جمهوری اسلامی برنده انتخابات اسرائیل

رضا تقی زاده - تحلیل‌گر سیاسی و مسائل ایران  

رضا تقی زاده

از دست دادن یک چهارم کرسی هایی که دولت ائتلافی نتانیاهو در کنست ( پارلمان اسرائیل) در اختیار داشت، نخست وزیر راستگرای آن کشور را در اتخاذ سیاست خارجی تهاجمی علیه ایران با محدودیت روبرو خواهد ساخت.
 
نتانیاهو در ۲۲ ماه دسامبر گذشته شبکه ۲ تلویزیون اسرائیل اعلام داشت : " چنانچه آراء لازم را کسب کنم مقابله با برنامه اتمی ایران هدف اصلی من در دور بعدی نخست وزیری خواهد بود." او همچنین یاد آور شد: " حتی یک روز نیز بدون صحبت کردن من با یک رهبر خارجی سپری نمیشود. ( پرداختن به) موضوع اتمی ایران همیشه در میان بوده و همچنان ادامه خواهد یافت."
 
اهود اولمرت نخست وزیر سابق اسرائیل طی گفتگویی در ۱۲ ماه ژانویه جاری با همان شبکه تلویزیونی ( کانال ۲)، دولت نتان یاهو را متهم ساخت که ۱۱ میلیارد دلار طی ۴ سال گذشته صرف طرحهای بی نتیجه مقابله با برنامه های اتمی ایران نموده است.
 
نخستوزیر کنونی اسرائیل که انتظار میرود با اکثریت شکننده ای بار دیگر دولت را تشکیل دهد به دفعات اعلام داشته سال ۲۰۱۳ سال تعیین کننده ای برای تعیین تکلیف آنچه " تهدید اتمی ایران" معرفی میشود خواهد بود.
 
پیش از برگزاری انتخابات ۲۲ ژانویه اسرائیل، بسیاری از ناظران، ماههای منتهی به تابستان سال جاری را زمان دست یافتن به سازش برای خروج از بن بست اتمی ایران و یا مقابله خشن با معرفی کرده اند.
 
هدف از انجام انتخابات
 
نخست وزیر اسرائیل که گفته میشود دارای روابط شخصی سرد با برک اوباما رییس جمهور آمریکا است، ضمن پشتیبانی از میت رامنی، نامزد حزب جمهوری خواه در انتخابات ریاست جمهوری آمریکا، قصد داشت در صورت شکست انتخاباتی رامنی و راه یافتن دوباره اوباما به کاخ سفید، به عنوان "طرح دوم"، موقعیت داخلی خود را از راه کسب اکثریت بزرگتر در مجلس ( کنست) تقویت و از این راه دولت آمریکا را به حمایت از طرحهای سیاست خارجی خود در رابطه با ایران ( و فلسطینیان غزه) متقاعد و یا وادار سازد.
 
تاریخ برگزاری انتخابات اسرائیل در روز  ۲۲ ژانویه، ۲ روز بعد از مراسم تحلیف رییس جمهوری آمریکا در نظر گرفته شده بود. در صورت پیروزی رامنی، نتان یاهو میتوانست پیروزی مورد نظر داخلی را با پیروزی متّفق بالقوه خود در آمریکا مضاعف ساخته و هدفهای سیاست خارجی خود را آنگونه که اعلام داشته بود با سرعت بموقع اجرا بگذارد.   
 
با شکست رامنی از اوباما، انتظار ابتدایی نتانیاهو برآورده نشد. در یک نتیجه غیر منتظره برای رییس راستگرای دولت اسرائیل، رای دهندگان اسرائیلی طی انتخابات اخیر، بجای پرداختن به موضوع سیاست خارجی، مسائل اقتصادی و سیاست داخلی کشور را در انتخاب نمایندگان مورد نظر خود مورد توجه بیشتر قرار دادند.
 
نتایج انتخابات و سیاست خارجی
 
به این ترتیب انتظارات نتانیاهو در هیچیک از دو مسیر برآورده نشد. با اعلام نتایج انتخابات، ائتلاف نتانیاهو-آویگدور لیبرمن، یا مجبور به داشتن ترکیب شکننده ای در پارلمان اسرائیل است و یا ناگزیر از سازش با احزاب میانه و چپ.
 
