کیسه دوختن برای جیب ایرانیان
حمیده جهانگر در سایت انتخاب می نویسد :
«سریالهای ترکیه‌یی» این روزها به میهمان تازه سفره سرگرمی بینندگان شبکه‌های ماهواره‌یی تبدیل شده است. سریالهایی با حضور بازیگران جوان و خوش‌چهره، دکورهایی جذاب و رنگارنگ و داستان‌هایی که لحظه‌یی هوش و عقل مخاطب را به حال خود رها نمی‌کند و گاه چندین ماه بی‌وقفه مخاطب را در ساعتی مشخص پای صفحه تلویزیون می‌نشاند تا تصاویری دلربا از کشور ترکیه را مقابل چشمان او به نمایش بگذارد. موج فراگیر پخش این سریالها در سالهای اخیر و تاثیرات مخرب فرهنگی آنها و نیز تناقض محتوایی آنها با واقعیت‌های جامعه ترکیه موضوعی است که در این گزارش به آن پرداخته شده است.
خبرنگار ترکیه‌یی : اغلب افراد در جامعه ترکیه به ارزش‌های اسلامی، دینی و ملی احترام می‌گذارند اما متاسفانه رسانه‌های ترکیه مردم را به سمت غرب گرایش میدهند. به همین دلیل فعالیت‌های رسانه‌یی زیادی علیه این سریالها در ترکیه در حال انجام است تا درباره این آثار به روشنگری پرداخته و مضرات تماشای آنها را به مخاطبان و خانواده‌ها یادآوری کنند
از استانبول تهران تا استانبول ترکیه
«استانبول» نام چهارراهی در تهران است که با صرافی‌ها و دلارفروش‌هایش شهرت دارد. چند بوتیک فروش وسایل خارجی، سفارت انگلستان، سفارت ترکیه و چندین مرکز بزرگ خرید در اطراف این چهارراه برای همه مردمی که گهگاه از این محدوده تردد میکنند، مکان‌هایی آشناست اما «استانبول» واقعی شهری آسیایی- اروپایی در ترکیه است که برای سال‌هایی بسیار طولانی مقصد گردشگری ایرانیان بوده است. شهری که بسیاری ایرانیان خارج رفته حداقل یک بار در زندگی گذرشان به آنجا افتاده است و اغلب ایرانیان اروپارفته در مسیر خود به قاره سبز از آن عبور کرده‌اند.
استانبول سال‌هایی طولانی برای ایرانیان مکانی برای پرش به قاره اروپا بوده است. این موضوع آنقدر پررنگ بوده که در فیلمهای مختلفی نیز به آن پرداخته شده است. «دیدار در استانبول»، «مزد ترس» و «آدم برفی»سه نمونه از آثار قدیمی در این زمینه است و سریال «مرگ تدریجی یک رویا» و فیلم سینمایی «بغض» دو نمونه از آثار جدیدتر در این عرصه هستند که البته در تمام آنها تصویری نه‌چندان مطلوب از این کشور و شهر ارائه می‌شود. با رونق گرفتن شیخ‌نشین دوبی برای مدتی بازار توریستی استانبول سرد شد. در فیلم سینمایی «نقاب» ساخته کاظم راست‌گفتار صحنه‌یی وجود دارد که در آن پارسا پیروزفر به امین حیایی پیشنهاد میکند به دوبی بروند. امین حیایی می‌پرسد: دوبی کجاست؟ و بعد دیالوگی میان آنها رد و بدل می‌شود که در آن دوبی با استانبول مقایسه می‌شود و پیروزفر خطاب به حیایی می‌گوید: «دوبی از استانبول هم بهتره»!
اما حالا چند سالی است استانبول در مسیری متفاوت از گذشته قرار گرفته است. این کشور با بهره‌گیری از ابزاری به نام «سریال» رسانه‌های دنیا را تسخیر کرده و موفقیت اقتصادی بی‌نظیری را برای خود رقم زده است. موفقیتی که در آن شبکه‌های ماهواره‌یی فارسی‌زبان نیز بی‌تاثیر نیستند.
بازاری برای فروش سریالهای ترکیه‌یی
اسفندماه هر سال در کشور ترکیه بازاری با نام «دیسکوپ» برگزار می‌شود. این بازار بزرگ‌ترین بازار فروش محصولات تلویزیونی در منطقه و بزرگ‌ترین بازار آسیایی در این زمینه است. در کنار این بازار در جنوب شرقی آسیا هم بازاری با نام «atf» وجود دارد که اقبال کمتری نسبت به آن وجود دارد و با رونق گرفتن بازار ترکیه، موفقیت اقتصادی کمتری دارد. در بازار دیسکوپ هر سال یکی از پرفروش‌ترین اقلام فرهنگی «سریالهای ترکیه‌یی» هستند. این وضعیت در بازار «میپ» هم وجود دارد. این بازار مهرماه و فروردین‌ماه هر سال در کشور فرانسه برگزار می‌شود و در این بازار اروپایی هم سریالهای ترکیه‌یی یکی از پرفروش‌ترین محصولات فرهنگی هستند. یکی از ایرانیانی که هر سال در این بازارها شرکت میکند و تمایلی به بیان نام خود ندارد، در این خصوص می‌گوید: «در این بازارها علاقه خریداران به سریالهای ترکیه‌یی را دیده‌ام. این واقعیتی است که مردم کشورهای مختلف دنیا اعم از عرب‌ها، آسیایی‌ها و بخشی از مردم اروپا این سریالها را دوست دارند و فقط بازار امریکا از این سریالها در امان مانده است.»
