راهبه 'کارآگاه': تصاویر حمله شیمیایی سوریه ساختگی بود

مادر انیس مریم دلاکروا ادعا می‌کند مدارکی در اختیار دارد که نشان می‌دهد تصاویر حمله شیمیایی ساختگی است

روسیه می‌گوید حمله شیمیایی که ۲۱ اوت (۳۰ مرداد) در حومه دمشق انجام شد، و در اثر آن صدها نفر کشته شدند، "عملی تحریک‌آمیز" از جانب شورشیان سوریه بوده است. سرگی لاوروف، وزیر خارجه روسیه، اخیرا مدارک و شواهدی را که به گفته او این ادعا را ثابت می‌کرد، به جان کری، همتای آمریکایی‌اش، ارائه کرد. از جمله این مدارک می‌توان به تحقیقات یک راهبه کاتولیک ساکن سوریه اشاره کرد.

مادر انیس مریم دلاکروا در طول مصاحبه بارها برای ما دعا کرد. من به او تلفن کردم تا از او درخواست کنم در مورد نقش عجیبش به‌عنوان تحلیلگر حمله شیمیایی دمشق با من مصاحبه کند. کار مادر انیس معمولا بر صومعه کاتولیک سنت جیمز متمرکز است. این صومعه در شمال پایتخت سوریه واقع شده است. مادر انیس لبنانی است، اما چند دهه است که در این منطقه زندگی می‌کند. موقع قطع کردن تلفن یک بار دیگر گفت: "عزیزم، خدا حفظت کند." با او قرار گذاشتم روز بعد از طریق ویدئو کنفرانس با هم صحبت کنیم.

وقتی سر ساعت مقرر در صفحه بزرگ تلویزیون اتاق ویرایش ساختمان بی‌بی‌سی ظاهر شد، با اعتماد به نفس به لنز دوربین کامپیوتری که مقابلش قرار داشت، خیره شد، و سعی کرد نور اتاق را تنظیم کند. او پیش از پاسخ دادن به هر یک از سوالات پرتعداد من خوب تمرکز می‌کرد.

ساختگی

این اولین باری نبود که در تلویزیون ظاهر می‌شد. او در هفته‌های اخیر در کانون توجه رسانه‌ها قرار گرفته، چرا که سعی کرده به دنیا ثابت کند که ویدئوهایی که قربانیان حمله شیمیایی دمشق را نشان می‌دهند، ساخته دست مخالفان حکومت سوریه هستند.

او اصل حمله شیمیایی را رد نمی‌کند و تنها بر ساختگی بودن تصاویر و ویدئوهای پخش شده تاکید دارد.

او می‌گوید که صحنه‌هایی که در آنها مردان، زنان و کودکان مرده و یا در حال احتضار بر اثر استنشاق گاز سارین دیده می‌شوند، به دقت طراحی و ساخته شده‌اند. این ویدئوها خشم و انزجار جهانیان را در پی داشت، و بخش مهمی از مدارکی بود که جامعه بین‌الملل بر اساس آن به این نتیجه رسید که حکومت سوریه حمله شیمیایی را انجام داده است. استدلال شد که حمله‌ای با چنین ابعادی و با قربانیان بسیار در مناطق مختلف شهر تنها می‌توانسته کار حکومت باشد.

اما مادر انیس ادعا می‌کند که ویدئوها را به‌دقت مورد بررسی قرار داده، و در گزارشی مفصل می‌گوید که مدارکی دال بر دستکاری در آنها پیدا کرده است. علاوه بر این، مادر انیس ادعا می‌کند که جنازه برخی بچه‌ها در چند ویدئوی متفاوت که از جاهای مختلف تهیه شده اند، دیده می‌شود. او می‌گوید: "چرا آنها یک جنازه را به جاهای مختلف برده اند؟ عزیز من این خودش یک مدرک است . . . من کمیسیون تحقیق نیستم، اما از نظر من قضیه روشن است. شواهدی دارم که نشان می‌دهد جنازه‌ها جابجا و دستکاری شده اند."

