توهم سود بردن از 'واکنش غیرمنتظره ایرانیان'

جمع بندی عکس ها و فیلم های سوگواری مردم برای مرتضی پاشایی، نشان می دهد که مجموع سوگواران حاضر در خیابان در شهرهای مختلف، احتمالا از حاضران در هر تشییع جنازه دیگری در یک دهه اخیر بیشتر بوده است.

نفس حضور انبوه مردم در مراسم تشییع یک خواننده محبوب، فارغ از اینکه چه تحلیلی از آن داشته باشیم، لابد غیرمنتظره نیست. اما اکثر کسانی که تاکنون این پدیده را تحلیل کرده اند، در این ارزیابی اشتراک نظر داشته اند که "ثبت چنین رکوردی" از حضور مردم در مراسم تشییع یک خواننده غیرمنتظره است. نتیجه گیری ناظران از چنین پدیده ای، این گزاره تکراری -و البته درست - است که "مردم ایران پیش بینی ناپذیر هستند".

این ترجیع بند، به دنبال وقوع شگفتی های متنوع سیاسی و اجتماعی، مکررا در فضای تحلیلی و خبری ایران شنیده شده است. اما آیا توافق ناظران بر پیش بینی ناپذیری مردم ایران، به اندازه کافی به تصحیح تحلیل های مرتبط با فضای عمومی کشور انجامیده؟ ظاهرا نه.

شاید یک دلیل این "تصحیح نشدن" آن باشد که بسیاری از ما با وجود اذعان به ویژگی های غیرقابل پیش بینی رفتار ایرانیان، تصور می کنیم که این غیرقابل پیش بینی بودن، در نهایت روند وقایع را به سمت تصوراتمان هدایت خواهد کرد.

    تصور غالب تحلیگران است که واکنش های غیرمنتظره مردم، قرار است یکی 'دیگر' از مجموعه دلایلی باشند که اثبات می کنند پیش بینی های آنها در زمینه های مختلف درست از آب می‌آیند. نگاهی که ماهیتا، زمینه ساز غافلگیری های تحلیلی بیشتر است

به عبارت دیگر، گویی این برداشت وجود دارد که واکنش های غیرمنتظره مردم، قرار است یکی "دیگر" از مجموعه دلایلی باشد که اثبات می کنند پیش بینی های ما در زمینه های مختلف اجتماعی و سیاسی، درست از آب می‌آیند.

این در حالی است که غیرمنتظره بودن رفتار مردم ایران، به آن معنی است که در این کشور، انتخابات دوم خرداد ۱۳۷۶ (که به پیروزی اصلاح طلبان با ابعادی فراتر از تصور منجر شد) و دومین انتخابات شوراها در سال ۱۳۸۲ (که به شکست سنگین آنها در یک انتخابات رقابتی انجامید) هر دو امکان وقوع دارند. به همان نسبت که حضور میلیونی معترضان به انتخابات در راهپیمایی ۲۵ بهمن ۱۳۸۸ و حضور ناچیز حضور معترضان در تظاهرات ۲۲ بهمن همان سال، هر دو محتمل هستند.

اگر نتیجه ای که از حضور غیرمنتظره مردم در مراسم سوگواری مرتضی پاشایی می گیریم آن باشد که که مردم ایران، لابد در آینده "به طور غافلگیرکننده" برای حمایت از اتفاقات مورد علاقه ما به خیابان ها می‌آیند، احتمالا راه را برای غافلگیری های بیشتر خود در آینده هموار خواهیم کرد.

