مورد عجیب سرقت از مسافران ایرانی در فرودگاه استانبول
ایران وایر : دیروز، محمود فرجامی، روزنامه نگار و وبلاگ نویس ایرانی با نوشتن پستی عمومی در صفحه فیس بوک خود از سرقت چمدان‌های مسافران پرواز TK ۰۸۹۹ ساعت شش و بیست دقیقه صبح روز سه شنبه چهارم آذرماه (۲۶ نوامبر) تهران استانبول شرکت هواپیمایی ترکیش ایرلاین خبرداد.
او که در این پرواز، منتظر ورود دو مسافر از تهران به ترکیه بود در بخشی از پست فیس بوک خودنوشته است: «مسافرانی که در استانبول پیاده می‌شوند متوجه می‌شوند تمام چمدان‌های آن‌ها به دقت وارسی شده و هر چیز قیمتی که در آن‌ها داشته‌اند به سرقت رفته. قفل‌هایی که قابل باز شدن بوده‌اند باز شده بوده‌اند و دیگران شکسته. استثنا هم نداشته. سارقان هم گویا وقت زیادی داشته‌اند، تمام گوشه‌ها و زوایای هر چمدان به دقت وارسی شده بوده. مثلا در بارهای ما حتی روزنامه‌هایی که دور شکستنی‌ها پیچیده بوده سوراخ شده بودند.»
پریسا مینوچهر در گفتگو با ایران وایر ماجرای آن روز را این گونه شرح می‌دهد:«شب پیش از روزی که قرار بود همراه با پسرم، سهراب از فرودگاه امام به استانبول پروازکنیم خوب نخوابیده بودم. صبح هم به فرودگاه، دیر رسیدیم." پریسا جزو آخرین کسانی بود که دو چمدان سیاه رنگش را به بخش بار ترکیش ایرلاین تحویل داد، چمدان‌هایی که پیش از تحویل دارای قفل بودند: «وقتی در فرودگاه استانبول، منتظر عبور چمدان‌ها از روی نقاله حمل باربودیم سهراب، پسرم گفت: مامان چمدون ما اومد. گفتم: نه اینا چمدون ما نیستند، من قفلشون کرده بودم. وقتی برای بار دوم نقاله چرخید با خودم فکر کردم که شاید از اول چمدان‌ها را قفل نکرده بودم. چمدان‌ها را برداشتم و برای خوردن ناهار به سمت یکی از شعب برگرکینگ رفتیم.»
وی نزدیک برکرکینگ دو زن مسافر همان پرواز را دید که کنار چمدان‌هایشان نشسته بودند. یکی ازآن‌ها رو کرد به پریسا و گفت: «خانم، شما مسافر ترکیش ایرلاین نبودید؟» پس از تایید پریسا زن مسافر گفت: «خانم چمدونت و چک کن همه وسایل قیمتی ما رو بردند.»
پریسا در ادامه می‌گوید: «پس از صحبت‌های زن مسافر یکهو یادم افتاد که چمدان‌هایم قفل داشتند اما بدون قفل تحویل گرفته بودم. چمدان را باز کردم، دیدم جهت زیپ‌ها تغییر کرده بود. رمزچمدان هم خراب شده بود. چمدان را که باز کردم همه چیز بر همه ریخته بود.
او می‌افزاید:«اگرهشدار آن مسافر نبود شاید در نگاه اول متوجه دستبرد به چمدانم نمی‌شدم اماپس از وارسی یکی از چمدان‌ها متوجه شدم که یکی از گوشواره‌های بدلیم بر روی لباس‌هایم افتاده بود. کیف ارایشی قرمزرنگم را باز کردم، دستبند و انگشترطرح عثمانی که از بازار استانبول خریده بودم داخلش نبودند. گوشه‌های بسته بندی یک سری مینا کاری کار اصفهان پاره شده بود. حتی یک بسته گز که بسته بندی زیبایی داشت هم پاره شده بود. با خودم گفتم اگر این کار یک ایرانی بود، قطعا پاره نمی‌کرد، چون می‌دانست که این بسته گز است.»
