هاشمی رفسنجانی: برای عبور از بحران وارد می‌شود؟
محمد امینی
بی بی سی
وضع کنونی ایران نتیجه تلاقی مدیریت ناکارآمد و طمع قدرت های استکباری است". گوینده این جمله کسی نیست جز اکبر هاشمی رفسنجانی، رییس مجمع تشخیص مصلحت نظام در جمهوری اسلامی ایران.
به گزارش خبرگزاری کارگران ایران، ایلنا، وی در دیدار با اعضای مجلس کارگری ایران این را هم گفته که در حال حاضر بسیاری از واحدهای تولیدی و صنعتی و کشاورزی در حالت نامطلوبی قرار دارند و افزایش تعداد بیکاران و کاهش سطح تولید با شعارهای مسئولان جمهوری اسلامی همخوانی ندارد.
آقای هاشمی رفسنجانی اخیرا موضع گیریهای انتقادی متعددی علیه وضع موجود در ایران داشته است. وی حکومت را به داشتن نگاه غیرخودی به نیروهای به گفته او دلسوز متهم کرده و هشدار داده که این نگاه، مخل وحدت ملی است.
وی این هفته به مناسبت دیگری خواستار فراهم شدن مقدمات انتخابات آزاد و قانونی در کشور شد.
چندی پیش هم با تشدید فشارهای جامعه بین المللی علیه ایران که بخاطر برنامه هسته ای آن کشور صورت می گیرد، آقای هاشمی خواستار تغییر مسیر حکومت شد و گفت که هنوز برای اصلاح وضع موجود زمان هست.
نگاهی گذرا به حجم و محتوای موضع گیری های آقای هاشمی رفسنجانی نشان می دهد که وی در فضای سیاسی ایران فعالیت خود را تشدید کرده است.
هشدار سه سال پیش
آقای رفسنجانی پس از انتخابات ۸۸ در خطبه های نماز جمعه هشدارهایی به حاکمیت داد که باعث شد جناح محافظه کار و تندرو وی را بشدت تحت فشار قرار دهد و حتی ریاست مجلس خبرگان رهبری هم در ادامه از او گرفته شد.
احمد سلامتیان نماینده پیشین مجلس که اکنون مقیم فرانسه است می گوید اکنون فضای سیاسی ایران به گونه ای شده که درستی نگاه آقای هاشمی رفسنجانی ثابت شده است. به گفته آقای سلامتیان آقای رفسنجانی اکنون در موقعیتی است که بگوید حرفهای آن زمانش درست از آب در آمده است.
سوالی کلیدی این است که آیا آیت الله خامنه‌ای هنوز به آقای هاشمی رفسنجانی برای حل بحران ها نیاز دارد یا از وی عبور کرده است
آیت الله خامنه ای در فضای پس از انتخابات همواره نخبگان سیاسی را به بصیرت فرا می خواند و منتقدان را بی بصیرت لقب می داد. سراج الدین میر دامادی صاحبنظر در امور ایران می گوید زمان نشان داد که موضع گیری آقای هاشمی رفسنجانی در قضیه انتخابات و نگاه وی به محمود احمدی نژاد بصیرتی به مراتب بیشتر از نگاه و عملکرد آیت الله خامنه ای داشت.
از نظر آقای میردامادی اگر آیت الله خامنه ای از آقای هاشمی رفسنجانی بخاطر رفتاری که با او کرد و دوستی پنجاه ساله اش با او را بخاطر آقای احمدی نژاد قربانی کرد، عذرخواهی هم نکند باید به آقای هاشمی این فرصت داده شود که او انتقادهایش را مطرح کند.
چرخش ۱۸۰ درجه ای در نگاهها
بنابراین اکنون در فضای سیاسی جمهوری اسلامی یک اتفاق استراتژیک افتاده است. چند سال پیش محمود احمدی نژاد گل سرسبد حاکمیت بود و از حمایت همه جانبه و بی سابقه آیت الله خامنه ای برخوردار.
اما اکنون آقای احمدی نژاد به شخصی تبدیل شده که آیت الله خامنه ای برای به پایان رسیدن دوران ریاست جمهوری اش لحظه شماری می کند و مرتب خواهان حفظ نظم می شود و تا آنجا پیش می رود که خطاب به سران قوا می گوید اگر به روند جدال لفظی و مناقشه در مقابل دیدگان افکار عمومی ادامه دهند مرتکب خیانت شده اند.
اما قصد آقای هاشمی رفسنجانی از موضع گیریهای انتقادی فعلی چیست، آیا قصد ایفای نقش رهبری اپوزیسیون را دارد یا نقش اصلاح گر؟
سراج الدین میردامادی می گوید در چنین فضایی آقای هاشمی با قصد دلسوزی است که هشدارهایی را مطرح می کند. به گفته این تحلیلگر سیاسی، نگاه آقای هاشمی رفسنجانی از سر دلسوزی است و نه ایفای نقش رهبر اپوزیسیون.
سوالی کلیدی در این میان آن است که آیا آیت الله خامنه ای هنوز به آقای هاشمی رفسنجانی برای حل بحران ها نیاز دارد یا اینکه به اصطلاح از وی عبور کرده است. احمد سلامتیان نماینده پیشین مجلس شورای اسلامی معتقد است که در عالم سیاست آنچه امروز "کفر مطلق" تلقی می شود فردا شاید یک ضرورت باشد.
آقای سلامتیان به این موضوع اشاره می کند که "آقای خامنه ای نشان داده که چندان واقع بین نیست ولی ضرورت ها و فشارها شاید به جایی برسد که آقای خامنه ای چاره ای جز واقع بینی نداشته باشد و نگاهش را تغییر دهد."
به هرحال آقای هاشمی رفسنجانی را شاید بتوان مردی برای تمام فصول لقب داد ولی وی هزینه های سنگینی هم پرداخته است.
دختر وی فائزه هاشمی که در شهرری مورد حمله نیروهای "ارزشی" نزدیک به سپاه پاسداران قرار گرفت اکنون زندانی است و پسرش مهدی هاشمی هم از زندان به بیمارستان منتقل شده است. باید دید که جریانات سیاسی و نظامی – امنیتی که در گذشته علیه وی وارد صحنه شدند این بار حضور و نقش آفرینی وی را تحمل خواهند کرد یا خیر؟