نوری‌زاده: در سوریه، ایران حتی به فکر مصالح خودش هم نیست
رادیو فردا : رهبران جهان درگیری‌های شهر حلب در سوریه را خطرناک توصیف میکنند و وزارت خارجه آمریکا هم نسبت به استفاده ارتش سوریه از تانک و هلی‌کوپتر برای حمله به این شهر ابراز نگرانی کرده است.
از سوی دیگر لئون پانه‌تا، وزیر دفاع آمریکا، هفته آینده قرار است بر سر مسئله سوریه با رهبران اسرائیل و اردن دیدار کند، و در همین حال مقامات جمهوری اسلامی همچنان بر پشتیبانی از حکومت بشار اسد تاکید میکنند.
رادیوفردا در گفت‌وگویی با علیرضا نوری‌زاده، رئیس مرکز مطالعات جهان عرب در لندن، ابتدا از او درباره نقش شهر حلب در بحران سوریه پرسیده است.
علیرضا نوری‌زاده: مخالفان و آزادی‌خواهان بر این باورند که حلب همان بنغازی خواهد شد. اگر نقشی که بنغازی در لیبی بازی کرد و آزادی این شهر منجر به این شد که نیروهای مخالف قذافی توانستند ازآنجا به سوی طرابلس برسند، ارتش آزاد هم چنین نظری داشته است.
البته حلب شهر بسیار پیچیده‌ای است. بزرگ‌ترین شهر سوریه که اکثریت ساکنانش از سنی‌مذهبان هستند، به علت این که مردمش بیشتر به دنبال تجارتند، چندان رغبتی به تغییر اوضاع خودشان نداشتند و خیلی دیر به جریان انقلاب پیوستند.
با این همه سرعت حضور مخالفان و ارتش آزاد در نقاط مختلفی از شهر حلب تعجب‌برانگیز بوده و در نتیجه نشان‌دهنده این است که اولا قدرت مخالفان افزایش یافته و به شیوه‌ها و متدهایی که برای مبارزه دارند از آن شیوه‌های فردی مبارزه خارج شده، دیگر نقشه و برنامه طراحی شده دارند.
به هر حال حلب می‌تواند مکان آن رویارویی خیلی مهم باشد که تکلیف مبارزان و نظام را هم به نوعی روشن کند.
اگر مبارزان از این معرکه پیروز بیرون بیایند، به طور قطع رژیم اسد در آینده‌ای بسیار نزدیک سقوط خواهد کرد.
الان فقط حلب نیست، بلکه در بسیاری از نقاط سوریه کنترل دولت از دست رفته است.
تصاویری که رسانه‌های خارجی و تلویزیون‌های عربی مخابره میکنند نشان‌دهنده این است که نیروهای مخالف و ارتش آزاد سوریه هم سلاح‌های سنگینی در اختیار دارند و دارند با آن سلاح‌ها و تانک‌ها مقابله میکنند.
با توجه به این موضوع و جنگی که بین دو طرف درگرفته است، شما عاقبت شهر حلب را چطور ارزیابی می‌کنید؟
به اعتقاد من این جنگی که الان در حلب در جریان است شاید پرخسارت‌ترین جنگ هم باشد. برای این که قربانیان مردم عادی خواهند بود که بین دو آتش محاصره شده‌اند. برای همه این معما و سوال است که یک رژیم برای بقای خودش تا کجا حاضر است پیش برود؟ تا ویرانی مطلق کشور؟ حتی در مورد صدام حسین و قذافی هم ما چنین ندیدیم. در سوریه، ارتش، مستقیما مردم، بازار و خیابان‌ها و ساختمان‌ها را هدف قرار داده است.
بنابراین بسیار نگران‌کننده است. شما ببینید، در طول این رویارویی‌ها هر بار در مناطقی، یک گور دسته‌جمعی پیدا شده یا تعداد زیاد دیگری زیر آوار پیدا شده‌اند. این کشته‌ها آدم‌های عادی هستند.
آقای نوری‌زاده، سعید جلیلی روز پنج‌شنبه با قائم مقام نخست وزیر سوریه دیداری داشته است. او بر پشتیبانی بیش از پیش ایران از سوریه تاکید کرده است. شما نقش ایران را در بحران سوریه چطور ارزیابی می‌کنید؟
نقشی کاملا یک‌طرفه است. حتی به نظر می‌رسد که جمهوری اسلامی به فکر مصالح خودش هم نیست. یعنی نگرانی از دست دادن رژیم سوریه برای جمهوری اسلامی آن قدر زیاد است که حاضر است ملامت را به جان بخرد و نگاه شماتت‌بار میلیون‌ها عرب و سوری را تحمل کند، ولی این نظام را سر پا نگاه دارد.
حرف‌هایی که به گوش می‌رسد، سخنرانی آقای جلیلی و یا صحبت‌های آقای وزیر خارجه و سردار مسعود جزایری معاون فرهنگی ستاد کل ابراز کرد، هر کدام از این سخنان نشان‌دهنده نگرانی عمیق جمهوری اسلامی است.
دو قلوهای ایران و سوری به نظر می‌رسد که چنان به هم چسبیده‌اند که جدا کردن‌شان بسیار مشکل است و اگر یکی از بین برود چه بسا در وضع دیگری هم چنان اخلالی به وجود خواهد آورد که این نگرانی‌ها را دامن می‌زند.
رهبران جهان نگران اوضاع سوریه هستند و به دنبال راه حلی برای بحران این کشور می‌گردند. در همین رابطه لئون پانه‌تا، وزیر دفاع آمریکا، قرار است هفته آینده به خاورمیانه و به کشورهای اسرائیل و اردن سفر کند. شما فکر می‌کنید که لئون پانه‌تا بر سر چه محورهایی از اوضاع سوریه می‌خواهد با رهبران این کشور‌ها وارد مذاکره شود؟
آقای پانه‌تا بیشتر نگران این است که در پرتو خبرهایی که می‌رسد که سوریه دارد سلاح‌های شیمیایی و کشتار جمعی خودش را از انبار‌ها خارج کرده و به نقاط جدید یا فرودگاه‌ها منتقل می‌کند، به نظر من عمده بحث بر سر این خواهد بود که اگر این رژیم سقوط کرد، این سلاح‌ها در دست چه کسی خواهد بود، همین طور هم ماجرای بعد از اسد است که چه گروه‌هایی بعد از اسد قدرت را در دست خواهند گرفت.