بررسی روزنامه‌های صبح شنبه تهران؛ سوم اسفند
همزمان با برکناری فرهاد رهبر از ریاست دانشگاه تهران، روزنامه جوان، وابسته به سپاه پاسداران، از هشدار ۶۰۰ مسئول بسیج دانشجویی به وزارت علوم و دولت حسن روحانی خبر داده‌است.
روزنامه شرق ضمن انتشار گزارشی درباره توقیف روزنامه آسمان به «فضاسازی منفی رسانه‌های اصولگرا» برای توقیف این روزنامه اشاره کرده و نوشته‌است: «رسانه‌های اصولگرا، با به‌راه‌انداختن، موج منفی گسترده، راه را برای توقیف این روزنامه نوپا، هموار کردند.»
روزنامه تهران امروز نیز در شماره شنبه ضمن وارد کردن اتهام «زیر سوال بردن حکم قرآنی قصاص» به روزنامه آسمان، از توقیف این روزنامه دفاع کرده و نوشته‌است: «هیئت نظارت سکوت کرد قوه قضائیه وارد شد.»
روزنامه دنیای اقتصاد از «تغییر رفتار اقتصادی خانوارها» گزارش داده و نوشته است: «آخرین گزارش‌های منتشرشده از سوی بانک مرکزی درخصوص بودجه خانوار نشان می‌دهد که رفتار مالی خانواده‌های ایرانی از سال ۱۳۸۴ به بعد تغییر محسوسی کرده‌است.»
روزنامه کیهان در شماره شنبه ضمن انتشار بخش‌هایی از متن سخنرانی حسین شریعتمداری در این روزنامه برای مسئولان بسیج دانشجویی، حمله نماینده علی خامنه‌ای به احمد شاملو، غلامحسین ساعدی و صادق هدایت سه شاعر و نویسنده درگذشته را نیز منتشر کرده‌است.
روزنامه اعتماد از «پایان مذاکرات سازنده در وین» و «آغاز روابط رسمی در لندن» را به عنوان «دو دستاورد دیپلماتیک تهران» از مذاکرات اخیر با کشورهای ۱+۵ توصیف کرده‌است.
اعتماد همچنین از «رد صلاحیت ۲۹ وکیل دادگستری» در آستانه برگزاری انتخابات «هیات مدیره کانون وکلا» خبر داده‌است.
روزنامه ایران از قول عباس کاظمی معاون وزیر نفت خبر داده‌است که «بنزین تولید پتروشیمی» در سال ۹۳ از چرخه توزیع و مصرف بنزین در ایران حذف می‌شود.
روزنامه شهروند از قول علی ربیعی خبر داده‌است که دولت به زودی با انتشار فرم‌های تازه‌ای برای ثبت نام از خانوارهایی اقدام می‌کند که درخواست دریافت یارانه نقدی را دارند.
بازتاب توقیف روزنامه «آسمان»؛ حمایت یکدست رسانه‌های اصولگرا از «توقیف»
روزنامه شرق ضمن انتشار گزارشی درباره توقیف روزنامه آسمان نوشته‌است: روزنامه آسمان، پنجشنبه اول اسفند ماه با اعلام جرم سرپرست دادسرای فرهنگ و رسانه، بنا به آنچه «انتشار مطالب خلاف موازین اسلامی و توهین به مقدسات اسلامی» خوانده شد، توقیف شد.
این روزنامه نوشته‌است: «علاوه بر توقیف روزنامه آسمان توسط دادسرای فرهنگ و رسانه، عباس بزرگمهر، مدیرمسئول روزنامه نیز پنجشنبه برای ارائه پاره‌ای از توضیحات به این دادسرا احضار و پس از ساعاتی به زندان اوین منتقل شد.»
شرق همچنین به «فضاسازی منفی رسانه‌های اصولگرا» اشاره کرده و نوشته‌است: «انتشار گزارش روزنامه آسمان، بنا به اعلام مسئولان این روزنامه، درحالی به‌دلیل مشکلات فنی، مشکل‌ساز شد، که همزمان رسانه‌های اصولگرا، با به‌راه‌انداختن، موج منفی گسترده، راه را برای توقیف این روزنامه نوپا، هموار کردند.»
