ایزابل روسلینی و 'پورنوی سبز'؛ روایتی از جفتگیری حیوانات
"پورنوی سبز" جنسیت و جفتگیری در قلمرو حیوانات را به صورتی تازه و هرگز تجربه نشده ارائه می دهد
فیروزه خطیبی
روزنامهنگار در لس آنجلس
"آیا می دانستید سنجاقک نر بعد از جفت گیری، جفتش را همه جا به دنبال خودش می کشد تا جای مناسبی برای تخم ریزی پیدا کند؟ عنکبوت ماده چی؟ می دانستید عنکبوت ماده اگر پیش از جفت گیری شوکه بشود عنکبوت نر را به شکل مگسی می بیند و به جای انجام عمل جنسی، او را در یک آن می بلعد؟"
ایزابل روسلینی، فیلمساز و بازیگر، در نخستین اجرای مولتی مدیای "پورنوی سبز" در مرکز هنرهای زیبای لاکمن دانشگاه ایالتی لس آنجلس در لباس آبدزدک در مقابل تماشاگران ایستاد.
چند لحظه بعد روی پرده پشت صحنه تئاتر، تصویر بزرگی از او در نقش یک ماهی کولی به چشم خورد و ایزابل روسلینی خطاب به جمعیت حاضر گفت: "اصلا شما می دانستید ماهی میگو پیش از انجام عمل جنسی تمام و کمال از پوست خودش خارج می شود؟"
صدای خنده تماشاگران که اغلب آن ها از طرفداران سری فیلمهای ۲ دقیقه ای پورنوی سبز ایزابل روسلینی اند، فضای سالن نمایش را پر کرد.
فیلم های ۲ دقیقه ای
فیلم های کوتاه "پورنوی سبز" که پس از چند نسخه تجربی و آزمایشی به سفارش رابرت ردفورد برای ساندنس ساخته شد، هرچند غیرمتعارف اما از سال ۲۰۰۸ تاکنون از برنامه های موفق این کانال تلویزیونی به شمار می رود.
این بار اما ایزابل، دختر اینگرید برگمان، از معروف ترین بازیگران فیلم های عصر طلائی هالیوود و روبروتو روسلینی، از پایه گزاران سینمای نئورئالستی ایتالیا معروف به پدرخوانده سینمای موج نو، مجموعه فیلم های کوتاه "پورنوی سبز"خود را به شکلی تئاتری و مولتی میدیا به همراه لباس های رنگارنگ و مونولوگ های خنده آور به اجرا گذاشته است.
"...و اما از عادت های جفت گیری آبزی ها و حشرات باید به ماهی کولی توجه کنیم که به طور دستجمعی یا اورجی جفت گیری می کنند."
روسلینی با دو عروسکی که به شکل دستکش به دست کرده ادامه می دهد:" ولی ستاره دریایی می تواند به دو شکل مختلف...این جوری ...و این جوری ...سکس داشته باشد."
با این همه "پورنوی سبز" بحث جنسیت و جفت گیری در قلمرو حیوانات را به صورتی تازه و هرگز تجربه نشده ارائه می دهد و بنا بر گفته منتقد نشریه گاردین (پس از تماشای ۸ فیلم "پورنوی سبز" در موزه تاریخ طبیعی لندن): "چه بازیگری بهتر از ایزابل روسلینی که اسرار جنسی حیوانات و حشرات را با جذابیت یک طوطی کاکل سفید برای ما به نمایش بگذارد یا ثابت کند که همه ما در مداری ترتیبی، هم دارای حالات مادگی و هم دارای حالات نرینگی هستیم."
تک گویی روسلینی
دراجرای پورنوی سبز، ایزابل روسلینی با تماشاگر به طور مستقیم و به شیوه مونولوگ یا تک گویی حرف می زند. اما در این تک گویی، بازگویی طبیعی ترین عمل بقای موجودات زنده، از حقیقت و معصومیتی دلپذیربرخوردار است.
روسلینی درسری فیلم های کوتاه پورنوی سبز از لباس های به دقت طراحی شده و با زحمت ساخته شده و عروسک های خیمه شب بازی عظیم الجثه و سنگین وزن استفاده می کند اما روی صحنه از این جزئیات غالبا دست و پا گیر خبری نیست:
"روی صحنه ما خواسته ایم دو حس و دو عکس العمل مختلف در تماشاگر به وجود بیاوریم. اول اینکه آن ها را بخندانیم و بعد هم شگفت زده کنیم به طوری که ناگهان بگویند: " آه... من این را نمی دانستم!"