یکی دیگر از مسافران همان پرواز به پریسا گفته بود که کیف دستیش را پس از برداشتن پاسپورت با چمدان‌ها به قسمت بار تحویل داده بود. او هم در فرودگاه استانبول متوجه شده بود که تمام پول‌های نقدی که داخل آن کیف گذاشته بوده به سرقت رفته است.
همان روز، یک دختر مال باخته که همراه پدر و مادرش به فرودگاه استانبول رسیده بود از مسافران دیگر خواست شکایت نامه‌ای تنظیم کنند. پریسا به دلیل سردرد و عجله‌ای که برای خرید سیم کارت تلفن و بلیت اتوبوس داشت از این کار صرف نظر کرد.
اما مدتی نگذشت که پدر آن دختر به پریسا گفت که متقاعد شده‌اند و قصد شکایت کردن ندارند چون ماموران فرودگاه استانبول به آن‌ها فیلمی نشان داده بودند که نشان می‌داد چمدان‌ها کاملاًدست نخورده است، فیلمی که تنها لحظه تحویل چمدان‌ها را نشان می‌داد.
یکی از مسافران همان پرواز که آن شب به کانادا رسیده بود نیز مورد دستبرد قرار گرفته است.
رامین راد در صفحه فیس بوک ایران وایر نوشته است که دوستش در همان پرواز به تورنتو رسید وپس از رسیدن به مقصد متوجه شد که یک سری از وسایلش نظیر گوشی تلفن و‌ام پی تری پلیرازداخل چمدانش برداشته شده‌اند.
حمیدرضا آقادوست نیز در همان صفحه نوشته است که با هر پروازی که با ترکیش ایرلاین به اروپاداشته یا یک چمدان را از دست داده یا با باری ناقص تحویل گرفته است.
یکی از مسافران پرواز روز ۲۶ نوامبر روز جمعه هفتم آذرماه در نامه‌ای که به نشانی ایمیل بخش بار شرکت ترکیش ایرلاین فرستاد موضوع دزدیده شدن اشیای خود را گزارش داد.
کارمند این بخش، ابتدا ضمن عذرخواهی به خاطر بی‌نظمی پیش آمده در پاسخ به او نوشت که درمرحله نخست او می‌بایست تعداد موارد سرقت‌هایی که پس از پایان پرواز صورت گرفته به آن‌ها را گزارش دهد تا تحقیقات در رابطه با این موضوع از سوی ترکیش ایرلاین انجام شود.
از سوی دیگر، یکی از کارکنان بخش اشیای گمشده فرودگام امام خمینی در پاسخ به تماس ایران وایر می‌گوید:«می‌بایست یک نفراز مسافران شاکی یا به نمایندگی از آن‌ها در دادسرا اعلام شکایت کند تا پس از تشکیل پرونده به موضوع رسیدگی شود. »
وی با تاکید بر اینکه ابتدا باید مشخص شود چه کسی مسوول نظارت بر بارگیری چمدان‌ها ازسوی شرکت هواپیمایی ترکیش ایرلاین بوده است می‌افزاید: «تا زمانی که فیلم‌های زمان تحویلبار، به دقت بررسی نشود نمی‌توان در مورد این مساله قضاوت کرد.»
او احتمال دستبرد به بار مسافران در قسمت بار هواپیما را رد میکند و توضیح می‌دهد که انقدرهوای داخل قسمت بار هواپیما هنگام پرواز سرد است که کسی حاضر به ماندن در آن فضای سرد نیست.
این کارمند فرودگاه امام خمینی احتمال می‌دهد که بارهای مسافران یا در داخل فرودگاه امام خمینی مورد دستبرد قرار گرفته‌اند یا زمانی که بارها پس از پایان پرواز با غلتک به فرودگاه استانبول منتقل شده‌اند.