روزنامه شرق با اشاره به اینکه «دو خبرگزاری فارس و تسنیم، و نیز دو سایت خبری رجانیوز و جهان‌نیوز، طی ۲۴ ساعت، ۷۴ خبر درباره روزنامه آسمان روی خط فرستادند»، نوشته‌است: «در این میان فارس با ۳۴ خبر، تسنیم با ۱۹ خبر، رجانیوز با ۱۲ خبر و جهان‌نیوز با ۹ خبر، بیشترین فضاسازی علیه روزنامه آسمان را انجام داده‌اند»، اما «در این میان، فارس تنها با یک خبر و تسنیم با سه‌خبر، واکنش‌های مسئولان روزنامه آسمان را انعکاس دادند.»
همزمان صادق زیباکلام نیز در سرمقاله روزنامه شرق با تاکید براینکه جملگی اعضای تحریریه روزنامه آسمان آنان «بچه مسلمان، متدین و پایبند هستند و در عین حال نیک می‌دانستند باید در شرایط فعلی، همه حساسیت‌ها و جوانب کار را به خوبی بسنجند»، نوشته‌است: «همه شواهد و قرائن موجود حکایت از آن دارد که واقعا هیچ یک از اعضای آسمان، خدای ناکرده، قصد و غرض توهین به اسلام نداشته و ندارند و حتی تصور آن هم به ذهن‌شان خطور نکرده‌است. بنابراین، همانطور که مدیرمسئول روزنامه هم تاکید کرده، اشتباه و خطایی که به صدور حکم توقیف روزنامه منجر شد، از روی عمد نبوده‌است، و فرق است میان اتفاقی که با نقشه و تدبیر قبلی و از روی قصد و غرض اتفاق افتاده و اتفاقی که غیرعمد رخ می‌دهد.»
روزنامه آرمان نیز ضمن انتشار گزارشی درباره توقیف روزنامه آسمان، نوشته‌است: «درحالی که همه مایلند بدانند چرا روزنامه آسمان بعد از تنها ۶ روز از که از آغاز انتشار با دکه‌های روزنامه‌فروشی خداحافظی کرد، علی جنتی وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی در برابر پرسش خبرنگاران درباره اینکه چرا روزنامه آسمان توقیف شد؟»، گفته‌است: «در این رابطه الان اظهارنظر نمی‌کنم چون توقیف روزنامه دست ما نیست.»
روزنامه آرمان همچنین از قول علی مطهری، نماینده مجلس در هیات نظارت بر مطبوعات نوشته‌است: «این‌گونه رفتار دادستانی با مطبوعات که فوراً توقیف و مدیر مسئول را بازداشت کنیم برای زمان جنگ مناسب است نه زمان عادی.»
به نوشته این روزنامه، علی مطهری درعین حال گفته‌است: «روشن است که زیر سوال بردن احکام مسلم اسلام مانند قصاص خلاف قانون است و روزنامه آسمان که توسط افراد باتجربه در روزنامه‌نگاری اداره می‌شود، نباید دچار چنین سهوی می‌شد، البته مانعی ندارد که این مباحث در نشریات تخصصی به صورت بحث علمی و مباحثه و گفت‌وگوی طرفینی تحت عنوان فلسفه احکام مطرح شود ولی مطرح شدن آن در روزنامه و به‌صورت یک‌طرفه درست نیست.»
روزنامه آرمان همزمان گزارش داده‌است که «برخی که منتقدان شناخته‌شده دولت یازدهم» اما در جریان توقیف روزنامه آسمان «میدان را برای هجمه به دولت مناسب دیدند» و از جمله حمیدرسایی از نمایندگان نزدیک به جبهه پایداری گفته‌است: «آقای روحانی باید پاسخگوی اقدام روزنامه آسمان باشد چون رئیس‌جمهور بود که بعد از کارت زرد مجلس به دفاع وزیر ارشاد از روزنامه بهار، اعلام کرد که ما از کارت زرد مجلس واهمه‌ای نداریم.»
روزنامه جام جم، وابسته به سازمان صدا و سیما، اما در تیتر یک شماره شنبه سوم اسفند ماه از «بازگشت ساختارشکنان» گزارش داده و نوشته‌است: «روزنامه آسمان که با تحریریه‌ای متراکم از نیروهای اصلاح طلب چند شماره‌ای بیشتر از انتشار آن نمی‌گذرد، پنجشنبه گذشته با حکم دادسرای فرهنگ و رسانه توقیف شد و دلیل توقیف، غیرانسانی معرفی کردن حکم اسلامی قصاص در این روزنامه بود.»
