بررسی روزنامه های صبح تهران؛ شنبه ۲۲ مهر
روزنامه های اول هفته تهران در تیترهای اصلی خود از تیرگی روابط ترکیه و روسیه بر سر متوقف کردن هواپیمای سوری نوشته و به گمانه زنی درباره آن پرداخته اند. از میان خبرهای داخلی توافق جناح های میانه رو اصلاح طلب و اصولگرا بر سر لزوم یک ائتلاف ملی در آستانه پایان کار دولت احمدی نژاد نوشته اند.
این سئوال که تحریم ها چقدر در بحران اقتصادی امروز ایران نقش دارد و ناکارآمدی و سوء مدیریت دولت ، آیا دلیل عمده وضعیت اقتصادی است در روزنامه های مختلف به شکل های مختلف مطرح شده است.
ماجرای توقف پرواز هواپیمای سوری که از مسکو به دمشق می رفت برای روزنامه های اول هفته با اهمیت بوده، با عکس و گزارش ها و مقالاتی آن را منعکس کرده اند. در این مقالات پیش بینی شده که این بار دولت اردوغان خود را در مقابل مسکو قرار داده . تهران امروز با تیتر "هواپیمائی که به زور فرود آمد" این خبر را در صدر گزارش های اول هفته خود آورده است.
حق سئوال مجلس، لوئی جرگه و دولت ملی
ثمینا رستگاری در مقاله ای در اعتماد نوشته این روزها باز هم نمایندگان مجلس با پشتکاری مثال‌زدنی به دنبال سوال از احمدی‌نژاد هستند و ۱۰۲ نفر از آنها زیر طرح سوال از او را امضا کرده‌اند. این‌بار حتی مانند دفعه پیش کسی هم امضایش را پس نگرفته است. مانند دفعه قبل هم ۱۰ سوال ندارد. سوالش مشخص و واضح است؛ دلیل به هم ریختن بازار ارز و کاهش ناگهانی ارزش پول ملی چیست؟ اما هنوز باید پرسید مجلس با این طرح چه هدفی را دنبال می‌کند؟
به نظر نویسنده مجلس با این کار فرصت پیدا می‌کند تا همان‌طور که لاریحانی می‌گوید بر نهادهای اقتصادی دولت هم تمرکز کند.اما همین طرح می‌تواند بهترین فرصت را در اختیار احمدی‌نژاد و دولت بگذارد تا توپ را به زمین اصولگرایان بیندازد و سهم آنها در به وجود آمدن شرایط فعلی را عیان کند. مجلسی‌ها چند هفته پیش پاسخ او به سوال خود را شنیده‌اند. او در آخرین کنفرانس مطبوعاتی‌اش توانست افراد بسیاری را با خود قانع کند و این تردید را در دل آنها ایجاد کند که عده‌یی برای چوب لای چرخ دولت گذاشتن بازار را به هم ریخته‌اند.
مقاله اعتماد احتمال داده که احمدی نژاد همان‌طور که در آن جلسه تحریم‌های از خارج وضع شده و جنگ روانی سازماندهی شده در داخل را به عنوان عوامل نوسانات ارز معرفی کرد، این‌بار با نمودارها و آمارهای تازه‌یی وارد بهارستان خواهد شد و حرف‌هایی را خواهد گفت که مجلسی‌ها علاقه‌یی به شنیدنش ندارند مثل این جمله که «اگر تحریم‌ها اثر ندارد لابد رییس مجلس اثر دارد». آیا نمایندگانی که هر روز مصاحبه می‌کنند و می‌گویند تحریم‌ها همیشه بوده و این‌سوء مدیریت دولت است که این وضعیت را ایجاد کرد علاقه‌یی به شنیدن آمار دقیق بشکه‌های نفتی که خریداری نمی‌شوند دارند؟
محمدعلی وکیلی در سرمقاله ابتکار به یاد آورده در تابستان سال ۸۷ اخبار رایزنی ناطق نوری، روحانی ریش سفید اصولگرایان وقت با هاشمی رفسنجانی و سید محمد خاتمی به یک موج رسانه ای تبدیل شد. آن ها در آن زمان ضمن نقد وضع موجود و در آستانه انتخابات ریاست جمهوری دهم، طرحی موسوم به تشکیل دولت وحدت ملی را مورد بررسی قرار دادند و به سرعت تبدیل به دستور کار احزاب و گروه‌ها گردید. اما چنان حمله ای به آنان شد که بانیان آن مصون از خشم نماندند و تا مدت‌ها نوک پیکان حملات و حتی خائن قلمداد می‌شدند وضع به گونه ای شد تا آقای ناطق، بانی اصلی طرح، ضمن عقب نشینی اعلام داشت که طرح در نطفه منتفی شده چرا که هر گروهی آتش را برای نان خویش می‌خواهد.
