مرور روزنامه‌های صبح تهران؛ پنجشنبه ۳۰ آبان
روزنامه‌های اعتماد، تهران امروز، شرق، آرمان و جوان گزارش‌ها و یادداشت‌هایی درباره روز نخست از دور سوم مذاکرات هسته‌ای در ژنو منتشر کرده‌اند. از جمله روزنامه‌های شرق و آرمان خبر داده‌اند که به‌رغم اعزام ۶۰ خبرنگار از ایران به ژنو «دور سوم مذﺍکرﺍت ژنو محرمانه‌تر شده است».
محمدصالح نیکبخت وکیل و حقوقدان روزنامه شرق در سرمقاله شماره پنجشنبه با تیتر «کهریزک، از زاویه دیگر» پیشنهاد کرده است که اسماعیل احمدی مقدم فرمانده نیروی انتظامی به عنوان «مطلع» به دادگاه تجدید نظر جنایات بازداشتگاه کهریزک احضار شود.
روزنامه شهروند در شماره پنجشنبه ضمن انتشار گزارشی با تیتر «خطر مرگ در هوا» نوشته است: «هر ماه ۲۷۷ ایرانی بر اثر آلودگی هوا می‌میرند».
به‌رغم اعزام ۶۰ خبرنگار از ایران به ژنو؛ مذاکرات هسته‌ای «محرمانه‌تر شد»
روزنامه‌های اعتماد، تهران امروز، شرق، آرمان و جوان گزارش‌ها و یادداشت‌هایی درباره روز نخست از دور سوم مذاکرات هسته‌ای در ژنو منتشر کرده‌اند. از جمله روزنامه‌های شرق و آرمان خبر داده‌اند که به‌رغم اعزام ۶۰ خبرنگار از ایران به ژنو «دور سوم مذﺍکرﺍت ژنو، محرمانه‌تر شده است».
روزنامه آرمان گزارش داده است که وزارت خارجه جمهوری اسلامی برای پوشش خبری سومین دور از مذاکرات هسته‌ای ژنو «ﺍقدﺍم به بردن تیم ۶۰ نفرهﺍی ﺍز خبرنگارﺍن دﺍخلی به مذﺍکرﺍت کرده است»، اما محل استقرار این خبرنگاران، نه محل مذاکرات هسته‌ای، بلکه محلی دیگر «در کنار هتل برﺍی ﺍستقرﺍر خبرنگارﺍن در نظر گرفته شده است».
این روزنامه تاکید کرده است که به‌رغم حضور ۶۰ خبرنگار از ایران در ژنو «وجه محرمانه مذﺍکرﺍت بیشتر شده و یک سکوت خبری پیرﺍمون ﺍین موضوع به جریان ﺍفتاده است».
زینب اسماعیلی، خبرنگار اعزامی شرق، به ژنو نیز با تاکید بر «مذاکره فشرده هسته‌ای در سکوت خبری» نوشته است: «مذاکرات بر سر برنامه هسته‌ای ایران در ژنو اگر چه باید پرخبرترین موضوع روز باشد، اما تقریبا به بی‌خبری می‌گذرد، مذاکره‌کنندگان پشت درهای بسته مذاکره می‌کنند و نصیب خبرنگاران تنها خبر رفت و آمد مذاکره‌کنندگان به اتاق مذاکره است.»
به نوشته خبرنگار اعزامی روزنامه شرق به ژنو، اگرچه تا ساعات اولیه چهارشنبه شب «خبر دندان‌گیری نصیب خبرنگاران نشد، اما برخی شواهد نشان می‌دهد که همان پیش‌نویس توافق که در مذاکره قبلی مطرح شده بود این بار هم روی میز قرار گرفته است، پیش‌نویسی که ایران اکنون حاضر است بر سر آن مذاکره کند، البته با اصلاحاتی».
این روزنامه همچنین از قول محمدجواد ظریف وزیر خارجه جمهوری اسلامی نوشته است: «متن جدیدی روی میز نیست.»
به گزارش روزنامه شرق، عباس عراقچی معاون وزیر امور خارجه و عضو ارشد تیم مذاکره‌کننده هسته‌ای نیز گفته است: «با توجه به مشکلات و سوءتفاهماتی که در دور گذشته پیش آمد، هنوز به جایگاه قبلی خود بازنگشته‌ایم.»
روزنامه اعتماد با تاکید بر این که «همه در انتظار توافق هسته‌ای» به ژنو چشم دوخته‌اند، این دور از مذاکرات هسته‌ای را «مذاکره روی لبه تیغ» توصیف کرده و از قول عباس عراقچی، عضو تیم مذاکره‌کننده هسته‌ای ایران، نوشته است: «ما هنوز وارد صحبت درباره متن با طرف مقابل نشده‌ایم و فعلا یک سری از روند و اصول مذاکراتی باید روشن شود تا اعتمادی که جلسه قبل تا میزان زیادی از دست رفت، احیا شود تا بتوانیم درباره متن مشترک مذاکره کنیم.»