این روزنامه همچنین نوشته‌است: «سوالی که این روزها به دغدغه بسیاری از دلسوزان تبدیل شده‌است، این است که آیا در فضای سیاسی ـ فرهنگی کشور باز شاهد ساختار شکنی‌ها، اهانت به ارزش‌ها و حمله به نهادهای قانونی و... خواهیم بود؟ و نگاهی به اظهارات شخصیت‌های برجسته حوزه‌های مختلف طی روزها و هفته‌های گذشته، این نگرانی را تائید می‌کند.»
روزنامه جام جم سپس به اظهارات هاشم حسینی بوشهری مدیر حوزه‌های علمیه، و همچنین اظهارات ابراهیم حاتمی کیا را در انتقاد به سیاست فرهنگی دولت حسن روحانی منتشر کرده و از قول محسن مجتهد شبستری نماینده رهبر جمهوری اسلامی در آذربایجان شرقی نوشته‌است: «زنجیره‌نویسان برای خوشایندی اربابان خود یعنی آمریکا و برخی کشورهای مدعی حقوق بشر مطلب ننویسند.»
این روزنامه وابسته به صدا و سیما همچنین نوشته‌است: «جریان فرهنگی و سیاسی بیدار شده که کارنامه‌ای سنگین و لکه‌های سیاه از دوران اصلاحات برای خود برجای گذاشته و امروز فرصت را برای دور جدید حملات و ساختارشکنی‌های خود مهیا می‌بیند.»
جام جم همچنین انتقاد محسن موسوی تبریزی در کنگره حزب اصلاح‌طلب «اراده ملت» از رد صلاحیت‌های شورای نگهبان را نیز بخشی از «هجوم به ارزش‌ها و شورای نگهبان» توصیف کرده و نوشته‌است: «آنچه باید مورد توجه دولت و به ویژه دست‌اندرکاران امور سیاسی و فرهنگی دولت یازدهم باشد، جلوگیری از تندروی‌ها و ساختارشکنی‌هایی است که این روزها شاهد آن هستیم.»
روزنامه تهران امروز نیز در شماره شنبه ضمن وارد کردن اتهام «زیر سوال بردن حکم قرآنی قصاص» به روزنامه آسمان، از توقیف این روزنامه دفاع کرده و نوشته‌است: «هیات نظارت سکوت کرد قوه قضائیه وارد شد.»
این روزنامه نزدیک به محمدباقر قالیباف با اشاره به اینکه «انتشار مطلبی با هدف زیر سوال بردن احکام قرآن با موضوع «غیرانسانی» خواندن قصاص» منجر به توقیف روزنامه آسمان شد، نوشته‌است: «انتشار این مطلب واکنش‌های زیادی را از سوی آحاد مردم و نیروهای ارزشی نظام در پی داشت و باید تاکید کرد حکم قصاص یک اصل مسلم و قرآنی است و مطرح شدن این موضوع در اوایل انقلاب تا آنجا پیش رفت که واکنش امام (آیت الله خمینی) را در پی داشت و ایشان به واسطه همین موضوع غیرانسانی خواندن قصاص، جبهه ملی را که در آن تاریخ لایحه قصاص را غیر انسانی خوانده بود، مرتد اعلام کرد و خواستار برخورد شدید به واسطه این رفتار ارتدادآمیز شد.»
تغییر رفتار اقتصادی خانوارها؛ اختصاص ۷۰ درصد درآمد خانوارها به مسکن، خوراک و حمل و نقل
روزنامه دنیای اقتصاد از «تغییر رفتار اقتصادی خانوارها» گزارش داده و نوشته‌است: «آخرین گزارش‌های منتشرشده از سوی بانک مرکزی درخصوص بودجه خانوار نشان می‌دهد که رفتار مالی خانواده‌های ایرانی از سال ۱۳۸۴ به بعد تغییر محسوسی کرده و این روند در سال ۹۱ نیز ادامه داشته‌است.»
