جایگزین های تریاک و حشیش چیست؟

اخیرا ماده مخدر صنعتی جدیدی به نام فلاکا در غرب رواج یافته که عوارض جانبی شدیدی دارد و احتمالا به زودی راهی کشورهای دیگر نیز خواهد شد. به همین بهانه قصد داریم مروری بر مخدرهای صنعتی داشته باشیم:

 

مجله مهر: گزارش ها نشان می دهند مخدر جدید (flakka) در ایالت فلوریدای آمریکا فراگیر شده، طبق برخی اخبار تایید نشده ایالت های اوهایو و تگزاس نیز گرفتار این روانگردان خطرناک شده اند. از این جهت که ظاهر فلاکا شبیه دانه های کوچک و رنگی داخل گلدان های دکوری است، به آن سنگریزه نیز می گویند. این ماده می تواند از طریق تزریق، بلعیدن و دود کردن استعمال شده و موجب مشکلات رفتاری خطرناک و حتی کشنده گردد.

 

در هفته گذشته، پلیس مردی را دستگیر کرد که برهنه در یک تقاطع می دوید و فکر می کرد افراد خیالی در حال تعقیب او هستند. بعد از تحقیقات مشخص شد که وی از روانگردان فلاکا استفاده کرده است. در ماه فوریه، پلیس فلوریدا مردی را در دوربین های مدار بسته مشاهده کرد که بر اثر مصرف فلاکا قصد داشت شیشه های مقر مرکزی پلیس را خرد کند. در نهایت، در ماه مارس فردی اهل فلوریدا، پس از استعمال فلاکا با یک فنس فلزی خود را سوراخ سوراخ کرده بود!

 

اگر این وقایع شما را به یاد اخباری می اندازد که چند سال پیش با شیوع ماده مخدری به نام «نمک حمام» اتفاق افتادند، پر بیراه فکر نکرده اید. فلاکا و نمک حمام از نظر ترکیبات به هم مرتبط اند. در هر دوی این مواد، ترکیبات «آلفا PVP» به کار رفته که یک ماده مخدر شبه آمفتامینی است.

ماده آلفا PVP نوعی مخدر و محرک است که موجب بروز احساسات شادی، سرخوشی، و افزایش سطح هوشیاری و تحرک می شود. به علت جدید بودن فلاکا، هنوز دانشمندان مطمئن نیستند این ماده چطور بر مغز تاثیر می گذارد و تا چه حدی اعتیادآور است. به مانند کوکائین و مت (شیشه)، فلاکا یک دوره گذار دارد و پس از اتمام این حالت گذار، احساسات خستگی و افسردگی به سراغ مصرف کننده می آید. این وضعیت منجر می شود افراد دوباره به مصرف روی آورند تا به وضعیت هیجانی پیشین باز گردند. درست مثل کوکائین و مت، فلاکا اثراتی شیمیایی بر مغز مصرف کنندگان می گذارد و مجبورشان می کند هر بار میزان بیشتری مصرف کنند تا به همان سطح هیجانی و سرخوشی قبلی دست یابند. به این صورت، رفته رفته مصرف بیشتر می شود و ممکن است به اعتیاد و اور دوز بیانجامد.

تفاوت های دو نوع مواد اعتیادآور یعنی مواد مخدر سنتی و محرک صنعتی و دلایل گرایش بیشتر جوانان به مواد مخدر صنعتی و شیمیایی، به ویژه شیشه قابل توجه و جالب است. مواد مخدر سنتی مثل تریاک، هروئین و سایر فرآورده های طبیعی، معمولا دارای آثار و عوارض جسمانی زودرس و مشخصی هستند. به طور مثال فرد مصرف کننده به سرعت تکیده و لاغر می شود. لب های سیاه و رنگ پوست تیره، خمیدگی قامت و چهره پژمرده، از دیگر علائم بارز و ظاهری معتادین به مواد مخدر است.