ایزابل روسلینی که زندگی حرفه ای موفق و طولانی در زمینه های بازیگری و مانکنی داشته، در چند سال گذشته تمرکز هنری خود را بر روی کشفیات علمی در رابطه با آئین جفت گیری حیوانات، حشرات، آبزی ها و پرندگان گذاشته است.
پورنوی سبز از کجا آغاز شد؟
پس از ساخته شدن فیلم ۲۰ دقیقه ای به نام "پدرم ۱۰۰ ساله شد" درباره روبرتو روسلینی به کارگردانی گای مدین برای کانال تلویزیونی ساندنس درسال ۲۰۰۵ ، رابرت ردفورد که به دنبال ایده های تازه برای برنامه های تلویزیونی می گشت به ایزابل روسلینی پیشنهاد داد تا فیلم های تجربی و کوتاهی برای نمایش روی اینترنت بسازد.
روسلینی که در حال حاضر مشغول اتمام تحصیلات عالیه در رشته بیولوژی با تمرکز روی رفتار حیوانات در هانتر کالج نیویورک است می گوید:
"من در آن زمان فکر کردم ساختن فیلم های ۲ دقیقه ای درباره زندگی جنسی حشرات می تواند جالب باشد. روی این موضوع مطالعه زیادی داشتم. ما سه قطعه اول را به صورت آزمایشی ساختیم و ساندنس آن ها را پسندید."
سری فیلم های کوتاه پورنوی سبز که امروز تعداد آنها از ۴۰ گذشته، بین نسل جوان تر طرفداران زیادی دارد. روسلینی درباره اجرای زنده اخیر می گوید: "یک سال پیش از من خواسته شد که محتوای این فیلم ها را به شکل یک مونولوگ دربیاورم. خیلی جالب بود که اول از من خواستند که در ۲ دقیقه همه چیز را بگویم و حالا همان چیزها باید درطول یک ساعت و نیم روی صحنه گفته شود."
به این صورت کارنوشتن مونولوگ به کمک ژان کلود کاریرنویسنده معروف فرانسوی که در طول چند دهه با هنرمندانی چون پیتر بروک و لویی بونوئل کار کرده است آغازشد:
"هردوی ما علاقه زیادی به علم زیست شناسی و حیوان شناسی داریم. او بعد از تماشای فیلم های کوتاه من پیشنهاد کرد که از تصاویر بخش هایی از آن برای مولتی میدیای اجرا استفاده کنیم."
روی صحنه حیوانات عروسکی و عروسک گردانی هم بخش مهمی از اجرای پورنوی سبز را تشکیل می دهند.
همجنسگرایی؛ خلاف یا موافق طبیعت؟
اجرای آزمایشی این مونولوگ هم چندی پیش در فرانسه سرو صدای زیادی به پا کرد: " این اجرا بدون هیچ قصدی همزمان شد با منازعاتی که در این کشور در رابطه با قبول فرزند خواندگی توسط افراد همجنسگرا راه افتاده بود."
در تک گویی اجرای لس آنجلس هم روسلینی همجنسگرایی را پدیده ای طبیعی بین اغلب انواع حیوانات می خواند:
"پژوهشگری به نام بروس بجیمیهل کتاب مفصل و کاملی در این رابطه نوشته است. اما یکی از مهم ترین مسائلی که شما علیه همجنسگرایی می شنوید این است که این عملی برخلاف طبیعت است. در حالی که واقعیت امر این است که شما می توانید شخصا یا از دیدگاه سیاسی مخالف همجنسگرایی باشید اما نمی توانید آن را عملی برخلاف طبیعت بخوانید چون این ادعا صحت ندارد."
روسلینی می گوید اجرای مونولوگ به او این فرصت را می دهد تا درمورد این گونه مسائل بیشتر تامل و تعمق کند.
با این همه در بخشی از پایان اجرای مونولوگ پورنوی سبز، ایزابل روسلینی از عجیب و غریب ترین واقعیتی که از کار روی زندگی جنسی حیوانات کشف کرده است پرده برمی دارد:
"من نمی دانستم که نوعی از ماهی وجود دارد که می تواند جنسیتش را عوض کند. من بیشتر روی حیوانات خاکی مطالعه کرده ام- عاشق تماشای پرنده ها هستم و برای همین هم توی یک مزرعه زندگی می کنم . جایی که بتوانم از حیوانات نگهداری کنم. اما چیز زیادی درباره آبزی ها نمی دانستم. آیا می دانستید که بعضی از ماهی ها می توانند جنسیتشان را چندین بار در عرض روز عوض کنند! و این... باور کنید ... یک واقعیت است."