بررسی روزنامه های صبح تهران، یکشنبه نهم تیر
روزنامه بهار از اجرای زود هنگام «تحریم‌ها علیه بندر رجایی» گزارش داده و نوشته است: «دو روز مانده به اعمال دور تازه تحریم‌های یک‌جانبه علیه جمهوری‌اسلامی، بندر رجایی از کشتی‌های خارجی خالی شد.»
سخنان روز شنبه حسن روحانی بازتاب گسترده‌ای در روزنامه‌ها داشته است و برخی از روزنامه‌ها نیز با انتشار یادداشت‌هایی به تحلیل سخنان او پرداخته‌اند.
روزنامه شرق در سرمقاله‌ای با تیتر «آنچه روحانی می داند» نوشته است که از سخنان روز شنبه چنین برمی‌آید که او در پی «ترمیم شکاف‌ها» و احیای «منافع ملی» است.
مهران کرمی نیز در سرمقاله روزنامه جهان صنعت با عنوان «پایان عصر مونولوگ» نوشته است: «بخواهیم یا نخواهیم چنان که رئیس‌جمهور منتخب گفته‌است، دوران تک‌گویی و انحصار رسانه‌ای سرآمده و چنین نیست که مردم منتظر بنشینند تا رسانه ملی با اطلاع‌رسانی یک‌سویه و قطره‌چکانی تنها چیزهایی را به خورد مخاطب بدهد که دارندگان قدرت اراده می‌کنند.»
اما محمد جواد حقشناس طی یادداشتی در روزنامه اعتماد تاکید کرده که خواست حسن روحانی برای تغییر روش نیروی انتظامی و صدا و سیما بدون «پشتوانه حقوقی و رایزنی» عملی نخواهد شد.
امیر محبیان در سرمقاله روزنامه رسالت با تاکید براینکه «جریان اصولگرا هم به عنوان یک جریان قدرتمند سیاسی- اجتماعی باید فارغ از تعارفات مرسوم روابط خود را با دولت دکتر حسن روحانی تنظیم کند نوشته است: «راهبرد اصولگرایان در قبال دولت حسن روحانی سیاست حمایتی- مراقبتی است.»
روزنامه کیهان در سرمقاله‌ای با تیتر «در پوشش حقوق شهروندی» افزایش مطالبات برای رعایت حقوق شهروندی در ایران را «پروژه‌ای با اهداف شوم» توصیف کرده است.
بندر رجایی از کشتی‌های خارجی خالی شد
روزنامه بهار از اجرای زود هنگام «تحریم‌ها علیه بندر رجایی» گزارش داده و نوشته است: «دو روز مانده به اعمال دور تازه تحریم‌های یک‌جانبه علیه جمهوری‌اسلامی، بندر رجایی از کشتی‌های خارجی خالی شد.»
این روزنامه با اشاره به اینکه «دور تازه تحریم‌های یک‌جانبه آمریکا علیه بخش انرژی، کشتیرانی و کشتی‌سازی جمهوری‌اسلامی از فردا دهم تیر ماه» آغاز می‌شود، نوشته است: «به‌دنبال تحریم‌های غرب تنها چهار خط کشتیرانی خارجی باقیمانده بود که به بندر رجایی به‌عنوان بزرگ‌ترین بندر تجاری ایران تردد داشتند اما ابتدای هفته جاری این چهار شرکت نیز با تغییر مسیر از حضور در این بندر خودداری کردند.»
روزنامه بهار با تاکید براینکه «تردد خطوط کشتیرانی خارجی به بندر شهیدرجایی به‌طور کامل قطع شد» نوشته است: «پیش از این نیز ۲۶ خط کشتیرانی خارجی در این بندر تردد داشتند که به این ترتیب همکاری و تردد هر ۳۰ خط کشتیرانی خارجی با ایران قطع شده است.»
این روزنامه همچنین گزارش داد که علیرضا چشم‌جهان، معاون امور کانتینر و لجستیک تایدواتر خاورمیانه نیز با تائید خروج همه شرکت‌های معتبر کشتیرانی از بندر رجایی گفته است: «۳۰ خط معتبر کشتیرانی دنیا، همکاری و سرویس مستقیم خود به بندر رجایی را قطع کرده‌اند.»