اما مصرف کنندگان شیشه، به جز تغییر در اندازه و ابعاد مردمک چشم، زخم های احتمالی در گوشه های کناری زبان و مقدار کمی لاغری، نشانه های جسمی مشخصی ندارند. پرحرفی، پرفعالیتی و پس از آن یاس و افسردگی، جزئی از تغییرات رفتاری مصرف کنندگان است. بروز توهم و اختلالات شناختی و در نتیجه احتمال انجام رفتارهای پرخطر، از عوارض قطعی مصرف شیشه است که در درازمدت نمایان می شود. مصرف مواد مخدر سنتی نیاز به محل و وسائل خاصی دارد، در حالی که مواد صنعتی را می توان در هر محلی و با یک وسیله ساده و قابل حمل و مخفی کردن در جیب مصرف کرد. مواد مخدر سنتی دارای بوی مخصوص و قابل تشخیص هستند، در حالی که مواد محرک صنعتی غالبا دارای بو نبوده و اطرافیان قادر به تشخیص آن نیستند. از همه بدتر و مهم تر اینکه مواد مخدر سنتی دارای علائم خماری یا محرومیت از مواد هستند؛ به این معنی که معتاد پس از گذشت ۴ تا ۱۲ ساعت از آخرین مصرف دچار علائم ناخوشایندی مثل آب ریزش از چشم و بینی، بی قراری، دردهای عضلانی، مشکلات گوارشی به صورت دل پیچه و اسهال و در نهایت تشنج خواهد شد اما در مورد مصرف شیشه معمولا مدت های طولانی و حتی تا یک ماه پس از آخرین مصرف، علائم محرومیت از مواد یا خماری بروز می کند. به همین دلیل خانواده ها و اطرافیان به ندرت می توانند اعتیاد عزیزان شان به شیشه را تشخیص دهند و در صورت شک کردن، به دلیل عدم آگاهی از نحوه خماری در شیشه تصور می کنند که فرد مورد نظر معتاد نیست چراکه دچار علائم خماری نشده است. در ادامه نگاهی به انواع مختلف مواد صنعتی و خصوصیات آن ها می اندازیم.

دى متامفتامین هیدروکلرید یا به زبان عامیانه کریستال یک ماده قدرتمند، اعتیادآور، مخدر محرک و به شکل ترکیبى و مصنوعى است. کریستال به شکل بزرگ و شفاف و مانند کریستال هاى واقعى و به رنگ هاى صورتى، آبى و سبز یافت مى شود. این ماده همچنین در خیابان به اسامى «مت»، «تینا» و در بعضى مواقع «آیس» و «شیشه» شناخته شده است. افرادى که در کارنامه خود به دنبال تنوع هستند رو به این ماده مى آورند. کریستال اغلب به صورت تفریحى براى بالابردن و وسعت دادن به لذات جنسى و در بعضى موارد براى بیدار ماندن مصرف مى شود.

 