به نوشته این روزنامه، در بین اقلام مهم مصرفی خانوارها در سال ۹۱ گروه‌هایی مثل «مسکن و خوراکی‌ها با بیشترین افزایش در هزینه‌های خود مواجه بوده‌اند و رشد هزینه‌های این گروه، از متوسط رشد اقلام دیگر بالاتر بوده‌است» و این درحالی است که «گروه‌هایی مسکن و خوراکی‌ها به‌دلیل افزایش بهای بیشتر، سهم بالاتری از درآمدهای خانوار را به خود اختصاص داده‌اند.»
روزنامه دنیای اقتصاد به استناد آمارهای بانک مرکزی نوشته‌است: «در سال ۹۱، خانوارهای شهری ایرانی به‌طور متوسط، سالانه نزدیک به ۲۱ میلیون و ۶۵۳ هزار تومان صرف هزینه‌های مصرفی خود کرده‌اند» که سهم عمده‌ای از هزینه‌های خانوار، به ترتیب مربوط به سه گروه «مسکن، آب و برق و گاز و سایر سوخت‌ها با ۳۲٫۹ درصد، خوراکی‌ها و آشامیدنی‌ها با ۲۶٫۲ درصد و حمل‌ونقل با ۹٫۴ درصد شده‌است که نزدیک به ۷۰ درصد از مجموع هزینه‌های خانوار را در بر گرفته‌است.»
این روزنامه یادآوری کرده‌است که در تقیسم بندی‌های بانک مرکزی «هزینه‌های مصرفی خانوارها را شامل ۱۲ گروه» است، یادآوری کرده که در مقابل هزینه ۷۰ دصدی سه گروه مسکن، خوراکی‌ها و حمل و نقل، ۹ گروه دیگر تنها ۳۰ درصد هزینه خانوارها را به خود اختصاص داده‌اند.
این ۹ گروه در سال ۹۱ به ترتیب شامل «کالاها و خدمات متفرقه با ۸٫۲ درصد، بهداشت و درمان با ۵٫۵ درصد، پوشاک و کفش با ۴٫۵ درصد، لوازم و اثاث و خدمات مورد استفاده در خانه با ۴٫۵ درصد، تفریح و امور فرهنگی با ۲٫۳ درصد، رستوران و هتل با ۲٫۱ درصد، ارتباطات با ۲ درصد، ، تحصیل با ۲ درصد و دخانیات با ۰٫۴(چهار دهم) درصد بوده‌اند.
روزنامه دنیای اقتصاد تاکید کرده‌است که این آمارها بیانگر چرخش هزینه خانوارهای ایرانی از «کالاهای با ضرورت کمتر» به سمت «کالاهای ضروری‌تر» بوده‌است و همچنین بررسی سهم گروه‌های مصرفی در سبد هزینه خانوار نشان می‌دهد در سال ۱۳۹۱، تغییرات قابل‌توجهی در تخصیص منابع خانوار برای اقلام مختلف صورت گرفته‌است، به طوری که سهم گروه‌هایی مثل «پوشاک و کفش»، «لوازم، اثاث و خدمات مورد استفاده در خانه»، «حمل‌ونقل»، «تفریح و امور فرهنگی» و «رستوران و هتل» از کل هزینه‌های خانوار در سال گذشته کمترین سهم برای هر کدام از این گروه در ۱۰ سال گذشته بوده‌است.
دنیای اقتصاد این تغییرات را پیامد کاهش درآمد خانوارها و افزایش قیمت‌ها و نرخ تورم ارزیابی کرده و نوشته‌است که با تغییرات قیمتی و درآمدی، رفتار مصرفی مردم نیز تغییر کرده‌است، یعنی با تورم بالا که به کم شدن «درآمد واقعی» و «قدرت خرید» آنها منجر شده، افراد تمایل بیشتری به مصرف اقلامی مثل «خوراکی‌ها و آشامیدنی‌ها» پیدا کرده‌اند که جزو «کالاهای ضروری» به شمار می‌آید. در مقابل و با سخت شدن شرایط مالی خانوارها، آنها تمایل به هزینه‌کرد روی اقلام کمتر ضروری مثل «تفریح و امور فرهنگی»، «رستوران و هتل»، «سفر»، «پوشاک و کفش» و «لوازم، اثاث و خدمات مورد استفاده در خانه» داشته‌اند.