+125
رأی دهید
-3

oghate talkh - بوخولتز - هلند
شعریکه شاعر افغانستانی آقای نجیب بارو . در مدح مرتضی پاشایی سروده . این شعر را به جوان‌مرگ‌ترین هنرمند حنجره‌طلایی «مرتضی پاشایی» پیشکش می‌کنم و در ماتم هم‌زبانان ایرانی‌ام خود را شریک می‌دانم. می‌میرد این‌جا حنجره، اما صدایی هست. چون ابتدای زنده‌گی را انتهایی هست. بنویس روی کاغذی، بگذار روی آب. ما را اگر منزل نباشد، ناکجایی هست!!!. سیریم.. ما از زنده‌گی، سیریم بی‌تردید. بد تر از این ای سرنوشت! آیا بهایی هست؟. بر روی مرگِ «ناجوان» قهقه‌کنان خندید. تا در دل «پاشایی»مان «مرتضا»یی هست. «پاشاییا» از ما به آن بالانشینان گوی. تردیدها بسیار شد، آیا خدایی هست.
‌سه شنبه 27 آبان 1393 - 00:20
romano - تهران - ایران
oghate talkh - بوخولتز - هلند تشکر از شما و شاعر پویا کلام آقای نجیب بارو. من خودم آذری هستم ولی اخوت مارار به همین زبان و میراث مشترک بسته‌اند و باقی هرچه هست قیل و قال و سیاست است. زنده باشید و بازهم تشکر.
‌سه شنبه 27 آبان 1393 - 01:23
MIRZADEH I ESHGHI - دوسلدورف - آلمان
آه‌‌ای جماعت بیکار و علاف.روح مرحوم مغفور جوانمرگ شاد.برین پی‌ نون باشید که خربزه آبه.مردم ژاپن و آلمان و ....هفت شهر عشق رو دارن می‌رن .شما جماعت مرده پرست غم پرست بیکار و بی‌ عار هنوز اندر خام یک کوچه اید!
‌سه شنبه 27 آبان 1393 - 02:35
amir-amir - تورنتو - كانادا
مردم با شرکت گسترده در این گونه نمایشات مى خواهند به رژیم فاسد جمهورى اسلامى بفهمانند که ما آن چیزى را که دوست داریم برایش ارزش قائل هستیم نه انکه شما با دستگاه هاى عریض و طویل تان تعریف مى کنید. حالا اگر ٢ ریالى بعضى حضرات نمى افتد تقصیر از خودشان است.
‌سه شنبه 27 آبان 1393 - 04:46
اصحاب کهف - بروکسل - بلژیک
تحلیل فوق العاده منطقی و درستی بود،گرچه بهمون اندازه مایوس کننده هم هست.ایکاش قابل پیش بینی ، که به تعبیر دیگری همان منطقی بودنست ،بودیم مثل باقی مردم دنیا، تا غیرقابل پیش بینی ( احساساتی محض)تا بتوان روی ما و حرکاتمان حساب کرد و هوشمندانه و با کمترین خسارت قدم برداشت.ایکاش.این موضوع تنها هزینه ها را بالا خواهد برد.انواع هزینه ها را....
‌سه شنبه 27 آبان 1393 - 05:30
kurosh15x - ایران - ایران
درود شعر بسیار زیبایی است
‌سه شنبه 27 آبان 1393 - 06:22
srdash - تبریز - ایران
romano-تهران-ایران. برادرهمزبان وآذری عزیزم باتشکرازشماکه حق مطلب راخوب اداکردین زنده باشین.به امیدروزیکه همه برای ایران وایران برای همه طایفه هایش باشد.
‌سه شنبه 27 آبان 1393 - 07:04
kimiaa - تهران - ایران
oghate talkh - بوخولتز - هلند . بسیار شعر زیباییست و ممنون از همدردی شما
‌سه شنبه 27 آبان 1393 - 09:58
آریان هامبورگ - هامبورگ - آلمان
در حاشیه ی سفر ابدی مرتضی پاشایی باید به یک نکته اشاره کنم که مردم داخل ایران، مخصوصا جوانان،زیر فشار محدودیت ها و زیر سایه ی یک نوعی از حکومت نظامی پنهان، همیشه دنبال یک بهانه میگردن تا جمع بشن، تا با هم باشن و این ربط به فوت یا تولد کسی نداره اما میتونه بهانه ای باشه برای باهم بودن
‌سه شنبه 27 آبان 1393 - 11:48
biparva-jan - تهران - ایران
شعر قشنگی بود oghat talkh
‌سه شنبه 27 آبان 1393 - 15:36
alborzi - کرج - ایران
oghat talkh ....زیبا بود . امید به اینکه اوقاتتان شیرین شود.
‌سه شنبه 27 آبان 1393 - 22:00
نظر شما چیست؟
جهت درج دیدگاه خود می بایست در سایت عضو شده و لوگین نمایید.