نویسنده اظهار نظر کرده که این طرح، در آن زمان در جبهه اصلاح طلبان هم مخالف داشت چنان که سازمان مجاهدین انقلاب علمدار مخالفت شدند، در نقطه مقابل اگر چه شخص احمدی نژاد به تقابل با طرح برخواست ولی حسین شریعتمداری حامی سرسخت آن روز محمود احمدی نژاد، اعلام داشت که دولت احمدی نژاد همان دولت وحدت ملی است. به این ترتیب آن طرح به سرانجام نرسید و با گُر گرفتن تنور انتخابات ریاست جمهوری دهم به محاق رفت تا اینکه اتفاقات پس از انتخابات ۸۸ یکبار دیگر نگاه‌ها را متوجه ضرورت طرحهای وحدت کرد .
سرمقاله ابتکار تاکید کرده که اینک هاشمی رفسنجانی و محمد خاتمی دوباره از لوئی جرگه و لزوم تشکیل وفاق ملی می گویند .ولی تفاوت واقعیت‌های کنونی با شرایط سال ۸۷ موجب شده تا واکنش‌ها و مخالفت‌ها با طرح هاشمی به شدت گذشته نباشد. باید دید در ادامه، این طرح فرصت کمک به فضای سیاسی را پیدا خواهد کرد و زمینه یک انتخابات با مشارکت حداکثری را پیدا می‌کند یا به مثابه گذشته در مصاف با حداکثرطلبان به دیوارکوبیده خواهد شد.
شوخی نداریم
ابتکار در ستون تیترهای پنهان نوشته :
مجلس باساخت فیلم”لاله" کنار آمد[ لاله هم مثل استیضاح وزرا. مثل سئوال از رئیس جمهور]
- سخنگوی فراکسیون رهروان ولایت: شوخی نداریم؛ از پاسخ احمدی نژاد قانع نشویم تذکرمی دهیم [ ما کلا آدم‌های قاطعی هستیم]
- پیام احمدی نژاد به چاوز [آدم چه جوری میتونه برای بار سوم و چهارم رئیس جمهور بشه ]
- ضرغامی: ای کاش می‌شد شوخی‌ها و جوک‌های مسئولین راپخش کنیم [ حیف که خانواده نشسته است ]
- مدیرعامل شرکت ارتباطات زیرساخت کشور:دیگر به هیچ عنوان قطعی اینترنت نداریم [ مگر اینکه وصل نشه ]
- یک نماینده مجلس: احمدی نژاد با آرامش وارد مجلس می‌شود[ فقط ممکنه همش دستاشو به علامت پیروزی بالاببره ]
- نهاوندیان: دولت بازار ارز را رها کرده است[ به همین خاطر ما امیدواریم وضعیت بهتر بشه ]
تاثیر بزرگ یک پهپاد کوچک
تیتر و عکس صفحه اول ابتکار
مجید صفاتاج به عنوان پژوهشگر مسائل بین‌الملل در سرمقاله تهران امروز نوشته اسرائیل بعد از جنگ با اعراب و کسب موفقیتی نسبی با همکاری آمریکا به افکارعمومی اینگونه القا کرد که آن کشور ارتش قدرتمند شکست ناپذیری دارد و هرگونه مقابله نظامی با این رژیم به معنای شکست طرف مقابل خواهد بود. تا سالها این افسانه ادامه داشت تا به تدریج این باورها دچار شکست شد و جنگ ۳۳ روزه و ۲۲ روزه با حماس ناتوانی توان نظامی این رژیم را ثابت کرد.
نویسنده مقاله تهران امروز بدون اشاره به این که هواپیمای بی سرنشینی که هفته گذشته به خاک اسرائیل نزدیک شده بود ۳۹ کیلومتر قبل از ورود به خاک آن کشور توسط موشک ها و ضد دفاعی اسرائیل سرنگون شده نوشته ورود پهپاد ایرانی در عمق خاک اشغالی که سیدحسن نصرالله هم اعلام کرد ارسال آن از سوی حزب‌الله لبنان بوده نشان‌دهنده این است که اسرائیل درباره توان نظامی خود بزرگنمایی کرده و یک پهپاد مونتاژ شده توسط حزب‌الله می‌تواند از مرزهای این رژیم عبور کند.
