بررسی روزنامه‌های صبح تهران؛ شنبه ۲۰ دی
تیتر و عکس صفحه اول اعتماد
روزنامه های اول هفته تهران، در دو بخش جدا از هم رویت می شوند یک بخش به مسایل داخلی کشور، کشمکش های سیاسی و تازه ترین گفته های رهبر جمهوری اسلامی پرداخته و مقالاتی در وصف اقتصاد بدون نفت نوشته اند بخش دیگر مهم ترین حادثه دو روز گذشته جهانی، عملیات تروریستی در پاریس را با عکس ها و طرح ها و گزارش هایی در صفحه اول خود منعکس کرده اند.
اظهار نظر برخی از اصولگرایان درباره تمام شدن کار احمدی نژاد و این که وی صلاح نیست دیگر به صحنه برگردد از جمله دیگر مطالب این روزنامه هاست.
جنگ تمدن‌ها
اعتماد در سرمقاله خود نوشته: کشتاری که از سوی افراطیون سلفی در محل یک نشریه طنز و کاریکاتور فرانسوی رخ داد، از یک جهت سرآغاز تحولی تازه در روابط «میان دینی» و «میان فرهنگی» در جوامع اروپایی و نیز در تعاملات «میان تمدنی» در سطح جهانی است. به نظر می‌رسد که نظریه جنگ تمدن‌های هانتینگتون، فارغ از ارزشگذاری به واقعیت نزدیک‌تر بوده است.
بمب‌گذاری‌های لندن و مادرید پاسخ متقابل بود و در این فواصل نیز اقدامات ریز و درشت دیگری این شکاف را بیشتر و بیشتر کرد. از جمله ماجرای انتشار کاریکاتوری از پیامبر اسلام (ص) و موارد مشابه. اکنون هم اقدامات داعش در منطقه و ترورهای اخیر، به مثابه آتش متقابلی است که طرفین علیه یکدیگر از خود نشان می‌دهند.
نویسنده در پاسخ این سووال که به عنوان یک ایرانی مسلمان، چه ارزیابی و قضاوتی در این باره باید یا می‌توان داشت نوشته: بدون تردید باید این نوع اقدامات تروریستی را محکوم و عاملان آن را تخطئه و سرزنش کرد. این اقدامات هم از حیث منطق اخلاقی هم مذموم و مردود است اما درک زمینه‌های شکل‌گیری آن نیز اهمیت دارد. چنین درکی است که ابعاد مسوولیت دیگران در برابر این پدیده‌ها را روشن می کند.
دموکراسی در خون
مسعود سلیمی در سرمقاله جهان صنعت به حمله مسلحانه به به دفتر نشریه انتقادی، کاریکاتوریستی و طنزآمیز به نام «شارلی ابدو» و به تبع آن کشته شدن تعدادی از روزنامه‌نگاران و طراحان برجسته اشاره کرده که در نتیجه آن فرانسه وارد مرحله تازه‌ای از مبارزه با تروریسم جهانی شد.
نویسنده در این مقاله تاکید کرده :حمله برادران کواچی، عرب‌تباران زاده فرانسه، بزرگ شده با امکانات این کشور در روز روشن به دفتر نشریه «شارلی ابدو» که به «11 سپتامبر فرانسه» هم تعبیر می‌شود، بار دیگر مشخص شد که جهان به ویژه اروپا تا چه اندازه در خطر حمله تروریستی و به تبع آن ایجاد ناامنی بی‌وقفه قرار گرفته است.
به نوشته سرمقاله جهان صنعت: اگرچه حادثه «شارلی ابدو» در کنار واکنش‌های حمایت‌کننده جهان از فرانسه باعث ایجاد همبستگی میان مردم این کشور و احزاب و تفکرات گوناگون جامعه فرانسه شد اما یک‌بار دیگر این واقعیت را به رخ کشید که در کنار افراطی‌گری چپ و راست، در کنار افراطی‌گری مذهبی از هر نوع که باشد «دموکراسی به معنای عام کلمه» تا چه اندازه آسیب‌پذیر می‌نماید و جهان آزاد به‌عنوان یک ضرورت در کنار پرداختن به مسایل اقتصادی، صنعتی و تسلیحاتی باید به فکر اصلاح اختلاف طبقاتی از منظر عادی و فکری باشد، در غیر این صورت افراطی‌گرایی، دموکراسی را در خون می‌غلطاند.
جهل مقدس
تیتر و طرح بزرگمهر حسین پور، مردم امروز
مصطفی محقق داماد در سرمقاله مردم امروز نوشته: فارغ از دســت های پشــت پرده و جدای از هرگونه تفسیرهای سیاسی از محرکین با واسطه که نقش اسباب داشته اند، به نظر می رسد مباشرین یعنی آنان که نقش مســتقیم دراین حرکت ها دارند عامل اصلی ارتکاب چنین جنایاتی جهل دینی و کج اندیشی مذهبی است. مقوله ای که می توان آن را «جهل مقدس» خواند؛ جهلی که بر اثر آن به نام خدا، خونریزی و آدمکشی صورت می گیرد.
