درمان کمردرد بدون جراحی
حدود 80تا 90درصد افراد حداقل برای یکبار در زندگی خود، کمردرد را تجربه میکنند. کمردرد، دردی است که در ناحیه کمر، بین آخرین مهره سینهای یا پشتی تا پایین باسن احساس میشود اما ممکن است آسیبی در همین نواحی اتفاق بیفتد ولی علائم آن در مناطق دیگر مثل اندامهای تحتانی ایجاد شود.
کمردرد ویژگیهایی دارد که بهواسطه این ویژگیها خیلی مورد توجه قرار میگیرد و لازم است که حتماً درمان شود؛ ازجمله اینکه شایعترین بیماری بعد از سرماخوردگی، کمردرد است. دکتر وحید صمدی، متخصص فیزیوتراپی در این زمینه میگوید: کمردرد ازجمله دردهایی است که احتمال مزمنشدن آن در بیمار مبتلا وجود دارد و حتی پس از درمان ممکن است که مجدداً عود کند. کمردرد همچنین میتواند هزینههای زیادی را به بیمار، خانواده او و جامعه تحمیل کند. بیماران بعضاً هزینههای زیادی را صرف درمان کمردردشان میکنند و گاه دچار ناتوانی، ازکارافتادگی و ازدستدادن شغل میشوند که چون خیلی از مبتلایان جزو افراد فعال جامعه و کارگران بخش صنعت هستند، این ازکارافتادگیها بار مالی و هزینههای اقتصادی زیادی را به جامعه تحمیل میکنند.
وی در مورد علل ایجاد کمردرد میگوید: کمردرد علتهای مختلفی میتواند داشته باشد ولی بهطور کلی آن را به دو نوع مکانیکال و غیرمکانیکال تقسیمبندی میکنند. کمردرد مکانیکال، کمردردی است که بر اثر آسیبهایی در مهرهها، مفاصل فاست، دیسک، رباطها و عضلات بهوجود میآید. حدود 95درصد کمردردها از نوع کمردرد مکانیکال هستند. کمردرد غیرمکانیکال، کمردردی است که بر اثر عواملی مثل بیماریهای رماتیسمی و التهابی، عفونتها و تومور، ایجاد و تنها پنج درصد کمردردها را شامل میشود که البته درمانهای تخصصی خودش را دارد. بحث ما در مورد کمردردهای مکانیکال است که تعداد زیادی از بیماران هم مبتلا به این نوع هستند.
به گفته وی خیلی از کمردردها هستند که به دلیل آسیب دیسک ایجاد نمیشوند بلکه علت آنها آسیب و درگیری قسمتهای دیگر ستون فقرات مثل مفاصل فاست، رباطها و عضلات است. حتی در بعضی از بیمارانی که در MRI آنها برآمدگی یا بیرونزدگی دیسک کمر مشاهده میشود، در معاینههای بعدی علائم فشار روی اعصاب نخاعی را نمیبینیم و اصلاً علت کمردرد آنها آسیب دیسک نیست. این متخصص فیزیوتراپی در مورد بیماریها و مشکلات مختلفی که میتوانند کمردرد را ایجاد کنند میگوید:
یکی از شایعترین علتهای ایجاد کمردرد، کشیدگیها یا استرینهای عضلانی است. بر اثر انجام فعالیت سنگین یا حرکات ناگهانی و شدید، عضلات تنه میتوانند دچار کشیدگی یا پارگی شوند. عامل شایع دیگر، ایجاد نقاط دردناک به اسم نقاط ماشهای در عضلات تنه است. علت دیگر میتواند کشیدگی رباطهای ستون فقرات باشد. مفاصل فاست ستون فقرات میتوانند دچار درگیری یا اختلال شوند. بارها اتفاق میافتد که فردی به جلو خم میشود و در بازگشت، دچار کمردرد ناگهانی میشود که احتمال درگیری فاست مطرح است. وی همچنین از آسیبهای دیسک (بهصورت فتق و بیرونزدگی)، آرتروز مهرههای کمری و سرخوردگی مهره که بهخصوص در مهره پنج کمری اتفاق میافتد بهعنوان دلایل دیگر ایجاد کمردرد در افراد نام میبرد.
وی در مورد تنگی کانال نخاعی میگوید: در سنین بالا بر اثر ازبینرفتن مفاصل فاست و دیسکها، سوراخ بینمهرهای یا کانال نخاعی ممکن است تنگ شود و به نخاع یا اعصاب نخاعی فشار وارد شود که به آن تنگی کانال نخاع میگویند. دکتر صمدی، در مورد راههای درمان کمردرد نیز میگوید: در بیشتر مواقع، کمردرد بهراحتی و بدون نیاز به مداخلات جراحی درمان میشود؛ یعنی با درمانهای طبی و فیزیوتراپی و اصطلاحاً درمانهای نگهدارنده، قابل درمان است اما در تخصص ما یعنی رشته فیزیوتراپی، ما ابتدا بیمار را بهطور کامل و دقیق ارزیابی و معاینه میکنیم تا منشأ و علت درد را مشخص کنیم؛
یعنی ما با مشاهده وضعیت ستون فقرات، توجه به انحرافات احتمالی آن، لمس و انجام تستهای اختصاصی به یک تشخیص درست میرسیم و بعد از تشخیص، یک پروتکل درمانی مناسب را طرحریزی میکنیم. از نظر وی بهطور کلی درمانهای فیزیوتراپی به سه دسته تقسیمبندی میشوند: اولین دسته، استفاده از روشها و تجهیزات الکتروتراپی است؛ دسته دوم درمانهای فیزیوتراپی و درمانهای دستی هستند؛ دسته سوم درمانهای فیزیوتراپی و استفاده از تمریندرمانی یا تجویز ورزشهای مناسب است.