این دولت را میخواست
تیتر و عکس صفحه اول اعتماداحمد غلامی در سرمقاله شرق نوشته: مذاکرات هستهای به گردنه رسیده و تا توافق نهایی چندماهی دیگر نمانده است. در این وقت باقیمانده وظیفه سنگین دولت و گردانندگان آن، صیانت از این مذاکرات است؛ گردانندگانی که هیچکدام نوظهور و تازهازراهرسیده نیستند و ریشه در دولت و حکومت دارند و دستتقدیر آنها را در کنار هم قرار نداده است و تصادفی نیست که همین دولت؛ روحانی و ظریف، برگزیدگان حکومت در امر پیشبرد مذاکراتند. بیشک مسایل زیادی در آغاز و انجام این مذاکرات دخیل بوده است.
به نظر سردبیر شرق: یکی از آنها وضعیت اقتصادی و کاهش قیمت شرایط هم اگر میزانسن قدرت بهاینگونه که هست نبود، مذاکرات به این مرحله نیز نمیرسید. آنچه بیش از هرچیز در وضعیت ایران کارایی دارد، چیدمان متوازن و متناسب قدرت، به نحوی است که راه را باز میکند.
مقاله شرق تاکید دارد: اگر این میزانسن جفتوجور نباشد، قطعا کارها در نقاط حساس و استراتژیک قفل میشود. همان گونه که در مذاکرات هستهای تا قبل از دولت یازدهم اینگونه بود. شاید اگر رییسدولت اصلاحات و رییسدولت سازندگی و حتی احمدینژاد در وضعیت کنونی در این جایگاه بودند، رسیدن به این مرحله از توافق نیز امکانپذیر نمیشد.
فضیلت دیپلماسی در جهان ناآرام
جواد دلیری سردبیر اعتماد نوشته: روز ١٣ فروردین را باید به خاطر سپرد، این روز دیگر برای مردم ایران، فقط روز آشتی با طبیعت نیست، که روز «تولد دوباره دیپلماسی» در جهان نا آرام است. فرجام خوش مذاکرات نوروز ٩٤ در لوزان سوییس دست کم فضای سیاسی ایران را از یک دهه اضطراب و نگرانی مناقشه سنگین خارج کرد. دستاورد خوش آهنگ چانهزنی دیپلماتیک در این مذاکرات همانی شد که حسن روحانی وعده آن را داده بود؛ فروپاشی تحریمها با حرکت همزمان چرخ سانتریفیوژها و چرخ زندگی مردم.
به نوشته این مقاله: حالاحتی اگر مقامهای امریکا و غرب، قضاوت خود درباره مسائل هستهای ایران را پشت کلمات مبهم پنهان کنند، اما سخن و سیاست ایران درباره این مناقشه سخت از چنان شفافیتی برخوردار است که دیگر نمیتوان هیچ ابهام و ایهامی را به آن الصاق کرد.
سرمقاله اعتماد تاکید کرده: این شفافیت بازدارنده چیزی نیست جز رونمایی از راهبرد جدید تهران در تعامل محترمانه با دنیا و بهرهگیری از سازوکار دیپلماسی؛ راهبردی که از رییسجمهور تا وزیر امور خارجه، ازفعالان حزبی و سیاسی تا دیپلماتها، از روشنفکران تا منتخبان مردم در مجلس و حتی تریبونهای نماز جمعه بر مزیت و سودمندی آن در مناقشه هستهای، صحه گذاشتهاند و حتی اگر نقد و ناقدی و گله و گلایهای هم در میان باشد، به «شکل راهحلهای» آن برمیگردد و نه اصل گفتوگو با قدرتهای جهانی.
فقط ظریف و کری وسط میدان بودند
متین مسلم در مقاله ای در شهروند نوشته: ایران برای ایالات متحده همواره مهم بوده و مهم خواهد ماند. مهمترین دلیل، توافق است که روز پنجشنبه در لوزان صورت گرفت. با هر استانداردی بسنجید این عملا توافقی میان تهران و واشنگتن بود. لاوروف که غایب بود، چین که حضوری حاشیهای داشت و وزیر خارجهاش بلافاصله به پکن بازگشت، فابیوس در رفت و آمد لوزان – پاریس به سر میبرد و ظاهرا ترجیح داد اجازه دهد تحولات مسیر طبیعی خود را طی کند، هموند بریتانیایی خود را زیر سایه جان کری پنهان کرده بود و لوزان را ترک نکرد. منابع دیپلماتیک نزدیک به مذاکرات گفتند بهطرز شگفتانگیزی اشتاین مایر، وزیر خارجه آلمان نقشآفرینی داشته است. خانم موگرینی نیز که موضعش از پیش مشخص بود. یک دیپلمات غربی مستقر در لوزان میگوید: همه کنار کشیدند و فقط ظریف و کری وسط میدان بودند.