این فعال عرصه خرید و فروش فیلم در ادامه اضافه میکند: «بیشترین خریدار این سریالها کشورهای عربی هستند. این سریالها به جنس سریال‌سازی عرب‌ها بسیار نزدیک است. مثلا در سریالهای ترکیه‌یی و عربی «بازی‌های اغراق‌شده» وجه مشترک است. البته در کارگردانی، سریالهای ترکیه‌یی به سطح خوبی رسیده‌اند و فیلمنامه‌های آنها نیز حرفه‌یی‌تر شده است اما همچان بازی‌ها در کیفیت خوبی نیست.»
سریالهای ترکیه‌یی چگونه ساخته می‌شوند؟
در کشور ترکیه سریالهای ترکیه‌یی توسط شرکت‌ها تولید نمی‌شود بلکه این سریالها توسط «شبکه‌های تلویزیونی» تولید می‌شوند. خصوصی‌سازی شبکه‌های تلویزیونی در این کشور باعث شده این شبکه‌ها به ثروتی افسانه‌یی دست پیدا کنند و به واسطه این سرمایه‌ها بتوانند سریالهای خوب و سطح بالا بسازند».
«آک بلوت»، خبرنگار ترکیه‌یی مقیم تهران درباره روند تولید این آثار در کشور ترکیه می‌گوید: «ساخت این سریالها تقریبا از حدود 10 سال قبل در ترکیه آغاز شد. در آن زمان ابتدا ساخت «نمایش‌های استودیویی» متداول بود که این سریالها خیلی هم تاثیرگذار بود و با استقبال مواجه شد. مثلا سریال «کلید اسرار» یکی از این آثار بود که از سوی شبکه «stv» که شبکه‌یی اسلامی بود، تولید و بعدها توسط شبکه‌های دیگر هم تقلید شد.» جست‌وجویی در صنعت سریال‌سازی ترکیه نشان می‌دهد در حال حاضر شبکه «atv» یکی از مهم‌ترین تولیدکنندگان این سریال‌هاست. در کنار این شبکه «سامان یولو تی وی» هم شبکه دیگری است که گرایشی اسلامی دارد و بیشتر سریالهای اسلامی تولید میکند اما از نظر توان مالی و ساخت سریال ضعیف‌تر از شبکه «atv» است. تولیدات «سامان یولو تی‌وی» تقریبا با معیارهای جامعه ایرانی هماهنگی بیشتری دارد. در این سریالها زمینه‌های اخلاقی- اسلامی دیده می‌شود. «کلید اسرار» یکی از محصولات همین شبکه است که در 500 تا 800 قسمت تولید شده و صدا و سیما نیز آن را خریده و نمایش داده است. این شبکه به اهل تسنن ترکیه وابسته است و در آن سبک زندگی ترکیه‌یی ترویج می‌شود. طبق شنیده‌ها یک شبکه ایرانی هم اخیرا سریال دیگری را از این شبکه خریداری کرده که قصه آن در حال و هوای کلید اسرار است اما به لحاظ ساختار و قصه چند سر و گردن بالاتر از آن است.
جم‌تی‌وی از راه می‌رسد
شبکه ماهواره‌یی «جم‌تی‌وی» یکی از مهم‌ترین دلایل گرایش مخاطبان ماهواره به سریالهای ترکیه‌یی است. این شبکه که تا چند سال قبل صرفا موسیقی پخش میکرد حالا گسترش پیدا کرده و در کنار کانال موسیقی شبکه‌یی هم برای پخش سریالهای نمایشی دارد و قرار است در آینده‌یی نزدیک توسعه پیدا کند و به چندین شبکه دیگر تبدیل شود. طبق اطلاعاتی که یکی از دست‌اندرکاران این شبکه که مایل به ذکر نام خود نیست، در اختیار خبرنگار ما قرار می‌دهد، بخش عمده‌یی از این توسعه مرهون پخش سریالهای ترکیه‌یی در این شبکه است. مدیر این شبکه یک ایرانی به نام «س. ک» است که سال‌ها در لندن زندگی میکرد و حالا چند سالی است در دوبی مستقر شده است. او تاجر است و در سالهای گذشته قصد داشت در مالزی و ترکیه شبکه تلویزیونی راه‌اندازی کند اما حالا دیگر در دوبی مستقر شده است. سریالهای «نور و مهند»، «عشق ممنوع»، «عاصی»، «عشق و جزا» و... برخی آثار ترکیه‌یی است که تاکنون این شبکه ماهواره‌یی پخش کرده است. طبق اطلاعات به دست آمده مدیر این شبکه سریال «عشق ممنوع» را به قیمت یک میلیون دلار خرید و هنگام پخش این سریال چند برابر این رقم را از راه پخش تبلیغات به دست آورد. جالب است بدانید این سریال در رتبه‌بندی جهانی یکی از پربیننده‌ترین و پرفروش‌ترین سریالهای دنیا بوده است.
