گزارشی از قصاص دوباره نیازعلی : گذشت 500 میلیون تومانی
روزنامه فرهیختگان : اعدام دوباره مردی که 20 سال پیش یک بار اعدام شده و زنده مانده است، در حالی از نظر برخی مراجع تقلید وجهه شرعی ندارد که این پرونده پس از گذشت 45 روز از به جریان افتادن دوباره و ارسال به قوه قضائیه، هنوز باز است و منتظر رای نهایی.
یک ماه و نیم از آن روزی که قدم‌خیر، همسر نیازعلی به همراه وکیل همسرش به دفتر روزنامه آمد و به جریان افتادن دوباره پرونده قتل شریک همسر خود را بازگو کرد و گفت قوه قضائیه قرار است تا هفت روز دیگر رای نهایی را صادر کند، در حالی می‌گذرد که هنوز هیچ خبری درباره اعدام شدن یا نشدن نیازعلی در دست نیست. وکیل این متهم که این روزها به جز پیگیری روال قانونی کارهای موکلش به امر گرفتن رضایت از اولیای‌دم نیز می‌پردازد در رابطه با این پرونده به فرهیختگان گفت: «پرونده از نیمه شهریور ماه که پرونده از همدان به تهران فرستاده شد قرار بود پس از هفت روز رای نهایی صادر شود، اما هنوز خبری از رای قطعی نشده است.»
وی همچنین ادامه داد: «اولیای‌دم مقتول فقط زمانی از قصاص این متهم می‌گذرند که مبلغی بیش از دو برابر دیه معمولی یک انسان دریافت کنند و این موضوع عملا برای خانواده متهم امکان‌پذیر نیست.» وی در توضیح گفته خود افزود: «خانواده متهم در بهترین حالت می‌توانند نیمی از دیه را پرداخت کنند و فقط در صورتی می‌توانند تمام دیه را بپردازند که نهادهای خیریه به آنها کمک کنند.» ساسانی وکیل نیازعلی، در این رابطه می‌گوید: «دیه کامل انسان 200 میلیون تومان است اما رقمی که خانواده مقتول آن را خواسته 300 میلیون بیشتر از دیه یک نفر است.» همسر نیازعلی نیز در رابطه با آن 500 میلیون تومانی که خانواده مقتول به‌عنوان شرط رضایت درخواست کرده، می‌گوید: «اگر تمام دارایی‌های خودمان و اقوام‌مان را بفروشیم باز هم نمی‌توانیم این رقم را تهیه کنیم.» وی همچنین گفت: «همان روزهای پس از قتل؛ یعنی روزهای فروردین‌ماه سال 71، خانواده مقتول خانه و زندگی ما را دو بار به آتش کشیدند، البته به آنها هم برای این کار حق می‌دهم. حتی با تراکتور وارد منزل ما شدند و همه چیز را تخریب کردند و ما تا الان حتی یک بار هم این موارد را نگفته‌ایم، اما الان می‌خواهیم نه به‌خاطر ما، بلکه به‌عنوان یک انسان به نیازعلی رحم کنند.»
آیا اعدام دوباره وجهه شرعی دارد؟
نیازعلی که در فروردین سال 71 شریک خود را با کلنگ به قتل رسانده بود در سال 74 یک بار اعدام شد و حتی پزشکی قانونی مرگ او را تایید کرد، اما او زنده ماند و بار دیگر نفس کشید و به کما رفت و پس از خروج از آن به حیات خود ادامه داد. اولیای‌دم که آن روزها پدر و مادر مقتول بودند از اعدام دوباره وی گذشت کردند و پس از دریافت دیه، قاتل پسر خود را بخشیدند و نیازعلی پس از تحمل چندین سال زندان به دلیل جنبه عمومی جرم به زندگی عادی خود برگشت. حالا بیش از 20 سال از آن سالها گذشته و فرزندان مقتول که آن روزها صغیر بودند به سن قانونی رسیده‌اند. آنان دوباره پرونده قتل پدر را به جریان انداخته و هر طور شده خواهان قصاص قاتل پدر خود هستند. آنها برای گذشت از قصاص صحبت از دریافت رقم‌هایی میکنند که نه‌تنها برای خانواده نیازعلی امکان‌پذیر نیست بلکه اگر فامیل این خانواده نیز ملک‌های خود را در همدان بفروشند موفق به تهیه 500 میلیون تومان نخواهند شد.
طول کشیدن صدور حکم شاید به نفع متهم باشد
پیگیری‌های خبرنگار فرهیختگان از حقوقدانان برجسته کشور حاکی از آن است که اعدام دوباره یک فرد وجهه قانونی ندارد و هر فردی یک بار باید قصاص شود و یک بار ترس از قصاص شدن را تحمل کند. همچنین استفتا از دو مرجع تقلید آیت‌الله بیات‌زنجانی و آیت‌الله مکارم‌شیرازی نیز حاکی از آن بود که این اعدام وجهه شرعی ندارد.
عبدالصمد خرمشاهی، حقوقدان نیز در رابطه با این پرونده به فرهیختگان گفت: «صرف‌نظر از اینکه فرزندان مقتول حق قصاص دارند، اجرای دوباره حکم قانونی نیست.»
خرمشاهی همچنین در رابطه با اینکه صادر شدن نهایی حکم از سوی قوه قضائیه قرار بود در یک هفته انجام شود و حالا 45 روز از آن زمان گذشته است، افزود: «من فکر می‌کنم بررسی بیشتر ممکن است به نفع متهم باشد و اگر قوه قضائیه تشخیص بدهد این پرونده بررسی بیشتری نیاز دارد باید دقت و تفحص بیشتری در آن صورت بگیرد تا به نتیجه صحیح برسد.»
وی همچنین در پاسخ به اینکه این پرونده به لحاظ قانونی تا چه زمانی می‌تواند معلق باشد و روی آن حکمی صادر نشود نیز گفت: «در قانون زمان مشخصی برای یک پرونده تعیین نشده است، بنابراین قوه قضاییه تا هر زمان که بخواهد می‌تواند روی پرونده تحقیق و بررسی کند. معتقدم اگر زمان طولانی‌تر باعث شود پرونده بهتر بررسی شود مشکلی در این‌باره وجود ندارد.»
وی همچنین ادامه داد: «اعدام به معنای به دار آویختن متهم و تاییدیه فوت از سوی پزشکی‌قانونی است، نه به معنای خارج شدن روح از بدن.بنابراین وقتی این فرد به مدت 20 دقیقه بالای دار معلق بود و سپس پزشکان مرگ وی را تایید کردند به معنای اجرای کامل حکم است و اجرای دوباره‌اش طبق موازین، قانونی نیست.»