آیت‌الله خامنه‌ای در مقام بیست و یکم از فهرست مردان قدرتمند
وقتی میزان قدرت افراد سنجیده میشود ظاهرا هنوز هم سیاست و سیاستمداران بر صاحبان سرمایه چیره‌اند. طبق فهرست سالانه مجله «فوربز» که افراد پرقدرت و بانفوذ جهان را به تناسب اثرگذاری آنها بر سرنوشت ملت یا ملل جهان رده‌بندی کرده است، باراک اوباما، رئیس جمهور آمریکا، پرقدرت‌ترین فرد و بعد از وی نیز پنج سیاستمدار دیگر در مقام‌های بعدی قرار دارند.
سایر روسای دولت‌های جهان که در رتبه‌های بالای فهرست امسال افراد قدرتمند قرار دارند عبارتند از فرانسوا اولاند، رئیس جمهور فرانسه، در رتبه چهاردهم، مانموهان سینگ، نخست وزیر هند، در رتبه نوزدهم و آیت‌الله علی خامنه‌ای، رهبر ایران، در مقام بیست و یکم.
به نوشته مجله «فوربز»، این فهرست شامل ۷۱ نفر از پرقدرت‌ترین افراد از میان هفت میلیارد جمعیت جهان را تشکیل میدهد که معیار آن عوامل مختلفی از جمله ثروت و نفوذ جهانی این افراد است.
در صدر این فهرست پس از باراک اوباما، آنگلا مرکل، صدراعظم آلمان، ولادیمیر پوتین، رئیس جمهور روسیه، ملک عبدالله، پادشاه عربستان سعودی، و دیوید کامرون، نخست وزیر بریتانیا، قرار دارند.
بالا‌ترین مقام در میان صاحبان سرمایه و فعالیت‌های اقتصادی متعلق به بیل گیتس، موسس و صاحب شرکت مایکروسافت، است که مقام چهارم فهرست را در اختیار گرفته است. علاوه بر وی دو فرد دیگر به خاطر نفوذ اقتصادی خود یعنی بن برنانکی، رئیس بانک مرکزی آمریکا، و ماریو دراگی، رئیس بانک مرکزی اروپا، از جمله ده نفر اول این فهرست هستند.
سردبیر مجله «فوربز» در مصاحبه‌ای درباره این فهرست به خبرگزاری «رویترز» گفته است که فهرست امسال بازتاب‌دهنده تغییر در کادر رهبری دو ابرقدرت جهان یعنی آمریکا و چین است. در فهرست سال گذشته هو جینتائو، رئیس جمهور چین، در مقام سوم قرار داشت، ولی به خاطر پایان دوره ریاستش او اکنون از فهرست خارج شده و اکنون شی ژین پینگ، جانشین وی، در رده نهم این فهرست قرار گرفته است.
هیلاری کلینتون، وزیر خارجه آمریکا، و تیموتی گایتنر، وزیر خزانه‌داری آمریکا، که اعلام کرده‌اند در کابینه بعدی باراک اوباما حضور نخواهند داشت از فهرست افراد قدرتمند جهان کنار گذاشته شده‌اند.
غیر از سیاستمداران و صاحبان سرمایه و شرکت‌های اقتصادی، افراد بانفوذ دیگری در این فهرست گنجانده شده‌اند. برای مثال، پاپ بندیکت شانزدهم، رهبر کاتولیک‌های جهان، در مقام پنجم قرار دارد، و خواکین گوزمان لوئرا، رئیس یکی از کارتل‌های بزرگ مواد مخدر در مکزیک، در مقام شصت و سوم است.
سن در تعیین میزان نفوذ و قدرت این افراد مانعی ایجاد نکرده است، کما این که مارک زاکربرگ، موسس و مدیرعامل شبکه اجتماعی فیس‌بوک، که فقط بیست و هشت سال دارد در مقام بیست و پنجم است و درست بعد از وی روپرت مرداک یکی از غول‌های رسانه‌های جهان با هشتاد و یک سال سن در رده بیست و ششم است.
مجله «فوربز» در توضیحات مربوط به این فهرست می‌گوید که مارک زاکربرگ در سال گذشته جزء ده نفر اول این فهرست بود، ولی پس از نتایج منفی فروش سهام شرکت فیس‌بوک امسال رتبه وی به شکل چشمگیری افت کرده است.
یکی از کسانی که به نسبت سال گذشته در این فهرست صعود کرده است دیلما روسف، رئیس جمهور برزیل، است که با وجود آن که فقط حدود دو سال از دوره ریاست جمهوری وی گذشته با چهار رتبه ارتقا امسال در مقام هجدهم این فهرست قرار گرفته است.
برای تنظیم این رده‌بندی که به گفته سردبیران مجله «فوربز» می‌تواند از نگاه هر فرد یا منبعی متفاوت باشد هر نامزد ورود به این فهرست در چهار زمینه سنجیده شده و سپس با گرفتن معدل از امتیازات او در همه زمینه‌ها رتبه وی مشخص شده است.
معیار‌های مجله فوربز عبارتند از:
- نفوذ و سلطه بر تعداد بسیار زیادی از مردم
- کنترل منابع مالی فراوان یا منابع باارزش
- داشتن قدرت در عرصه‌های گوناگون و متنوع
- استفاده فعال از این قدرت‌ها
عامل اول یعنی داشتن نفوذ و سلطه بر تعداد زیادی از مردم در گزینش افرادی مثل پاپ رهبر کاتولیک‌های جهان برای مقام پنجم فهرست موثر بوده است. در حالی که ثروتمند‌ترین فرد جهان یعنی کارلوس اسلیم که صاحب شرکت‌های بزرگ ارتباطات و مخابرات است با ثروتی بالغ بر ۷۰ میلیارد دلار در مقام یازدهم قرار دارد.
به گفته سردبیر مجله «فوربز»، یکی از افراد بسیار جالبی که به فهرست امسال اضافه شده است الون ماسک، از موسسان پی‌پل و تسلا موتورز است. به گفته وی، پس از تصمیم ناسا برای از دور خارج کردن فضاپیماهای مدل شاتل شرکت‌های خصوصی قراردادهای بزرگی برای تامین نیازهای جاری ناسا به دست آورده‌اند. روند خصوصی‌سازی فعالیت در فضا در آغاز راه است، ولی مسلما در آینده به تجارتی بسیار بزرگ بدل خواهد شد.
بیل کلینتون پس از سال‌ها کناره‌گیری از عهده‌داری مقام‌های سیاسی در فهرست امسال در مقام پنجاهم قرار دارد. سردبیران مجله «فوربز» می‌گویند که نقش مهم وی در کارزار انتخاباتی باراک اوباما نشان داد که وی هنوز هم نفوذ گسترده‌ای دارد و علاوه بر این بنیاد غیر سیاسی وی به نام «طرح جهانی» تاکنون بیش از ۷۰ میلیارد دلار برای اهداف و اقدامات خیریه جمع‌آوری کرده است.