۱:۰۲
    پاسخ شما چیست؟
    0%
    ارسال پاسخ
    ۳۴
    Reza.stavanger - استاوانگر، نروژ
    به نظر من اصلاً شرایط ایران و ترکیه قابل مقایسه نیستن. اینو باید از.امار تعداد توریست های خارجی فهمید . در ضمن خارجی ستیزی یه فرهنگ جا افتاده هست تو جامعه ایران . دود این فرهنگ غلط به ظاهر تو چشم افغان های ایران میره اما در اصل گریبانگیر اقوام ایرانی هم خواهد شد. چشم تو چشم شدن تو ایران میتونه به قیمت جونت تموم بشه. خوشحالم که دیدگاه این شخصو تغییر داده و امیدوارم همه اینجور تعصبی بودن رو بزارن کنار :)
    7
    6
    یکشنبه ۱۰ خرداد ۱۳۹۴ - ۲۲:۱۰
    پاسخ شما چیست؟
    0%
    ارسال پاسخ
    ۵۴
    mehraeen - تهران، ایران
    خوب معلومه ! وقتی ترکی استانبولی صحبت می کنی ، کمتر با رفتار منفی مردم ترکیه مواجه میشی ، ای دیگه تحقیق نمیخواد و دلیل نمیشه !
    0
    5
    دوشنبه ۱۱ خرداد ۱۳۹۴ - ۱۴:۰۵
    پاسخ شما چیست؟
    0%
    ارسال پاسخ
    نظر شما چیست؟
    جهت درج دیدگاه خود می بایست در سایت عضو شده و لوگین نمایید.