به نوشته این روزنامه، تغییر رفتار اقتصادی خانوارهای ایرانی با تئوری اقتصادی نیز همخوانی دارد چرا که «با کاهش قدرت خرید مردم، افراد از مصرف کالاهایی که نقش کمتری در برطرف کردن نیازهای اساسی افراد دارند، می‌کاهند و در مقابل، درصد هزینه خود روی کالاهای ضروری را افزایش می‌دهند.»
روزنامه دنیای اقتصاد همچنین نوشته‌است: نکته قابل توجه دیگر در آمارهای منتشر شده بانک مرکزی درباره «بودجه خانوار» این است که «در سال‌های گذشته، درآمدهای حاصل از حقوق و دستمزد دریافتی از بخش دولتی، سهم کاهنده‌ای از کل درآمد متوسط خانوارهای ایرانی داشته‌است و در مقابل، سهم «درآمدهای متفرقه» از درآمد خانوارهای شهری، در هشت سال اخیر تقریبا دو برابر شده‌است.»
حمله نماینده خامنه در کیهان به شاملو، ساعدی و هدایت
روزنامه کیهان در شماره شنبه ضمن انتشار بخش‌هایی از متن سخنرانی حسین شریعتمداری در این روزنامه برای مسئولان بسیج دانشجویی، حمله نماینده علی خامنه‌ای به احمد شاملو، غلامحسین ساعدی و صادق هدایت سه شاعر و نویسنده درگذشته را نیز منتشر کرده‌است.
حسین شریعتمداری ضمن حمله به این سه شاعر و نویسنده درگذشته خطاب به مسئولان بسیج دانشجویی گفته‌است: «آیا تصور می‌کنید، مطرح کردن چهره‌های بدنامی نظیر شاملو که سابقه جاسوسی برای آلمان نازی و ناسزاگویی به مقدسات را در پرونده خود دارد و یا چاپ آثار غلامحسین ساعدی، عضو شورای به اصطلاح مقاومت منافقین (مجاهدین خلق) یا صادق هدایت و یا نفی حکم قصاص و یا چراغ سبز نشان دادن به آمریکا و.... با این انگیزه صورت می‌پذیرد که در باورهای مردم اثر گذاشته و دیدگاه و نظر آنان را تغییر دهد؟! کسانی که چنین تصوری دارند به سختی دچار اشتباه شده‌اند، زیرا جریان مورد اشاره می‌داند و بارها آزموده‌است که باورهای اسلامی و انقلابی مردم با این ترفندها تغییر نمی‌کند.»
نماینده رهبر جمهوری اسلامی در کیهان در جمع مسئولان بسیج دانشجویی از «ساختارشکنی روزنامه‌های زنجیره‌ای و سایت‌های وابسته به اصحاب فتنه و عزل و نصب‌های پی‌درپی و پردامنه در دولت» به عنوان «جریان خزنده» ای یاد کرده‌است که «با این اقدامات سعی می‌کند فضای سیاسی و اجتماعی کشور را به‌گونه‌ای ترسیم کند که انگار توده‌های عظیم مردم وفادار به آموزه‌های اصیل اسلامی و انقلابی در صحنه حضور ندارند.»
نماینده علی خامنه‌ای در کیهان ضمن سخنانی در جمع مسئولان بسیج دانشجویی تاکید کرده‌است که «راه مقابله مؤثر با این جریان، حضور چشمگیر و همه‌جانبه نیروهای متعهد در صحنه است و نیروها و جریانات متعهد و حزب‌اللهی باید با پرچم‌های برافراشته و تابلوهایی که برای همگان قابل دیدن باشد، اعلام حضور کنند تا جریان خزنده‌ای که به آن اشاره شد، نتواند فضا را به نفع خود مصادره کند.»
نماینده علی خامنه‌ای در کیهان تاکید کرده‌است که «هدف اصلی از این ساختارشکنی‌ها، فقط به فقط، فضاسازی کاذب است و به همین علت، حضور چشمگیر نیروهای متعهد همراه با تابلوها و پرچم‌های برافراشته برای شکستن این فضای کاذب ضروری است.»
