۹۰ قلم دارو در بازار ایران یافت نمی‌شود
فهرست داروهای نایاب در کشور از نزدیک به ۳۰ قلم دارو در پنج ماه گذشته به ۹۰ دارو رسیده است. این فهرست از داروهای مربوط به بیماری‌های خاص و عفونی، سرطان، دیابت و دیگر نارسایی‌ها را شامل می‌شود.
فهرست داروهای نایاب ایران شامل ۵۰ قلم داروی وارداتی و ۴۰ قلم داروی تولید داخل می‌شود.
به موجب گزارش منتشره در "تجارتنیوز" در روز شنبه (۲۲ مهر)، این فهرست شامل داروهای حاجب برای رادیولوژی و درمان دیابت، داروهای شیمی‌درمانی و انواع داروهای بیماری‌های خاص و سایر نارسایی‌های معمولی می‌شود.
اثر تحریم‌ها بر واردات دارو
در این گزارش تأثیر تحریمهای غرب بر فرایند واردات دارو و مواد اولیه از دلایل اصلی نایابی این داروها در ایران شمرده شده است.
کانون هموفیلی ایران، انجمن "ام اس" و برخی از دیگر انجمن‌های غیر دولتی مربوط به بیماری‌های خاص بارها بر لزوم رسیدگی فوری به این معضل تأکید کرده‌اند.
از آنجا که درمان دارویی بیماران مبتلا به بیماری‌های خاص باید بی‌وقفه باشد و توقف کوتاه در درمان دارویی می‌تواند آثار جبران‌ناپذیری به همراه داشته باشد کمبود دارو برای این بیماران مشکلاتی جدی به وجود آورده است.
در حالی که در وزارت بهداشت ایران "راهکاری برای کاهش این فهرست" وجود ندارد فهرست داروهای کمیاب هر روزطولانی‌تر شده و حوزه‌ای جدید از داروها را در بر می‌گیرد.
کارشناسان صنعت دارو در ایران از کمبود مواد اولیه داروهای ساخت داخل خبر می‌دهند. آنها با بیان اینکه مواد اولیه "تمامی داروهای ساخت داخل وارداتی است" تحریم‌ها را از علت‌های اصلی این کمبود می‌دانند.
تحریمهای غرب علیه ایران صدور دارو به این کشور را شمامل نمی‌شود با این همه نویسنده گزارش تجارتنیوز نوشته است، عدم امکان گشایش اعتبار ارزی در بانک‌های خارج از کشور، ایران را از توانایی خرید مواد اولیه ساخت دارو محروم ساخته است.
کیفیت داروهای ساخت داخل
از سوی دیگر دست‌یازی دولت ایران به بازارهایی مانند بازارهای هند، چین و کشورهای اروپای شرقی برای جایگزین کردن بازار غرب نیز بر "کیفیت تولید داروها در داخل" تأثیر گذاشته است.
اعتراض به گران شدن داروهای بیماری تالاسمی در ایران
تا پیش از آغاز تحریم‌ها ۹۴ درصد از مواد اولیه داروهای ژنریک ساخت داخل به‌ویژه از کشورهای اروپای غربی و آمریکای شمالی وارد می‌شد. در حال حاضر نیز بیش از ۸۰ درصد مواد اولیه مورد نیاز برای تولید داروهای داخلی وارداتی است.
گزارش با اشاره به شکایت‌های بیماران از داروهایی که با مواد اولیه کشورهای جایگزین ساخته شده نتیجه می‌گیرد که در بسیاری اوقات مصرف این داروها با عوارض جانبی ناخواسته همراه بوده است. همچنین بیمارانی که سال‌ها دارویی خاص مصرف می‌کردند و اینک مجبور شده‌اند از مشابه ایرانی آن استفاده کنند می‌‌گویند، داروی جدید اثر سابق را ندارد و برخی نیز دچار عوارض جانبی جدید شده‌اند.
گذشته از این در طول ماه‌های گذشته تعدادی از داروهای داخلی نیز کمیاب شده‌اند. داروخانه‌ها هم با فشاری دوسویه روبرو هستند.
در گزارش تجارتنیوز آمده است: «از یک سو شرکت‌های بیمه طرف قرارداد با داروخانه‌ها همواره با تأخیری چندماهه و بدون شیوه‌ای سازمان‌یافته بدهی خود به داروخانه‌ها را می‌پردازند و از سوی دیگر به دلیل اینکه شرکت‌های توزیع دارو خود نیز در شرایط مالی به سامانی قرار ندارند داروخانه‌ها را مجبور به پرداخت زودتر می‌کنند.»
افزایش شدید قیمت برخی اقلام دارویی
در سه ماه گذشته قیمت برخی از اقلام دارویی ایران ۳۰ تا ۴۰ درصد افزایش یافته است. کمبود دارو باعث شده که بیماران دیابتی یا سرطانی با مراجعه به داروخانه‌ها درخواست تعداد زیادی دارو بکنند. به این ترتیب نه تنها داروخانه‌ها با کمبود دارو مواجه می‌شوند بلکه در بسیاری از موارد داروها نیز که پرشمار در خانه‌ها نگهداری می‌شود فاسد خواهند شد.
داروخانه ۱۳ آبان که از مهم‌ترین داروخانه‌های فروش داروهای خاص در ایران است به منظور مواجهه با این مشکل ارائه دارو را سهمیه‌بندی کرده است. کمبود دارو بازار محتکران را گرم‌تر از پیش کرده و شنیده می‌شود که برخی از اقلام دارویی از طریق قاچاق وارد کشور می‌شوند، در حالیکه سنجش و نظارت در مورد آنها اعمال نمی‌شود.
از داروهای کمیاب و نایاب در ایران می‌توان از برخی آنتی‌بیوتیک‌ها مانند آریترومایسین، داروهای ضد سرطان مانند سیتارابین، شیمی‌درمانی مانند لوموستین، ضد دیابت مانند متفورمین ۱۰۰۰ میلی‌گرم و داروهای بیماران قلبی مانند فورزوماید را نام برد.
همچنین برخی از ویتامین‌ها و مواد معدنی، مکمل‌های غذایی مانند قطره آهن و برخی از داروهای ضد اضطراب نیز جزو فهرست داروهای کمیاب و نایاب به حساب می‌آیند.