به نوشته روزنامه اعتماد، عباس عراقچی در پاسخ به این سوال که «آیا به احیای اعتماد از دست رفته، امیدوار هستید؟» گفته است: «به هر حال ما همیشه امیدوار هستیم.»
روزنامه تهران امروز از «تفسیر جدید غربی‌ها از حق غنی‌سازی» خبر داده و نوشته است: «بازی غربی‌ها مبنی بر عدم در نظر گرفتن حق غنی‌سازی در "ان. پی. تی" مذاکرات ژنو را تحت‌الشعاع قرار داد.»
به گزارش این روزنامه، «آن گونه که عباس عراقچی، معاون وزیر خارجه و عضو ارشد تیم مذاکره‌کننده هسته‌ای خبر داده است غربی‌ها تفسیر جدیدی از ان. پی. تی کرده‌اند و گفته‌اند که در ان. پی. تی از غنی‌سازی به عنوان یک حق، نامی به میان نیامده است».
تهران امروز در عین حال از قول عباس عراقچی نوشته است: «این تفسیر مورد قبول ایران نیست و در هر موافقت‌نامه‌ای می‌بایستی حق غنی‌سازی ایران به علاوه شیوه رفع تحریم‌ها لحاظ شود.»
«حمایت حکیمانه- مراقبت هوشمندانه» خامنه‌ای به روایت روزنامه جوان
روزنامه‌های کیهان و جوان همزمان با دور سوم مذاکرات هسته‌ای در ژنو سخنان رهبر جمهوری اسلامی در جمع فرماندهان بسیج را برجسته کرده و از قول وی نوشته‌اند: «حتی یک قدم نباید عقب نشینی شود.»
روزنامه جوان، نزدیک به سپاه پاسداران، اظهارات روز چهارشنبه علی خامنه‌ای را «حمایت حکیمانه- مراقبت هوشمندانه رهبری درباره مذاکرات هسته‌ای» توصیف کرده و نوشته است که سخنان «مقام رهبری در زمینه مذاکرات هسته‌ای ایران و ۱+۵ در اصل، مؤلفه‌های اصلی راهبردی است که او در گذشته تحت عنوان "حمایت حکیمانه- مراقبت هوشمندانه" مطرح کرده بود».
عباس حاجی نجاری در یادداشت روزنامه جوان سخنان علی خامنه‌ای را پاسخ به دشمنان توصیف کرده و از قول رهبر جمهوری اسلامی نوشته است: «در جزئیات مذاکرات مداخله نمی‌کنیم، اما خطوط قرمزی وجود دارد که باید رعایت شود» و «این را به مسئولان گفتیم و موظفند رعایت کنند و از هارت و پورت دشمنان نترسند.»
یادداشت‌نویس روزنامه جوان با اشاره به این که «در ماه‌های اخیر و پس از روی کار آمدن دولت یازدهم و آغاز مرحله جدید مذاکرات هسته‌ای آن چه برای دشمنان نظام اسلامی توهم ایجاد کرده بود» نوشته است که دشمنان گمان می‌کردند که «آمادگی ایران برای انجام مذاکرات هسته‌ای، فشارها و تحریم‌هاست و مبتنی بر آن، آنان خواهند توانست با طراحی یک فضای عملیات روانی و راهبرد نخ‌نما شده چماق و هویج ایران را از مواضع اصولی خود عقب نشانده و با نادیده انگاشتن حقوق حقه مردم ایران در این عرصه، بستر مذاکرات را به میدان تسلیم نظام اسلامی تبدیل کنند».
روزنامه جوان تاکید کرده است که «مدیریت صحنه و طراحی مناسب نظام اسلامی سبب شد که به‌رغم نتایج مترتب بر آن، عرصه مذاکرات به میدانی برای اثبات حقانیت نظام اسلامی از یک سو و ماهیت فریبکارانه و منافقانه نظام استکباری از سوی دیگر تبدیل شود».
پیشنهاد احضار فرمانده نیروی انتظامی به دادگاه تجدید نظر جنایات کهریزک
محمدصالح نیکبخت وکیل و حقوقدان روزنامه شرق در سرمقاله شماره پنجشنبه با تیتر «کهریزک، از زاویه دیگر» پیشنهاد کرده است که اسماعیل احمدی مقدم فرمانده نیروی انتظامی به دادگاه به عنوان «مطلع» به دادگاه تجدید نظر جنایات بازداشتگاه کهریزک احضار شود.