تحریم ها: اثر دارد، اثر ندارد
نادر کریمی‌جونی در سرمقاله جهان صنعت نوشته چند سال پیش محمود احمدی‌نژاد تحریم‌های غرب علیه ایران را کاغذپاره‌های بی‌ارزش خواند و وعده داد که این کاغذپاره‌های بی‌ارزش هیچ تاثیری بر کشور جمهوری اسلامی ایران نداشته باشد اما اکنون رییس‌جمهور با صدای بلند از تاثیر تحریم‌ها سخن می‌گوید و حتی در کنفرانس مطبوعاتی خویش نیز بخشی از مشکلات به وقوع پیوسته در اقتصاد ایران را ناشی از اعمال تحریم‌ها علیه کشورمان می‌داند. در آن سالها رییس‌جمهور تحریم شورای امنیت علیه ایران و تاثیر‌های ناشی از آن را انکار و رد می‌کرد اما حالا و بعد از چند سال همه آن امیدواری‌ها به یاس مبدل شده است و چنان تاثیری بر کشور داشته که رییس‌جمهور خود در نشست‌های رسمی و غیررسمی از برقراری آن ابراز ناراحتی می‌کند.
به نظر این مقاله هنگامی که مقامات کشور با هیجان فریاد می‌زنند که از مشکلات عبور خواهیم کرد، در حقیقت آنها می‌گویند امیدواریم که بتوانیم عبور کنیم چنان که در جریان جنگ عراق علیه ایران نیز در حالی که ایران به فتح کربلا و پس از آن قدس می‌اندیشید، سرانجام قطعنامه ۵۹۸ را پذیرفت و به همجواری با صدام حسین رضایت داد.
و خلاصه سرمقاله جهان صنعت این پرسش است که اگر این ابراز امیدواری‌ها به سرانجام نرسد و ثمربخش نشود و در نتیجه جمهوری اسلامی ایران نتواند از گردنه دشواری‌ها عبور کند، آن وقت چه خواهد شد؟ یک احتمال قابل انتظار آن است که رویدادی مانند قطعنامه ۵۹۸ رخ دهد، در آن صورت تکلیف وعده‌های کنونی و هزینه‌هایی که هم‌اکنون بر کشور و مردم تحمیل می‌شود چه خواهد شد؟
کارتون علی میرابی، جام جم
صادق زیبا کلام در مقاله ای در آرمان نوشته تحریم‌ها سبب به‌وجود آمدن یک تحول بزرگ فکری و یک نقطه عطف در نحوه رویکرد مسئولان ایرانی در قبال حوادث و رویدادهای کشور شده است. مسئولان همواره اکثر مشکلات را به لحاظ تاریخی بر گردن دشمن خارجی و عوامل مرئی و نامرئی داخلی آنها می‌انداخته‌اند. هیچ مشکل و ضعف مدیریت نبوده که آنها بپذیرند که در نتیجه عملکرد و مدیریت آنها اتفاق افتاده است. از بالا رفتن اعتیاد گرفته تا بدحجابی همه را بر گردن دشمن و عوامل آنها می‌اندازند. اما مشکل اقتصادی موجود یک نقطه عطف تاریخی مهم را در ایران دارد رقم می‌زند. دست‌کم برخی از مسئولان و صاحبنظران سیاسی اذعان دارند سوءمدیریت‌ها یکی از عوامل مهم ایجاد کننده این مشکل است.
به نوشته این استاددانشگاه البته خود دولت دهم این را قبول ندارد که سیاست‌ها و عملکرد آن زمینه‌ساز مشکل اقتصادی موجود شده است. دولت همچنان از سیاست‌های کلان اقتصادی، مالی و پولی‌اش قرص و محکم دفاع می‌کند و متقابلا مشکلات را ناشی از تحریم‌ها می‌داند. تحول مهم دیگری که به‌نظر می‌رسد دارد اتفاق می‌افتد، آن است که در پاسخ به منتقدان خود که برخی سیاست‌های دولت را باعث به‌وجود آمدن شرایط اقتصادی موجود می‌دانند، آقای احمدی‌نژاد و همکارانش تحریم‌ها را بیشتر عامل می‌دانند..