مانند دیگر انواع متامفتامین ها، کریستال معمولاً به شکل هاى سیگارت، بلعیدنى، مایع خوراکى یا تزریقى و در موارد نادر حتى به صورت شیاف مقعدى استعمال مى شود. اثر کریستال هم مانند هر نوع ماده دیگرى در اشخاص مختلف متفاوت و وابسته به عواملى چون سایز، وزن، سلامت فرد، مقدار مصرف، روش استفاده و سابقه مصرف دارد. همچنین عوامل محیطى تاثیر این ماده را در فرد تحت الشعاع قرار مى دهد و اینکه فرد به تنهایى یا در جمع و در مهمانى مواد مصرف کرده باشد مى تواند در این تجربه تاثیر بگذارد. کریستال یا شیشه محرک بسیار قوى است که فعالیت هاى مرکزى سیستم عصبى را سرعت مى دهد. اگرچه گزارش کمى از مرگ و میر ناشى از استعمال مستقیم کریستال شده است ولى باید این نکته را مورد توجه قرار داد که این ماده بسیار اعتیادآور و نسبت به دیگر آمفتامین هاى دیگر از نظر اجتماعى، عاطفى، روانى و حتى تحرکى آسیب بیشترى به فرد وارد مى کند. استفاده دوز بالاى کریستال مى تواند موجب آسیب مهلک در رگ هاى مغزى و در نهایت مرگ شود. دیگر تاثیرات فیزیکى معمول ناشى از استعمال کریستال شامل موارد زیر اند: خشکى دهان، افزایش سرعت تنفس، سردردهاى طاقت فرسا، حالت تهوع، تعرق بیش از اندازه بدن، سرگیجه، بالارفتن فشارخون، بالارفتن حرارت بدن ، تپش قلب، خشکى، سوزش و ترک لب ها، بزرگ شدن مردمک چشم، سیاهى رفتن چشم، لرزش دست ها و انگشتان. استعمال کریستال روى رفتار شخص نیز تاثیر مى گذارد: افزایش حرکت هاى فیزیکى، نوعى حالت سرخوشى ، ناآرامى، اضطراب و دلواپسى، پرخاشگرى، خشونت و رفتار خصمانه، بیخوابى شدید، حمله هاى ناگهانى هراس و اضطراب پارانویا (جنون سوءظن) همراه با توهم، نشاط و دلخوشى بیش از حد، پرچانگى، تکرار حرف ها و کارهاى ساده، تغییر ناگهانى در رفتار و گفتار و اختلال در درک، اختلال و بى نظمى در وظایف کلیه و ریه، بى اشتهایى و در نتیجه سوء تغذیه و کم وزنى مفرط، عوارض قلبى.

مواد شیمیایی کوکائین هیدروکلورید با نام کراک شناخته می شوند. عده ای از افراد مبتلا به این مواد با انجام عملیات شیمیایی خاصی هیدروکلورید را از این مواد جدا می کنند که این عمل باعث تقویت و شدید اثر این مواد می شود. کراک فرم تقویت شده کوکایین به صورت جامد است و به این دلیل کراک نام گرفته که موقع گرم شدن و استنشاق کردن می شکند. با توجه به این که این ماده به صورت آماده موجود است، افراد معتاد نیازی به تجهیزات شیمیایی برای تقویت این مواد ندارند و می توانند آن ها را به راحتی در بسته هایی اغلب ۳۰۰ تا ۵۰۰ میلی گرمی خریداری کنند که هر بسته برای ۲ تا ۳ استنشاق کافیست. در دهه ۷۰ میلادی کوکائین ماده بسیار گرانی بود و کمتر استفاده می شد ولی با ابداع کراک ارزان قیمت، توان خرید این ماده آسان شد و عده زیادی از معتادان به سمت این مواد کشیده شدند. عواملی مثل راحتی مصرف و راحتی پنهان کردن این مواد نیز باعث افزایش شدید استفاده از آن ها شد. اداره کل آزمایش قدرت مواد مخدر تخمین زده اند که قدرت کراک ۷۵ تا ۹۰ درصد قوی تر از کوکایین است. در زیر لیستی از تاثیرات جسمی کوکائین ذکر شده است: تغییر در فشار خون ضربان قلب و تنفس، حالت تهوع، استفراغ، اضطراب، تشنج، بیخوابی، بی اشتهایی که باعث سوء تغذیه و کم شدن وزن می شود، عرق سرد، باد کردن و خون ریزی پوسته غشا ماده مخاطی، بی قراری، آسیب به حفره بینی، آسیب به ریه و حمله های قلبی.

به دلیل اینکه کراک فورا وارد مغز می شود شانس ایجاد کما و مرگ بسیار زیاد است. اثر کراک پس از ۵-۷ دقیقه فورا از بین می رود و فرد معتاد می خواهد فشار عصبی را با استفاده بیشتر این مواد از بین ببرد و این چرخه باعث ایجاد اعتیاد مفرط به این مواد می شود.

