آیا سپاه پاسداران «صدور انقلاب» را کنار می‌گذارد؟
محمدرضا یزدان پناه
«صدور انقلاب» یکی از اصلی‌ترین شعارهای انقلابیون پس از سقوط نظام پادشاهی بود اما حالا فرمانده کل سپاه پاسداران حرف متفاوتی می‌زند. او می‌گوید: «صدور انقلاب پیشکش؛ باید داخل کشور را درست کرد.»
آیا این سخنان، واکنشی نه چندان سنجیده به پرسش دانشجویی بسیجی بود یا سپاه پاسداران انقلاب اسلامی به این نتیجه رسیده که با شرایط کنونی اقتصادی، اجتماعی و سیاسی ایران، برهه زمانی کنونی فرصت مناسبی برای عملی کردن آرمان‌ها و رویاهای انقلاب ۱۳۵۷ نیست؟
آیت‌الله روح‌الله خمینی، بنیانگذار جمهوری اسلامی در نخستین سال‌های روی کار آمدن نظام اسلامی گفته بود: «ما انقلابمان را به تمام جهان صادر می‌کنیم چرا که انقلاب ما اسلامی است. تا بانگ لا اله الا الله و محمد رسول الله بر تمام جهان طنین نیفکند، مبارزه هست و تا مبارزه در هر کجای جهان علیه مستکبرین هست ما هستیم.»
جانشین او آیت‌الله علی خامنه‌ای نیز، تئوری «صدور انقلاب» را «یک نقطه دیگر از نقاط روشن خط امام» می‌داند.
رهبر جمهوری اسلامی در یکی از ده‌ها اظهارنظرهایش درباره این آرمان گفته که «امام نهضت را جهانی می‌دانست» و افزوده است: «امام از این ابایی نداشت. این غیر از دخالت در امور کشورهاست که ما نمی‌کنیم، این غیر از صادر کردن انقلاب به سبک استعمارگران دیروز است که ما این کار را نمی‌کنیم، اهلش نیستیم. این معنایش این است که بوی خوش این پدیده رحمانی باید در دنیا پراکنده شود.»
بند ۱۶ اصل سوم قانون اساسی جمهوری اسلامی نیز «تنظیم سیاست خارجی کشور بر اساس معیارهای اسلام، تعهد برادرانه نسبت به همه مسلمانان و حمایت بیدریغ از مستضعفان جهان» را یکی از مهمترین وظایف حکومت ایران عنوان کرده است.
رضا تقی‌زاده، تحلیلگر سیاسی به رادیو فردا می‌گوید که «انقلاب اسلامی ایران مانند انقلاب بلشویکی روسیه، اهداف عقیدتی را دنبال می‌کرد» و «نوعی جهان گشایی اسلامی – شیعی» را از مهمترین این اهداف عنوان می‌کند.
به گفته او، به جز «توسعه اسلام افراطی و وجود آمدن گروه‌های تروریستی مانند القاعده» که «از نتایج مستقیم همین رویکرد بود»، موارد دیگری مانند «جنگ با عراق با صدها میلیارد دلار ضرر و تخریب حداقل پنج استان کشور، انزوای ایران در منطقه و نظام بین‌الملل و برخورد با اسرائیل، از جمله تبعات «احساس خطر کشورهای همسایه و جامعه بین‌الملل از حالت تهاجمی انقلاب اسلامی بود.»
«صدور انقلاب پیشکش»
اما نه جنگی با صدها هزار کشته و مجروح و نه تحریم‌های بین‌المللی و فشارهای خارجی، هیچ کدام باعث نشد تا رهبر جمهوری اسلامی و سپاهیان وفادار به او، لااقل در حرف، از آرمان‌های خود کوتاه بیایند.
ولی حالا فرمانده کل سپاه پاسداران انقلاب اسلامی می‌گوید: «صدور انقلاب پیشکش؛ باید کاری کرد که داخل کشور درست شود.»