تغییر سبک زندگی مردم کشورهای عربی
«نور و مهند» یکی از اولین سریالهای ترکیه‌یی بود که پخش آن در دنیای عرب موج عجیبی از علاقه‌مندی مردم به سریالهای ترکیه‌یی را به دنبال آورد. یکی از ایرانیانی که در سال 1388 در چند کشور عربی فعالیت داشته در توصیف این مساله می‌گوید: «در آن سال پخش سریال نور و مهند در چند کشور عربی باعث شد موج عظیمی از علاقه مردم نسبت به این اثر به راه بیفتد. پخش این سریال در میان خانواده‌های عربی مشکلات فراوانی را ایجاد کرده بود و حتی به جدایی زنان از همسران‌شان منجر شده بود. در یکی از کشورها مفتی اعظم فتوایی را درباره حرام بودن تماشای این سریال صادر کرد و در نقطه مقابل او، مردم علیه این مفتی و فتوای او تظاهرات کردند! کار به جایی رسید که پخش این سریال چنان علاقه‌یی در مردم چند کشور عربی نسبت به شخصیت «مهند» ایجاد کرد که در آن کشورها تورهایی به مقصد ترکیه برگزار شد که هدف نهایی آن دیدن بازیگر نقش اصلی این سریال یعنی «مهند» بود! البته کار به همین جا ختم نشد و انحراف‌های دیگری هم در ادامه پخش این سریال در این کشورها به وجود آمد.» شخصیت فرهنگی دیگری که در زمان پیش و پس از انقلاب تونس به این کشور سفر داشته، در خاطره‌یی جالب درباره توصیف تاثیر سریالهای ترکیه‌یی بر مردم کشور تونس می‌گوید: « بعد از انقلاب تونس دو ماه در این کشور بودم. تونس کشوری دارای دیکتاتوری بود که از نظام سیاسی حاکم در آن به‌شدت ضربه خورده بود. در این کشور حتی مردمی که تمایل‌های مذهبی هم نداشتند از حکومت دل‌چرکین بودند. تونس کشوری بود که در آن حجاب ممنوع بود. در این کشور اگر فردی در طول هفته چند بار برای ادای نماز صبح به مسجد می‌رفت، در فهرست کنترل دولت قرار می‌گرفت. با چنین وضعیتی وقتی از آنها سوال کردم، دوست دارید بعد از تغییر نظام سیاسی چه سیستمی در کشور شما حاکم شود، اغلب آنها می‌گفتند: ما دوست داریم شبیه ترکیه شویم!
قاعدتا مردم یک کشور نمی‌توانند با شنیدن سخنرانی مسوولان کشوری مانند ترکیه آرزو کنند شبیه آن کشور شوند یا اینکه کشته شدن ترکها در کشتی توسط صهیونیست‌ها نمی‌تواند مردم تونس را به چنین کشوری علاقه‌مند کند. نکته جالب این بود که آنها صرفا به واسطه تماشای سریالهای ترکیه‌یی علاقه‌مند به سیستم حکومت چنین کشوری شده بودند. آنها با ذکر مثال‌هایی از این سریالها می‌گفتند: این خیلی خوب است که در ترکیه همه آزادی دارند و هر کس می‌خواهد دین دارد و هر کس نمی‌خواهد هم مسائل دینی را رعایت نمی‌کند و این مساله نیز مشکل‌ساز نمی‌شود. این موضوع برایم جالب شد و به واسطه همین مساله به خانه‌های بسیاری از آنها رفتم و دیدم اغلب آنها سریالهای ترکیه‌یی تماشا میکنند؛ به ویژه در ماه رمضان که زمان اوج پخش این سریال‌هاست، سایت‌های اینترنتی زیادی این سریالها را ضبط میکنند و روز بعد برای دانلود می‌گذارند.»
سریال صادر کنید، پول بیاورید
سریالهای ترکیه‌یی بیش از 10 سال است که در صدر محصولات صادراتی این کشور قرار گرفته‌اند. این همان مسیری است که در حال حاضر شبکه ایرانی آی‌فیلم در پیش گرفته و تلاش میکند با پخش سریالهای ایرانی، تصویر موجود از کشورمان در ذهن مردم عرب را تغییر دهد.
سریالهای تلویزیونی این روزها به ابزار جدیدی در جنگ رسانه‌یی تبدیل شده‌اند و وقتی مخاطبان با چنین آثاری بمباران می‌شوند، به مرور زمینه بیشتری برای جذب فرهنگ آن کشور در آنها ایجاد می‌شود. فرقی هم نمی‌کند مخاطب ایرانی از کشور ترکیه سریالی مانند «عشق ممنوع» را که اثری کاملا بی‌اخلاق است ببیند یا اثری مانند «عاصی» که سریالی با مضمون روستایی است. پخش هر سریالی می‌تواند در ذهن مخاطبان کنجکاوی ایجاد کند و آنها را به آن فرهنگ علاقه‌مند کند و حتما هم نباید این محصول سریالی فاخر باشد!
بر مبنای همین استدلال است که مسوولان کشور ترکیه به سازندگان چنین سریالهایی امکان و اجازه ساخت سریالهایی را میدهند که در آن تصویری بسیار منفی از کشور ترکیه ارائه می‌شود. ترکیه نیز مانند امریکا به این نتیجه رسیده است که اشکالی ندارد که مثلا در سریالی دختران جوان این کشور بی‌وفا، مردان خیانتکار و پلیس فاسد جلوه داده شود. فقط کافی است سریالی جذاب ساخته شود و پس از آن در سیستم فروش جهانی، بازاریابی خوبی برای این سریالها شود و در دنیا به فروش برسد و سود کلانی نصیب سازندگان این سریالها کند. نکته مهم درباره سازندگان این سریالها هم این است که هیچ کدام تعلق خاطری به جامعه مسلمان و حتی شخصیتهای ملی‌گرای ترکیه ندارند. آنها اصولا آدم‌های مذهبی نیستند و طبق اطلاعات به دست آمده افرادی کاملا لاییک‌اند که اروپایی فکر میکنند و صرفا به دنبال کسب سود هستند.