به نوشته این مقاله: حرکت های خشن مبتنی بر نظریه ای است که به نظر من موجب پوشاندن تمام جنبه های دلربائی اسلام و به دنبال آن منزوی ساختن اسلام است.. فکرخشــونت درهمان دوره زمامداری عثمانی نظریه پردازی شد؛دیدگاهی که معتقد به «النصر بالرعب» است؛یعنی اینکه از طریق آدمکشی و خونریزی در دل دشمن باید وحشت ایجاد کرد و پس از آن قدرت را قبضه کرد.
سرمقاله مردم امروز تاکید کرده: آنان فکر می کنند پس از قبضه قدرت به هر طریق و با هر وسیله، آنگاه مردم مســلمان می شــوند و اسلام رشد می کند. اینجانب بدون اینکه توهینی به صاحبان آن نظر بکنم شــخصا با این نظر مخالفم، زیرا فکر می کنم حرکت اجباری دوام ندارد.
ضعف سیستم اروپا
محمد رضا وصفی در سرمقاله ایران روزنامه دولت نوشته: حمله دو جوان الجزایری‌الاصل فرانسوی به هفته‌نامه فکاهی «شارلی ابدو» فرانسه در پایان هفته گذشته و در نخستین روزهای سال نو میلادی بار دیگر مهر تأییدی بود بر این واقعیت که کشورهای اروپایی در مدیریت دو گروه از قشرهای این جوامع، یعنی از یک سو گروه‌های راست افراطی و از سوی دیگر گروه‌های مهاجر ناتوان است.
به نوشته این کارشناس: کنار هم قرار دادن حوادث تروریستی به وقوع پیوسته در روزهای اخیر در اروپا به روشنی بیانگر این مطلب است که در اروپا شاید در حوزه اقتصاد و فرهنگ کشورها توانسته باشند به یک اتحاد برسند اما در حوزه امنیت، سران کشورهای اروپایی بشدت از مبادله اطلاعات با یکدیگر خودداری می‌کنند و همین پنهان‌کاری اطلاعاتی حوادث تروریستی را رقم می‌زند. از سوی دیگر، حادثه حمله به نشریه شارلی ابدو از این منظر حائز اهمیت است که دو برادر عامل این حمله با برنامه، دست به این اقدام زده‌اند.
سرمقاله روزنامه ایران به این جا رسیده که: آنها هم با انتخاب سوژه خود که یک نشریه کاملاً شناخته شده فرانسوی و به نوعی یک مرکز نمادین بود و هم با انتخاب زمان حمله خود که روزهای آغازین سال نو میلادی بود، توانستند موج بسیار سهمگینی را به راه بیندازند به طوری که بزرگترین اتفاق تروریستی ۴۰ سال اخیر فرانسه رقم خورد.ذ افراط‌گرایان همچنین این حمله را به گونه‌ای انجام دادند که با وجود حضور نیروهای انتظامی در اطراف این نشریه، دستگیر نشدند.
برو سوژه بعدی
آیدین سیارسریع در ستون طنز روزنامه ایران از گاهی اوقات نوشته که: ما طنزنویسان برای پیدا کردن سوژه قابل پرداخت، چنان رنج و مشقتی متحمل می‌شویم که کوزت زیر دست تناردیه متحمل نمی‌شد! همچون دخترکی معصوم (خوانندگان عزیز حتماً عنایت دارند که لزومی به تصور هرچه ما اینجا می‌نویسیم نیست. ) خبرگزاری‌ها را جارو می‌کنیم، بلکه سوژه‌ای پیدا شود ولی در نهایت با عتاب تناردیه روبه‌رو می‌شویم که می‌گوید: به فلان‌جا بر می‌خوره.
طنزنویس بعد از ردیف کردن چند سوژه که صاحب کار نمی پذیرد و صلاح نمی داند بالاخره به این جا می رسد که راجع به خشونت و افراطی گری در فرانسه بنویسد و می پرسد ایا می‌تونم راجع بهش بنویسم؟
در ادامه طنز روزنامه ایران پاسخ صاحب کار آمده که گفته: جا داره من از همین تریبون خشونت و افراطی گری رو در فرانسه تقبیح کنم، البته مخالفت ما با خشونت نباید باعث بشه نابودی غرب ادامه پیدا نکنه. و طنزنویس گفته: با این جمله طلایی آخرت کلاً قید این سوژه رو زدم! گفت: برو سوژه بعدی.
از دست رفتن جایگاه ایران
کارتون محمد رضا ثقفی، شهروند
یادداشت روز کیهان با نقل گفته های رهبر جمهوری اسلامی درباره فواید چشم پوشیدن از درآمد نفت و تدارک اقتصاد بدون نفت است و از دولت خواسته که در این باره آستین همت به کمر زند و کشور را با چشم پوشی از درآمد نفت اداره کند.
