چرا باید در ایران 'کانون ازدواج موقت' تشکیل شود

مرکز پژوهشهای مجلس پیشنهاد می کند که "کانون های ازدواج موقت" در ایران تشکیل شود

بی بی سی : مرکز پژوهش‌های مجلس ایران گزارش مفصلی در باره ازدواج موقت منتشر کرده که در آن پیشنهاد شده "ازدواج موقت به عنوان راهی معقول و مشروع تبلیغ و دید جامعه نسبت به آن تصحیح شود تا افراد از مزایای آن آگاه شوند و بدانند که می توانند از آن به عنوان صیانت خود از حرام استفاده کنند."

در این گزارش توصیه شده که "کانون های ازدواج موقت" تشکیل شود و "این نهاد شرعی به عنوان یک هنجار فرهنگی عملا گسترش یابد."

کارشناسان این مرکز وابسته به مجلس ایران، ضمن توصیه به آسانگیری ادارات ثبت برای ثبت ازدواج موقت در جایی غیر از شناسنامه، تاکید کرده اند که بخشی به لایحه حمایت از خانواده تحت عنوان ازدواج موقت اضافه شود یا در لایحه ای جداگانه نظامنامه قانونی آن با نظر فقها و جامعه شناسان و روانشناسان تهیه و به تصویب مجلس برسد.

در این گزارش ۸۲ صفحه ای با عنوان " ازدواج موقت و تاثیر آن بر تعدیل روابط نامشروع جنسی" مبانی شرعی ازدواج موقت با استناد به قرآن و احادیث بررسی شده و توضیح داده شده که چطور دین اسلام برای پاسخ به "نیاز جنسی" که عدم پاسخ گویی آن "موجب مفاسد روانی، اخلاقی و اجتماعی" می شود، "نهاد ازدواج موقت را در کنار ازدواج دائم تاسیس کرده است."

بخشی از این گزارش به اختلاف نظر میان شیعه و سنی در باره ازدواج موقت اختصاص دارد و تاکید شده که فقها و حقوقدانان مسلمان شیعه و سنی در شرایطی که "روابط و رفتارهای جنسی جامعه بشری به ویژه در غرب را در وضعیت خطرناک و بحرانی قرار داده" در "تنگنا" قرار گرفته اند تا "برای حل این مسئله یا مشکل، گریزگاه و مفری معقول بیابند."

بر سر ازدواج موقت بین شیعه و سنی اختلاف نظر وجود دارد. ازدواج موقت در مذهب شیعه پذیرفته شده است و بر اساس آن زن و مرد می توانند برای مدت زمانی مشخص، حتی کمتر از یک روز، با هم ازدواج کنند اما سنی ها آن را نپذیرفته اند.

کارشناسان مرکز پژوهش‌های مجلس شرح مفصلی از جزئیات و نحوه ازدواج موقت در منابع و روایات و فقه شیعه و سنی ارائه داده اند.

ترویج ازدواج موقت، سال‌ها پیش از سوی اکبر هاشمی رفسنجانی، رئیس مجمع تشخیص مصلحت نظام مطرح شده بود. آقای هاشمی در آن زمان رییس جمهور ایران بود.

سوای بحث های شرعی و اجتماعی، برخی از نظر حقوقی با ازدواج موقت مخالفند و می گویند که در ازدواج موقت حقوق زنان ضایع می شود چون در ازدواج موقت، زنان از مردان ارث نمی برند و مرد ملزم به پرداخت نفقه نیست.

اما مرکز پژوهش‌های مجلس ضمن مقایسه روابط جنسی در غرب و تاثیر آن بر جوامع اسلامی "به واسطه رفت و آمد، وسایل ارتباط جمعی، ماهواره و اینترنت" نتیجه گرفته که این فرهنگ باعث "بالا رفتن سن ازدواج، تمایل به زندگی مجردی، تمایل به روابط جنسی آزاد و بدون قید و بندهای قانونی، تنوع طلبی، روابط جنسی با هدف التذاذ محض و نه تولید مثل و بقای نسل و کاهش ازدواج و افزایش طلاق ظاهر شده است."

کارشناسان این مرکز وابسته به مجلس "اندیشه برابری حقوق زن و مرد و جنبش های فمینیستی غربی" را به باد انتقاد گرفته و نوشته اند که این اندیشه به جای آثار مثبت در تولید ثروت و قدرت جامعه" به "بازگردانی و خودنمایی زنان، حذف فرصت های شغلی بخشی از مردان، افزایش زنان شاغل فاقد همسر، و اشتغال آنان به مشاغلی که با طبیعت روحیات زنانه سازگار نیست،" منجر شده است.