بازاریابی؛ نقطه قوت سریالهای ترکیه‌یی
به گفته یک کارشناس فروش فیلم و سریال، فروش فیلم و سریال در دنیای امروز یکی از تجارت‌های پرسود است. این فعالیت در مدت زمانی 5 ساله با فعالیتی متمرکز می‌تواند به موفقیت منجر شود. برخلاف ایران که در فروش سریالهایی مانند مریم مقدس و یوسف پیامبر بر اساس یک موج عمل میکند، در ترکیه این روند با دقت زیادی پیگیری شده است. سازندگان این سریالها با رعایت معیارهای جهانی موفق به عرضه جهانی این سریالها شده‌اند.
درباره ارقام و هزینه‌های فروش این سریالها نیز اطلاعات جالبی وجود دارد. معیار خرید سریالهای خارجی در دنیا «ساعت تلویزیونی» است. ساعت تلویزیونی بین 40 تا 45 دقیقه و گاهی 66 تا 70 دقیقه است. یعنی یک سریال ممکن است 40 تا 70 دقیقه باشد و بر مبنای یک ساعت رقم مشخصی پرداخت شود. رقم پرداختی برای هر ساعت هزار دلار است که خریداران انگلیسی پرداخت میکنند. اما رایت عربی سریالهای ترکیه‌یی بسیار بالا و گاهی از ساعتی 7 تا 10 هزار دلار در نوسان است. درباره برخی سریالها نیز رایت آنها ساعتی تا 15 هزار به کشورهای عربی فروخته شده است.
اما شبکه‌های ایرانی و به ویژه شبکه‌های ماهواره‌یی ایرانی رایت این سریالها را بسیار ارزان‌تر تهیه میکنند. علت هم این است که این شبکه‌ها به جز ایران، افغانستان و تاجیکستان در کشورهای جهان مشتری دیگری ندارند و به همین دلیل رایت آنها گاهی ساعتی هزار دلار هم فروخته می‌شود. درباره شبکه‌های صدا و سیما نیز این رقم در همین حدود است. مثلا هر قسمت سریال جومونگ 1200 یورو خریداری شد که رقم نسبتا اندکی برای یک سریال خارجی است.
میزان تطبیق سریالهای ترکیه‌یی با فرهنگ ترکیه‌یی
یک بررسی میدانی نشان می‌دهد تصویری که اغلب مخاطبان سریالهای ترکیه‌یی با تماشای این سریالها پیدا میکنند تصویری کاملا فانتزی و تخیلی است. در اغلب این سریالها بازیگران لحظه به لحظه لباس عوض میکنند، همه خانه‌ها مجلل و زیباست و با مبلمانی زیبا و متنوع شکل گرفته است.
در سریالهای ترکیه‌یی عشق‌های پیچیده زیادی دیده می‌شود. مثلا در یکی از این سریالها گروهی مافیایی با هم ارتباط دارند. همسر یکی از این چهره‌های مافیایی گروه را لو می‌دهد و در نهایت با مرد دیگری که عضو این گروه است، فرار میکند. در سریال دیگری مرد قهرمان قصه همزمان با زن عمو و دخترعموی خود ارتباط دارد و چند ارتباط دیگر هم با زنان دیگر دارد. اما آیا جامعه ترکیه چنین جامعه افسارگسیخته‌یی از نظر معیارهای اخلاقی است؟ آیا در چنین جامعه‌یی خیانت و ارتباط عشقی خارج از عرف تا این اندازه فراگیر است؟ آیا در جامعه لوکس و مدرن این کشور تا این اندازه بی‌اخلاقی وجود دارد؟
«آک بلوت» خبرنگار ترکیه‌یی مقیم تهران با رد هرگونه شباهت میان فضای این سریالها با جامعه واقعی ترکیه می‌گوید: «در هر جامعه‌یی اتفاق‌هایی رخ می‌دهد که اساسا عمومیت ندارد و به همین دلیل هم نیازی به طرح آنها در ابعاد جهانی نیست. به عنوان یک خبرنگار بارها در خبرهای نشریات ایرانی اخبار تلخی را می‌خوانم که در حوزه حوادث رخ می‌دهد اما هیچ کدام از این اخبار در قالب فیلم و سریال به تصویر کشیده نمی‌شود. علتش هم این است که طرح چنین مواردی می‌تواند ضررهای مادی و معنوی مختلفی داشته باشد اما متاسفانه در ترکیه سریالهایی تولید شده که تصویری مغرضانه از جامعه ترکیه ارائه میکند و در آن غربگرایی، همجنس‌خواهی، اهانت به خانواده و... نمایش داده می‌دهد. همه این آثار توسط کارگردان‌ها و بازیگرانی ساخته می‌شود که به دنبال ترویج غربگرایی و لاییسم هستند. البته گاهی نیز تمایل دارند با نشان دادن این مسائل خود را روشنفکر و آزاداندیش معرفی کنند اما واقعا چنین مسائلی در جامعه ترکیه رواج ندارد و حتی جامعه ترکیه نیز نسبت به چنین تصویری معترض است ولی متاسفانه در این کشور کنترلی روی سریالها و برنامه‌های ساخته شده وجود ندارد.»
این خبرنگار ترک در ادامه اضافه میکند: « اغلب افراد در جامعه ترکیه به ارزش‌های اسلامی، دینی و ملی احترام می‌گذارند اما متاسفانه رسانه‌های ترکیه مردم را به سمت غرب گرایش میدهند. به همین دلیل فعالیت‌های رسانه‌یی زیادی علیه این سریالها در ترکیه در حال انجام است تا درباره این آثار به روشنگری پرداخته و مضرات تماشای آنها را به مخاطبان و خانواده‌ها یادآوری کنند.»
