افزایش مصرف داروهای ضدافسردگی در کشورهای ثروتمند جهان

پژوهش سازمان همکاری اقتصادی و توسعه در زمینه سلامت از افزایش مصرف داروهای ضدافسردگی در کشورهای ثروتمند خبر می‌د‌هد. بی‌توجهی پزشکان نسبت به عواقب تجویز این داروها یکی از دلایل مهم این روند به شمار می‌رود.

علاقمندان به مصرف داروهای ضدافسردگی کم نیستند. داروهای ضدافسردگی اندوه بیمارگونه را درمان می‌کنند. کسانی که چنین داروهای مصرف می‌کنند می‌توانند دوباره بخندند و زندگی کم‌رنج‌تری را تجربه کنند.

عواقب مصرف چنین داروهایی اما کم نیست. پزشکان در مورد فایده و زیان تجویز داروهای ضدافسردگی نظرات متفاوتی دارند.

پرسش اینجاست که در درمان افسردگی از چه مرحله‌‌ای باید تجویز چنین داروهایی پی‌گیری شود. نگاهی به گزارش سلامت سازمان همکاری اقتصادی و توسعه نشان می‌دهد که در کشورهای ثروتمند جهان، تجویز داروهای ضدافسردگی بیشتر شده است.

افزایش مصرف دارو در تمامی کشورهای عضو

در این گزارش که پنج‌شنبه (۲۱ نوامبر/ ۳۰ آبان) در لندن منتشر شد به افزایش قابل توجه مصرف داروهای ضدافسردگی در ۳۴ کشور عضو سازمان همکاری اقتصادی و توسعه اشاره شده است. در برخی از کشورهای عضو این سازمان حتی، برای بیش از یک نفر از هر ده نفر بزرگسال داروی افسردگی تجویز شده است.

به عنوان مثال در سال ۲۰۱۱ میلادی به طور متوسط در ازای هر یک هزار شهروند این کشورها ۵۶ دوز داروی ضدافسردگی تجویز شده است. ایسلند، استرالیا و کانادا در صدر جدول قرار دارند.

سال ۲۰۱۱ میلادی در ایسلند به طور متوسط در ازای هر یک هزار شهروند حدود ۱۰۰ دوز داروی ضدافسردگی تجویز شده است. این رقم در سال ۲۰۰۰ میلادی ۷۰ دوز بوده است.

در آلمان هم مصرف این داروها افزایش پیدا کرده است. درحالیکه در سال ۲۰۰۰ میلادی به ازای هر هزار نفر شهروند ۲۰ دوز دارو تجویز شده، سال ۲۰۱۱ این رقم به ۵۰ دوز رسیده است. با این حساب آلمان با فاصله کمی زیر حد متوسط مصرف داروهای ضدافسردگی در کشورهای عضو سازمان همکاری اقتصادی و توسعه قرار دارد.

بی‌تأثیر بودن دارو در درمان افسردگی‌های خفیف و نیمه‌حاد

تهیه کنندگان گزارش سلامت سازمان همکاری اقتصادی و توسعه حدس می‌زدند دلیل افزایش مصرف داروهای ضدافسردگی، تجویز دارو در موارد بیشتری از بیماری افسردگی توسط پزشک بوده است.

مصرف داروهای ضدافسردگی احتمال خودکشی را افزایش می‌دهد

نتیجه پژوهش دیگری سال گذشته در مورد مصرف داروهای افسردگی منتشر شد، حاکی از آن بود این داروها هیچ تأثیری در درمان افسردگی‌های خفیف تا نیمه حاد ندارند.

در نتیجه مصرف چنین داروهایی مضر است و حتی می‌تواند موجب افزایش احتمال خودکشی شود. با اینحال هنوز نظر واحدی در مورد تجویز چنین داروهایی برای درمان افسردگی‌های خفیف تا نیمه‌حاد وجود ندارد.

در گزارش سلامت سازمان همکاری‌اقتصادی و توسعه توصیه شده است که برای درمان افسردگی‌های خفیف شیوه‌های مختلف روان‌درمانی به فرد بیمار پیشنهاد شود.

در مورد افسردگی‌های نیمه حاد "روان‌درمانی فردی یا درما‌ن‌دارویی به عنوان گزینه درمانی برابر" ارائه شود. مصرف دارو حتی در مورد افسردگی‌های حاد هم مورد بحث است.

افزایش آمار خودکشی در پی مصرف دارو

افزایش شمار خودکشی در کشورهایی که آمار بیکاری در آنها افزایش یافته است می‌تواند از پیامدهای بحران اقتصادی باشد که موجب افزایش مصرف داروهای ضدافسردگی شده است.

در این مورد می‌توان به پژوهش یک محقق چینی اشاره کرد که به بررسی آمار خودکشی در ۵۴ کشور پرداخته است. بر اساس این پژوهش رابطه مستقیمی میزان افزایش آمار خودکشی و میزان بیکاری در هر کشور وجود دارد.

گزارش سلامت ‌سازمان همکاری اقتصادی و توسعه هم نشانگر آن است که در کشورهایی که دچار بحران اقتصادی شدند مانند اسپانیا و پرتقال تجویز داروهای ضدافسردگی ۲۰ درصد افزایش یافته است.

البته بحران اقتصادی به تنهای نمی‌تواند دلیل افزایش مصرف دارو باشد. مصرف این داروها در آلمان که آسیب‌کمتری از بحران اقتصادی دیده، در فاصله سال‌های ۲۰۰۷ تا ۲۰۱۱ میلادی ‎ ۴۶ درصد افزایش داشته است.