دامنه بحران ارزی ایران به افغانستان رسید

جهت نمایش ویدئو در یوتوب اینجا کلیک کنید. جهت دانلود ویدئو اینجا کلیک کنید.

کاهش ارزش ریال ایران در برابر ارزهای خارجی اثرات گسترده‌ای بر بازار و خانواده‌ها در افغانستان گذاشته است.

ریال در روزهای اخیر ارزش خود را به صورت بی سابقه‌ای در برابر دلار آمریکا از دست داده و ارزش آن در برابر پول افغانستان نیز به صورت قابل ملاحظه کاهش یافته است، در حال حاضر یک افغانی (واحد پول افغانستان) حدود ۳۴۰۰ ریال است.

هفته پیش ارزش هر دلار در ایران حدود ۲۵۰۰ تومان بود و حالا هر دلار در برابر حدود ۳۵۰۰ تومان مبادله می‌شود.

در افغانستان هزاران خانواده از سوی بستگانشان در ایران، حمایت مالی می‌شوند اما تنزل ارزش تومان در برابر ارزهای خارجی، منابع تامین معیشت این خانواده‌ها را نیز به شدت تحت تاثیر قرار داده است.

در کوچه‌ها و پس‌کوچه های شهر کابل، صد ها خانواده را می‌توان یافت که اقتصاد شان وابسته به حمایت مالی یکی از نزدیکان شان در ایران است.

سمیه می گوید که به دلیل کاهش ارزش ریال دیگر جرآت نمی کند از خواهرش درخواست کمک کند

سمیه رضایی در رشته فیزیک درس خوانده و حالا وبلاگ‌نویسی را در خانه فرهنگ افغانستان در کابل آموزش می‌دهد.

خانم رضایی می‌گوید سالها است که از سوی خواهرش در ایران کمک مالی می‌شود، اما آنچه او آنرا "فاجعه در بازار ارز ایران" می‌خواند، دیگر به او اجازه نمی‌دهد از خواهرش درخواست کمک کند.

خانم رضایی می‌گوید "تا یک ماه پیش اگر ۵۰ هزار افغانی نیاز داشتیم، خواهرم به ما یک میلیون و یا یک میلیون و دو صد هزار تومان می‌فرستاد، اما اگر حالا دست ما بسته شود، یک فاجعه است. چرا که ارزش پول ایران خیلی پایین آمده. حالا اگر من بخواهم ۵۰ هزار افغانی بدست بیاورم، خواهرم مجبور است ۲ و نیم یا ۳ میلیون تومان برایم بفرستد. ارزش پول ایران پایین آمده اما کار آنها که فرقی نکرده، شوهر خواهرم همان کار قبلی و درآمد قبلی را دارد."

سی میلیون تومان حواله در روزقدرت الله، مالک یک صرافی در کابل است. او تا دو ماه پیش ماهانه حدود هزار مورد حواله پولی را از ایران به افغانستان تسهیل می‌کرد اما حالا می‌گوید این رقم تا ۹۰ درصد کاهش یافته است. آماری که قدرت الله می دهد تنها از صرافی خود او است در حالی که در شهرهای بزرگ افغانستان ده‌ها صرافی مشابه دیگر وجود دارد.

او می‌گوید "ما در یک ماه هزار تا دو هزار حواله را اجرا می‌کردیم اما امروز تعداد این حواله ها به صد مورد هم نمی‌رسد. در ماه های قبل ما روزانه به ارزش ۲۰ تا ۳۰ میلیون تومان حواله اجرا می‌کردیم اما حالا این معاملات به حدود یک میلیون تومان در روز می‌رسد."

فشار کاهش ارزش تومان در ایران و اثرات تحریم‌های اقتصادی بر این کشور تا آن جا پیشرفته که گفته‌ می‌شود شماری از مهاجران افغان مقیم در ایران، قصد دارند این کشور را ترک کنند.

قدرت الله که مالک یک صرافی در کابل است، حواله‌ها از ایران به شدت کاهش یافته

ایران در حال حاضر میزبان بیش از یک میلیون مهاجر افغان است و زندگی بیشتر این مهاجران به درآمد روزانه آنها در بازارهای این کشور وابسته است.

کریم انتظار می‌گوید چند تن از بستگانش در ایران که قصد مهاجرت به اروپا را داشتند به دلیل سقوط ارزش تومان در یونان گیر مانده اند.

آقای انتظار می‌گوید "چهار ماه پیش پسر مامایم (دایی) همراه با همسرش به ترکیه رفتند، آنها خیلی راحت به آنجا رسیدند. در آن زمان پول ایران زیاد دچار نوسان نشده بود. اما بیست روز پیش یکی از اقارب دیگرم در برابر پرداخت هشت هزار دلار به یونان رفت. آنان هشت هزار دلار را بر اساس ارزش قبلی تومان فراهم کرده بودند. اما وقتی ارزش پول ایران سقوط کرد، حالا این رقم تغییر کرده و آنها در یونان گیر مانده اند چرا که پولی که آنها دارند، تنها چهار هزار دلار می‌شود."

کاهش مبادلات تجاریکاهش ارزش پول ایران، بر روابط تجاری میان افغانستان و ایران نیز تاثیر گذاشته است.

میزان واردات افغانستان از ایران سالانه نزدیک به یک و نیم میلیارد دلار می‌رسد، در حالی که صادرات افغانستان به ایران تنها چیزی بین ۸۰ تا ۱۰۰ میلیون دلار در یک سال است.

کریم انتظار می‌گوید چند تن از بستگانش در ایران که قصد مهاجرت به اروپا را داشتند به دلیل سقوط ارزش تومان در یونان گیر مانده اند

محمد نعیم بازرگان افغان، از ایران کفش وارد می‌کند. او می‌گوید از مدتی به این سو، فروشنده‌های ایرانی طرف معامله‌اش، به دلیل بلند رفتن قیمت دلار در برابر تومان، از ارسال کالا به او خودداری کرده اند.

او می‌گوید "در گذشته وقتی از کارخانه های ایرانی جنس می‌خریدیم، کالاها را دیرتر می‌فرستادند، اما امروز این مشکل بزرگتر شده، حالا بعد از تاخیر یک ماه و چهل روز و حتی دوماه، وقتی زنگ می‌زنیم و میپرسیم کالاها چه شد؟ با هزار بهانه می‌گویند ارزش دلار بالا رفته و ما نمی توانیم کالای مورد نظر را بفرستیم و پولهای های ما را دوباره به حساب ما واریز می‌کنند."

تاثیرات ناشی از تحریم ها بر ایران از یک سو و فشار همکاران بین المللی دولت افغانستان بخاطر توقف معاملات با ایران از سوی دیگر، مشکلات زیادی را برای افغان‌ها در پی داشته است.

یک ماه پیش یک هیات آمریکایی در سفر به کابل، از دولت و تاجرانی افغانستان خواست معاملات خود با ۲۴ شرکت تحت تحریم ایرانی را قطع کنند.