بررسی روزنامه های صبح تهران؛ شنبه ۱۸ آبان
روزنامه‌های اعتماد، ایران، آرمان، مردمسالاری، ابتکار، شرق در شماره شنبه هجدهم آبان ماه از تحولات تازه در مذاکرات هسته‌ای ضمن انتشار عکس‌های از مذاکره کنندگان هسته‌ای در ژنو، در صفحه یک و تیتر‌های استقبال کرده‌اند.
روزنامه کیهان، که تحت نظر نماینده رهبر جمهوری اسلامی منتشر می‌شود توافق احتمالی در ژنو را «سراب» توصیف کرده و در تیتر یک شماره شنبه نوشته است: «سراب توافق در ژنو، آمریکا مذاکره می‌کند یا باج می‌خواهد؟!»
روزنامه جوان به طور ضمنی خواهان بازپس گیری بخشی از اختیارات تیم مذاکره کننده هسته‌ای شده و نوشته است: «دیپلماسی هسته‌ای کشور نیازمند مدیریت هوشمندانه‌تر صحنه به ویژه از جنبه عملیات روانی است» و «اگر تیم ایران فراست لازم تبلیغاتی و عملیات روانی علیه دشمن را در مذاکرات پیش روی ژنو نداشته باشد، چه بسا همین نیم بند توفیق هم مورد خدشه قرار گیرد.»
روزنامه جام جم گزارش داده است که «۸۰۰ هزار نفر» در ایران به کار قاچاق موادمخدر اشتغال دارند.
روزنامه قانون در شماره شنبه ضمن انتشار گزارشی درباره «موج تازه خرافه گرایی در ایران» نوشته است: «خرافه گرایی همچنان در کشور می‌تازد و اعتقاد به آن حتی از سوی قشر تحصیلکرده نیز دیده می‌شود.»
روزنامه جوان، نزدیک به سپاه پاسداران، اخبار منتشر شده درباره تلاش دولت روحانی برای تسهیل در بازگشت ایرانیان مهاجر را «پروژه اپوزیسیون» توصیف کرده است.
نشانه‌های شکستن دیوار بی‌اعتمادی
روزنامه‌های اعتماد، ایران، آرمان، مردمسالاری، ابتکار، شرق در شماره شنبه هجدهم آبان ماه از تحولات تازه در مذاکرات هسته‌ای ضمن انتشار عکس‌های از مذاکره کنندگان هسته‌ای در ژنو، در صفحه یک و تیتر‌های استقبال کرده‌اند.
روزنامه اعتماد در تیتر یک از «شوک مذاکرات ژنو» گزارش داده و نوشته است: «نشست هسته‌ای ایران و پنج قدرت جهانی با حضور ناگهانی وزیران خارجه آمریکا، انگلستان، آلمان و فرانسه، جمعه ژنو را تاریخی کرد.»
این روزنامه با اشاره به این که «ایران و ۱+ ۵ به توافق ابتدایی بسیار نزدیک شدند»، نوشته است: «تعلیق برخی تحریم‌ها و محدود شدن برخی فعالیت‌های هسته‌ای، محور توافق بزرگ» است.
احمد شیرزاد از چهره‌های اصلاح طلب طی یادداشتی در روزنامه اعتماد، تحولات تازه در مذاکرات هسته‌ای را نشانه‌ای از «شکسته شدن فضای بی‌اعتمادی» توصیف کرده و نوشته است: «در شکستن این فضای بی‌اعتمادی، حسن روحانی نقش بسیار ویژه‌ای داشته است.
یادداشت‌نویس روزنامه اعتماد با تاکید براینکه «تاکنون تا حدی فضای بی اعتمادی بر طرف شده است هر چند در روزهای نخست از آغاز به کار دولت جدید صحبت‌های روحانی به سختی باور می‌شد ولی بعد از سفر ایشان به سازمان ملل و تلاش‌های دیپلماتیک دکتر ظریف و مواضعی که در داخل کشور مطرح شد به خصوص حمایت مقام رهبری از روند مذاکرات، تا حدی این فضا بهتر شد.»