ال. اس. دی. که نام کامل آن لیزرژیک اسید دی‌اتیل‌آمید می باشد، از مواد توهم‌زاست که در قارچ ارگو وجود دارد. ال. اس. دی. سبب ایجاد اختلال در خلق و خوی فرد می‌شود، شناخت زمان و مکان را مختل، فرد را دچار خوشی بی‌جا، خودستایی، احساس سبکی و بی‌وزنی، هذیان و افسردگی کرده و ممکن است مصرف کننده را به خودکشی و آدم‌کشی بکشاند. با مصرف ال. اس. دی. توهم‌های بینایی و شنوایی دست می‌دهد و اشباح خیالی جای خاصی در ذهن فرد باز می‌کنند. به دلیل خاصیت توهم‌زایی شدید ال.اس.دی باید آن را یکی از مواد بسیار خطرناک تلقی کرد که نسل جوان را در معرض تهدید قرار داده است.

اکستازی از نوعی آمفی تهیه میگردد و در قالب قرص هایی به اشکال و اندازه های گوناگون گرد، کپسول و مایع موجود است. این ماده توهم زاست و معمولا با نشاسته، پودر تالک و رنگ، کافئین، آمفی تامین و افدرین ترکیب گشته و اثر آن ۲۰ دقیقه پس از مصرف ظاهر می گردد. اکستاسی هم محرک است و هم توهم زا. افزایش انرژی و حس خوشی، تشدید اصوات و رنگ ها و احساسات در ذهن فرد، افزایش ضربان قلب، افزایش اعتماد بنفس و خودستایی، احساس تهوع، اضطراب، احساس صمیمیت با دیگران، ساییدن دندان ها به یکدیگر، کاهش اشتها، تعریق، احساس شدید لذت، گرمی و شادی، از اثرات این روانگردان است و مصرف آن شما را به رقصیدن وا می دارد. چون بیشتر در کلوب ها از آن استفاده می گردد و در پی فعالیت شدید مانند رقصیدن، سبب افزایش شدید گرمای بدن می شود و فرد برای رفع تشنگی ممکن است آب فراوان بنوشد که این خود سبب رقیق شدن بیش از حد خون و از میان رفتن تعادل سدیم خون شده و موجب تورم اعضاء بدن همچون مغز و در نهایت مرگ فرد می شود.

آمفیتامین
به شکل گرد سفید رنگ و یا خاکستری، کپسول یا قرص است و برای آن که قابل دود کردن گردد آن را کریستالیزه می کنند. نحوه استعمال این مخدر به صورت استنشاق، دود کردن، تزریق و یا حل درون مایعات خوراکی است و اثرات آنی آن مانند هیجان زدگی، اعتماد بنفس بالا، افزایش هوشیاری، ازدیاد انرژی، کاهش اشتها و بی خوابی ۳ الی ۴ ساعت بعد ظاهر می گردد. درکوتاه مدت سبب احساس اضطراب، افسردگی و خستگی پس از استعمال می شود و افزایش ضربان قلب و تنفس، اختلال در دید، خشکی دهان، سرگیجه و خشونت، مرگ ناگهانی و سکته قلبی از جمله اثرات بعدی آن است. استعمال آمفیتامین در دراز مدت سبب توهم، وحشت زدگی، کاهش وزن، آسیب به مغز و حافظه، تشنج و مرگ می گردد.

شکل ظاهری آن به صورت مایعی بی رنگ و بی بو داخل بطریهای کوچک ویا بصورت کپسول است و نحوه استعمال اش خوراکی می باشد. مقادیر کم آن اثرات شبیه الکل دارد و مصرف زیادش به مانند اکستاسی عمل می کند. تهوع، خواب آلودگی، احساس گم گشتگی، تشنج و مشکلات تنفسی از خطرات استعمال جی اچ بی اند.