نویسنده پرسیده: آیا با توافق لوزان همه چیز تمام شد و دیگر جایی برای بدبینی وجود ندارد و خود جواب داده: میتوانیم خوشبین باشیم و در همراهی با ١٨ماه دیپلماسی به جای زور و تفاهم به جای اقدامات قهرآمیز مدتی را خوشحال باشیم اما به همان میزان که خوشبینی، میتوان نگران هم بود.
و مقاله شهروند به این جا رسیده که: مخالفان توافق با تهران تاکنون به امید آنکه شاید ایران میز مذاکره را ترک یا هیأتهای شرکتکننده بیش از این حاضر به کوتاه آمدن در برابر تهران نباشند یا پرزیدنت اوباما بالاخره به اشتباه تقریبا ٢سال خود پی خواهد برد، همه برگههای مقابله با این توافق و مشخصا مخالفت با آقای رئیسجمهوری را رو نکرده بودند اما این کاری است که از فردا و سناتورهای کینهجو پس از پایان تعطیلات ماه آوریل کنگره آغاز خواهند کرد اما موفق خواهند شد؟
مبارزه با آمریکا کند نشود تیتر و عکس روزنامه وطن امروزعبدالله گنجی در سرمقاله جوان روزنامه سپاه پاسداران به انتقاد از توافق لوزان پرداخته و از جمله نوشته: توافق فعلی بهترین گزینه بود. امریکا با صراحت اعلام میکند که بمباران و تحریم بیتأثیر بوده است. بنابراین آنان نیز چارهای غیر از مذاکره نداشتهاند اما بهرغم تأکید رهبر مبنی بر «عدم تفسیربرداری توافق»، تفسیرهای متفاوت تنها چند دقیقه بعد از توافق شروع شد. حجم این تفسیرها به صورتی است که نام آن را نیز در برمیگیرد.
نویسنده به عنوان مثال نوشته: تیم ایرانی راهبرد درونی «آرامساز» خود را این قرار داد که بارها در دو روز گذشته اعلام نماید «هیچ مرکز هستهای در ایران تعطیل نمیشود» اما واقعاً اینگونه است؟ آنان درست میگویند. اما آنچه قرار است در فردو انجام شود نمیتواند در جای دیگری انجام شود؟ فردو تعطیل نمیشود اما مثل آن مثل اتوبوسی است که اجازه حرکت به آن داده میشود اما حق ندارد بیشتر از یک مسافر حمل نماید.
سرانجام سرمقاله جوان تاکید کرده: شاید مهمتر از آنچه تفاهم است اینکه آینده یک کشور مستقل و پساانقلابی در نبرد تفسیرها چگونه خواهد بود؟ گیریم که پذیرفتهایم نطنز، فردو و اراک چگونه باشد. اما اینکه دهها سال و به قول کری تا «ابد» ما به NPT سپرده نشویم تفسیر و توافق خطرناکی است که استقلال سیاسی و تحقیر ملی ایرانیان را نشانه رفته است.
سردبیر این روزنامه مخالف دولت در پایان نوشته: ممکن است بخشی از تحریمهای امریکا توسط کنگره از پرونده هستهای منتزع و به پروندههای دیگر اضافه شود که حاصل جمع، حفظ وضع موجود خواهد بود. بنابراین تفسیرهای امریکاییها نشان میدهد که آنان با دشمن مذاکره کردهاند. ما نیز نباید این گزینهها را فراموش کنیم که نبرد با دشمنانی که وجود انقلاب اسلامی را در افق حملات پیچیده خود دارند پایان نیافته است. ادبیات مسئولان کشور نیز باید به صورتی باشدکه ادامه مبارزه کند نشده است.
محمد صفری در سرمقاله سیاست روز روزنامه اصولگرا با استناد به گزارش وزارت خارجه آمریکا نوشته: در آن جا هیچ مطلبی درباره لغو یکباره همه تحریمهایی که علیه ایران اعمال شده دیده نمیشود، در حالی که آقای ظریف تأکید کرده است که پس از توافق نهایی همه تحریمهایی که به خاطر موضوع هستهای علیه ایران وضع شده لغو خواهد شد و قطعنامه ای هم در شورای امنیت سازمان ملل تصویب میشود. آمریکاییها ملاک خود را گزارشهای آژانس بینالمللی انرژی اتمی قرار داده اند.