به گفته علیرضا چشم‌جهان «با قطع تردد هر ۳۰ خط کشتیرانی و عدم‌همکاری آن‌ها با بندر رجایی، حمل محموله‌ها و کالاهای این بندر از طریق شرکت کشتیرانی جمهوری‌اسلامی ایران و الفجر انجام می‌شود.»
روزنامه بهار یادآوری کرده است که «بسته تحریمی جدید آمریکا علیه جمهوری‌اسلامی که در ماه ژانویه به تصویب رسید و از ابتدای ماه ژوئیه، دهم تیر ماه، به اجرا گذاشته خواهد شد ضمن تشدید تحریم‌های فعلی آمریکا علیه جمهوری‌اسلامی، تمام شرکت‌هایی را که کالاها و خدمات مهم به بخش‌های حمل‌ونقل دریایی و کشتی‌سازی ایران ارائه دهند در فهرست تحریم‌ها قرار خواهد داد.»
بندر رجایی که در بیست کیلومتری غرب بندرعباس قرار گرفته یکی از بنادر راهبردی ایران است که از آن به عنوان «اصلی‌ترین بندر کانتینری ایران» نام برده می‌شود.
اهداف روحانی؛ «ترمیم شکاف‌ها» و احیای «منافع ملی»
روزنامه اعتماد با تیتر «تحقیر مردم قابل قبول نیست»، نوشته است که حسن روحانی طی سخنانی در «سی و دومین همایش افق رسانه ملی» روحانی در حالی که همه مدیران ارشد سازمان صدا و سیما پای منبر وعظ و خطابه او نشسته بودند گفت که «فصل مونولوگ و ارتباط یک‌سویه تمام شده و رسانه ملی باید تلاش کند تا اعتماد مردم را به دست آورد.»
به نوشته اعتماد روحانی در این سخنرانی همچنین گفت «ما کمتر چیزی داریم که برای مشروعیت سیاسی و قانونی نظام بتواند جایگزین صندوق رای و انتخابات شود» و تاکید کرد که «مردم در این انتخابات گفتند ما خواهان تغییر و تحول هستیم و بهترین زبان مردم و بیان مردم صندوق آرا و انتخابات است» و دولت آینده باید «در چارچوب رای اکثریت حرکت کند؛ اکثریت مردم ایران رای به اعتدال، عقلانیت، خردورزی، خردجمعی، مشورت، حرکت در مسیر کارشناسی و دوری از افراط و خودسری دادند.»
اعتماد همچنین از قول حسن روحانی نوشته است: «شادی و نشاط حق مردم است، پس خیلی سختگیری نکنیم و عزت مردم باید محفوظ باشد و به عزت مردم اهانت نشود چون تحقیر مردم قابل قبول نیست در حالی که تذکر قابل قبول است.»
روزنامه شرق نیز در تیتر یک شماره نهم تیر ماه از قول حسن روحانی نوشته است: «دولت آینده باید در چارچوب رای اکثریت حرکت کند.»
عباس آخوندی، استاد دانشگاه در سرمقاله روزنامه شرق با عنوان «آنچه روحانی می‌داند» نوشته است: «نیم‌نگاهی به محورهای اصلی بیان شده توسط رئیس‌جمهور منتخب، نشان می‌دهد که او با تحلیل درست از شرایط موجود، آسیب‌های کشور و مطالبات مردمی را به‌درستی شناخته و در پی پاسخگویی به آنهاست.»
سرمقاله‌نویس این روزنامه همچنین نوشته است که در سخنان روز شنبه حسن روحانی «پایبندی به وعده‌های انتخاباتی، تلاش برای ایجاد وفاق و همدلی میان همه ارکان نظام، تقدیر از همه طرف‌های دخیل در امر انتخابات و البته انتقاد از معیار دوگانه در سیاست خارجی و داخلی، احترام به حقوق بشر با تاکید بر آموزه‌های اسلام و البته سیاست خارجی توانمند برای اعتمادسازی و در عین حال حفظ منافع و پرستیژ ایران» از جمله موضوعاتی بود که مورد اشاره قرار گرفت.
