آمریکا، سپاه و داعش: دشمن دشمن من دوست من هست یا نیست؟

داعش دشمن مشترک خیلی از کشورهای منطقه است

هفت سال پیش، کنگره آمریکا با تصویب قطعنامه‌ای بحث برانگیز سپاه پاسداران ایران را یک سازمان تروریستی اعلام کرد. در آن زمان، نیروی قدس سپاه به فرماندهی سردار قاسم سلیمانی به بی‌ثبات کردن عراق و حمایت از پیکارجویان شیعه متهم بود که به شدت با نیروهای آمریکایی درگیر بودند.

اما برخلاف سال ۲۰۰۷، این روزها ایران و آمریکا در عراق با یک دشمن مشترک رو به رو هستند: گروه سنی تندروی داعش که در پی سرنگون کردن دولت شیعه در بغداد است.

در کارزار عراق، آمریکا و واشنگتن - چه بخواهند، چه نخواهند - در کنار هم قرار گرفته اند، هرچند اذعان رسمی به این مطلب به خصوص در تهران شاید کار آسانی نباشد.

علی شمخانی، دبیر شورای عالی امنیت ملی، احتمال همکاری ایران با آمریکا در بحران عراق را رد کرده و گفته گزارش‌ها در این خصوص "کارکرد جنگ روانی داشته و کاملاً غیرواقعی است."

ولی در واشنگتن سیاستمداران راحت تر در مورد همکاری احتمالی با ایران صحبت می کنند.

موفقیت نظامی چشمگیر پیکارجویان داعش باعث شده است که حتی بعضی از بزرگ‌ترین دشمنان جمهوری اسلامی در آمریکا فعلاً مواضع تند همیشگی خود را کنار بگذارند و از همکاری تاکتیکی با ایران حمایت کنند.

یکی از این افراد لیندزی گراهام است، سناتور جمهوریخواه محافظه کاری که از طراحان اصلی تحریم های ایران است و هفت سال پیش در تروریستی اعلام شدن سپاه پاسداران توسط کنگره نقش مهمی داشت و هنوز هم از منتقدان سرسخت مذاکرات هسته‌ای با ایران است.

ولی همین چهره محافظه کار که سپاه پاسداران ایران را "ابزار سرکوب مردم در دستان حکومت دینی" خوانده بود، حالا بر اساس این اصل که "دشمن دشمن من، دوست من است" از همکاری کوتاه مدت با ایران برای آرام کردن اوضاع عراق حمایت می کند.

آقای گراهام روز یکشنبه به شبکه سی بی اس گفت همان طور که آمریکا در جنگ جهانی دوم با استالین همکاری کرد تا هیلتر را شکست بدهد، الان هم می‌تواند با حکومت ایران برای مقابله با داعش همکاری کند.

لیندزی گراهام (نفر وسط) از لزوم همکاری با ایران سخن گفته

او گفت هرچند "این حرف حالش را بد می‌کند" ولی "ما باید با ایرانی‌ها گفتگوهایی داشته باشیم و بگوئیم بیائید اقداماتمان را (علیه داعش) هماهنگ کنیم، ولی در عین حال خط قرمز خود را برای ایران مشخص کنیم که نمی‌توانند از این بحران برای گرفتن خاک از مردم عراق استفاده کنند."

مقام‌های ارشد ایران بارها بر دفاع از دولت و مردم عراق و نیز محافظت از اماکن مقدس شیعیان در این کشور تاکید کرده اند.

حسن روحانی، رئیس جمهوری ایران، پیش‌تر گفته بود "هرگاه آمریکا علیه داعش اقدامی کرد، می‌شود درباره همکاری با این کشور فکر کرد."

با این حال، دبیر شورای عالی امنیت ملی، واشنگتن را متهم کرده که "بستر شکل گیری و رشد گروه‌های مسلح تروریستی مشابه داعش را فراهم کرده است."

در این میان، دولت باراک اوباما همکاری احتمالی با ایران برای مقابله با داعش را تأیید یا تکذیب نکرده است.

تام دانیلون، مشاور امنیت ملی سابق باراک اوباما می گوید که مداخله نظامی آمریکا در عراق باید مشروط به این باشد که "عراق به سوی تأسیس یک دولتی فراگیر گام بردارد و بعضی از فرماندهان لایق ارتش که به خاطر دلایل سیاسی کنار گذاشته شده بودند را برگردانند تا نیروی زمینی توانایی را سازماندهی کنند."

رئیس جمهوری آمریکا اخیرا یک ناو هواپیمابر به خلیج فارس اعزام کرده است، ولی به نظر نمی‌رسد که برای آغاز عملیات هوایی مستقیم علیه داعش عجله‌ای داشته باشد و به بحران جاری به عنوان فرصتی برای امتیازگیری از نوری مالکی برای سهیم کردن سنی‌ها در قدرت نگاه می‌کند.

به نظر می رسد که بحران جاری در عراق فرصت تازه ای برای همکاری تاکتیکی بین واشنگتن و تهران ایجاد کرده باشد، فرصتی کم سابقه برای همکاری نظامی آمریکا با ایران و به احتمال زیاد سپاه پاسدارانی که کنگره هفت سال است که آن را رسما یک سازمان تروریستی اعلام و فرمانده‌اش را هم به اتهام نقض حقوق بشر تحریم کرده است.