به این ترتیب به عقیده کارشناسان مرکز پژوهش‌های مجلس این اندیشه "سبب افزایش روابط جنسی آزاد شده است" و در کنار این عوامل "عدم اشتغال و درآمد مکفی و هزینه بالای زندگی مشترک، درصد بالایی از ازدواج ها را به طلاق می کشاند."

'افزایش نگران کننده روابط جنسی'

در گزارش مجلس، به "افزایش نگران کننده روابط نامشروع جنسی" در ایران اشاره شده است و با دسته بندی آن به رفتارهای جنسی و روابط جنسی از "خودارضایی، دیدن تصاویر مستهجن، چشم چرانی، بدحجابی و خودآرایی تحریک کننده به عنوان رفتارهای جنسی" نام برده است.

در این گزارش بر مبنای تحقیقی که در سال تحصیلی ۱۳۸۶ و ۱۳۸۷ از دانش آموزان دوره دبیرستان دختر و پسر تهیه شده آمده که از میان ۱۴۱ هزار و ۵۵۲ دانش‌آموز در کل کشور "۱۱ هزار و ۶۱۷ نفر (۸.۲ درصد) دچار خود ارضایی، ۱۰۵ هزار و ۴۶ نفر (۷۴.۳ درصد) ارتباط با جنس مخالف و ۲۴ هزار و ۸۸۹ نفر (۱۷.۵ درصد) همجنس گرا بوده اند.

نزدیک به ۶ میلیون زن مطلقه وجود داشته و روزانه نیز ۱۶۰ نفر به این آمار اضافه می شود.

غیر از این، کارشناسان مرکز پژوهش‌های مجلس به تحقیقی اشاره کرده اند که در دانشگاه شهید بهشتی تهران انجام شده که بر اساس آن "آمارر روسپیگری بین زنان متاهل بیشتر از مجردهاست."

در این گزارش از میان دو هزار روسپی دستگیر شده ۶۰۰ نفر روسپیگری را به عنوان شغل انتخاب کرده و ۱۴۰۰ نفر "از طریق شبکه های مجازی به این دام افتاده و اقدام به ارتباط گیری با مردان هوسران می کرده اند."

این تحقیق اضافه کرده که: "متاسفانه ۱۱ درصد روسپیان شهر تهران با اطلاع همسرانشان دست به روسپیگری می زنند."

مستند آماری دیگر گزارش مرکز پژوهش‌های مجلس این است که در ایران در سال ۱۳۸۸ نزدیک به ۶ میلیون زن مطلقه وجود داشته و روزانه نیز ۱۶۰ نفر به این آمار اضافه می شود. علاوه بر این یک و نیم میلیون زن بیوه (شوهر مرده) نیز در جامعه وجود دارد.

بنابر گزارش‌ها در سال ۱۳۸۸ حدود "۹ میلیون پسر و ۸ میلیون دختر آماده ازدواج بین ۲۰ تا ۲۹ سال" وجود داشته و بنابر آمار سال ۱۳۹۰ تعداد مردان ازدواج نکرده به بیش از ۱۳ میلیون و ۱۳۰ هزار نفر رسیده است.

مرکز پژوهش‌های مجلس با کنار هم گذاشتن این آمار و اطلاعات به بررسی عوامل موثر در گرایش مردم به رفتارهای جنسی آزاد پرداخته و از عوامل اخلاقی و اعتقادی، تمایل به آزادی مطلق، دنیاگرایی، ضدیت با اسلام و حاکمیت دینی، ضعف علم و ایمان، مسائل اقتصادی، سیاسی و فرهنگی و ضعف تبلیغات دینی در کنار تبلیغ بی بند و باری به عنوان دلایل گرایش به "فحشای جنسی" یاد کرده است.

در مقابل البته مخالفان ازدواج موقت می گویند که این کار علاوه بر اینکه به گسترش بی بندوباری در جامعه منجر می شود پایه های خانواده را سست می کند.

این تفاوت دیدگاه در میان مردم عادی نیز وجود دارد. برخی از مردان، ازدواج موقت را راهی برای حل مشکلات جنسی می دانند، اما حاضر نیستند شاهد چنین ازدواجی در بین اعضای خانواده خود، به خصوص دخترها باشند.

ازدواج موقت، یک مساله جنجال برانگیز در دین اسلام است. مسلمانان شیعه معتقدند که پیامبر اسلام صیغه را مجاز دانسته اما از نظر مسلمان سنی، ازدواج موقت در شرع اسلام ممنوع است.

با وجود شرعی بودن ازدواج موقت در مذهب شیعه، مراجع دینی با احتیاط و در نظر گرفتن شرایطی ازدواج موقت را توصیه می کنند.