بازگشت حریم خصوصی با شبکه‌های اجتماعی «ناشناس»
در روزگاری که همه از همسایه خانه بغلی‌تان تا دوست دوران کودکستان شما از سیر تا پیاز زندگی خود را روی اینترنت به اشتراک می‌گذارند و شام دیشب، مدل موی جدید یا قدم نورسیده را در دنیای مجازی جار می‌زنند، اقبال برنامه‌های پنهان‌ساز و شبکه‌های اجتماعی ناشناس پدیده جالب توجهی است: «سیکرت»، «ویسپر» و «کلوک» از آن جمله هستند. اما مردم در یک چنین شبکه‌هایی چه چیزهایی را به اشتراک می‌گذراند و چرا؟
به نوشته سایت «هافینگتون پست»، بررسی برخی از مطالب ارسالی بر روی شبکه‌های فوق نتیجه‌ای ناهمگون ارائه می‌دهد: از محتوای غمگین (افسردگی، ازدواج عاری از عشق، ترس از آینده) تا مطالب سرگرم‌کننده (ارجاع به برنامه های تلویزیونی، مهمانی، عادت‌های دمدمی) تا مطالب انتزاعی و جذاب (دلدادگی‌ها - به آدم‌ها و حیوانات) تا مطالب سیاسی، اقتصادی و شایعات عرصه فن‌آوری.
آلبوم‌های فیس بوک، صفحه‌های پینترست (pinterest)، توئیت‌ها، فیلترهای تصاویر اینستاگرام همه و همه بخشی از هویت مجازی «اهالی هزاره سوم» را شکل داده‌اند. در این میان وسوسه شبکه‌های اجتماعی ناشناس به واسطه فقدان چنین زمینه‌ای به وجود آمده است.
در این گونه شبکه‌ها کاربران یک یا دو جمله را به اشتراک می‌گذارند. خواننده‌ها هم می‌توانند درباره این جمله‌ها قضاوت کنند یا نظر خود را بنویسند. این سیستم فرد اشتراک‌گذار را مجبور می‌کند که صرفاً احساس خود را بیان کند و خواننده را نیز - بدون داشتن اطلاعات پیش فرض درباره کاربر ارسال کننده مطلب - به این سمت سوق می‌دهد که تنها بر روی واژه‌های مقابل خود تمرکز کند. در نهایت یک چنین توجهی به اصل موضوع نوعی از واکنش را برمی‌انگیزد که تقریباً همیشه مرتبط بوده و به دور از حاشیه‌های دوستان و آشنایان مناسب‌ترین پاسخ‌ها را در برابر کاربر قرار می‌دهد.
جذابیت اعتراف ناشناس در شبکه اجتماعی «سیکرت» در سادگی آن نهفته است. عدم وجود پیش‌زمینه در سیکرت موجب می‌شود که این شبکه در میان مردمِ بیشتری طرفدار یابد. در نظر اول شاید یک بانکدار نیویورکی ورشکسته با یک جوان عشقِ موج‌سواری در سواحل جنوبی کالیفرنیا نقطه اشتراک چندانی نداشته باشند اما واکنش این هر دو در برابر جمله زیر در سیکرت هر چند به صورت مجازی نوعی اتحاد را بین آنها ایجاد می‌کند: «نمی‌دانم وقتی بزرگ شدم می‌خواهم چکاره شوم.»
خیل عظیمی از مردمِ به ظاهر ناهمگون در برابر احساس‌های جهانی بیم، امید، غرور، هیجان، عشق و تردید همه ما را به هم وصل می‌کند. آنچه مسلم است بسیاری هستند که می‌خواهند این احساسات را با کسانی که آنها را قضاوت نمی‌کنند در میان بگذارند.
دست‌اندرکاران سیکرت در سایت این شبکه اجتماعی ناشناس به انگیزه خود از راه‌اندازی سیکرت اشاره کرده‌اند: «با رشد شبکه‌های اجتماعی مجازی، ما به عنوان اعضای این شبکه‌ها رفته رفته نسبت به محتوای مطالبی که در آنها به اشتراک می‌گذاریم حساس شدیم. صحبت کردن بر روی صحنه در مقابل گروهی از آدم‌های جورواجور از خانواده، دوستان و آشنایان، ما را از "خود بودن" بر حذر می‌داشت. به همین دلیل، به جایی رسیدیم که تنها "با افتخارترین لحظات" خود را در تلاش برای "بهترین بودن" به اشتراک می گذاشتیم، مطالب‌مان را بیش از حد فیلتر می‌کردیم و در این بین، انسان واقعیِ پشت این مطالب محو می‌شد.»
سازندگان سیکرت در ادامه این مطلب تصریح می‌کنند: «ما سیکرت را برای آدم‌هایی ساختیم که می‌خواهند خودشان باشند و هرچه می‌اندیشند و احساس می‌کنند را بدون مورد قضاوت قرار گرفتن با دوستان خود به اشتراک بگذارند. این همه از طریق حذف عکس‌های حساب‌های کاربری و اسامی افراد صورت گرفت و سراسر تأکید بر روی واژه‌ها و تصاویر به اشتراک گذاشته شده قرار گرفت. به این ترتیب اینک اشخاص می‌توانند بدون اینکه خودشان را نگه دارند هر آنچه دل تنگشان می‌خواهد بگویند.»
سایت «هافینگتون پست» در ادامه می نویسد: دست آخر نیز شاید خودِ این واقعیت حرف‌های زیادی درباره دنیای ما در خود نهفته داشته باشد که امروز و در آغاز هزاره سوم بسیاری از ما آمده هستیم بخش‌هایی از زندگی خود را در برابر جهانیان عریان کنیم اما حاضریم تنها زمانی که ناشناس هستیم این کار را انجام دهیم.
به رغم بسته‌بندی پر زرق و برقی که همه ما در شبکه‌های اجتماعی مختلف برای خودمان ساخته‌ایم، یادمان باشد که همه ما انسان هستیم، با تمام رازهایمان.