محمدصالح نیکبخت که خود وکالت خانواده امیر جوادی‌فر از کشته‌شدگان بازداشتگاه کهریزک را بر عهده داشته است در سرمقاله روزنامه شرق با اشاره به اظهارات اخیر فرمانده نیروی انتظامی نوشته است: «اظهارات جدید اسماعیل احمدی مقدم، فرمانده کل نیروی انتظامی دایر بر این که اعزام بازداشت‌شدگان با اصرار سعید مرتضوی بود» مهر تاییدی شد «بر آن چه امثال اینجانب و دیگران به عنوان وکلای اولیای دم و مضروبان و مجروحان اعلام می‌کردیم و جای آن دارد افسران دیگری که در آن زمان در دفتر عزیزالله رجب‌زاده، فرمانده نیروی انتظامی کار می‌کردند و معمولا از تماس‌های سعید مرتضوی و اصرار وی برای انتقال بازداشت‌شدگان مطلع هستند، از صداقت فرمانده نیروی انتظامی پیروی کرده و این حقایق را بیان کنند زیرا کمترین اثر این افشاگری‌ها این است که دیگر چنین حوادثی اتفاق نخواهد افتاد.»
سرمقاله‌نویس روزنامه شرق با تاکید بر این که «اگر سعید مرتضوی دادستان وقت و علی‌اکبر حیدری‌فر دادیار امنیت وقت بر انتقال این افراد به کهریزک اصرار نمی‌کردند و دستور روز یک‌شنبه ۲۱ تیر شورای امنیت از طریق وزیر وقت اطلاعات و درخواست دبیر شورای عالی امنیت ملی ساعت ۹ صبح روز دوشنبه ۲۲ تیر اجرا می‌شد و این بازداشت‌شدگان به زندان دیگری انتقال پیدا می‌کردند هیچ یک از آنان فوت نمی‌کردند» نوشته است: «اینجاست که اظهارات اسماعیل احمدی‌مقدم هرچند دیرهنگام، می‌تواند گوشه‌ای از آن چه منجر به حادثه کهریزک شد را روشن کند و چه خوب بود این مسائل پیش از صدور حکم نهایی مرجع تجدیدنظر پرونده قضات کهریزک مطرح می‌شد».
محمدصالح نیکبخت همچنین نوشته است: «چون موکل من پدر مرحوم جوادی‌فر در آخرین جلسه از سعید مرتضوی اعلام رضایت داد، اولیای دم دیگر از مرجع تجدید نظر درخواست کنند از شخص احمدی‌مقدم به عنوان مطلع تحقیق کنند تا گوشه‌های پنهان این حادثه روشن شود.»
همزمان اما روزنامه آرمان از قول محسن افتخاری رئیس دادگاه کیفری استان تهران نوشته است: «اظهارات فرمانده نیروی انتظامی مبنی بر این که سعید مرتضوی اصرار داشت که افراد دستگیر شده به کهریزک منتقل شوند، مطالب جدیدی نیست و قبلا از ناحیه افراد دیگری عنوان شده بود.»
محسن افتخاری همچنین گفته است: «زمانی که رای پرونده‌ای صادر شود، دادرس فارغ از رسیدگی است؛ بنابراین تغییری در رسیدگی به پرونده کهریزک به وجود نمی‌آید، و پرونده جدیدی نیز برای سعید مرتضوی تشکیل نمی‌شود.»
صادق زیباکلام نیز طی یادداشتی در روزنامه آرمان با طرح این پرسش که «مقصر کهریزک کیست؟» نوشته است: «مصاحبه رئیس پلیس کشور جناب سردار احمدی‌مقدم، و بیان صریح ایشان مبنی بر این که اعزام بازداشتی‌های وقایع ۸۸، با دستور و نظر صریح آقای سعید مرتضوی، دادستان تهران در آن مقطع بوده، بسیاری را شگفت‌زده کرد.»
یادداشت‌نویس روزنامه آرمان با اشاره به این که پس از افشای کشته شدن چند تن از بازداشت‌شدگان پس از انتخابات در بازداشتگاه کهریزک «به دلیل شرایط نگهداری کهریزک و مورد ضرب و شتم قرار گرفتن» سعید مرتضوی دادستان وقت تهران ابتدا اعلام کرد که «فوت آنها به دلیل بیماری بوده» اما پس از آن که «هیچ گزارش پزشکی در آن مقطع حرف قاضی مرتضوی را تائید نکرد» و پس از آن بود که «مرتضوی روایت "بیماری مننژیت مغزی" را رها کرد و بالمره از خودش در قبال حوادث کهریزک سلب مسئولیت کرد».
صادق زیباکلام همچنین نوشته است: «از خود احمدی مقدم هم می‌توان پرسید که سردار به عنوان رئیس پلیس، شما که هم شرایط کهریزک را می‌دانستید بعد از آن که دستگیرشدگان به کهریزک اعزام شدند، چرا حاضر نشدید آن شب یا فردایش یک توک پا به کهریزک بروید و ببینید اوضاع از چه قرار است.»