سردار محمدعلی جعفری، این سخنان را روز چهارشنبه ۳۰ بهمن و در پاسخ به شرکت کنندگان در نشست مسئولان بسیج دانشجویی سراسر کشور که از او درباره نقش دانشجویان در صدور انقلاب پرسیده بودند، بیان کرد.
دو روز قبل از فرمانده کل سپاه پاسداران، سردار عبدالله عراقی، جانشین فرمانده نیروی زمینی سپاه نیز گفته بود: «باید تلاش کنیم که بحث اسکان و معیشت مردم حفظ شود و این کار تنها با سعه صدر و تحمل سلایق مختلف ممکن است.»
او در سخنانی که معمولا کمتر از فرماندهان سپاه به گوش می‌رسد، افزود که «پیشرفت و مقبولیت نظام در گرو حل مشکلات مردم است.»
جمشید اسدی، تحلیگر مسائل ایران به رادیو فردا می‌گوید: «سپاه پاسداران هرگز صدور انقلاب را رها نکرده و نمی‌کند اما این نهاد قبل از آن به فکر حفظ نظام است.»
این استاد دانشگاه در پاریس معتقد است که «بحران اقتصادی ایران آن قدر جدی است که افرادی را که نگران پابرجا ماندن جمهوری اسلامی هستند نگران کرده و آنها اکنون بیشتر به باقی ماندن نظام فکر می‌کنند تا صدور انقلاب.»
اقتصاد مقاومتی در دوران پایان تنش؟
مشکلات اقتصادی سال‌های اخیر ایران، ناشی از آنچه سوءمدیریت دولت محمود احمدی‌نژاد و تحریم‌های بی‌سابقه بین‌المللی علیه تهران عنوان شده، دشواری‌های فراوانی برای جامعه و حکومت ایران به وجود آورده است.
در بهمن ماه سال جاری، وقتی دولت یازدهم تصمیم گرفت تنها دو عدد مرغ یخ زده، یک شانه تخم مرغ، دو بسته روغن مایع و ۱۰ کیلو برنج هندی را بین مردم توزیع کند، میلیونها نفر در سراسر ایران صف‌های طولانی تشکیل دادند و برای دریافت این سهمیه بعضا با یکدیگر درگیر شدند.
تورم در کشور همچنان بیش از ۳۰ درصد است، گرانی و بیکاری بیداد می‌کند، رشد صنعتی منفی‌تر شده و رشد اقتصادی نیز هنوز حتی به صفر هم نرسیده است.
دولت جدید ایران به ریاست حسن روحانی و مدیریت محمدجواد ظریف، وزیر امور خارجه، بخش قابل توجهی از توان خود در شش ماه اخیر را روی کاهش تحریم‌های بین‌المللی علیه تهران متمرکز کرده است.
تیم جدید دیپلماسی ایران توانست پس از مذاکراتی فشرده با گروه ۱+۵، تا حدودی از تحریم‌ها علیه خود بکاهد اما رهبر جمهوری اسلامی به تازگی «سیاست‌های کلی اقتصاد مقاومتی» را ابلاغ کرده و از دولت٬ مجلس و قوه قضائیه خواسته تا این سیاست‌ها را اجرا کنند.
آقای خامنه‌ای خواستار اجرای «بی‌درنگ و با زمان‌بندی مشخص» این برنامه که کاهش وابستگی به درآمدهای نفتی و کاهش هزینه‌های عمومی را دنبال می‌کند، شده است.
جمشید اسدی می‌گوید: «تاکید این چنینی بر اجرای اقتصاد مقاومتی و سخنان متفاوت فرماندهان سپاه، نشان می‌دهد که گویا رهبر نظام اسلامی و اعضای سپاه پاسداران اعتقادی به این ندارند که تنش با جامعه بین‌الملل در آینده نزدیک به پایان خواهد رسید زیرا اگر قرار بود تنش تمام شود که دیگر برنامه‌ریزی برای مقاومت معنی نداشت.»
این استاد دانشگاه در پاریس معتقد است که در چنین شرایطی، نهادهایی مانند سپاه پاسداران انقلاب اسلامی، اول به فکر حفظ نظام خواهند بود و سپس در رویای صدور انقلاب.