آیا هدف پهباد سرنگون‌شده در اسرائیل راکتور اتمی دیمونا بوده است؟
میترا فرهمند ( اسرائیل )
پس از آنکه نیروی هوایی اسرائیل روز شنبه پانزدهم مهر از ساقط کردن یک فروند هواپیمای کوچک بدون سرنشین از نوع «تجسسی» خبر داد، کارشناسان این کشور این احتمال را بررسی می کنند که آیا مأموریت این هواپیما، گردآوری اطلاعات بر فراز کوره اتمی دیمونا در جنوب اسرائیل بوده است؟
همزمان روزنامه هاآرتص روز یکشنبه شانزدهم مهر خبر داده است که این شیئی پروازی ناشناس پیش از آنکه از سوی جنگنده های اسرائیلی منهدم شود، به مدت نیم ساعت بر فراز اسرائیل پرواز کرده و یک مسیر یکصد کیلومتری را طی کرده بود؛ امری که این روزنامه آن را یک غافلگیری برای نیروی هوایی اسرائیل توصیف کرده است.
جنگنده های اسرائیلی برخاسته از پایگاه هوایی «رامون» در جنوب اسرائیل این پهپاد را پیش از ظهر شنبه بر فراز آسمان «جنگل یائیر» در کوهپایه های حبرون- الخلیل- در شمالی ترین بخش صحرای «نگب» منهدم کردند.
جنگنده ها که پهپاد را تعقیب می کردند، برای انهدام آن می بایست صبر می کردند تا به فراز یک منطقه غیر مسکونی برسد.
سخنگوی ارتش اسرائیل روز شنبه تایید کرد که این پهپاد ماموریت شناسایی و تجسسی داشته و مواد انفجاری حمل نمی کرده است.
اجزای متلاشی و گردآوری شده پهپاد برای تجزیه و تحلیل بیشتر از سوی کارشناسان اسرائیلی مورد بررسی قرار گرفته است.
وبسایت «وای.نت»، در گزارش های اولیه پس از اعلام این خبر، به نقل از کارشناسان امنیتی اسرائیل مدعی شده بود که فرستادن این پهپاد «تلاشی از سوی جمهوری اسلامی ایران برای آزمودن میزان آمادگی اسرائیل» بوده است، که به ادعای این تارنما، سازمان حزب الله لبنان آن را به نیابت از سوی ایران انجام داده است.
ایران چند ماه پیش اعلام کرد که در پیشرفت های خود در عرصه پهپاد، توانسته است که یک هواپیمای فوق تجسسی آمریکایی از نوع آر.کیو را که در آسمان کشوری بیگانه در همجواری شرق ایران در پرواز بود، در خاک ایران فرود آورد.
«وای.نت» این ادعا را نیز مطرح کرده بود که نه تنها نیروهای ایرانی خود در عملی کردن این تعرض هوایی به حریم اسرائیل نقش مستقیم داشته اند، بلکه این پهپاد نیز به احتمال قوی از ساخته های صنایع هوایی جمهوری اسلامی ایران است.
ایران چند ماه پیش اعلام کرد که در پیشرفت های خود در عرصه پهپاد، توانسته است که یک هواپیمای فوق تجسسی آمریکایی از نوع آر.کیو را که در آسمان کشوری بیگانه در همجواری شرق ایران در پرواز بود، در خاک ایران فرود آورد.
آمریکا با تایید این خبر، خواستار باز پس گیری این هواپیمای فوق پیشرفته شد. ایران همچنین از مدتی قبل، از ساخت پهپادهایی که قابلیت حمل مواد انفجاری را دارند، خبر داده بود.
در حالی که یک مقام نظامی اسرائیل به رادیوی سراسری این کشور گفته بود که پهپاد از آسمان دریای مدیترانه و از فراز خاک باریکه غزه که هم مرز با آبهای این دریا است، به سوی اسرائیل فرستاده شد، اما در ساعات بعدی، مقامات اسرائیل گفتند که پهپاد از لبنان به سوی آسمان مدیترانه و آن گاه به سوی جنوب اسرائیل هدایت شده است.