او در ادامه اضافه میکند: «حتی جامعه ملی‌گرایی ترکیه هم به محتوای برخی از این سریالها اعتراض دارند و گاهی تماشای آنها را تحریم میکنند. مثلا اخیرا سریالی در ترکیه ساخته شده که در آن یکی از پادشاهان عثمانی علاقه‌مند به زنان و دختران جوان نشان داده شده و چنین سریالی با اعتراض شدید ملی‌گرایان مواجه شده است. من شخصا به عنوان یک فرد اهل این کشور حتی از پخش بسیاری از این سریالها اطلاعی ندارم اما گاهی در ایران از سوی مردم درباره این سریالها و زمان پخش آنها مورد سوال واقع می‌شوم.»
«آک بلوت» در پایان اضافه میکند: «در ترکیه حدود 300 شبکه تلویزیونی فعالیت میکند اما پخش فیلم و سریال دست اسلامگرا و ملی‌گرا نیست و عملا طیف متمایل به غرب در این زمینه فعالیت دارند. ترویج مُد، لباس، مبلمان و. . . هم از اهداف تجاری پنهان در پشت ساخت این سریالها است اما شبکه‌های اسلامی نیز در این سال‌ها وارد عرصه فعالیت شده‌اند و مثلا شبکه‌یی به نام «هلال» توانسته در جمع 300 کانال رتبه‌یی بین 28 تا 34 را به دست بیاورد». سریال عاصی نیز سریال دیگری بود که پخش آن در سال گذشته با اقبال فراوانی از سوی مخاطبان مواجهه شد. داستان این سریال در فضایی روستایی اتفاق می‌افتاد و روستاییان را بسیار مدرن به تصویر کشیده بودند اما آیا واقعا این تصویر در ترکیه عمومیت دارد؟ یک ایرانی ساکن در این کشور به خبرنگار ما می‌گوید: «روستاهای ترکیه خیلی شبیه به روستاهای ایران است و اساسا چنین چیزی نیست که اهالی روستایی با اتومبیل‌های مدل بالا در روستا تردد کنند». او در ادامه درباره شباهت فضای سریالهای ترکیه‌یی با واقعیت این جامعه می‌گوید: «برخلاف تصویری که مثلا از استانبول در سریالهای ترکیه‌یی ارائه می‌شود، این شهر، شهر غمگینی است. مردم هنوز بین اروپایی بودن و آسیایی بودن در نوسان هستند. البته خیلی متمدن شده‌اند و از دهه 80 که این کشور به قدرت اقتصادی تبدیل شد، حتی مردم کوچه و بازار اعتماد به نفس پیدا کرده‌اند ولی این مردم به‌شدت مذهبی هستند و حتی در شهرهای بزرگی مثل ازمیر، استانبول و آنکارا مردم بسیار مذهبی هستند و این گرایش در شهرهای دیگر حتی شدیدتر است».
آنچه به نظر می‌رسد در این میان قطعیت دارد، این است که ترکیه مدل زندگی و سیاست مورد علاقه خود را از طریق سریال‌هایش به کشورهای دیگر و به ویژه کشورهای عربی صادر میکند. سکولارسیسم، تساهل و تسامح در رفتارهای اجتماعی، اولویت اقتصاد بر مسائل دینی و... برخی از این موارد است که نمایش پی در پی آن در سریالهای ترکیه‌یی سبب شده تا این روزها شهری مثل استانبول به مقصد مورد علاقه تمامی توریست‌های عربی تبدیل شود. در همین زمان که این گزارش را می‌خوانید، شبکه‌های فارسی زبانی که سریالهای ترکیه‌یی را پخش میکنند شروع به پخش تبلیغات مربوط به فروش آپارتمان در ترکیه کرده‌اند. مشتریان و خریداران این آپارتمان‌ها اقامت کشور ترکیه را دریافت میکنند و حتی هزینه بلیت رفت و برگشت آنها به ترکیه نیز از سوی این شرکت پرداخت خواهد شد. با کمی تامل میتوان دریافت که ترکیه‌یی‌ها حالا پس از چند سال سرمایه‌گذاری، راه خالی کردن جیب‌های ایرانیان را پیدا کرده‌اند و برای فروختن آپارتمان‌های خود و جذب سرمایه‌های سرگردان ایرانی راهی تازه پیدا کرده‌اند. اما هرکس که آپارتمانی در ترکیه می‌خرد باید بداند این کشور شباهت زیادی به تصویری که در سریالها دیده ندارد. شاید فیلم «بغض» ساخته رضا درمیشیان تصویری واقعی‌تر از استانبول باشد تا سریالی مانند عشق ممنوع!
نظرات کاربران سایت انتخاب در مورد این مطلب :
مهندس وقت کردی یه سری به صدا و سیما ما هم بزن ببین دارن چکار میکنن
خوب سریال سازان ما هم یاد بگیرند و فیلم هاشونو صادر کنند و درآمد نصیب کشور بشه . باید از این ترک ها یاد گرفت .
