توزیع دی وی دی بازی های فوتبال ایران به جای پخش تلویزیونی؟
مهدی رستم پور
در آستانه آغاز دوازدهمین دوره از رقابت های لیگ برتر فوتبال ایران، پخش تلویزیونی این رقابت ها هنوز قطعی نشده. بحث حق پخش تلویزیونی بین فدراسیون فوتبال و صداوسیما، مانع اصلی تمدید توافق نامه پیشین بین دو گروه است.
دوازدهمین دوره لیگ برتر از روز پنجشنبه، ۲۹ تیر، با پنج مسابقه آغاز می‌شود که در حساس ترین بازی، پرسپولیس در آبادان مهمان صنعت نفت خواهد بود. رقابتی که صداوسیما اجازه پخش تلویزیونی آن را ندارد.
محمدهادی آیت‌اللهی نایب‌رییس فدراسیون فوتبال در این باره به بخش فارسی سایت «گل» گفته است: این فدراسیون با یک شرکت قرارداد بسته تا در صورت عدم توافق با صداوسیما حق پخش بازی‌ها را به این شرکت واگذار کند.
آیت اللهی نام شرکت یا شبکه تلویزیونی مورد نظر را فاش نکرد. او در پاسخ به این سوال که در جدال با صدا و سیما آیا «از فشارهای جانبی هراسی ندارید؟» گفت: اگر قرار است فدراسیون مستقل و سر پا بماند و باشگاه‌ها خودسازی کنند، باید این اتفاق رخ دهد. اصرار ما این است که هفته اول بازی‌ها پخش نشود تا صدا و سیما مشکلات را حل کند.
جالب ترین بخش اظهارات آیت اللهی آنجاست که یادآور شده است، احتمال دارد این فدراسیون بازی‌ها را به صورت دی‌وی‌دی در اختیار علاقه‌مندان فوتبال بگذارد.
چنین رویه ای در قبال پوشش تصویری یک فصل از لیگ های فوتبال، در سراسر جهان بی سابقه است. پیش از این در پی عدم توافق تهیه کنندگان سریال قهوه تلخ با صداوسیما، این سریال در قالب «دی وی دی» منتشر و توزیع شد.
با این حال، شباهتی بین این دو مقوله وجود ندارد. بینندگان سریال می توانند هر زمان که بخواهند، یک قسمت از سریال محبوب خود را تماشا کنند. اما بازی پرسپولیس و صنعت نفت که پنجشنبه در آبادان برگزار می شود، چه زمانی قرار است روی لوح های فشرده بیاید، از وزارت ارشاد مجوز پخش بگیرد و سپس در سراسر کشور توزیع شود.
نکته بعدی این که فدراسیون فوتبال توانایی فنی و سخت افزاری ضبط تلویزیونی رقابت ها را ندارد.
درآمد ۱۶۰ میلیاردی صدا و سیما
روزنامه اعتماد روز دوشنبه با اشاره به دعوای فدراسیون و تلویزیون، درباره میزان سود صدا و سیما از پخش بازی های فوتبال نوشت: «صدا و سیما از پخش لیگ برتر بیش از ۱۶۰ میلیارد تومان درآمد دارد. این سرمایه‌گذاری پرمنفعت آن قدر برای صدا و سیما سود داشته که سال‌ها بر آن سرپوش گذاشته و به هر روشی سعی کرده آن را کم‌اهمیت و عادی جلوه دهد.»
فدراسیون فوتبال با صدا و سیما، دو قرارداد مجزا هرکدام به مدت سه‌سال را منعقد کرده بود. قرارداد اول به پایان رسیده و قرارداد سه‌ساله دوم نیز امضا شده. اما علی کفاشیان رییس فدراسیون فوتبال به خبرگزاری های داخلی گفته است: «با توجه به اینکه صدا و سیما به تعهدات مالی خود عمل نکرد، ما هم طبق بندی که وجود داشت، قراردادمان را فسخ کردیم.»
کفاشیان همچنین گفته است که صدا و سیما در پرداخت اقساط خود تاخیر داشته است. او نیز اظهارات آیت اللهی درباره امضای قرارداد با یک شرکت جدید را تایید کرده. قراردادی که به گفته او ۵۰ درصد بیشتر از قرارداد با صدا و سیماست.
کفاشیان تاکید می کند که به دنبال احقاق حقوق باشگاه‌هاست. او گفته است: «اگر با صدا و سیما به توافق نرسیم، مسابقات از تلویزیون پخش نمی‌شود و هیچ برنامه ورزشی‌ای هم نمی‌تواند از بازی ها فیلمبرداری کند. یعنی از ورود دوربین‌ها به ورزشگاه جلوگیری خواهیم کرد.»
در این بین، هواداران پرشمار فوتبال ایران در انتظار به نتیجه رسیدن دعوایی هستند که سرانجامش ممکن است آن ها را از تماشای هفته های آغازین لیگ برتر محروم کند. در سال های گذشته نیز شایعه فروش حق پخش لیگ برتر ایران به یکی از شبکه های ورزشی کشورهای حوزه خلیج فارس مطرح شده بود.
صداوسیمای ایران برای پخش بازی های تیم ملی فوتبال ایران نیز با مشکل مشابهی مواجه است و پخش تلویزیونی آخرین بازی ایران در ورزشگاه آزادی که مقابل قطر برگزار شد، در روز مسابقه به قطعیت رسید.