عباس آخوندی تاکید کرده که «اصلی‌ترین هدف‌گذاری حسن روحانی، پرکردن شکاف هاست» چرا که ایران در دوره هشت‌ساله گذشته، با شکاف‌های مختلف مواجه شد که در سیاست خارجی و داخلی و حتی در عرصه فرهنگ، اجتماع و اقتصاد خود را نشان داد و اکنون «به نظر می‌رسد اصلی‌ترین کاری که باید صورت بگیرد و آقای روحانی هم این راهبرد را در دستور کار خود قرار داده، توجه به ترمیم این شکاف‌هاست.»
سرمقاله‌نویس روزنامه شرق با اشاره به اینکه «انتخابات سال ۹۲ با هوشمندی همه نیروهای منتقد به‌ویژه اکبر هاشمی‌رفسنجانی و محمد خاتمی و حتی نیروهای منتقد و منصف جریان اصولگرا رخ داد، فتح بابی بود برای پاسداشت منافع ملی و ترجیح منفعت همه ملت ایران را بر منافع گروهی» نوشته که اکنون «عزم ملی شکل گرفته است تا با پر کردن شکاف‌ها، ائتلافی میان نیروی ملی مبتنی بر منافع ملی شکل گیرد و این مهم‌ترین ابزار در اختیار روحانی است.»
به نوشته عباس آخوندی «نکته دوم پرکردن شکاف بین‌المللی است که با سخنان روز شنبه حسن روحانی و شعارهای انتخاباتی ایشان، امیدواری به انجام آن افزایش یافته است و او می‌خواهد هسته‌هایی ایجاد کند تا اعتماد بین‌المللی را در پی داشته باشد.»
جهان صنعت: دوران تک‌گویی و انحصار رسانه‌ای سرآمده است
مهران کرمی نیز در سرمقاله روزنامه جهان صنعت با تیتر «پایان عصر مونولوگ» نوشته است: «بخواهیم یا نخواهیم چنان که رییس‌جمهور منتخب گفته‌است، دوران تک‌گویی و انحصار رسانه‌ای سرآمده و چنین نیست که مردم منتظر بنشینند تا رسانه ملی با اطلاع‌رسانی یک سویه و قطره‌چکانی تنها چیزهایی را به خورد مخاطب بدهد که دارندگان قدرت اراده می‌کنند.»
سرمقاله‌نویس این روزنامه با تاکید براینکه «انحصار رسانه‌ای دیگر نه تنها مطلوب که عملی هم نیست»، نوشته حسن روحانی در سخنان روز شنبه «نشان داد که درک درستی از آزادی رسانه‌ای دارد و ضمن پایبندی به شعارهای انتخاباتی‌اش، آزادی بیان را در ایجاد رقابت رسانه‌ای و پرهیز از تک‌گویی در این عرصه تحقق‌پذیر می‌داند.»
مهران کرمی همچنین نوشته است که سخنان حسن روحانی نشان می‌دهد که او نه تنها در زمینه سیاست خارجی و مدیریت اقتصادی کشور برنامه متفاوتی دارد، «بلکه نگاهش به حوزه فرهنگ، آزادی مطبوعات و آزادی بیان نیز با رقیبان خود متفاوت است و نگاهی باز دارد» و از دیدگاه او «منشا بسیاری از مشکلات اقتصادی و سیاسی به «سبب فقدان شفافیت در حوزه‌های تصمیم‌گیری، اداری و سیاسی کشور است که زمینه‌های رانت‌جویی و فساد مالی و اقتصادی را فراهم می‌آورد.»
«شاخص‌های گفتمان اعتدال‌گرایی هنوز تبیین نشده‌است»
محمدجواد حقشناس نیز طی یادداشتی در روزنامه اعتماد یا عنوان «راه و روش اعتدال‌گرایی» با اشاره به بخشی از سخنان روز شنبه حسن روحانی که مخاطب آن سازمان صدا و سیمای جمهوری اسلامی و نیروی انتظامی بود، نوشته است که «خواست روحانی تغییر روش نیروی انتظامی و صدا و سیماست» اما تاکید کرده که این خواست تنها در صورتی عملی خواهد شد که «از پشتوانه حقوقی و رایزنی‌هایی لازم برخوردار باشد.»