در ادامه مقاله آرمان آمده هیچ‌کس البته به‌درستی، و با هیچ ملاک و معیار دقیقی نمی‌تواند بگوید چه میزان از مشکل اقتصادی موجود به واسطه تحریم‌هاست و چه میزان به‌واسطه سوءتدبیرهای مدیران اجرایی. آنچه مسلم است تحریم‌ها آثار و تبعاتی داشته است. بالارفتن هزینه واردات کالا، مواد اولیه، ماشین‌آلات و سایر نیازمندی‌ها به‌واسطه نیاز به دور زدن تحریم‌ها حدس زده می‌شود که بین ۱۵ تا ۳۰درصد و حتی در مواردی تا ۵۰ درصد بر هزینه‌های تولید در ایران افزوده است. در عین حال از این واقعیت هم نمی‌توان گذشت و آن را نادیده گرفت که تصمیمات و سیاست‌های اجرایی دولت اصولگرا در به‌وجود آمدن شرایط اقتصادی و تولید بی‌تاثیر نبوده است.
کیهان در یادداشت روز خود ادعا کرده که دشمنان از فلج کنندگی تحریم ها قطع امید کرده اند ولی دلیل سکوتشان این است که اگر به ناکامی در این جبهه اعتراف کنند، الگوی دیگری از مقاومت پیروز جمهوری اسلامی ایران را که ترجمان شکست دیگری برای آمریکا و متحدانش است، به ویترین شکست های پی در پی خود افزوده اند. و این حالت روحیه ایستادگی و مقاومت در مقابل قدرت های استکباری به ملت های مسلمان منطقه و جهان تزریق می شود.
حسین شریتعمداری در ادامه یادداشت امروز خود نوشته آیا خنده دار نیست که ماجرای اخیر روز چهارشنبه تهران که شمار اندکی قصد آشوب آفرینی داشتند و خیلی زود با مقاومت و اعتراض بازاریان روبرو شدند، از سوی رسانه های آمریکایی و اروپایی با عنوان «شورش خیابانی»! به خبر اول این رسانه ها تبدیل می شود؟ و این در حالی است که به قول حضرت آقا و به استناد گزارش های مستند و تصویری رسانه های غربی، آمریکا و کشورهای اروپایی طی بیش از یکسال گذشته، همه روزه با اعتراض های گسترده مردم این کشورها روبرو بوده و هستند.
سرمقاله کیهان بدون نام بردن از محمود احمدی نژاد که در آخرین مصاحبه خبری خود به صراحت از اثر تحریم های نفتی و بانکی گفت نوشته از کسانی که وظیفه و مسئولیت مقابله با گرانی را برعهده دارند ولی به جای انجام متعهدانه مسئولیت خویش، کم توجهی ها و بی تدبیری های خود را به حساب تحریم ها می گذارند، انتظار دیگری در میان است. چه کسانی به این طیف از مسئولان مشاوره می دهند؟
جایزه صلح نوبل به اروپا چرا؟
کارتون روز؛ جواد تکجو، اعتماد
محمدحسین روانبخش در ستون طنز مردم سالاری به اعلام برنده جایزه صلح نوبل امسال پرداخته و سه احتمال برای انتخاب اتحادیه اروپا در نظر اورده. اول این که احتمالا کمیته نوبل، فرق بین اتحادیه اروپا و نلسون ماندلا را نمی‌داند! برای همین اعلام شد اتحادیه اروپا به خاطر گام‌های مفید در شش دهه گذشته در راستای تحقق صلح در اروپا داشته است.
دومین دلیل به طعنه چنین ذکر شده : احتمالا کمیته نوبل، معنای صلح را هم درست متوجه نشده است! بعضی‌ها اعتقاد دارند که صلح، استراحت بین دو تا جنگ است! احتمالا خواهران و برادران محترم کمیته انتخاب برندگان جایزه نوبل، این تعریف برای صلح را پذیرفته است . واقعا هم اروپا در شش دهه گذشته، بین جنگ‌ها استراحت خوب و مفیدی داشته و خودش را برای جنگ بعدی به خوبی آماده کرده است !
سومین احتمال ستون طنز مردم سالاری این است که احتمالا کمیته نوبل، معنای جایزه را هم درک نکرده است . آدم جایزه را به کسانی می‌دهد که سرش دعوا نکنند. الان اگر در اتحادیه اروپا سر تصاحب این جایزه جنگ و زد و خورد شکل گرفت، چه باید کرد؟! اگر این اتفاق بیفتد خوب است سال دیگر جایزه صلح را به کمیته نوبل بدهند که این همه به صلح خدمت کرده است!