آیا به سرطان بیش از حد توجه میشود؟
فیبروز ایدیوپاتیک ریه یک بیماری کشنده به دلیل ناشناخته است
طی سالهای اخیر فعالیت نهادهای جدید، تعیین اهداف زمانبندی شده و مشخص، راه اندازی کارزارهای گوناگون و اختصاص بودجه بیشتر به شکلی پیوسته معالجه و درمان سرطان را بهبود بخشیده و در نتیجه طول عمر افراد مبتلا به این بیماری را افزایش داده است.
اما دکتر توبی ماهر از متخصصان بنیاد بیماریهای ریوی بریتانیا، می گوید با وجودی که تمام تلاش های دولت، وزارت بهداشت و بخش خدمات درمانی کشور در مبارزه با بیماری سرطان بسیار مثبت است اما سایر بیماریهایی که موارد بروز و تلفات ناشی از آنها نیز به اندازه سرطان است را نباید فراموش کرد و به آنها باید اولویت بیشتری داد.
در سالهای اخیر برای تشخیص بهتر سرطان، درمان آن و حمایت از بیماران و پژوهش های مربوط به آن به درستی تلاشهای زیادی صورت گرفته است.
به عنوان مثال دولت بریتانیا اخیرا اعلام کرد که ۱۶۰ میلیون پوند دیگر به صندوق داروهای ضد سرطان پرداخت خواهد کرد که پول مورد نیاز برای داروهای بسیار گرانقیمت جهت معالجه سرطان را تامین می کند. این مبلغ اضافه بر مجموعه بودجه ۴۰۰ میلیون پوندی است که دولت سال گذشته اعلام کرد.
طی ۱۲ سال گذشته حدود چهار میلیارد پوند در پژوهش های مربوط به سرطان سرمایه گذاری شده و همزمان اختصاص بودجه های چند صد میلیون پوندی به کارزارهای اطلاع رسانی، به آگاهی مردم و در نتیجه تشخیص سریع تر این بیماری کمک شایانی کرده است.
نهادی تحت عنوان "شبکه اطلاعاتی سرطان" که اکنون یکی از ادارات خدمات بهداشت عمومی کشور است، برای بهبود استانداردهای معالجه و نگهداری از بیماران سرطانی تاسیس شده است. علاوه بر این نهاد دیگری برای بررسی و اجرای راهبردهای موثرتر در حوزه بالینی مبارزه با این بیماری راه اندازی شده است. همه این اقدامات مفید و مثبت هستند.
به همان اندازه ویرانگر
سرطان شامل گروهی از وحشتناک ترین بیماریهاست. بریتانیا در زمینه مقابله با سرطان و درمان این بیماری از سایر کشورهای اروپایی و آمریکا عقب تر است. بنابراین انجام تمامی اقدامات امکانپذیر برای مقابله با این بیماری کاملا درست و به جاست.
اما آیا این عادلانه است که تمام اقداماتی که تاکنون به آن اشاره شد در مورد سایر بیماریها صورت نگیرد؟ به خصوص که تعداد دیگری از امراض از سرطان کشنده تر و طول عمر بیماران مبتلا به آنها بسیار کمتر است.
به عنوان مثال یکی از حوزه های اصلی کار من را در نظر بگیرید: فیبروز ریه به دلیل ناشناخته (idiopathic pulmonary fibrosis)، بیماری بسیار وحشتناکی که بطور پیشرونده بافت ریه را از کار میاندازد تا جایی که دیگر فرد قادر به تنفس نخواهد بود.
تعداد مبتلایان به این بیماری در بریتانیا هر سال پنج درصد افزایش می یابد. اکنون تلفات ناشی از این بیماری سالانه پنج هزار نفر بیشتر از قربانیان سرطان خون است.
این بیماری با سرعت بسیار زیادی پیشرفت می کند و اکثر افراد مبتلا به آن معمولا سه سال بعد از تشخیص، به دلیل از کار افتادن ریه جان خود را از دست می دهند.