صادق زیباکلام نیز در سرمقاله روزنامه شرق با تیتر «یک گام ایران؛ یک گام غرب» نوشته است: «آن چه توافق ژنو را تاریخی می‌کند آن است که برای نخستین‌بار ایران و غرب حاضر شده‌اند که در ورای "دیوار بی‌اعتمادی" ۳۵سال گذشته به یکدیگر نگاه کنند و به‌جای متهم‌کردن بی‌پایان یکدیگر برای یک‌بار هم شده نگاه متفاوت و رویکرد متفاوتی در قبال یکدیگر به کار برند.»
سرمقاله‌نویس روزنامه شرق با تاکید بر این که «ذات و بنیان توافق ژنو، مرحله‌به‌مرحله و گام‌به‌گام است» نوشته است: «جزییات توافق تاریخی خیلی مهم نیست» چر ا که جزییات «با چانه‌زنی و برداشتن یک گام از جانب ما و یک گام از جانب غربی‌ها قابل حل‌وفصل هستند.»
صادق زیباکلام همچنین «بی اعتمادی» را دلیل اصلی به نتیجه نزرسیدن مذاکرات هسته‌ای توصیف کرده و نوشته است: «برخلاف آنچه که برخی اصرار دارند تبلیغ کنند، موضع غربی‌ها در قبال برنامه هسته‌ای ایران این نیست که ما حق غنی‌سازی نداریم، حق فعالیت‌های هسته‌ای نداریم، حق داشتن سانتریفیوژ نداریم و... نه بحث صرفا بر سر اعتماد است. غربی‌ها می‌خواهند یقین پیدا کنند که برنامه‌های هسته‌ای ما همان است که می‌گوییم.»
محمدجواد ظریف وزیر خارجه جمهوری اسلامی طی گفت و گو با روزنامه فرهیحتگان تاکید کرده است که «زمان به مذاکره نیست».
وزیر خارجه جمهوری اسلامی تاکید کرده است که «گروه‌هایی هستند که منافع آنها در تحریم و جلوگیری از توافق است و قطعا این گروه‌ها از فاکتور زمان برای افزایش فشارها استفاده می‌کنند».
محمدجواد ظریف با تاکید بر این که «احتمال توافق وجود دارد اما قطعی شدن آن به حسن نیت طرف‌های دخیل در مذاکرات هسته‌ای بستگی دارد» به روزنامه فرزهیختگان گفته است: «اگر مذاکرات به طول بیانجامد، زمینه‌ای فراهم می‌شود برای مانوردهی گروه‌هایی که به گونه دیگر می‌اندیشند و گمان می‌کنند مذاکره همان اعلام موضعی است که در گذشته رایج بود.»
کیهان: توافق احتمالی در ژنو «سراب» است
روزنامه کیهان، که تحت نظر نماینده رهبر جمهوری اسلامی منتشر می‌شود اما در تیتر یک شماره شنبه نوشته «سراب توافق در ژنو، آمریکا مذاکره می‌کند یا باج می‌خواهد؟!»
این روزنامه همچنین نوشته است: «اردوکشی غیرمنتظره وزرای خارجه آمریکا و فرانسه و انگلیس به ژنو و اظهارنظر مقامات رسمی این کشورها درباره مذاکرات در حال انجام میان ایران و گروه ۵+۱ زمینه قابل قبولی برای نتیجه مثبت مذاکرات باقی نمی‌گذارد.»
کیهان مذاکرات هسته‌ای ژنو را بی نتیجه توصیف کرده و نوشه است: «حریف همان ادعاهای بی‌اساس قبلی را تکرار می‌کند و برای آنچه با عنوان نگرانی جامعه بین‌المللی، آمریکا و متحدانش، از آن یاد می‌کند، تضمین‌های عینی و عملی می‌خواهد بی آن که در مقابل آنچه مطالبه می‌کند، امتیاز درخور توجهی را روی میز بگذارد.»