مدیر مسئول کیهان خطاب به مسئولان بسیج دانشجویی گفته‌است: «این فضای کاذب اگر شکسته نشود سه پیامد خسارت‌آفرین به دنبال خواهد داشت؛ اول آن که دشمنان بیرونی و دنباله‌های داخلی آنها به ساختارشکنی بیشتر تشویق می‌شوند که نمونه‌های آن را می‌بینید و دوم آن که مارهای خوابیده از انفعال بیرون می‌آیند و سوم، که از همه خسارت‌بارتر است، آن که فضای کاذب به آنانی که در راهند آدرس غلط می‌دهد.»
هشدار «بسیج دانشجویی» به وزارت علوم
همزمان با برکناری فرهاد رهبر از ریاست روزنامه جوان، روزنامه جوان، وابسته به سپاه پاسداران، از هشدار ۶۰۰ مسئول بسیج دانشجویی به وزارت علوم و دولت حسن روحانی خبر داده‌است.
به نوشته این روزنامه مسئولان بسیج دانشجویی دانشگاه‌ها در بیانیه‌ای نسبت آنچه «حاشیه‌سازی‌های وزارت علوم از جمله انتصاب افراد نزدیک به فتنه در دانشگاه‌ها، بازگشت اساتید سکولار و دانشجویان ستاره‌دار، و مجوز تاسیس تشکل‌های افراطی» خوانده‌اند، هشدار دادند.
این بیانیه پس از برکناری فرهاد رهبر از ریاست دانشگاه تهران و در پایان «نشست دو روزه مسئولان بسیج دانشجویی ۳۱۳ دانشگاه» صادر شده‌است و در آن مسئولان بسیج دانشجویی، بازوی شبه نظامی سپاه پاسداران در دانشگاه‌های ایران، ضمن حمله به رضا فرجی دانا، وزیر علوم دولت حسن روحانی را به «حاشیه‌سازی‌های فراوان در عملکرد چندماهه‌اش» متهم کرده‌اند.
مسئولان بسیج دانشجویی همچنین از «اعزام هیئت‌های سه نفره از سوی وزارت علوم به دانشگاه‌ها» برای بررسی وضعیت دانشگاه به عنوان «تسویه حساب سیاسی» یاد کرده‌اند و به صراحت مخالفت خود با «بازگشت اساتید سکولار و دانشجویان ستاره‌دار» و فعال شدن تشکل‌های دانشجویی غیرهمسو با اصولگرایان را اعلام کرده‌اند.
به نوشته روزنامه جوان در بیانیه مسئولان بسیج دانشجویی با تاکید براینکه «دولت یازدهم و وزارت علوم باید هرچه سریع‌تر برنامه‌های خود را برای تحقق دانشگاه اسلامی اعلام کند»، تاکید شده‌است که «استاد یا رئیس دانشگاهی که اعتقادی به اسلامی‌سازی دانشگاه ندارد، نمی‌تواند گامی در جهت تحقق و تولید علوم انسانی اسلامی بردارد.»
بسیج دانشجویی همچنین با ابراز تردید درباره توافق هسته‌ای و ادامه مذاکرات هسته‌ای، دولت حسن روحانی را به خاطر آنچه «استفاده از افرادی منتسب به جریان فتنه یا حامیان ایشان در مدیریت‌های میانی کشور از جمله استانداران و معاونین و مدیران کل وزارتخانه‌ها» خوانده، مورد انتقاد قرار داده‌است.
اخراج استادان دانشگاه و همچنین «ستاره‌دار کردن و محروم کردن دانشجویان از تحصیل در دولت محمود احمدی‌نژاد و دوره‌های وزارت محمدمهدی زاهدی و کامران دانشجو ابعاد گسترده‌ای به خود گرفت اما در آن زمان اصولگرایان و مقام‌های دولت پیشین چنین اقداماتی را انکار می‌کردند.
با روی کار آمدن دولت حسن روحانی و بازگشت شماری از استادان و دانشجویان اخراج شده در دوره سرپرستی جعفر توفیقی و وزارت رضا فرجی دانا اما شماری از نمایندگان اصولگرای مجلس و اکنون بسیج دانشجویی نه تنها چنین اقدامات در دولت پیشین را تائید می‌کنند، بلکه به صراحت با تحصیل دانشجویان ستاره‌دار و بازگشت استادانی به اتهام سکولار بودن از دانشگاه اخراج شده بودند، مخالفت می‌کنند.