خواهش می کنم در تحلیل هایتان یک طرفه قضاوت نکنید .من برای تهیه یک پت اسکن به ترکیه و استانبول رفتم .مشهد دومین شهرایران و استانبول نیز در واقع دومین شهر ترکیه است .شبی که از فرودگاه مشهد به استانبول رفتم از فرودگاه مشهد 3 پرواز به خارج از کشور وجود داشت که یکی از آنها باطل شده بود . در فرودگاه استانبول به حدی پرواز ورود و خروج زیاد بود که چند ثانیه بیشتر شماره پرواز ما که مشخصات دریافت بار را مشخص می کند روی برد نبود و به سرعت جایش را به پرواز های دیگر داد . در واقع هر دقیقه دو یا سه پرواز به زمین می نشست و یا بلند می شد . سیل عظیم توریست ها بودند که هر لحظه وارد می شدند. برغم بعضی مطالب که قبلا در مورد نا امنی یا برخورد بد دیده بودم رفتار مردم پلیس مغازه داران رستورانها و بویژه مرکزدرمانی آنجا بسیار حسنه بود . به عنوان نمونه در حالیکه ما ایرانی ها خود را مهمان نوازترین مردم دنیا می دانیم در همین مشهد شما باید اول پول غذا را بدهید و بعد دررستوران غذا بخورید اما در 99 درصد رستورانها و مراکز پذیرایی استانبول شما اول غذا می خوردید هرگاه اشاره می کردید برایتان با احترا م صورتحساب می آوردند . مهمان نوازی ترک ها بسیار بهتر از ما مشهدی ها بود .بدون تعارف می گویم . اگر بارگاه ملکوتی امام رضا (ع) دراستانبول بود سالی صد میلیون نفر برای زیارت وپابوسی ایشان مشرف می شدند . تردید نکنید .
انتخاب ،یه مدتیه بدجوری گیر دادی به ترکیه و همش سعی میکنی ترکیه رو بکوبکی و موفقیت های بی نظیر اقتصادی ترکیه رو کوچک نشون بدی،ولی اینو بدون این ترکیه طوری پیشرفت کرده که از همه کشورهای جهان(مثل ایتالیا و امریکا که قطب های گردشگری جهان هستند )توریست وارد میشه و از تفریح در ترکیه لذت میبره و مسئولین ترک طوری هوشیارانه و دقیق عمل میکنن که با وجود بحران اقتصادی در جهان و مخصوصا در اروپا ،ترکیه همچنان در حال پیشرفت هست ولی ما در ایران شاهد گرانی ،صف مرغ ،بیکاری وحشتناک،جمع اوری ماهواره،فیلترینگ اینترنت و....هستیم
و فرهنگ خودشون رو هم حفظ کردن البته. نه مثل ما ها که فقط شعار می دیم!
من به عنوان یک زن جوان بخاطر تعریفهایی که از سریال عشق ممنوع و دیگر سریالهای ترکیه ای شنیده بودم مدتی درباره آنها در سایتها مطالعه کردم و چند قسمت پایانی این سریال را دنبال کردم. وپس از آن هم برای خودم هم برای شعور مخاطبان این سریال متاسف شدم . چهره بازیگران و لباسها و خانه هایشان بی نظیر است. بله در این شکی نیست! ولی آیا من تمام سهمم از این دنیا این است؟ زنهای این سریال در این جامعه موردنظر جز یک کالا چه چیزی هستند. ثمر و دیگر زنان صبح که از خواب بیدار می شوند چه کار مفیدی انجام می دهند. غیر از این که یک مرد میانسال پول در می آورد و خدمه هم کارهای خانه را انجام می دهند> آنها تمام هم و غمشان لباس پوشیدن و شرکت در پارتیهاست. حال اگر موضوع سریال را چشم پوشی کنیم که تا حد زیادی می خواهد خیانت را زیبا جلوه دهد. و گویی تماشاچی حق دارد گاهی به خائنان سریال حق بدهد و با آنان همانندسازی کند. بیایید ما ایرانیها به خصوص زنان و دختران جوان سعی کنیم شان خود را بالا ببریم. دختران ایرانی اکثرا چهره های زیبایی دارند. و به نظر من ما به عنوان زن حق داریم لباس زیبا و شیک بپوشیم و آراسته باشیم. ولی در کنار تمام اینها شعور و آگاهی خود را بالا ببریم و همانطور هم که شاهد هستیم درصد قبولی کنکور دانشگاه ها نشان از بالا رفتن درک و سواد علمی دختران دارد. بنابراین اگر کسی هم اینچنین سریالهایی را پیگیری می کند اشکال ندارد اما حیف است و بسیار حیف است که با شخصیتهای سبک اینچنین سریالها همانندسازی کند. یک دختر ساده و حتی با قیافه معمولی که به پیشرفت خانواده و کشورش می اندیشد بسیار ارزشمندتر از یک عروسک بی خاصیت است.
نمیدونم برای نوشتن این مقاله مجبور شدین از روی اجبار و با زجر(!) اینهمه سریال تماشا کنین یا اینکه اول اینهمه سریال رو از روی علاقه دیدین و بعد بفکر یه لقمه نون و نوشتن مقاله افتادین!
شما در همون سطح سریال بسازید قول می دم 90 درصد مردم سریال ترکیه یی نگله نمی کنن.
هر چی که هست خداییش قشنگه و موضوع داره
چه ربطی به جیب ایرانیان داشت؟؟؟
آقای ضرغامی هم می تواند بجای پخش سریالهای آبکی، فیلم‌هایی پخش کند که کم هم در ایران مخاطب داشته باشد و هم قابل صادرات باشند.
از سریالهای فارسی 1 بهتره و جایگزین اون ها شده. به جای این حرف ها باید صدا و سیمای واقعا ملی داشه باشیم تا بتونیم با اون ها رقابت کنیم و ما سریال هامون ر به اون ها بفروشیم.
