پرورش مغز کوچک انسان با استفاده از سلولهای پایه
نورونها (در تصویر) اصلیترین یاختههای عصبیاند. نورونها یکی از دو سلول پایه مغر هر موجود زندهای را تشکیل میدهند
دانشمندان اولین مغز کوچک یا نیمچه مغز انسان را در آزمایشگاه پرورش داده و می گویند که موفقیت آنها میتواند بر درک و دانش ما از کارکرد بخشهای مختلف مغز و دلایل بروز بیماریهایی مثل اسکیزوفرنی و یا اوتیسم بیافزاید.
به گزارش خبرگزاری رویترز این پژوهشگران در اتریش تحقیقات خود را با پرورش سلولهای پایه شروع کردند و در آزمایشگاه، محیطی را برای آنها فراهم کردند که اجازه میدهد این سلولها به یک نیمچه مغز یا مغز کوچک پرورش یافته تبدیل شوند، که چندین بخش جداگانه از مغز انسان را شامل میشود.
این اولین بار است که دانشمندان توانستهاند بافتهای مشابه بافت مغز انسان را به شکل سه بعدی شبیهسازی کنند.
با استفاده از این بافتها دانشمندان توانستند یک مدل زنده از نحوه بروز و رشد یک بیماری مغزی به نام «میکروسفالی» را بررسی کنند. آنها معتقدند که با استفاده از همین روش در آینده میتوان در مورد دلایل و نحوه بروز سایر بیماریهای مغزی مثل اسکیزوفرنی و یا اوتیسم تحقیق کرد.
پزشکان ارشد متخصص مغز و اعصاب ضمن استقبال از نتایج این پژوهشهای جدید میگویند که این نتایج میتواند به شناخت بهتر از نحوه بروز بیماریهای مغزی و یافتن داروهای مناسب برای درمان آنها کمک شایانی بکند.
خبرگزاری رویترز یادآوری میکند که شکلگیری بافتهای مغز انسان از سلولهای بسیار ساده شروع میشود و به مرور به پیچیدهترین بافتهای سلولی که در طبیعت شناخته شده است بدل میشوند. دانشمندان از نحوه رشد و فعالیت این بافتها اطلاعات بسیار کمی دارند. به همین خاطر تشخیص دلایل بروز نارسایی و بیماریهای مغزی و راه مناسب برای درمان و یا پیشگیری از آنها بسیار دشوار است.
دانشمندان موسسه تحقیقات بیوتکنولوژی اتریش در همکاری با پژوهشگران مرکز تحقیقات ژنتیک دانشگاه ادینبورا در اسکاتلند سلولهای پایه را به شکلی پرورش دادند که به بافتهای «نیورواکتودرم» بدل شوند. این بافت در حقیقت قسمتی از بدن جنین است که به هنگام رشد در رحم تمام قسمتهای مغز و رشتههای عصبی بدن را میسازد.
در مرحله بعدی تحقیقات این بافتها در دستگاههای ویژهای قرار داده شدند که محیط لازم برای پرورش آنها را فراهم کرده است. با تامین اکسیژن و مواد غذایی مورد نیاز، به مرور این سلولها به بافت هایی شبیه قسمت های مختلف مغز انسان بدل میشوند.
پس از دو ماه پرورش این سلولها به حداکثر رشد خود رسیده و اندازه آنها حدود چهار میلیمتر شد. هر چند هنوز آنها خیلی کوچک هستند و برای شباهت کامل با ساختار پیچیده مغز انسان فاصله زیادی دارند ولی حتی در همین مرحله میتوان دید که حاوی بافتهای گوناگون رشتههای عصبی هستند.
پژوهشگرانی که این تحقیقات را انجام داده و سایر متخصصان ارشد مغز و اعصاب ضمن تاکید بر اهمیت این دستاورد علمی میگویند که هنوز تا پرورش شبیهسازی بافتهای کامل مغز انسان راه طولانی در پیش است.