اکثر بیماران مبتلا به فیبروز ریه و اعضای خانواده های آنها احساس می کنند که به حد کافی به این بیماری توجه نمی شود . این بیماری درست به اندازه سرطان ویرانگر است. اما با این وجود، به بیماری فیبروز ریه به نسبت انواع سرطان که تلفات مشابهی دارند، از جمله سرطان خون، اهمیت یکسانی داده نشده است.
تشخیص دیر
سال گذشته دولت فقط ۶۰۰ هزار پوند برای فیبروز ریه سرمایه گذاری کرد در صورتیکه این رقم برای سرطان خون حدود ۳۲ میلیون پوند بود که از منابع گوناگون تامین شد.
میزان آگاهی در مورد این بیماری نیز بسیار کمتر است. اکثر مردم در مورد سرطان شنیده اند ولی بسیاری از افراد و حتی دست اندرکاران بخش بهداشت هیچگاه چیزی در مورد بیماری فیبروز ریه نشنیده اند.
برخلاف بیماریهای سرطان، در مورد فیبروز ریه هیچ نهاد هماهنگ کننده یا مرکز راهبردی برای نظارت بر استانداردهای معالجه و کارهای بالینی مربوط به این بیماری تاسیس نشده است.
به عنوان مثال حتی معرفی "اضطراری" یک بیمار مبتلا به فیبروز ریه برای معالجه و یا جراحی ممکن است سه ماه طول بکشد. در صورتیکه چنین مواردی در مورد بیماران سرطانی معمولا کمتر از دو هفته خواهد بود.
به همین خاطر در اکثر موارد بیماران مبتلا به فیبروز ریه از تشخیص دیرهنگام، مراقبت نامناسب و ناپیوسته، اطلاعات ناکافی و حتی نادرست در مورد بیماری، گزینه های درمانی محدود و فقدان یک مراقبت مناسب در آستانه مرگ رنج می برند.
و به همه اینها باید افزود که هنوز جامعه پزشکی نمی داند که چه چیزی باعث بروز بیماری فیبروز ریه می شود چه رسد به دانستن راههای معالجه این بیماری.
تایید سایر پزشکان
دکتر ماهر می گوید بیماران مبتلا به سایر امراض خواهان توجه مشابهی مثل بیماران سرطانی هستند
در نهایت باید درک کرد که بیماری ای که من شرایط آن را توضیح دادم تلفات جانی دارد. با وجودی که میزان مرگ ناشی از سرطان خون طی ۴۰ سال گذشته در بریتانیا ۲۰ درصد کاهش یافته، موارد ابتلا به فیبروز ریه تقریبا شش برابر شده است.
هر چند شنیدن چنین حرف هایی تکان دهنده است ولی وقتی که بیماران من می گویند "آرزو داشتند سرطان می گرفتند" منظور آنها را به خوبی درک می کنم.
فیبروز ریه یکی از مهمترین موارد از بیماریهایی است که به آن توجه نمی شود ولی به هیچ وجه تنها مورد نیست.
اطمینان دارم که بسیاری از پزشکان که در عرصه معالجه بیماریهای دیگر فعالیت می کنند، مطالب این مقاله را تایید می کنند. آنها نیز از خود می پرسند که چرا آن دسته از بیماریهایی که آنها با آن سرو کار دارند با وجود همان میزان ابتلا، همان سرعت در پیشرفت و همان میزان مرگ و میر، به اندازه سرطان مورد توجه قرار نمی گیرند.
بدیهی است که سرطان یک بیماری وحشتناک است و برای مقابله با آن ما باید هر آنچه را که در اختیار داریم انجام دهیم. اما برای هزاران بیمار مبتلا به بیماریهای خوفناک دیگر و اعضای خانواده های آنها این بسیار ناعادلانه است که بیماری آنها چون به اندازه سرطان شهرت ندارد همان حد از توجه و اولویت را پیدا نکرده است.
تمرکز دولت، بخش خدمات درمانی و سایر نهادهای فعال در زمینه بهداشت عمومی باید کمک کردن به تمام مردم برای برخورداری از یک زندگی طولانی تر، سالم تر و شادتر باشد. بنابراین نام بیماری که باعث مریض شدن و مرگ افراد می شود نباید روی میزان توجه و استانداردهای درمان تاثیر بگذارد.