 در هر دو صورت اتخاذ سیاست های افراطی، منجمله تدارک جنگ خارجی ( علیه ایران) برای دولت وی و کسب حمایت مجلس در این زمینه برای وی بسیار دشوار خواهد بود.
 
پدیده تازه انتخابات اخیر اسرائیل حزب یش عاتید ( آینده ای هست)) به رهبری یائیر لاپید، روزنامه نویس میانه رو و رو به سیاست کرده آن کشور است. حزب اقای لاپید که بی اعتنا به سیاست خارجی مسائل اقتصاد داخلی را هدف عمده فعالیتهای انتخاباتی قرار داده بود با در اختیار داشتن ۱۸ تا ۱۹ نماینده، قدرت شماره ۲ کنست خواهد بود.
 
در صورت شکست غیر منتظره نتانیاهو برای تشکیل دولت بعدی و یا دریافت رای عدم اعتماد از مجلس در آینده و بعد از تشکیل یک دولت ائتلافی شکننده، بخت یائیر لاپید برای ایفای نقشی بزرگ در دولت اسرائیل افزایش خواهد یافت.
 
مسئله ایران
 مردم اسرائیل که تا میانه سال گذشته بنظر میرسید از عملکرد دولت نتانیاهو در مجمع راضی بنظر میرسند، طی انتخابات اخیر تا حدود زیادی از کنار مسائل خارجی گذشته و توجه اصلی را به مسائل داخلی خود معطوف ساختند.
 
در رابطه با ایران که مقابله با برنامه اتمی آن هدف اصلی دولت بعدی نتان یاهو اعلام شده بود، گرایش مردم اسرائیل حتی معتدل تر از مردم عادی اروپا و آمریکا است.
 
نتایج یک گمانه زنی از افکار عمومی مردم اسرائیل که در فاصله ۲۲ تا ۲۶ ماه فوریه سال گذشته صورت گرفته و از سوی دانشگاه مریلند آمریکا انتشار یافته، تنها ۱۹ در صد از مردم آن کشور موافق مبادرت به حمله نظامی علیه ایران بدون حمایت آمریکا بوده اند.
 
از این جهت ضعیف شدن دولت ائتلافی نتانیاهو در کنست، توام با بی علاقگی مردم اسرائیل به درگیری نظامی تحریک نشده علیه ایران، امکان پیگیری هر طرح نظامی جنجالی علیه ایران را از دولت نتان یاهو صلب خواهد کرد.
 
دولت نتانیاهو در رابطه با افزایش واحد های مسکونی در سرزمینهای اشغالی و ترک مذاکرات صلح با فلسطینیان نیز با نگاه انتقادی و حتی مخالفت جامعه اروپا روبرو است.
 
اظهارات ویلیام هیگ وزیر خارجه بریتانیا در زمینه مخالفت با توسعه شهرک های یهودی در نوار غزه، تنها چند ساعت پس از انتشار نتایج اولیه انتخابات اسرائیل نمونه ای است از برخورد انتقادی جامعه اروپا با رفتار های دولت نتان یاهو در منطقه.
 
دولت دوم آوباما هم که با ترکیب نو مخالف آغاز جنگ تازه در خاورمیانه و موافق مقابله سرد و تقویت ائتلاف برای مقابله با ایران اتمی است، تضعیف داخلی دولت راستگرای اسرائیل را فرصتی برای متعادل ساختن رفتار های خارجی تلآویو تلقی خواهد کرد.
 
به این ترتیب، اشتباه محاسبه نتانیاهو برای برگزاری انتخابات و تقویت موقعیت دولت ائتلافی، به بجای دست یافتن به نتایج مورد انتظار، به تضعیف موقعیت داخلی دولت و همچنین  احتمال کاهش حمایت متحدان خارجی آن کشور منجر شده است.
 
جمهوری اسلامی بی تردید تحول داخلی اخیر اسرائیل را فرصتی برای گریز از جنگ و ادامه کم خطر تر وضع موجود در رابطه با برنامه های اتمی خود خواهد دید. در عین حال ادامه بی اعتنایی جمهوری اسلامی نسبت به تامین خواسته های جامعه جهانی نیز تن دادن به اشتباهی است که میتواند بحران داخلی کنونی ایران را سریعتر از حد انتظار به وضعیت فروپاشی نزدیک سازد.