یادداشت‌نویس روزنامه آرمان در عین حال نوشته است: «به گمانم مقصر اصلی و واقعی در این ماجرا نه قاضی مرتضوی بوده، نه رئیس پلیس تهران و نه هیچ یک از مقامات مسئول نیروی انتظامی» و تاکید کرده است: «در پرتو نبود نظارت بهنگام است که این افراد عملا بر اساس دیدگاه خود که تصور می‌کنند دقیق است هر تصمیمی می‌گیرند اما چون حساب شده نیست تبعاتی به دنبال می‌آورد که باقی ارکان را نیز تحت‌الشعاع رفتارهای خود قرار می‌دهد».
خطر مرگ در هوا؛ هر ماه ۲۷۷ ایرانی بر اثر آلودگی هوا می‌میرند
روزنامه شهروند در شماره پنجشنبه ضمن انتشار گزارشی با تیتر «خطر مرگ در هوا» نوشته است: «هر ماه ۲۷۷ ایرانی بر اثر آلودگی هوا می‌میرند.»
این روزنامه با اشاره به این که «تهران و اهواز و اصفهان ندارد. هوا از سال گذشته تا به حال، به بیشتر ایرانی‌ها روی خوش نشان نداده» نوشته است: «موضوع جدی‌تر از این حرف‌هاست. تهران و اهواز دو شهری هستند که در یک ماه گذشته، آلودگی هوایشان در صدر خبرها بوده؛ اولی، مشکل همیشگی‌اش است و دومی با ریزگردهای همیشگی و اخیرا با باران آلوده‌ای که در دو هفته گذشته در آن باریده و تعداد زیادی از مردم را راهی بیمارستان‌ها کرده، خبرساز بوده‌اند.»
روزنامه شهروند با اشاره به «مرگ خاموش تهرانی‌ها بر اثر آلودگی هوا»، از قول رحمت‌الله حافظی، رئیس کمیسیون سلامت، محیط زیست و خدمات شهری شورای شهر تهران نوشته است: «ماهانه ۲۷۷ مرگ منتسب به آلودگی هوا» در کشور گزارش می‌شود» که نشان می‌دهد به طور متوسط هر روز دست‌کم ۹ ایرانی جان خود را بر اثر آلودگی هوا از دست می‌دهند.
به گزارش این روزنامه، رحمت‌الله حافظی «این موضوع را نوعی "شبه قتل" دانسته و از قوای سه‌گانه خواسته است که برای حل این موضوع مشارکت داشته باشند».
رئیس کمیسیون سلامت، محیط زیست و خدمات شهری شورای شهر تهران همچنین «۷۰ تا ۸۰ درصد آلودگی هوا را ناشی از خودروهای سواری و موتورسیکلت دانسته و گفته است که بر اساس آمارها در یک سال گذشته ۲ هزار و ۷۲۲ نفر بر اثر آلودگی هوا فوت کردند، ۴هزار و ۵۷۰ نفر مورد بستری بیماران تنفسی ناشی از آلودگی هوا و ۲ هزار و ۵۷۰ مورد بستری بیماران قلبی ناشی از آلودگی هوا گزارش شده است».
رحمت‌الله حافظی با تاکید بر این که «بر اساس گزارش بانک جهانی، ایران در سال ۲۰۰۶ بابت خسارات ناشی از آلودگی هوا مبلغ ۸ میلیارد دلار هزینه پرداخت کرده است» از مجهز نبودن فیلتر برای خودروهای دیزلی به عنوان یکی دیگر از عوامل آلوده‌کننده هوا در ایران یاد کرده و گفته است: «علاوه بر این، خودروها برای کنترل گازهای خروجی باید مجهز به دستگاه کاتالیست باشند و هر سه سال تعویض شوند، اما از آنجا که تعویض این دستگاه ۲ تا ۳ میلیون تومان هزینه دارد کمتر کسی در این زمینه اقدام می‌کند.»
روزنامه شهروند یادآوری کرده است که رحمت‌الله حافظی رئیس کمیسیون سلامت، محیط زیست و خدمات شهری شورای شهر تهران «اولین کسی نیست که درباره میزان تلفات آلودگی هوا در شهرها آمار و البته هشدار می‌دهد» و نوشته است: «همین سه روز پیش بود که سازمان بهشت زهرا اعلام‌کرد، روزانه ۱۵۰ تا ۱۷۰ نفر در تهران فوت می‌کنند که این آمار در ایام تشدید آلودگی هوا افزایش قابل توجهی دارد».
به نوشته روزنامه شهروند، «اورژانس کشور هم یک هفته پیش اعلام‌کرد که تشدید آلودگی هوای پایتخت، حمله‌های قلبی و تنفسی را حدود ۱۰ درصد افزایش داده است».