به نوشته این مقاله: آژانس در سالهای گذشته با گزارشهای دوپهلوی خود، باعث تأخیر در رسیدن به توافق هسته ای شده است. آژانس در بندی میگوید ایران همکاری خوبی با آژانس و بازرسان داشته است و فعالیتهای هسته ای خود را شفافتر کرده و انحرافی دیده نمیشود و دربندی دیگر میگوید، نمیتوانیم بر صلحآمیز بودن برنامه هسته ای ایران صحه بگذاریم.
و خلاصه نظر سیاست روز این است که: اگر آژانس بین المللی انرژی اتمی که ملاک و معیار قرار گرفته است، تحت تاثیر فضاسازی، القایات و دستوراتی قرار بگیرد و در یکی از گزارشهایش شیطنت کند و همان جمله را بگنجاند تکلیف توافق هسته ای چه خواهد شد؟! ضمن این که اعلام شده است تحریمها پس از توافق نهایی لغو نمیشود بلکه تأکید هم شده است که تحریم ها همچنان باقی خواهد ماند این سخن اوباما است.
حق ایران شناخته شد
محمدعلی وکیلی در سرمقاله ابتکار با عنوان ره آورد لوزان فهرست بار به توافق آخرین ایران و پنج به اضافه یک اشاره کرده و نوشته: در این بیانیه حقوق هسته ای ایران شامل چرخه کامل هسته ای به رسمیت شناخته شده است. طرف مقابل رفع تحریم ها را به عنوان حق ایران در مقابل تکلیف ها و وظایف محوله رسماً پذیرفته است. سال ها تجربه خردمندانه در عرصه دیپلماسی به کار گرفته شد تا این نتیجه حاصل آمد.
به نوشته این مقاله: منطق، متانت و حرفه ای گری تیم هسته ای ایران به همراه قدرت حاصل از موفقیتهای میدانی ایران در عراق، یمن، و... عامل برابری در این هماورد تاریخی بود. بر همین اساس ظریف و حاج قاسم ماموریت خویش در میدان قدرت راهبردی نظام را به بهترین وجه به انجام رساندند و استحقاق دست مریزاد و بهترین سپاس ها از سوی هر ایرانی وطن پرست را دارند.
و در نهایت این که بی مهری ها و بد اخلاقیهای داخلی تاثیری بر رفتار و عزم تیم نگذاشت بنابراین راهش را در چار چوب سیاستهای کلی با صلابت به پیش برد. در سال همدلی و همزبانی دیپلماسی به صحنه همدلی ملی و همزبانی دولت و ملت تبدیل گردید. مردم گرچه به ظاهر در تعطیلات بودند ولی هوش و حواس آنان به اخبار هسته ای بود و قلبشان در لوزان میتپید. مردم با لبخند ظریف خوشحال و با اخمش خشمگین میشدند.
مشکلات بزودی حل نمی شود کارتون احسان گنجی، بی قانون پویا جبلعاملی در سرمقاله دنیای اقتصاد نوشته : این نیست که فردای توافق، تمامی معضلات اقتصادی ایرانیان حل شود، اما بدون شک، بخش مهمی از موانعی را که موجب شد در سال ۱۳۹۱ کشور بدترین وضعیت رکودی – تورمی هفت دهه گذشته را داشته باشد، برطرف میکند.
در ادامه مقاله آمده: اگر بهطور همزمان، قانونگذاران و سیاستگذاران دولت با درس گرفتن از تجربیات کشورهایی که در چند دهه اخیر به سرعت راه توسعه را درنوردیدند و بدون افتادن در دامهای قدیمی که «وقتی نفت داریم چه نیازی به سرمایه گذاری خارجی است؟ چرا باید با اقتصاد جهانی مرتبط باشیم؟ چرا وقتی ورود ایرانیان به کشورهای پیشرفته دشوار است باید ورود خارجیها را به کشور تسهیل کنیم؟ و ...» میتوانند چنان کنند که ایران قطب اقتصادی منطقه شود، آن گونه که دیگر هدف شرکتهای بینالمللی دبی و ترکیه و قطر نباشد.
مقاله دنیای اقتصاد در نهایت به این جا رسیده: اگر زمانی مقامات اقتصادی دولت برای خروج از رکود بهدنبال راهکار بودند و آن را ارائه دادند، اکنون باید تمام وقت خویش را مصروف سیاستها و اقداماتی کنند که باید هر کدام از نهادهای دولتی پس از برداشته شدن تحریمها انجام دهند. اگر تا امروز مذاکرهکنندگان خواب بر چشم نداشتند تا نتیجه تلاششان به ثمر رسد، حال نوبت مقامها و نهادهای اقتصادی دولت است تا دستاوردهای توافق را برای مردم و تاریخ ایران ملموس کنند.