بابا این سریالای ترکیه ای هیچ کدوم فیلمنامه درست حسابی ندارند اما تماشاگر عام ایرانی مجذوب ماشینای مدل بالا تیپ های آن چنانی و خلاصه همون چیزایی که عقدش رو داره میشه
سلام خانم جهانگیر
خوشم میاد از حسادت دارید میترکید. ازاینکه مدیران خردمند و با سواد و به روز ترکیه بدون سردادن شعارهای آرمانی و توخالی کشوری را که پیش از انقلاب از ما عقب تر بود به چنین پیشرفت اقتصادی و فرهنگی رسونده و حالا این کشور به یک الگو از پیشرفت و احترام به عقاید و فرهنگها تبدیل شده دارید میسوزید.
ناشی از سیاستهای غلط داخلی ، اگر کسی کوفت هم وارد کشور کند مورد استقبال قرار می گیرد.
خوب باشه به ترکیه میگیم سریال نسازن همین جومونگ خودمون رو ببینن فقط یاد گرفتیم انتقاد کنیم راه حل بلد نیستیم بدیم خوب ترکیه هوشمندانه داره پیشرفت میکنه
اتفاقا در سریالهاو فیلمهای ایرانی تجملات بیشتر از سریالهای ترکیه ای و حتی کشورهای دیگر به نمایش در می آید .ضمنا پرداختن به یک موضوع خاص دلیل بر عمومیت آن ندارد و همین موارد خاص است که مخاطب را جذب می کند اگه قرار باشد که فیلمها و سریالها روزمرگی را به تصویر بکشند جذابیتی برای مخاطب نخواهند داشت.ضمنا یاد آور می شوم که بنده به استانبول سفر کرد ه ام اتفاقا شهر مدرن و سرزنده ای می باشد.ای کاش همه می توانستند بدون غرض و تنگ نظری قضاوت کنند.
به نظر شما استاد عیب کار کجاست مقصر کیه اگر صادقانه بخوام بحث کنم صدا وسیما خودمون مقصر نیست من خودم سریا ترکی نگاه نمیکنم ولی سریال آمریکایی تهیه میکنم میبینم آخرین سریالی که از صدا وسیما دیدم شوق پرواز بود درست این است که امثال عطاران ومدیری کارهای طنز بسازند و امثال حاتمی کیا و اصغر فرهادی ... وغیره کار درام بسازند
به نظر من محبوبیت سریال هایی مثل عشق ممنوع به خاطر علاقه مردم به حقیقت گویی این سریال هاست
نه مثل فیلمهای خودمون که سفارشی ساخته میشن و حقیقت جامعه رو بازگو نمیکنن
در ضمن فکر کنم دیگه همه میدونن که ملت ترکیه مسلمان و نظام و قوانین شون بر پایه سکولاریسم بنا نهاده شده هرچند که دولتشون خیلی دوست داره قوانین اسلامی رو به اجرا در بیاره
پس لازم نیست شماها کاسه داغتر از آش بشین و واسه اونا هم تعیین تکلیف کنین
تو صداوسیمای خودمون که دیگه خبری از ناتاشا و خط قرمز نیست
پس خواهشا با جوسازیای منفی کاری نکنید که این یه ذره دلخوشی هم از بین بره
شما برو بهشت ما به جهنم راضی ایم
گزارش جانبدارانه ای بود ... به نظر من سریال ها اولا که بسیار خوب ساخته شدن ثانیا شما تصویر سریال خاصی رو گذاشتین که شاید مورد خاصی داشته باشه در صورتی که اکثر سریال ها بسیار خوش ساخت و .... هستند . واقعیت امر که همه نیز به اون معترف هستند پیشی گرفتن ترکیه از ایران در تمام زمینه ها منجمله سریال و فیلم سازی می باشد که متاسفانه امثال نویسنده مقاله آنرا بر نمی تابند.
واقعا که سریال های مزخرفی هستند. من که اتفاقی شاید یک ئساعتش رو دیدم،هیچ حرف حسابی نداره. شاید هم به خاطر ضعف سریال های ایرانی خودمونه که طرفداران این فیلم ها زیاد شدن!
شما هم اگه میتونید سریالهای با کیفیت بسازید تا مردم پای ماهواره نشینن. وقتی حد صدا و سیمای ما شده سریال مسخره و مضحک " خداحاظ بچه " / انتظار دارید مردم جم تی وی و بقیه رو نگاه نکنن ؟!!
واقعا فکر کردین چرا مردم می شینن و " بفرمایید شام " نگاه میکنن ؟؟ آیا جز بخاطر اینه که تلویزیون خودمون هیچ چیز قابل دیدنی نداره ؟؟؟
در سالهای گذشته ایران هم کارگردانان خوب و سریالهای خوبی مثل " مدار صفر درجه " " در چشم باد " " پس از باران " و .... داشت / اما گویا در صدا و سیمای ما سال به سال دریغ از پارسال !
طبق بدیهی ترین اصول علم ارتباطات ، رسانه ها برای جذب مخاطب از مواردی چون : مناظر دیدنی و بدیع ، بازیگران خوش تیپ و زیبا ، موضوعات کشش دار و مورد علاقه مردم ، موسیقی زیبا و ... استفاده می کنند تا بتوانند مخاطب بیشتری داشته باشند.
خیلی وقت است دنیا پیشرفت کرده ! و همه چیز علمی و بروز شده.
ترکیه هم مثل خیلی از کشور های رو به پیشرفت خوب میداند برای پیشرفت سینما ، تلویزیون ، فوتبال ، هنر و .... باید علم روز را بداند و بکار ببندد و می بینیم که موفق هم هست.