این روزنامه در سرمقاله‌ای با تیتر «رمزگشایی از مذاکرات محرمانه ژنو» نوشته است: «هیات ایرانی همچنین امیدوار است در راستای این شفاف‌سازی و سلب بهانه از طرف مقابل، تحریم‌های ظالمانه و غیرقانونی لغو شوند. اما در نقطه مقابل، تلاش اصلی بر این راهبرد استوار است که ایران به صورت گام‌به گام از حقوق مشروع خود در زمینه غنی‌سازی خلع شود و فشار اصلی تحریم‌ها به مثابه شمشیر داموکلس محفوظ بماند.»
محمد ایمانی در سرمقاله کیهان با اشاره به اینکه «قضاوت دقیق درباره مذاکرات ژنو منوط به انتشار جزئیات قطعی است»، تاکید کرده است که «در جبهه ایران درباره بدگمانی و بی‌اعتمادی به رویکرد اخیر مقامات آمریکایی تقریبا هیچ تردیدی وجود ندارد».
سرمقاله نویس کیهان نوشته است که «ضمن حمایت همه جانبه از دیپلمات‌های جمهوری اسلامی ایران، باید از ایجاد انتظار و امید خلاف واقع پرهیز کرد» اما «توهم‌پراکنی و خیال‌پردازی به جای واقعیت‌ها، شیوه مبنایی رسانه‌های غربی و دنباله رسانه‌ای آنها در داخل است».
کیهان «جریان رسانه‌ای در داخل» را متهم کرده است که هماهنگ با رسانه‌ها غربی «می‌کوشد اسب تروا را امتیاز آمریکا جا بزند و روند پرهزینه ۱۰ سال پیش را بازسازی کند. آن هنگام، همچنان که اصل تعلیق‌ها خسارت بزرگی بود، شکستن همان تعلیق‌ها نیز هزینه بزرگی را تحمیل کرد».
روزنامه جوان، نزدیک به سپاه پاسداران، نیز رویدادهای تازه در مذاکرات هسته‌ای ژنو را نتیجه «عملیات روانی حریف» توصیف کرده و نوشته است: «بر اساس شواهد و قرائن آشکار و مواضع و رفتارهای طرف‌های ایرانی و حریف در ژنو، اینگونه به نظر می‌رسد که سایه سنگین راهبردهای عملیات روانی در این دور از مذاکرات بیش از هر زمان دیگری احساس می‌شود، به نحوی که تلاش حریف به ویژه آمریکا بر پایه بهره‌گیری از شیوه‌های عملیات روانی و ابزار رسانه‌ای در این دور از مذاکرات کاملاً ملموس بوده» است.
این روزنامه نوشته است: «این ضرورت کاملاً احساس می‌شود که طرف ایرانی نیز باید در کنار دیپلماسی رسمی یا پنهان خود، یک چارچوب و سامانه عملیات روانی قوی و مبتکرانه را برای فرآیند مذاکرات خود طراحی و مدیریت کند.»
روزنامه جوان به طور ضمنی خواهان بازپس گیری بخشی از اختیارات تیم مذاکره کننده هسته‌ای شده و نوشته است: «دیپلماسی هسته‌ای کشور نیازمند مدیریت هوشمندانه‌تر صحنه به ویژه از جنبه عملیات روانی است» و به رغم آنکه تیم هسته‌ای ایران «تاحدودی در شکستن اجماع بین‌المللی در بحث تحریم‌ها توفیق‌هایی داشته است» اما «اگر تیم ایران فراست لازم تبلیغاتی و عملیات روانی علیه دشمن را در مذاکرات پیش روی ژنو نداشته باشد، چه بسا همین نیم بند توفیق هم مورد خدشه قرار گیرد».
روزنامه نزدیک به سپاه پاسداران تاکید کر ده است که اکنون «انجام هر گونه عملیات روانی علیه دشمن برای خنثی‌کردن اهداف سوء حریف در مذاکرات ژنو ضرورت اجتناب‌ناپذیر است و این مهم به هیچ وجه در مذاکرات ژنو نباید مورد فراموشی و غفلت قرار گیرد».