واکنش طنزنویس ها به توافق لوزان کارتون هادی حیدری، شهروندآیدین سیارسریع در سرمقاله صفحه بی قانون ضمیمه طنز روزنامه قانون نوشته:خیلی خوشحالیم که سال نو را با اخبار توافق هستهای آغاز میکنیم. سالها بود آن دوست بهاریمان اول سال میآمد و میگفت غرب رو به نابودی است. ما هم همین طور که تخمه میخوردیم منتظر بودیم غرب نابود شود ولی متاسفانه اتفاقی نمیافتاد. امسال هم واقعا راضی به زحمت نبودیم، به حدی از قناعت رسیده بودیم که اگر خبری هم در کشور نمیشد دست مسئولین را میبوسیدیم
به نوشته این طنزنویس: ولی دیگه دوستان زحمت کشیدند به تفاهم سیاسی رسیدند و ما را شرمنده کردند. سیزدهم فروردین بیانیه مشترکی بین ایران و کشورهای ۱+۵ قرائت شد که در آن دو طرف به راه حلهای مشترکی رسیدند و قرار شده تحریمهای هستهای برچیده شود.
در ادامه طنز بی قانون از قول استاد مسلم روزنامه نگاری أمده: به گواهی صدها سند غیرقابل انکار و به گفته سناتور میکی ماوس نماینده جمهوریخواه کنگره آمریکا و همچنین به گزارش سایت رواننویس هیچکدام از تحریمها برداشته نخواهد شد. در واقع ما اسب بالدار دادیم و یه موز خالدار برداشتیم ...
محمدرضا ستوده در ستون طنز جهان صنعت نوشته: من امروز به خاطر توافق هستهای خیلی از خودم خوشحالی بروز نمیدهم تا غرب فکر نکنه که خبریه و ما خیلی خوشحالیم که آنها با ما توافق کردهاند. شما هم سعی کنید خودتان را عادی و بیتفاوت جلوه دهید تا کاریزمای ملیمان حفظ شود و لکه سیاهی به دامن سفید عزتمان نیفتد!
به نوشته این ستون: شب جمعه یعنی پریشب تا حدودی یک توافق هستهای انجام شد اما هیچکس در آن شب واکنشی نشان نداد.
صبح جمعه بعد از اینکه خستگی همه در رفت و کاملا با زیر و بم موضوع آشنا شدند، واکنشهایی در بین شخصیتهای سیاسی بروز کرد از جمله حسین شریعتمداری گفت: همانطور که نتانیاهو گفت این یک توافق خیلی بد است. در میدان امتیازدهی و امتیازگیری کلا فقط امتیاز دادیم!
طنزنویس جهان صنعت از قول حمید رسایی نوشته: مهدیهاشمی سه تا کارت سوخت دارد. و از قول رییس هتل محل مذاکرات در لوزان افزوده:من نمیدونم چرا این ایرانیها عشقو حالشونو میبرن تایلند بدبختیهاشونو میارن واسه ما هر جا میرن باعث دردسرن. نه روزه داریم میشوریم و میسابیم و میپزیم که آقایون انرژی هستهای داشته باشن!
ظریف کاری چیست؟
پوریا عالمی در بخشی از ستون آمبولانس روزنامه شرق پرسیده ظریفکاری چیست و جواب داده: مخالف زمختکاری، ظریفکاری یا نازککاری هنری است که با چوب و روی چوب انجام میشود. تختهنرد ساختهشده از ریشه گردو در کردستان و تختهنرد خاتمکاریشده در اصفهان از نمونههای شاخص نازککاری هستند. در سیاست نیز استاد ظریفکار معروف است که با چوب کار میکرد.
نویسنده سپس در پاسخ جواد ظریف کیست نوشته: جواد ظریف بهترین راننده فرمولیک و فرمولپنج بهعلاوه یک جهان است که چهارتا شوماخر درون خود دارد. ظرافت ظریف به حدی است که باید خیلی ظریف از لای دلواپسان لایی بکشد و خیلی ظریف تندروهای منطقه و مخالف اصلی مذاکرات اسرائیل و عربستان را دور بزند و خیلی ظریف با جان کری راه بیاید که توش حرف درنیاید و خیلی ظریف برود ته چاهی که دیگران کندند و از ته چاهی که دیگران کندند سنگ بزرگی را که دیگران انداختند ته چاهی که دیگران کندند دربیاورد و به روی خودش هم نیاورد.