یادداشت‌نویس روزنامه اعتماد نکته مهم دیگر در سخنان حسن روحانی را «عدم تحمل سیاست دوگانه در رابطه با رخدادها و حوادث و مسائلی است که در منطقه و در جهان» توصیف کرده اما نوشته است: «این سخن در حوزه کلان، سخن قابل توجهی ارزیابی می‌شود اما نیازمند مشخص نمودن مصادیق و روشن کردن ابعاد این حوزه است که چگونه باید توسط سیاستمداران و به ویژه مذاکره‌کنندگان ایرانی در حوزه سیاست خارجی و نمایندگان عالی‌رتبه جمهوری اسلامی عملیاتی شود.»
محمدجواد حقشناس همچنین درباره عنوان «فراجناحی» که از سوی حسن روحانی به کار برده می‌شود نوشته است: «به نظر می‌رسد درباره به‌کارگیری نیروهای همکار مصداق داشته باشد چون ما تفکری به نام فراجناحی نمی‌توانیم داشته باشیم» و در تشکیل دولت آینده نیز «شانس همکاران روحانی در دورانی که ایشان مسوولیت شورای امنیت کشور را داشتند و زمانی که مسئولیت مرکز تحقیقات استراتژیک مجمع تشخیص مصلحت نظام را داشت، نسبت به دیگران بیشتر است.»
نویسنده یادداشت روزنامه اعتماد با اشاره به دو «گفتمان اصولگرایی و گفتمان اصلاح‌طلبی» نوشته است: حسن روحانی «بحث اعتدال‌گرایی را به عنوان گفتمان مطرح می‌کند که هنوز شاخص‌های این گفتمان که معیارهای گفتمانی را داشته باشد تبیین نشده و نیاز به زمان دارد.»
راهبرد اصولگرایان در قبال دولت روحانی «سیاست حمایتی- مراقبتی» است
امیر محبیان در سرمقاله روزنامه رسالت با تاکید براینکه «جریان اصولگرا هم به عنوان یک جریان قدرتمند سیاسی- اجتماعی باید فارغ از تعارفات مرسوم روابط خود را با دولت دکتر حسن روحانی تنظیم کند نوشته است: «راهبرد اصولگرایان در قبال دولت حسن روحانی سیاست حمایتی- مراقبتی است.»
سرمقاله‌نویس روزنامه رسالت با اشاره به اینکه «اعتدال، عقلانیت و اخلاق وجوه مهّم شعار دکتر حسن روحانی بودند که با استقبال مردمی مواجه شد» یادآوری کرده که «فقدان این صفات در فضای سیاسی کشور گاه هزینه‌های کلانی برای مردم و نظام آفریده است.»
محبیان ضمن تاکید براینکه «تردیدی نیست که رابطه اصولگرایان با دولت روحانی نیز در مرز اعتدال خواهد بود» نوشته که این رابطه «نه حمایت مطلق و چشم‌بسته خواهد بود که حتی در قبال اصولگرایی چون احمدی‌نژاد نیز صورت نگرفت، و نه مخالفت و معارضه کور به دلیل بعضی مغایرت‌های ارزشی و دیدگاهی.»
سرمقاله‌نویس این روزنامه وابسته به اصولگرایان درباره «حمایتی بودن» راهبرد این جناح در قبال دولت حسن روحانی، نوشته است: «حمایتی به معنای آن است که اصولگرایی به رأی اکثریت مردم احترام گذاشته و از یک سو تمامی ظرفیت‌های تبلیغی- رسانه‌ای خود را در خدمت بسط دیدگاه اعتدال، عقلانیت و اخلاق در جهت پیشرفت کشور و تسهیل مسیر خدمت رسانی دولت منتخب قرارداده و از سوی دیگر، تجربیات و توان نیروی انسانی خود را بدون مضایقه جهت بهره گیری دولت دکتر روحانی در خدمت ایشان قرار خواهد داد.»
امیر محبیان درعین حال بر «مراقبتی» بودن راهبر اصولگرایان در مقابل دولت روحانی تاکید کرده و نوشته است: «مراقبت از دولت» برای این است که دولت روحانی «در مسیر خدمت، پیشرفت و سازندگی؛ باقیمانده و گرفتار حاشیه‌سازی‌های خطرناک نشود» و همچنین «مطالبات از هر سو به گونه‌ای در چارچوب «مدیریت انتظارات» مطرح شود و «فشار بی موردی بر دولت جدید وارد نیامده و توقعات روزافزون موجب ناکارآمدی و ضعیف نمایی دولت نشود.»