تشکیل کمیته بازگشت ایرانیان مهاجر، «پروژه اپوزیسیون»
روزنامه جوان، نزدیک به سپاه پاسداران، اخبار منتشر شده درباره تلاش دولت روحانی برای تسهیل در بازگشت ایرانیان مهاجر را «پروژه اپوزیسیون» توصیف کرده است.
این روزنامه در شماره شنبه در گزارشی با تیتر «پروژه بازگشت با هدف استحاله» ضمن اشاره به اختیارب درباره دستور حسن روحانی برای «تشکیل کمیته بازگشت ایرانیان مهاجر» نوشته است: «حسن روحانی رئیس‌جمهور، از نمایندگان چندین وزارتخانه از جمله وزارت اطلاعات و وزارت امور خارجه خواسته است که این کمیته را برای بازگشت ایرانیان تشکیل دهند.»
روزنامه جوان دستور حسن روحانی را زمینه ساز بازگشت «عناصر معلوم الحال» توصیف کرده و نوشته است: «این درخواست درحالی از سوی رئیس‌جمهور مطرح می‌شود که چنین طرحی نیز در دولت گذشته در قالب شورای عالی ایرانیان خارج کشور اجرا شد و نه تنها هزینه‌های گزافی را به کشور تحمیل کرد بلکه زمینه‌ساز بازگشت برخی عناصر معلوم‌الحال به کشور شد».
این روزنامه ضمن مروری به تشکیل «شورای ایرانیان خارج از کشور» در دولت محمود احمدی نژاد، نوشته است که اوج فعالیت آن شورا «چندین همایش لوکس به نام همایش ایرانیان خارج از کشور» بود که «قریب به اتفاق میهمانان آن همایش، دعوت دولت ایران را به عنوان فرصتی برای دید و بازدید خانوادگی یا پیگیری اموال مصادره شده‌شان استفاده کردند، البته در میان تمام این فرصت‌طلبان حضور برخی چهره‌های امنیتی و اپوزیسیون نیز در همایش‌های آن زمان بسیار خبرساز شد».
این روزنامه نزدیک به سپاه پاسداران برنامه دولت حسن روحانی برای بازگشت ایرانیان مهاجر را «مرموز» و دارای «سطوح مختلف» و مورد نظر «سازمان‌های جاسوسی» ارزیابی کرده و نوشته است چیزی که در پس «درخواست رئیس‌جمهور برای تشکیل کمیته‌ای جهت بازگشت ایرانیان مهاجر دیده می‌شود، تلاش‌هایی مرموز برای نفوذ دادن عناصر نامطلوب به داخل کشور، در چهره ایرانیان مهاجر، توسط اپوزیسیون و سرویس‌های جاسوسی است تا از این مسیر برخی اهداف سرویس‌های جاسوسی و اپوزیسیون محقق شود».
روزنامه جوان همچنین با تاکید بر این که «این نفوذ در قالب سه سطح اقتصادی، فرهنگی و سیاسی صورت خواهد گرفت»، نوشته است که براساس این طرح «این افراد در قالب چهره‌های اقتصادی با هدف سرمایه‌گذاری جهت تأمین مالی اپوزیسیون داخلی، چهره‌های فرهنگی با هدف تولید محصولات و محتوای فرهنگی در راستای استحاله فرهنگی و در نهایت چهره‌های سیاسی با هدف تأثیرگذاری بر نظام سیاسی از طریق ایجاد فکر، به داخل ایران گسیل داده می‌شوند».
این روزنامه نزدیک به سپاه پاسداران به صراحت از «دستگاه‌های امنیتی و اطلاعاتی» خواسته تا از اجرای برنامه حسن روحانی برای بازگشت ایرانیان مهاجر جلوگیری کند و تاکید کرده است که «دستگاه‌های امنیتی و اطلاعاتی باید با هوشیاری نسبت به ورود برخی نفوذی‌ها حساس باشند و در صورت تلاش برای نفوذ آنان، نسبت به برخورد جدی اقدام کنند».
