چرا خاراندن باعث خارش بیشتر میشود؟
تجربه خارش یا خاراندن پوست برای هر کسی آشناست. بیشتر خاراندن بهجای اینکه از خارش بکاهد، تاثیر برعکس دارد. اما دلیل علمی این پدیده چیست؟ پژوهشگران آمریکایی به دنبال جواب این سئوال رفتهاند.
در دانشگاه واشنگتن مرکزی برای پژوهش درباره پدیده خارش وجود دارد. Zhou-Feng Chen مدیر این مرکز است. تیمی علمی از پژوهشگران این مرکز به دنبال یافتن "راز خارش" رفتهاند و کوشیدهاند پاسخی بر این پرسش بیابند که چرا وقتی انسان پوستش را میخاراند، این کار بر عکس عمل میکند و تمایل به خارش را میفزاید؟
چن میگوید: «خاراندن در اصل اینطور عمل میکند که حس درد بر حس خارش حاکم میشود.اما این کافی نیست و به همین دلیل انسان شروع میکند که خود را بیشتر بخاراند.» سپس حس درد افزایش مییابد و همین امر باعث ترشح هورمون سروتونین در مغز میشود. عملکرد این هورمون "هضم" درد در بدن است.
خارش بیشتر، درد بیشتر، خارش بیشتر
اما هورمون سروتونین عملکرد دیگری نیزدارد. درد بیشتر باعث ترشح بیشتر سروتونین میشود. چن میگوید: «سروتونین محرک خارش را بدتر میکند. خارش بیشتر باعث درد بیشتر و درد بیشتر باعث ترشح بیشتر سروتونین و آن هم دوباره باعث خارش بیشتر میشود.».
دلیل این پدیده هم ترکیب دو گیرنده عصبی است که سروتونین به آنها وصل میشود و خارش را شدیدتر میکند. یکی از این گیرندهها که مسئول محرک خارش است، در تحقیقات پیشین مورد بررسی قرار گرفته بود، اما دیگری با ترشح سروتونین وارد صحنه میشود.
پژوهشگران این پدیده را بر روی موشها آزمایش کردند. آنها برای مثال یکی از این دو گیرنده را در موشها غیر فعال کردند و مشاهده کردند که خارش کاهش یافته است.
اگر نتایج این آزمایش قابل انتقال به انسان باشند، پژوهشگران میتوانند از آنها در درمان خارشهای مزمن استفاده کنند. به گفته دانشمندان، این امر منطقی نیست که ترشح هورمون سروتونین را در بدن متوقف کنند، بلکه باید همکاری آن دو گیرنده عصبی را مختل سازند.