وی در ادامه می‌گوید: «تا به حال گزارش نشده که چمدان چندین نفر به یک باره در پروازی مورد دستبرد قرار گرفته باشد.»
اما بیمه شدن چمدان تحویلی مسافر به قسمت بار، قانونی است که بین همه شرکت‌ها و خطوط هواپیمایی مشترک است.
اردلان، یکی از اعضای کادر پروازی شرکت هواپیمایی ایران ایر به ایران وایر می‌گوید: «در اروپا چنانچه وسیله باارزشی مثل ساعت یا ادکلن از چمدان شما مفقود شود اگر بار و چمدان خود را پیش از تحویل به جامه دان‌های پذیرش با قیمتی درحدود ۲۰ یورو بیمه کرده باشید پس از محاسبه ارزش اشیای گم شده، پس از حدود بیست تا سی روز مبلغی به عنوان جریمه به شما می‌پردازند.»
وی در ادامه به موازین امنیتی خطوط هواپیمایی در این زمینه اشاره کرده و می‌افزاید: «براساس موازین قانونی بیشتر شرکتهای هواپیمایی چمدان‌ها پیش از تحویل به جامه دان‌های پذیرش بایدقفل شوند تا از هرگونه سرقت احتمالی جلوگیری شود.
این کارمند ایران ایر تاکید میکند که کارمندان بیشترخطوط هواپیمایی دستگاهی به نام اسکنردارند که به راحتی با تماس از سطح چمدان قادر است وسایل باارزش را اسکن کند این احتمال وجود دارد که در زمان لندینگ هواپیما در فرودگاه استانبول به این شکل چمدان‌های باارزش دربخش بار فرودگاه، شناسایی شده باشند.
به گفته این کار‌شناس هواپیمایی، مسافران باید دقت داشته باشند که از قراردادن هرگونه وسیله باارزش و قیمتی نظیر پول، طلا، جواهر، لب تاب، گوشی و دوربین و غیره در چمدان‌های بخش پذیرش بارهواپیما خودداری کنند.
اردلان می‌افزاید: «مسافر به محض اطلاع از خسارت وارد شده به بار و چمدان خود، می‌بایست درسالن تحویل جامه‌دان فرودگاه شرکت هواپیمایی مورد نظر خود را مطلع کند.» مشابه این حادثه برای نگارنده این گزارش در آذرماه ۱۳۸۹ رخ داده است.
او وقتی با پرواز خطوط هواپیمایی ترکیش ایرلاین تهران را به مقصد انکارا ترک کرد، پس از ورود به انکارا و اقامت در منزل یکی از دوستانش، وقتی چمدانش را باز کرد هیچ نشانه‌ای از آثار دستبردبه چمدان را نیافت اما وقتی داخل چمدانش را وارسی کرد متوجه شد که در بین زیورالات بدلی که باخود آورده بود سینه ریز جواهر، تنها شیی باارزش او به سرقت رفته است.
بهمن ماه ۱۳۹۱ نیز یکی از خوانندگان تارنمای خبرآنلاین از مفقود شدن چمدان خود در سفر از ژنو به تهران خبرداده بود. مسافر یادشده پس از پنج ماه پیگیری با عدم پاسخگویی شرکت ترکیش‌ایرلاین روبرو شده بود. خبرآنلاین در ادامه به بی‌توجهی کارکنان ترکیش ایرلاین پس از هشدار مسافر مبنی بر رسانه‌ای کردن موضوع اشاره کرده است.
در این میان، پاسخ مسوولان سازمان هواپیمایی کشوری تنها یک چیز بود «این مسافر به سازمان هواپیمایی کشور شکایت نکرده که ما پاسخگو باشیم.»