اشتغال ۸۰۰ هزار نفر در ایران به قاچاق و توزیع مواد مخدر
روزنامه جام جم گزارش داده است که «۸۰۰ هزار نفر» در ایران به کار قاچاق موادمخدر اشتغال دارند.
این روزنامه به استناد اظهارات بابک دین پرست، معاون کاهش تقاضا و مشارکت‌های مردمی ستاد مبارزه با مواد مخدر در برنامه تلویزیونی «مناظره» نوشته است:«۸۰۰ هزار قاچاقچی مواد مخدر یک میلیون و ۳۲۵ هزار نفر معتاد کشور را تامین می‌کنند، این درحالی است که برخی معتادان، قاچاقچی نیز هستند».
بابک دین پرست درعین حال از کاهش شمار معتادانی خبر داده است که بر اثر مصرف مواد مخدر جان خود را از دست می‌دهند و گفته است: «براساس آمارهای موجود، در سال ۸۴ روزانه ۱۳ نفر به دلیل مصرف مواد مخدر در کشور جان خود را از دست می‌دادند، این درحالی است که در سال گذشته ۳۸۵۰ نفر به دلیل مصرف مواد مخدر فوت کردند و بر اساس آمار در این سال ۹۱ روزانه هشت نفر جان خود را از دست دادند».
به گزارش جام جم، حمیدرضا جلایی پور جامعه شناس و دانشیار گروه جامعه شناسی دانشگاه تهران نیز در این برنامه تلویزیونی شمار معتادان به موادمخدر را بیشتر از آمارهای رسمی اعلام کرده و گفته است: «میزان معتادها مساله مهمی در کشور است، زیرا در این میان بین دو تا چهار میلیون اختلاف نظر وجود دارد. البته رابطه‌ای هم بین اعتیاد و بیکاری وجود دارد».
حمیدرضا جلایی پور همچنین از عملکرد سازمان‌های حاکمیتی درباره آسیب‌های اجتماعی از جمله مواد مخدر انتقاد کرده و گفته است: «بزرگ ترین نهادها و سازمان‌های کشور حاکمیتی است و این نهادها با مانیتور کردن آسیب‌های اجتماعی کار نمی‌کنند.»
روزنامه جام جم همچنین از قول امیرحسین قاضی زاده هاشمی، عضو کمیسیون اجتماعی مجلس شورای اسلامی، نوشته است: «اکنون ۱۷ درصد مواد مخدری که در افغانستان تولید می‌شود، در کشور به مصرف می‌رسد، و این در حالی است که کشور هزینه زیادی هم بابت ترانزیت مواد مخدر متحمل می‌شود.»
علی مویدی، رئیس پلیس مبارزه با مواد مخدر اما به نوشته روزنامه جام جم، ضمن دفاع از عملکرد این نیرو و دیگر سازمان‌های حاکمیتی در قبال موادمخدر دفاع کرده و گفته است: «عملکرد نظام جمهوری اسلامی ایران در مبارزه با مواد مخدر در جهان زبانزد است.»
رئیس پلیس مبارزه با مواد مخدر نیروی انتظامی همچنین گفته است که «ما در مهار عرضه مواد مخدر الگو هستیم، ما در راه مبارزه با مواد مخدر ۴ هزار کشته و ۱۲هزار جانباز داشته‌ایم».
به گزارش روزنامه جام جم، موسی قربانی، مستشار دیوان عالی کشور و کارشناس مسائل حقوقی با تاکید براینکه «برای مبارزه با مواد مخدر در ایران باید به مهار عرضه توجه کرد»، گفته است که «ما در بحث مبارزه کمترین توفیق را داشته‌ایم، پلیس و قوه قضاییه در خصوص موضوع‌هایی مانند اشرار و ترافیک موفق بوده‌اند، ولی در زمینه مبارزه با مواد مخدر توفیق کمی داشته‌اند».
