تفکیک جنسیتی در عربستان؛ داوطلبانه یا اجباری؟
ساخت شهری مجزا به عنوان محل تجاری تنها مختص به زنان، ایدهای است از سوی دولت عربستان برای بهبود موقعیت شغلی زنان در این کشور. منتقدان به این ایده به عنوان اقدامی دیگر برای گسترش بیشتر تفکیک جنسیتی مینگرند.
در استان حفوف در شرق عربستان سعودی قرار است نخستین "شهر تجاری" با بیش از ۵ هزار موقعیت شغلی تنها برای زنان ساخته شود.
در حال حاضر زنان تنها ۱۵ درصد از افراد شاغل را در جامعه عربستان تشکیل میدهند. اما مدت چهار سال است که همواره به تعداد زنان تحصیلکرده و متخصص افزوده میشود. آنها تمایل دارند در بازار کار سهمی داشته باشند. بسیاری از این زنان در خارج در مقطع کارشناشی و کارشناسی ارشد فارقالتحصیل میشوند و با معلومات باارزش و انگیزه بالا به کشور خود بازمیگردند. اما بیشتر آنها کار پیدا نمیکنند.
حال اینکه آیا راهاندازی "شهری تجاری ویژه زنان" میتواند راهحلی برای این مشکل باشد، نامعلوم است و کارشناسان بیشتر نگاهی بدبینانه به این پروژه دارند.
موانع موجود برای زنان در فضای کاری
کریستوف ویلکه (Christoph Wilcke) از سازمان بینالمللی دیدبان حقوق بشر در گفتگو با دویچه وله میگوید: «احتمالا خیلی راحتتر و مؤثرتر بود، اگر تلاش میشد موانعی که در فضای کاری عادی بر سر راه زنان وجود دارد، برداشته شود.»
به طور مثال یکی از این موانع لزوم اجازهنامهای از سوی یکی از مردان خانواده است که زنان بایستی قبل از شروع کار به محل کار ارائه دهند. یکی دیگر از این موانع ممنوعیت رانندگی کردن برای زنان و عدم وجود شبکه منظم حمل و نقل عمومی است.
یکی از موانعی که بر سر راه پیشرفت شغلی زنان در عربستان وجود دارد، ممنوعیت رانندگی و عدم وجود شبکه منظم حمل و نقل عمومی است
اولریکه فرایتاگ (Ulrike Freitag)، کارشناس مسائل مربوط به عربستان سعودی نیز نگاهی انتقادآمیز به ساخت"شهر تجاری" برای زنان دارد و میگوید: «به نظر من این اقدامی است برای اینکه ابعاد تفکیک جنسیتیای که در حال حاضر در مدارس، بانکها و دانشگاهها وجود دارد را بیشتر گسترش دهند.»
تنها مردان خواهان تفکیک جنسیتی نیستند
اشتفانی دوتسر (Stephanie Doetzer)، کارشناس دیگری در زمینه مسائل مربوط به خاورمیانه میگوید: «بسیاری از زنان، خود خواهان تفکیک جنسیتی هستند. آنها میگویند: من در کنار مردان احساس راحتی نمیکنم و تنها حاضرم وارد محیط کاری شوم که در آن فقط زنان کار میکنند.» او زنانی که در عربستان چنین طرز تفکر محافظهکارانهای دارند را همچنان در اکثریت میبیند.
فرایتاگ نظر دوتسر را در این زمینه تأیید میکند، اما با این حال او اعتقاد دارد که تعداد کسانی که به گونهای دیگر فکر میکنند، رو به افزایش است و بسیاری از آنها در زمینههای اجتماعی و اقتصادی پرنفوذ هستند.