حالا این موضوع که در کشور ما بدلیل محدودیت هایی که داریم ، دست کارگردانان و برنامه سازان بسته است ، و نمی توانیم در میدان رقابت خودی نشان دهیم ، دلیل می شود که از دور سنگ پرانی کنیم ؟؟
انصافا عشق ممنوع سریال باحالیه من دیدم.
البته ماهواره نداریم متاسفانه هر شب دانلودش میکنم 52 قسمت رو تا حالا دیدم.
اونا زرنگن،اقتصاد همینه! شما زورتون میاد؟
ببین انتخاب منطق از دید هر کسی متفاوته و تعبیر و مصادره به مطلوب هم به همین ترتیب.هر چیزی تو این دنیا هم می تونه هم قابل دفاع باشه و هم قابل تخریب.بسته به تعبیر مخاطب داره.از دید شما سریال عشق ممنوع مخرب و از دید من آموزنده بود.چرا که در پایان عاقبت هولناک خیانت به زیبایی به تصویر کشیده شد و همچنین باتلاق گناهی که بازیگر مرد در طول فیلم سعی در رهایی از آن داشت اما هر چه تقلا کرد بیشتر فرو رفت.مگه تو جامعه از این تیپ مشکلات نیست؟اگر ما به اصل موضوع نپردازیم یعنی نبود این قبیل مشکلات در جامعه ؟انصاف و نگاه منطقی به موضوع درسته یا داشتن موضع و تعصب بیجا ؟موتونم بپرسم دستاورد صدا و سیما در به نمایش گذاشتن این موضوعات و نتیجه گیری درست مخاطب چند درصده ؟در سریال های صدا و سیمای ایران فقط به موضوع کلاهبرداری و ربا خوری اشاره می شه که در نهایت فرد خاطی در انتهای سریال یا در اثر تصادف قطع نخاع و فلج کامل می شه یا سکته مغزی می کنه و تا آخر عمر روی ویلچر می شینه.آیا این موضوع نگاه جامعه رو نسبت به معلولین تغییر نمی ده؟آیا کسی که دچار سکته و بالطبع عوارض آن گردیده انسان منفی بوده؟
ای کاش اینو تائید می کردی.3 ساله خواننده سایتتون هستم یه بار نظرمو تائید نکردی.نه بی احترامی کردم و نه کسی رو زیر سوال بردم.یه نقد شخصی بود.
به نظر مثل باز هم طبق عادت همیشگی بعضی از اقشار ، نویسنده داره اغراق میکند و راست گفتند همیشه ما ایرانی ها توهم توطئه تمام وجودمان را تسخیر کرده آخه یعنی چی مثلا برای جیب ایرانی ها کیسه دوختند!! چرا همیشه به همه چی منفی نگاه می کنید همه یکیش خود من از خداشون باشه بتونند اونجا یک خونه داشته باشند و اقامت هم بگیرند چون بنظر من و خیلی ها، ترکیه زیباترین نقطه جغرافیایی دنیاست تاکید میکنم( جغرافیایی و طبیعی ، از شمال و جنوب یکسره به اقیانوس راه داره) ترکیه تونسته زیبایی مملکتش رو به رخ جهان بکشه این اشکال داره نویسنده محترم ؟؟!! نه که بگیم تو این ده سال اخیر بلکه از 40 سال پیش مثل فرانسوی ها و آمریکایی ها تونسته فیلم سازی خوبی داشته باشه ... حالا چون اسلامی هست باید شبیه شرقی های بودایی باشند یا شبیه افغانی ها و پاکستانی ها یا شبیه ما باشن !!! فیلم های ترکیه داره به سمت فرهنگ سازی مثبت میره (یک مورد را ذکر کنم ، بر کندن جنایات به اصطلاح ناموسی )،اگه ما ایرانی ها اینقدر منفی نبودیم این الان حال و روزمون نبود از ماست که بر ماست سعی کنیم همیشه عمیقتر با همه چی نگاه منیم دلیل نمیشه یکی ترکیه ای باشه این فبلم ها رو قبول نداشته باشه همه اونطور فکر کنند.
یه مدت کره ایها خوردن حالا بزارین ترکها بخورن.چیزی که زیاده تو این مملکت پوله.حلالشون
عزیز جون. این نتیجه گیری شما زیاد منطقی به نظر نمیاد. ترکیه از 10 سال پیش هم توریستی بوده و برای اقتصادش کار کرده اونهم با اصولش
چرا نمی گی امنیت اقتصادی و سرمایه گذاری و نداشتن مانع های مختلف برای سرمایه گذاری ها، علت پیشرفت بوده
نظر شخصی من است و کاری هم به سریالهای ترکیه ای ندارم.اما از نظر سیاسی میخواستم کشورم مانند ترکیه باشد.کشوری که تا 15 سال پیش برای یک میلیارد قرض از صندوق بین المللی التماس میکرد و الان شده نهمین قطب اقتصادی دنیا.غیر از مدیریت درست دلیل دیگری میتوان در این جهش یافت؟
حالا شما چرا حالت بده ؟ عرضه کار کردن ندارید چرا سعی میکنید مثل کوتوله ها قد بلند ها را به باد انتقاد بگیرید ؟
نمایش یک پدیده غیر اخلاقی، در سریال های ترکیه ای اغلب اوقات نشانه ترویج آن نیست. مثلا در همین عشق و ممنوع، مهند (بهلول) و رفتارهای غیر اخلاقی او نسبت به عمویش از طرف مخاطب مورد نکوهش قرار می گیرد و اتفاقا این برداشت من مخاطب، از جهت گیری فیلم نامه نشات می گیرد.