این روزنامه همچنین به نظرسنجی تلویزیونی درباره «مبارزه با عرضه و مبارزه با تقاضای مواد مخدر» اشاره کرزده و نوشته است که «بیش از ۶۵ درصد از شرکت کنندگان در نظر سنجی برنامه تاکید کردند که باید اولویت، مبارزه با عرضه مواد مخدر باشد».
ریشه‌های موج تازه خرافه گرایی در ایران: دولت خرﺍفه پسند بود، مردم نیز خرﺍفه گرﺍ شدند
روزنامه قانون در شماره شنبه ضمن انتشار گزارشی درباره «موج تازه خرافه گرایی در ایران»، نوشته است: «خرافه گرایی همچنان در کشور می‌تازد و اعتقاد به آن حتی از سوی قشر تحصیلکرده نیز دیده می‌شود.»
این روزنامه با اشاره به این که «بسیاری از افراد جامعه هنوز در مواجهه با کذبیاتی از قبیل طلسم و سحر و جادو، تحت تاثیر قرار می‌گیرند و مشتری پر و پا قرص مدعیان اینگونه نیروها می‌شوند»، تاکید کرده است که «این روزها در خیابان‌های پر تردد تهران آگهی‌هایی به دست مردم می‌رسد که برخی افراد به سود جویی‌های کلان از مردم ساده لوح و زود باور می‌پردازند».
روزنامه قانون با اشاره به این که «در این آگهی‌ها گفته شده است که دعا و طلسم حلال مشکلات است»، تاکید کرده که «بسیاری از مردم نیز تحت تاثیر این آگهی‌ها قرار می‌گیرند و فرقی نمی‌کند از بالای شهر باشند یا پایین شهر، ساکن خانه‌های تنگ و تاریک باشند یا صاحب کاخ‌های خیالی پایتخت، خود را مدرن بنامند یا هنوز به سنت‌ها وفادار باشند، اعتقادات، سادگی، یا مشکلات آنها به آسانی مورد سوءاستفاده قرار می‌گیرد و در کنار باور کورکورانه این افراد، خرافات به معضلی تبدیل می‌شود که سطح فرهنگی و اجتماعی جامعه را به زیر می‌کشد».
سعید معید فر، جامعه شناس، طی یادداشتی در روزنامه قانون تاکید کرده است که چون تا چندی پیش در ایران «دولت خرﺍفه پسند بود، مردم نیز خرﺍفه گرﺍ شدند».
این جامعه شناس با اشاره به این که «ﺍکنون در ﺍکثر کشورهای توسعه یافته مردم در موﺍجهه با بیماری‌ها به پزشک مرﺍجعه می‌کنند نــه دعانویس، و در رﺍبطه با مشکلات بین فردی نیز به مرﺍجع حقوقی و قضایی متوسل می‌شوند نه طلسم و جادو»، نوشته است: «به میزﺍنی که در جامعه نظم و عقل وقانون و علم و تدبیر روﺍج پیدﺍ کند، به همان میزﺍن خرﺍفه وجادوگری کاهش می‌کند، هر چند که هیچ گاه کاملا ﺍز بین نمی‌رود.»
سعید معیدفر در یادداشت روزنامه قانون تاکید کرده است که «تا همین چندی پیش رویکرد غالب بر دولت سابق ایران این بود که می‌خواستند به مدد اموری که ربطی به عقل و دانش نداشت کارها را صورت دهند، روی این حساب مراکز فکری و نخبگان و متخصصان را در حل مشکلات اقتصادی و اجتماعی کنار گذاشتند و به همان نسبت مردم نیز درگیر مشکلاتی شدند که لاینحل ماند».
به نوشته این جامعه شناس در دوره دولت محمود احمدی نژاد، مردم پس از مواجهه با «گرفتاری‌هایی که ناگهان چند ده برابر شد و مسئولانی که نتوانستند جامعه را از مشکلات رها کنند، به جادو و طلسم روی آوردند».