سرمقاله‌نویس روزنامه رسالت همچنین درباره لزوم مراقبت و نظارت اصولگرایان بر دولت حسن روحانی نوشته است که این مراقبت به این دلیل صورت خواهد گرفت که «شعارهای ارزشمند دولت روحانی که مورد تأیید ملت هم قرار گرفته است، در عمل اجرایی شود و از ظهور نشانگان معارض با آن مثلاً افراطی گری، هیجانات سیاسی بی مورد یا بی اخلاقی جلوگیری شود.»
روزنامه رسالت همچنین به اختلاف نظر اصولگرایان در حوزه فرهنگ با حسن روحانی اشاره کرده و نوشته است: باید «در حوزه فرهنگ، دغدغه‌های ارزشی جامعه اسلامی» رعایت شود.»
امیرمحبیان تاکید کرده است که «هیچ دولتی اعم از اصولگرا؛ اصلاح طلب و یا مستقل را در دایره عصمت و مصونیت از خطا و اشتباه ندیده و از معرض نقد بدور نخواهیم داشت.»
کیهان: درخواست‌ها برای رعایت حقوق شهروندی «پروژه‌ای با اهداف شوم» است
روزنامه کیهان در سرمقاله‌ای با تیتر «در پوشش حقوق شهروندی» افزایش مطالبات برای رعایت حقوق شهروندی را «پروژه‌ای با اهداف شوم» توصیف کرده است.
این روزنامه نوشته است: «این روزها و در پی انتخاب حسن روحانی به عنوان رئیس‌جمهور، جریان و جماعتی شناخته شده و سابقه‌دار تلاش می‌کنند مطالباتی را در پوشش به اصطلاح حقوقی مطرح نمایند که شواهد و قرائن غیرقابل خدشه حاکی از آن است که پروژه‌ای با اهداف شوم و همسو با جریانات اپوزیسیون نظام در دستور کار قرار گرفته است.»
کیهان که تحت نظر نماینده علی خامنه‌ای رهبر جمهوری اسلامی منتشر می‌شود نوشته است: «آنچه که درباره حقوق شهروندی طی هفته‌های اخیر گفته می‌شود و بر روی آن مانور می‌دهند عمدتاً از ناحیه دو طیف است که طیف بیرونی، مبحث حقوق شهروندی را در ذیل همان پروژه حقوق‌بشر پیگیری و رهگیری می‌کند» و هدف این طیف «دشمنی دیرینه با نظام جمهوری اسلامی و افزایش فشارها و تهمت‌ها» است.
سرمقاله کیهان همچنین خواست مردم در ایران برای رعایت حقوق شهروندی از سوی دستگاه‌های حکومتی را نیز مورد حمله قرار داده و نوشته است درباره «طیفی که خواسته یا ناخواسته دنباله‌رو طیف بیرونی است و عملا در زمین دشمن بازی می‌کند باید گفت این طیف یک مشکل اساسی دارند و آن فاصله گرفتن با قانون و آموزه‌های اسلامی است.»
روزنامه نزدیک به رهبر جمهوری اسلامی همچنین نوشته است: «طرح حقوق شهروندی و به اصطلاح پیگیری آن از سوی طیف یاد شده عمدتا بخاطر این است که با رعایت کردن احکام و آموزه‌های دینی سر ناسازگاری دارند.»
کیهان با تاکید براینکه «آنچه که این جماعت در پوشش حقوق شهروندی به میان می‌آورند یک سلسله خواسته‌های غیرقانونی و نامشروع است که در هیچ دادگاهی محلی از اعراب ندارد»، از خواست آزادی زندانیان سیاسی به عنوان یکی از مطالبات رو به افزایش یاد کرده اما نوشته است: «درخواست آزادی برای محکومان فتنه که به حقوق مسلم ملت ایران خدشه وارد کردند ولو با ژست حقوق شهروندی، نقض حقوق شهروندان و مردمانی است که خالصانه و با شور و شعور، حماسه آفریدند.»