یک روز پس از این رخداد، کارشناسان امنیتی اسرائیل گفته اند این احتمال به طور جدی مطرح است که پهپاد در تلاشی برای بررسی میزان آمادگی سیستم های دفاع ضد هوایی بر فراز کوره هسته ای دیمونا به این مأموریت فرستاده شده بود.
«وای.نت» روز یکشنبه شانزدهم مهر به نقل از کارشناسان امنیتی این کشور نوشته است که «ایرانی ها از توانایی های اسرائیل در مقابله با راکت ها و موشک ها از طریق سیستم های دفاع هوایی "حتص" و "گنبد آهنین" آگاه هستند اما مقابله با یک پهپاد که بسیار کند حرکت می کند، چالشی از نوع جدید برای اسرائیل خواهد بود».
این کارشناسان این احتمال را نیز بعید ندانسته اند که در دور بعدی چنین اقدامی، برنامه ریزان بخواهند که مواد انفجاری در پهپاد کارگزاری کنند و آن را بر فراز اسرائیل منفجر کنند تا حتی اگر ضربه جدی وارد نکند اما صرف چنین عملی، وجهه نظامی اسرائیل را خدشه دار کند.
روزنامه هاآرتص نیز روز یکشنبه نوشته است که رخنه کردن چنین اشیاء پرنده ای حتی اگر برای برنامه ریزان آن فایده ای نداشته باشد، اما به پرستیژ اسرائیل ضربه می زند.
بنیامین نتانیاهو نخست وزیر اسرائیل شامگاه شنبه از اقدام نیروی هوایی اسرائیل در انهدام پهپاد ناشناس ستایش کرده و گفته بود: «دفاع ما از مرزها و حریم هوایی و دریایی کشورمان ادامه دارد تا امنیت شهروندان را تأمین کنیم».
اما اهود باراک وزیر دفاع اسرائیل گفته بود: «ورود این شیئی پروازی به حریم اسرائیل، یک اقدام بسیار وخیم بوده است و اسرائیل نشان دادن واکنش لازم را بررسی می کند».
ایران که از نظر برخی از کارشناسان اسرائیلی نخستین متهم در پس پرده ارسال این پهپاد بوده است، سکوت کرده است.
اما از یکسو شبکه تلویزیونی لبنانی «المیادین» که همراستا با جمهوری اسلامی ایران و حزب الله است، روز یکشنبه این پهپاد را به حزب الله نسبت داد و از سوی دیگر، خبرگزاری «فارس» وابسته به سپاه پاسداران ایران به نقل از سامانه لبنانی «نهرین.نت» نوشت که «این حادثه شکست مفتضحانه دستگاه های پیشرفته راداری و نیروی هوایی رژیم صهیونیستی را ثابت می کند به گونه ای که هواپیما در عمق حدود ۶۰ کیلومتری فلسطین اشغالی پرواز می کرده است تا اینکه به مسافت ۴۰ کیلومتری از رآکتور دیمونا رسیده است».
خبرگزاری «فارس» این را هم از «نهرین.نت» نقل کرده که «این حادثه بر ناتوانی رژیم صهیونیستی در محافظت از عمق فلسطین اشغالی حکایت دارد زیرا یک هواپیما می تواند به حساس ترین هدف، یعنی رآکتور هسته ای دیمونا نزدیک شود که خط قرمز این رژیم و همه موجودیت و حیاتش به شمار می رود».
«پهپاد» سرواژه های عبارت «پرنده هدایت پذیر از راه دور» است که برای اشیاء پروازی سبک و عمدتآً بدون سرنشین به کار می رود.
اسرائیل خود از قدرت های مهم جهانی در ساخت پهپادهاست که ساخته های متنوع خود را در این زمینه به ارتش کشورهای غربی و غیر غربی صادر می کند و درآمد هنگفتی از این امر دارد.
بسیاری از عملیات های اسرائیل برای مقابله با گروه های مسلح فلسطینی و کشتن سران سازمان های فلسطینی از طریق پهپادهای این کشور صورت گرفته است.