درخواست ایران از آمریکا برای معاوضه رهبران مجاهدین خلق با اعضای القاعده
سازمان مجاهدین خلق در جریان جنگ ایران و عراق به حمایت از صدام حسین برخواست و مقر اصلی خود را به اردوگاه اشرف در خارج از بغداد منتقل کرد.
شبکه خبری انبیسی میگوید ایران در اواسط سال ۲۰۰۲ به آمریکا پیشنهاد داده بود برخی از اعضای القاعده مخفیشده در ایران را با رهبران سازمان مجاهدین خلق معاوضه کند اما آمریکا حاضر به این کار نشده است.
در گزارشی که در وبسایت این شبکه آمریکایی منتشر شده، آمده است که اواسط سال ۲۰۰۲ سازمان اطلاعات مرکزی آمریکا، سیا، از حضور شماری از رهبران القاعده در ایران آگاه شد و به دنبال آن برای تحویل گرفتن این افراد از ایران با جمهوری اسلامی به طور مخفی مذاکره کرد.
دو مقام وقت دولت آمریکا به این شبکه خبری گفتهاند که پیشنهاد معاوضه اعضای القاعده با رهبران سازمان مجاهدین خلق از سوی ایران مطرح شد و مذاکرات را در نطفه خفه کرد.
یکی از این مقامها گفته است: «ایرانیها به ما گفتند "ما تنها زمانی حاضر به مذاکره هستیم که شما در مورد مجاهدین خلق کاری بکنید" و بهترین گزینه این بود که ما قید مجاهدین خلق را بزنیم... اما یک نفر باید حقیقتا انسان بدی میبود تا ما او را به ایران تحویل میدادیم... این کار بیرحمانهای بود و ما برای آن آماده نبودیم.»
این مقام ارشد در عین حال تأکید کرده است که دلیل دیگر مخالفت آمریکا با این مسئله این بود که وزارت دفاع آمریکا در دوران جرج بوش تصور میکرد که میتواند از مجاهدین خلق علیه حکومت ایران استفاده کند.
جرج تنت، رئیس وقت سازمان سیا نیز در کتاب خاطرات خود به این مذاکرات پنهانی آمریکا و ایران اشاره کرده و آورده است: «اواسط سال ۲۰۰۲ متوجه شدیم که بخشی از بدنه رهبری القاعده به ایران نقل مکان کردهاند. این مسئله که بسیار مشکلساز شده بود، به صبحتهای مقدماتی با ایران و در نهایت مذاکرات رو در رو با مقامهای ایران در بازه زمانی دسامبر ۲۰۰۲ تا اوایل سال ۲۰۰۳ ختم شد.»
در ادامه این خاطرات آمده است: «اگرچه ایرانیان با درخواست ما مبنی بر استرداد این افراد به کشورهای خود موافقت نکردند، در نهایت رهبران القاعده در ایران در حبس خانگی نگهداری شدند.»
جواد ظریف، نماینده وقت ایران در سازمان ملل نیز سال ۲۰۰۷ در گفتوگو با انبیسی برگزاری این مذاکرات پنهانی را تأیید کرده بود.
همچنین دیوید فیلیپس، پروفسور دانشگاه کلمبیا، سال ۲۰۰۶ در کتاب خود «باخت در عراق: افتضاح بازسازی پس از جنگ» از جواد ظریف نقل قول کرده است که ایران گفته بود تنها زمانی حاضر به تحویل اعضای القاعده به آمریکا یا دولتهای دیگر خواهد شد که واشینگتن نیز در مقابل رهبران ارشد مجاهدین خلق را به ایران تحویل دهد.
سازمان مجاهدین از خرداد سال ۱۳۶۰ مبارزه مسلحانه با جمهوری اسلامی را آغاز کرد و در جریان جنگ ایران و عراق به صف حامیان صدام حسین، رییس جمهوری سابق عراق پیوست.
سازمان مجاهدین خلق سالها در فهرست گروههای تروریستی ایالات متحده قرار داشت، اما این کشور در سال ۲۰۱۲ نام این سازمان را از فهرست گروههای تروریستی خارج کرد.