همان زمان، یکی از کاربران خبرانلاین در واکنش به این خبر در بخش نظرات این خبر نوشته است: «عید امسال به اتفاق خانواده به استانبول سفر کردیم. پس از پیاده شدن به سراغ نقاله تحویل بار رفتیم ولی بعد از دو ساعت اثری از چمدان‌های ما نشد. پس از کلی معطلی به دفتر ترکیش مراجعه کردیم نهایتاً گفتند اگر چمدانی نیست ما اینجا تا ۵۰ دلار بیشتر اجازه پرداخت نداریم پس باید به شهر بروید سراغ بیمه، پس از چند دقیقه که بچه‌هایم داشتند در فرودگاه با گاری‌ها بازی می‌کردندمتوجه شدند چمدان‌های ما را در انتهای سالن تخلیه بار و روی یک ریل فرعی رها کرده‌اند ورفته‌اند. سوال اینجاست که آیا در اروپا و آمریکا هم ترکیش اجازه چنین رفتاری با ولی نعمتان خود دارد؟»
فروردین ماه همان سال، برخی از کاربران مجازی تارنمای مهاجرسرا از تجربه‌های سفر باهواپیمایی ترکیش ایرلاین نوشتند.
کاربری به نام نجیبی در تارنمای مهاجرسرا نوشت که یکی از چمدان‌هایش در بازگشت از پروازترکیش ایرلاین به تهران گم شد و پس از ۴۰ روز لاشه چمدان به دستش رسید. همه سوغاتی‌ها باتگ قیمت برداشته شده بودند. فقط چند دست لباس استفاده شده، دست نخورده بودند. مسوولان ترکیش ایرلاین پس از نزدیک به چهارماه نامه نگاری اعلام کردند که فاکتور خرید همه اقلام گم شدهرا بدهید یا ۱۰۰ دلار خسارت میدهیم.
وی در ادامه نوشته است: «فکرشو بکنید فقط چمدونی که آش و لاش شده بیشتر از ۱۰۰ دلار قیمت داشت. حالا بماند که بیشتر از ۲۵۰۰ دلار هم اجناس به سرقت رفته.»
از سوی دیگر، برخی از شرکتهای هواپیمایی برای جبران چمدان یا بار مفقود شده، پس از یافتن چمدان، آن را به آدرس مالک تحویل می‌دهند. بهزاد، یکی از کاربران صفحه مهاجرسرا در فروردین ماه ۱۳۹۱ در این زمینه نوشته که یکی ازچمدان‌هایش در بازگشت به مشهد گم شد. یک روز پس از پرکردن فرم چمدان گم شده از ایران ایربا او تماس گرفتند و اعلام کردند که چمدان به تهران رسیده اگر مایل است چمدان را به نشانی اودر مشهد بفرستند یا کسی در تهران تحویل بگیرد. در‌‌نهایت قرار شد چمدان با یکی از پروازهای عصربه فرودگاه مشهد فرستاده شود.
وی پس از تماس ماموران و مراجعه به فرودگاه مشهد، برخلاف انتظارش، چمدان را صحیح و سالمو بدون کوچ‌ترین آسیب یا دستبرد تحویل گرفت. بهزاد در ادامه می‌نویسد: «توی این چمدان، خانمم کلی لوازم آرایشی گران قیمت مارک داشت که با حجم و قیمت بالا خوراک کش رفتن بود و کلی دارو و لباس‌های نو.»
به نظر می‌رسد با وجود وقوع چندین فقره سرقت از بخش بار خطوط هواپیمایی ترکیش ایرلانز درطول سال‌های اخیر، شکایت مسافران مال باخته برای بازپس گرفتن چمدان‌ها و اموال باارزششان به جایی نرسیده و هیچ یک از مسوولان این شرکت هواپیمایی پاسخگوی این شکایت‌ها نبوده است. از دیگر سو مسوولان سازمان هواپیمایی ایران نیز تلاشی برای پیگیری حقوقی این شکایت‌هانکرده‌اند و این پرونده‌ها در طول این سال‌ها به فراموشی سپرده و سپس به خاطره‌ای تلخ برای مسافران تبدیل شده‌اند.