جواد گیاه شناس در سرمقاله مردم سالاری به بررسی اثرات کاهش بهای جهانی نفت پرداخته و نوشته در ایران علاوه بر تبعاتی همچون کسری بودجه، تورم ورکود اقتصادی در منابع نفتی، به کاهش سرمایه‌گذاری‌های نفت و گاز هم منتهی خواهد شد. چنین حجمی از کاهش سرمایه گذاری در کنار موج تحریم‌های گذشته و از دست رفتن سهم بازار ایران می‌تواند آسیب‌های جبران ناپذیری را بر منابع و توان اقتصادی کشور وارد کند.
به نظر نویسنده: این در حالیست که موضوع سرمایه‌گذاری‌های مرتبط با بیع متقابل و همچنین کاهش سرمایه‌گذاری بر منابع نفت و گاز مشترک علاوه بر زیان‌های پیش گفته منجر به از دست رفتن و استثمار منابع نفت و گاز کشور توسط رقبا خواهد شد.
سرمقاله مردم سالاری در نهایت نوشته: بنابراین آنچه امروز بعنوان مهمترین چالش جمهوری اسلامی ایران می‌بایست در نظر گرفته شود آنکه بازگشت به جایگاه پیش از تحریم نیز شاید غیر ممکن بوده باشد و در مراحل بعدی یکی از بزرگترین دارندگان نفت و گاز دنیا را به یک بازیگر فرعی در تولید و صادرات نفت تبدیل کند.
بازی با کارت ایران؟
فریدون مجلسی در مقاله ای در آرمان نوشته: درست است که دو کشور «خوشبختانه» دیگر همسایه دیوار به دیوار نیستند، اما شاهراه بزرگ و گسترده دریای خزر امکان بهره‌مندی بازرگانی و حمل‌ونقل دریایی ارزان‌قیمت میان دو کشور را از هر همسایه‌ای بیشتر می‌کند. این روابط نباید مبتنی بر لجبازی و قهر و آشتی دو کشور با کشورهای ثالث باشد و روسیه بخواهد از ایران به‌عنوان ابزاری سیاسی استفاده کند یا، به قول تحلیلگران آشنا به بازی‌های سیاسی، از برگ ایران در بازی‌های خود با غرب استفاده کند! کاری که روسیه بارها کرده است.
نویسنده در عین حال با استفاده ایران از کارت روسیه هم مخالف است و نوشته: برخی بر این عقیده‌اند کاهش ناگهانی بهای نفت در تقابل با روسیه است که منبع اصلی درآمد ارزی آن را صادرات روزانه معادل ۱۰ میلیون بشکه نفت تشکیل می‌دهد، ابزاری برای تضعیف آن کشور و نیز ممکن است تصور رود که در این شرایط روسیه بخواهد با نمایش همکاری هسته‌ای با ایران، یا نشان دادن تعامل بیشتر در مذاکرات از بقیه امتیاز بگیرد، یا فکر کنند که شاید ایران نیز بتواند از این همکاری بهره‌مند شود.
مقاله آرمان با چنین محاسباتی مخالف است و احتمال دیگری را بررسی می کند که آن تفاهم روسیه و غرب است که در نتیجه آن، روسیه «بار دیگر» به شیوه گذشته که [همراه با چین] در شورای امنیت، ایران را تنها گذاشت و تکرارهای تاریخی دیگر، باز هم کارت ایران را خواهد سوزاند!
صادرات جهانی
آزاده و مرگ کارتون احسان گنجی، ابتکار
شهرام شهیدی در ستون طنز شهروند نوشته: گمشده فعلی و مد روز و روی بورس خود بنده هستم. یعنی از روزی که ریخته‌اند توی دفتر نشریه طنزی در پاریس و روزنامه‌نگاران و کارتونیست‌های بخت برگشته را کشته‌اند من همه‌اش فوبیا دارم که الان داعش از عراق یا اروپا سرم آوار می‌شود. بنابراین فعلا تو هفت تا سوراخ قایم شده‌ام. به‌حدی که شاید به‌زودی درخواست تجسس بدهم پیدایم کنید. یعنی می‌دانید خیلی بد است که آدم خودش را گم کند.
در ادامه این طنزنوشته به نقل از سعدی شیرازی آمده: نه همین لباس زیباست نشان آدمیت. آدم نشانی‌های دیگری هم باید داشته باشد. اولش اینکه آدم باید مثل آدم رفتار کند. این اسلحه کوفتی را بگذارد زمین، بنشیند بگوید داداش من با این کارَت اصلا حال نکردم. او هم می‌گوید ای بابا شرمنده. به همین سادگی می‌شود گفت‌وگوی تمدن‌ها کرد و ساموئل هانتیگتون را قلقلک داد.
طنزنویس تاسف می خورد که دنیا چنین نیست و بر مدار صادرات آجر می چرخد: شما نگاه کنید از شرق یکسری صادر می‌شوند غرب و شروع می‌کنند به کشتن غربی‌ها. راه می‌افتند توی خیابان و روزنامه‌نگار و دونده و اینها را می‌کشند. از غرب هم یک سری صادر می‌شوند شرق و تا می‌توانند در لباس سرباز یونیفرم پوش ناتو یا داعشی و غیره (حالا لباسش خیلی مهم نیست.) شرقی‌ها را می‌کشند.