کشاورزی با سرگین گاو و نیروی کیهانی

 فروش محصولات کشاورزی "بیودینامیک" در آلمان رو به افزایش است. روش کشاورزی در مزارع "بیودینامیک" ریشه در "حکمت معنوی" دارد و در روند آن اهمیت خاصی به هماهنگی نیروهای کیهانی برای افزایش کیفیت محصول داده می‌شود.

 

یوهانس رودویک در مزرعه‌اش از کود شیمیایی و ماشین‌های کشاورزی استفاده نمی‌کند. او هر سال پائیز مقداری سرگین گاو را درون یک شاخ گاو می‌گذارد و آن را تا عید پاک جایی در مزرعه‌اش دفن می‌کند.

 

رودویک پس از عید پاک (اوایل بهار) این شاخ گاو را بیرون می‌آورد و سرگین‌ تجزیه شده دورن آن را با آب مخلوط می‌کند. او سپس این کود طبیعی را به مقدار کم، یعنی پنجاه گرم در هر هکتار روی زمین‌های کشت مزرعه‌اش می‌پاشد.

 

دارایی مزرعه او دو اسب، یک خر، پنج خوک، یک برکه کوچک و چند گاو و مرغ‌ است. رودویک نه به دنبال تولید انبوه محصولات کشاورزی است و نه محصول خاصی را پرورش می‌دهد.

 

مزرعه او آغاز سال جاری میلادی گواهی "بیودینامیک" دریافت کرد. این گواهی توسط بنیاد دیمیتر، یک بنیاد کشاوزی که نام خود را از الهه طبیعت، زمین و کشاروزی در یونان باستان گرفته و از سخت‌گیرترین بنیادهای کشاوزری ثبت شده در جهان به شمار می‌رود، صادر می‌شود.

کشاورزی بیودینامیک کمی فراتر از کشاورزی ارگانیک است. در کشاورزی ارگانیک از مواد شیمیایی استفاده نمی‌شود. رنه هرن‌کیند، از بنیاد دیمیتر به دویچه‌وله می‌گوید: «تفاوت دیمیتر با کشاورزی معمولی ارگانیک در جنبه پویایی آن است. ما نه تنها از برخی چیزها چشم‌پوشی می‌کنیم بلکه چیزهایی هم به شیوه کشاورزی‌مان اضافه می‌کنیم.»

در کشاورزی بیودینامیک سود تنها هدف نیست. در این نوع کشاورزی بهره‌مندی انسان ‌و محیط ‌زیست در نظر گرفته می‌شود.

مزارع دیمیتر با مزارع ارگانیک تفاوت می‌کنند. در مزارع ارگانیک اغلب محصول اندکی تولید می‌شود که مزرعه در آن تخصص پیدا کرده است.

در مزارع بیودینامیک اما به تنوع اهمیت زیادی داده می‌شود. هرن‌کیند می‌گوید: «مهم اینجاست که مزرعه را مانند ارگانیسم در نظر بگیریم که در آن، هر عضو عضو دیگری را تغذیه می‌کند.» به عنوان مثال در این نوع مزارع حیواناتی نگهداری می‌شوند که کود زمین‌های کشت را تأمین می‌کنند.

 

ایده اولیه کشاورزی بیودینامیک ۹۰ سال پیش و با فلسفه رودولف اشتاینر، فیلسوف اتریشی زیر عنوان "آنتروپوسوفی" (حکمت انسانی) شکل گرفت.

 

اشتاینر نگاهی معنوی به دنیای انسان داشت و معتقد بود که انسان با دنیای پیرامون خود یکی است و ارتباطی عرفانی با آن دارد. پیروان او بر این باورند که با حذف کودها و آفت‌کش‌ها و سموم شیمیایی، نیروهای کیهانی آزاد می‌‌‌شوند.

در کشاورزی بیودینامیک به هماهنگی نیروهای زندگی‌بخش اهمیت خاصی داده می‌شود. در این نوع کشاوزری به عنوان مثال به جای کود شیمیایی از معجون‌های دست‌سازی مانند ترکیب گیاه بومادران، گل بابونه، کود طویله استفاده می‌شود.
 

علاوه بر آن، به علم نجوم، تأثیرات ماه و سیارات و صور فلکی بر رشد و نمو گیاهان اهمیت خاصی داده می‌شود و کاشت و برداشت هم بر اساس تقویم بیودینامیک که مشابه تقویم قمری است انجام می‌شود.

 

پنج هزار مزرعه در سراسر دنیا گواهی دیمیتر را دریافت کرده‌اند که ۱۵۰۰ مزرعه از آنها در آلمان است. فروش محصولات این مزارع در آلمان رو به افزایش است.

 

هرن‌کیند معتقد است که این روند نشان‌دهنده اهمیت رو به رشد محصولات بیودینامیک برای مردم است.

 

یوهانس رودویک اما به دویچه‌‌وله می‌گوید که او از پیروان فیلسوف اتریشی، رودولف اشتاینر، نیست اما روش‌هایی که او توصیه کرده را امتحان کرده است.

 

او توضیح می‌دهد :«من و همسرم پس از سال اول از رشد چمن‌های مزرعه‌مان واقعأ شگفت‌زده شدیم. از سال دوم علوفه خیلی بهتری داشتیم که سبزتر بود.»

با این حال هنوز یک پاسخ دقیق عملی برای چگونگی تأثیر توصیه‌های اشتاینر بر حاصل‌خیزی محصولات کشاورزی وجود ندارد.

انستیتوی تحقیقات کشاورزی ارگانیک در سوئیس از سال ۱۹۷۸ تا کنون یک تحقیق بلندمدت بر روی سه زمین ‌کشاورزی را‌ آغاز کرده که کنار یکدیگر واقع شده‌اند اما محصولات آنها با سه روش ارگانیک، بیودینامیک و کشاورزی رایج مدرن کشت داده می‌شوند.

پرفسور اورس نیگلی، مدیر این انستیتو به دویچه‌وله می‌گوید: «در ۱۵ سال نخست هیچ تفاوتی مشاهد نشده اما از سال پانزدهم به بعد تفاوت‌ها کم‌کم آشکار شدند.»

او توضیح می‌دهد که حاصل‌خیزی مزراع بیودینامیک بهتر از مزارع ارگانیک و خیلی بهتر از مزارع مدرن است.

پروفسور نیگلی معتقد است که دلیل این حاصل‌خیزی نمی‌تواند به تنهایی کودهای دست‌ساز باشد.

او در عین حال توضیح می‌د‌هد که استفاده از کود دست‌‌ساز، کودی که از سرگین گاو درون شاخ گاو تهیه می‌شود و همین‌طور روش شخم زدن زمین برای کشت، همه در حاصل‌خیزی محصولات مزراع بیودینامیک موثر هستند.

این شیوه کشاورزی هرچند که سود بیشتری برای کشاورز و محیط‌ زیست دارد اما همان‌طور که هرن‌کیند از بنیاد دیمیتر توضیح می‌دهد "توانایی تولید انبوه محصولات کشاورزی را ندارد".

نیگلی، مدیر انستیتوی تحقیقات کشاورزی ارگانیک در سوئیس هم معتقد است که مزارع بیودینامیک برای حل کردن مشکلات جهانی مانند مقابله با تغییرات آب‌هوایی یا تأمین تغذیه جهانی، زمین‌های بسیار اندکی زیر کشت دارد.