نخست وزیر ترکیه با روحانی ملاقات کرد

نخست وزیر ترکیه برای اولین بار با حسن روحانی در سمت رئیس جمهوری ایران ملاقات کرده است

نخست وزیر ترکیه با رئیس جمهوری ایران دیدار و گفتگو کرده است.

صبح روز چهارشنبه، ٩ بهمن (٢٩ ژانویه)،رجب طیب اردوغان، نخست وزیر ترکیه که شامگاه گذشته برای دیداری دو روزه وارد تهران شده است، با حسن روحانی، رئیس جمهوری ایران در مجتمع کاخ سعدآباد دیدار و گفتگو کرد.

پیشتر اسحاق جهانگیری، معاون اول رئیس جمهوری ایران، طی مراسمی در مجموعه کاخ سعدآباد تهران از رجب طیب اردوغان، نخست وزیر ترکیه، استقبال رسمی به عمل آورده بود.

از نظر تشریفاتی، معاون اول رئیس جمهوری ایران معادل نخست‌وزیر در کشورهای دیگر محسوب می‌شود و دیدار نخست وزیر ترکیه به دعوت آقای جهانگیری صورت می‌گیرد. دیدار رسمی آقای اردوغان از ایران بعد از ظهر چهارشنبه پایان می‌یابد.

شامگاه گذشته، آقای اردوغان همراه با هیاتی از مقامات عالیرتبه ترکیه، از جمله وزیران امور خارجه، انرژی، فرهنگ و اقتصاد آن کشور برای دیداری رسمی وارد تهران شد.

در مراسم استقبال از هیات ترکیه، محمد جواد ظریف، بیژن زنگنه و محمود واعظی، وزیران امور خارجه، نفت و ارتباطات و فن آوری اطلاعات ایران نیز حضور داشتند.

روز گذشته مرضیه افخم، سخنگوی وزارت امور خارجه گفت که آقای اردوغان در طول اقامت در تهران با حسن روحانی، رئیس جمهوری دیدار و گفتگو می‌کند و ملاقات با آیت‌الله علی خامنه‌ای، رهبر جمهوری اسلامی هم در برنامه او پیش بینی شده است.

مراسم استقبال رسمی از اردوغان با حضور اسحاق جهانگیری برگزار شد

به گزارش خبرگزاری دولتی ایران - ایرنا - در جریان این سفر، کمیسیون مشترک اقتصادی ایران و ترکیه پس از دو سال وقفه برگزار خواهد شد و قرار است نخست وزیر ترکیه با حضور در دفتر مطالعات سیاسی و بین‌المللی وزارت امور خارجه ایران، در مورد روابط دو جانبه و اوضاع منطقه سخنرانی کند.

سخنگوی وزارت امور خارجه ایران سفر آقای اردوغان را از نظر ملاقات‌ها و موافقت‌نامه هایی که قرار است امضا شود مهم توصیف کرد و ایرنا به نقل از رسانه‌های منطقه، ضمن تاکید بر اهمیت این دیدار، از احتمال امضای توافقنامه همکاری‌های استراتژیک بین دو کشور خبر داده است.

با توجه به حضور وزیر نفت و انرژی دو کشور در مذاکرات دوجانبه، برخی ناظران انجام گفتگو و حتی دستیابی به توافق‌هایی در مورد افزایش صادرات گاز ایران به ترکیه را محتمل دانسته‌اند.

بازسازی روابط؟

دیدار آقای اردوغان از تهران نخستین سفر او به ایران طی سه سال گذشته است. در این مدت، روابط سیاسی و اقتصادی دو کشور به دلیل اختلاف نظر در باره مسایل منطقه و تشدید تحریم‌های بین‌المللی علیه جمهوری اسلامی، گرمی و وسعت سابق را نداشت و گاه حتی روابطی سرد توصیف می‌شد.

در سال‌های قبل از آن، گرایش عقیدتی دولت اسلامگرای ترکیه و تیرگی روابط آن با اسرائیل، زمینه مساعدی را برای تحکیم روابط با جمهوری اسلامی ایجاد کرده بود تا جایی که در سال ١٣٨٩، رئیس جمهوری وقت ایران برای حل و فصل مساله هسته‌ای به میانجیگری آقای اردوغان و رئیس جمهوری وقت برزیل متوسل شد.

اگرچه بیانیه تهران، ظاهرا به دلیل عدم پشتیبانی لازم در داخل و واکنش مناسب در خارج به مرحله اجرا نرسید، اما اتکای جمهوری اسلامی به نخست وزیر ترکیه، به عنوان رابط با جهان غرب، حاکی از گرمی روابط دو دولت بود.

احمدی نژاد برای حل بحران اتمی به اردوغان و دسیلوا متوسل شده بود

آغاز و گسترش اعتراضات سیاسی علیه حکومت سوریه باعث اختلال در این روابط شد زیرا حکومت روحانیون شیعه در ایران قاطعانه از بشار اسد حمایت می‌کرد در حالیکه دولت اسلامگرای سنی در ترکیه حامی مخالفان او بوده است. اکثر جمعیت سوریه را مسلمانان سنی تشکیل می‌دهند و بشار اسد، علوی مذهب است.

علاوه بر اختلافات سیاسی، تشدید تحریم‌های اقتصادی، به ویژه محدودیت‌های مالی و بانکی علیه ایران در چند سال اخیر، بر مبادلات دو جانبه تاثیری منفی گذاشت هر چند تا تعمیم تحریم آمریکا به مبادلات فلزات قیمتی با ایران، ترکیه منفذی برای نقل و انتقال بخشی از عواید صادراتی ایران به شکل طلا و ارز محسوب می‌شد.

در جریان همین ارتباطات بود که چند هفته پیش، گزارش‌هایی از فساد مالی وابستگان به بعضی مقامات ترکیه ظاهرا در جریان مبادلات مخفیانه مالی با ایران انتشار یافت و گفته شد که نقل و انتقال طلا در مرکز این مساله قرار داشته است.

سفر آقای اردوغان به تهران و اولین ملاقات او با حسن روحانی در سمت رئیس جمهوری ایران در حالی انجام می‌شود که از یک طرف، تلاش‌هایی برای حل بحران سوریه در جریان است و از سوی دیگر، توافقنامه هسته‌ای ایران با گروه ١+٥، چشم انداز روشن‌تری را برای کاهش تحریم‌ها و از سرگیری تدریجی روابط اقتصادی متداول با خارج را ایجاد کرده است.

البته هنوز هم دو کشور مواضع اصولی خود در قبال بحران سوریه را تغییر جدی نداده‌اند و در مورد روابط تجاری هم، گسترش این روابط تابع پیشرفت در مذاکرات هسته‌ای و لغو تحریم‌های خارجی علیه ایران است.

اخیرا منابع خبری ترکیه اظهارات دیوید کوهن، معاون وزارت خزانه داری آمریکا در امور مبارزه با تروریسم و اطلاعاتی مالی در مورد احتمال افزایش همکاری ایران و ترکیه در زمینه انرژی را گزارش کرد. آقای کوهن گفته بود "روزی درهای ایران به روی تجارت خارجی باز می‌شود، اما امروز، آن روز نیست." آقای کوهن افزوده بود که با وجود توافق‌های اخیر ژنو و کاهش تحریم‌های تجاری علیه برنامه هسته‌ای ایران، این تحریم‌ها هنوز به طور کامل لغو نشده است.