ایران توسعه فعالیت‌های هسته‌ایش را 'متوقف' کرده است
آژانس بین‌المللی انرژی اتمی در در گزارش فصلی خود خبر داده که ایران پس از روی کار آمدن حسن روحانی توسعه فعالیت‌های هسته‌ایش را متوقف کرده است. این اولین گزارشی است که آژانس بین المللی انرژی اتمی پس از روی کار آمدن حسن روحانی منتشر کرده است.
این گزارش در اختیار مقامات غربی قرار گرفته و امروز (پنج شنبه ۲۳ آبان) نکاتی از آن منتشر شد. بر اساس گزارش ایران در سه ماه گذشته فعالیت تازه‌ای در رآکتور آب سنگین اراک انجام نداده است.
یکی از دیپلمات‌هایی که از گزارش آژانس مطلع است به رویترز گفت ایران "کمابیش" فعالیت در نیروگاه آب سنگین اراک را متوقف کرده است.
نیروگاه آب سنگین اراک یکی از مهمترین موارد نگرانی غرب از برنامه هسته‌ای ایران بوده است.
ایران ابتدا اعلام کرده بود نیروگاه آب سنگین اراک در سه ماهه اول سال ۲۰۱۴ شروع به کار خواهد کرد اما بعدا آن را به تعویق انداخت.
کشورهای غربی معتقدند این نیروگاه می‌تواند در صورت آغاز فعالیت پلوتونیوم قابل استفاده در ساخت سلاح هسته‌ای تولید کند.
در آخرین دور مذاکرات ایران و ۱+۵ توافق در آخرین لحظه منتفی شد
بر اساس این گزارش، ایران در سه ماه گذشته تنها چهار سانتریفیوژ نسل اول به نیروگاه نطنز اضافه کرده در حالیکه در سه ماه پیش از آن ۱۸۰۰ سانتریفیوژ اضافه شده بود؛ به این ترتیب شمار سانتریفیوژ‌های این نیروگاه به ۱۵۲۴۰ رسیده است.
به گفته یک دیپلمات ارشد غربی "اضافه کردن چهار سانتریفیوژ در اصل یعنی هیچ فعالیتی انجام نشده که برای آن هیچ دلیل فنی وجود ندارد و روشن است که یک انتخاب بوده است."
در گزارش آژانس آمده ایران به ذخیره اورانیوم بیست درصدیش در سه ماه گذشته فقط پنج درصد اضافه کرده و این افزایش ناچیز به دلیل کند شدن فعالیت‌های هسته‌ای ایران بوده است.
به ترتیب ذخیره اورانیوم با غلظت زیاد به به حدود ۱۹۶ کیلوگرم رسیده است و این هنوز کمتر از ۲۵۰ کیلوگرمی است که برای ساخت یک بمب هسته ای نیاز است و اسرائیل آن را "خط قرمزی" نامیده بود که عملیات نظامی علیه ایران را در پی خواهد داشت.
بنیامین نتانیاهو نخست وزیر اسرائیل در واکنش به این خبر گفت: "این گزارش که ایران توسعه فعالیت‌های هسته‌ایش را متوقف کرده تاثیری روی من ندارد، دلیلش هم این است که ایران نیازی به این توسعه ندارد. آنها تاسیسات کافی و سانتریفیوژ کافی برای پیشبرد و تکمیل چرخه سوخت دارند، یعنی همان چیزی که اساس ساخت بمب اتمی است."
یوکیا آمانو دیروز گفته بود تغییر بنیادی در برنامه هسته‌ای ایران ایجاد نشده است
به نظر کارشناسان گزارش آژانس می‌تواند بهبود قابل ملاحظه ای در روابط ایران و ۱+۵ ایجاد کند و برخی از موانعی را که برای توافق با ایران وجود داشت برطرف خواهد کرد.
بعلاوه این گزارش نشان از تغییر رویکرد ایران پس از ریاست جمهوری حسن روحانی دارد و به نظر می رسد پس از سال‌ها رویارویی با غرب، تهران در صدد جلب اعتماد جامعه جهانی بر آمده است.
سه روز پیش و بلافاصله بعد از مذاکرات فشرده ایران و ۱+۵، یوکیا آمانو مدیرکل آژانس به ایران سفر کرد و با علی اکبر صالحی رئیس سازمان انرژی اتمی ایران برای بازدید از معدن گچین در بندر عباس و کارخانه آب سنگین اراک توافق کرد.
آقای آمانو گفته بود "ایران ماه پیش پیشنهاد تازه‌ای به آژانس داد که حاوی اقداماتی عملی برای تقویت همکاری و گفتگو بود و ما می‌خواهیم آن را پیش ببریم."
خبر کند شدن فعالیت های هسته ای ایران در حالی منتشر می‌شود که جان کری وزیر خارجه آمریکا دیروز در پشت درهای بسته سعی کرد نمایندگان کنگره آمریکا را متقاعد کند از اعمال تحریم‌های شدیدتر علیه ایران خودداری کنند چرا که این کار "اعتقاد به این مذاکرات را از بین می‌برد و در واقع آن را متوقف و متلاشی می کند."
آقای آمانو روز دوشنبه در تهران در مورد بازدید از نیروگاه آب سنگین اراک با علی اکبر صالحی به توافق رسید
به عقیده آقای کری، در دور آخر مذاکرات ایران و ۱+۵ که ابتدای هفته به پایان رسید دو طرف به توافق بسیار نزدیک شده بودند و ففط در چهار پنج مورد اختلاف نظر وجود داشت اما مذاکره‌کنندگان ایران تصمیم گرفتند پیشنهاد را امضا نکنند و برای مشورت بیشتر به تهران برگردند.
البته محمد جواد ظریف وزیر خارجه ایران روایت آقای کری را رد کرد و رسانه‌های ایران هم فرانسه را مانع نهایی شدن توافق دانستند؛ بویژه گفته شد نگرانی عمده فرانسه در مورد فعالیت نیروگاه آب سنگین اراک بوده است.
اما سرگی لاوروف وزیر خارجه روسیه می‌گوید ایران پیشنهاد آمریکا را پذیرفته بود ولی تغییراتی که در آخرین لحظه در توافقنامه داده شد مانع از این شد که ایران آن را امضا کند.
ایران و کشورهای ۱+۵ سومین دور گفتگوها را پس از ریاست جمهوری حسن روحانی هفته آینده (۲۹ آبان ماه) در ژنو ادامه خواهند داد.