کودکان بی‌سرپرست

در گزارش او چند ادعای دیگر هم مطرح شده، که از آن جمله می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

    غوطه، منطقه‌ای در شرق دمشق که محل اصلی حملات بوده، پیش از حمله "تخلیه" شده بود. پس چرا آمار تلفات غیرنظامیان اینقدر بالا بوده است؟
    چرا در ویدئوها شمار کودکان بدون پدر و مادر اینقدر زیاد است؟ "نبود خانواده‌های واقعی" در این ویدئوها "چشمگیر" است
    چرا شمار زنان در ویدئوها اینقدر کم است و چرا عده افرادی که شناسایی نشده‌اند اینقدر زیاد است؟
    چرا شواهد کمی از خاکسپاری قربانیان وجود دارد؟

مادر انیس در شگفت‌انگیزترین نتیجه‌گیری‌اش ادعا می‌کند که برخی از افرادی که در ویدئو دیده می‌شوند، زنان و کودکانی هستند که توسط شورشیان از مناطق علوی‌نشین کشور ربوده شده‌اند. بشار اسد، رئیس جمهوری سوریه، و خانواده‌اش علوی هستند.

سازمان دیدبان حقوق بشر می‌گوید که برای هر یک از تناقض‌های مورد ادعای مادر انیس توضیحی وجود دارد

مادر انیس می‌گوید: "برخی خانواده‌های افراد ربوده شده با ما تماس گرفتند و ادعا کردند که کودکانی که به عنوان قربانی حملات شیمیایی نشان داده شده اند، در واقع فرزندان آنها بوده اند. آنها این کودکان را شناسایی کردند و از ما خواستند که سعی کنیم بفهمیم چه بر سرشان آمده است." مادر انیس بعد از تکمیل گزارشش آن را در اختیار دفتر سازمان ملل در ژنو گذاشت. دولت روسیه این گزارش را غنیمت شمرد و از آن برای تقویت ادعاهایش استفاده کرد. روسیه می‌گوید هنوز دلایل محکمی برای تردید در مسوولیت دولت سوریه در قبال حمله شیمیایی وجود دارد. روسیه هنوز تلاش می‌کند با استفاده بر ادعاهای مادر انیس حکومت سوریه را نجات دهد. اما این ادعاها تا چه حد معتبر هستند؟

جنازه‌های "جابجا شده"

پیتر بوکارت، مدیر فوریت‌های سازمان دیدبان حقوق بشر که گزارش‌های مفصلی درباره سوریه تهیه کرده، می‌گوید: "ادعاهای مادر انیس هیچ مبنایی ندارد. او کارشناس پزشکی قانونی یا متخصص تحلیل ویدئو نیست . . . ما هیچ مدرکی در موردساختگی بودن هیچیک از ویدئوها پیدا نکرده ایم."

آقای بوکارت این ادعاها را یک به یک رد کرد:

    بنا بر گزارش‌های مکرری که دیدبان حقوق بشر دریافت کرده بود، ده‌ها هزار غیرنظامی در منطقه غوطه دمشق گرفتار شده بودند
    بسیاری از کودکان معمولا بخاطر گلوله‌باران سنگین این منطقه در زیرزمین‌ها و در کنار هم می‌خوابیدند، و به همین دلیل هم تعدادشان در میان قربانیان اینقدر زیاد است (گاز سارین در ارتفاع پایین جمع می‌شود)
    کشته‌شدگان و مجروحان حمله شیمیایی هم در مراکز درمانی و هم در هنگام خاکسپاری از جایی به جای دیگر، و از اتاقی به اتاق دیگر منتقل می‌شدند
    مردان و زنان زیادی در این حملات قربانی شدند، اما برای شستشوی جنازه‌های کودکان، مردان و زنان پیش از خاکسپاری اتاق‌های مجزایی در نظر گرفته شده بود
    تقریبا همه قربانیان به خاک سپرده شده‌اند
    محققان دیدبان حققوق بشر با بستگان زنان و کودکان علوی که توسط شورشیان ربوده شده اند، صحبت کرده اند. هیچیک از آنها نگفتند که عزیزانشان را در ویدئوهای مربوط به حمله شیمیایی دیده اند

صرفنظر از صحت یا عدم صحت نتیجه تحقیقات مادر انیس، انگیزه روسیه از تبلیغ درباره آن مشخص است. اما انگیزه خود او چیست؟

مادر انیس به دفاع از حکومت بشار اسد و توجیه اعمال آن متهم شده، اما او این اتهامات را رد می‌کند. او پیش از این هم شورشیان را به ارتکاب اعمال وحشیانه متهم کرده بود.

بنظر می‌رسد ترس عمده‌ترین انگیزه اوست. او از این بیم دارد که در صورت سرنگونی حکومت سوریه بدست گروه‌های اسلامگرا، آینده اقلیت مسیحی کشور به‌خطر بیفتد. مادر انیس درباره سفرش به مناطق تحت کنترل شورشیان به من گفت: "وضعیت شبیه افغانستان شده است. دادگاه‌های اسلامی تصمیم می‌گیرند که سر چه کسی بریده شود، چه کسی مثله شود و به چه کسی تجاوز شود."