بررسی روزنامه های صبح سه شنبه تهران، بیستم تیر
تیتر و عکس صفحه اول کیهان
روزنامه های صبح امروز تهران در عنوان های اصلی خود از شورش های سعودی خبر داده و در تیترهای بزرگ نوشته شعار مرگ بر آل سعود در شهرهای آن کشور به راه افتاده است. گزارش هائی درباره سفر کوفی عنان به تهران و چالش های نظامیان و رییس جمهور تازه مصر بخشی دیگر از مطالب روزنامه هائی است که در گوشه های خود خبر داده اند که وزیر ارشاد گفته همه مطالب در روزنامه ها و رسانه ها نوشتنی نیست. همزمان را نشریه هم متخلف شناخته شدند.
مرسی و مصر
روزنامه های امروز تهران در تیترهای صفحه اول خود از چالش ارتش و رییس جمهور تازه مصر نوشته اند.
شرق در مقاله ای با اشاره به دستور محمد مرسی رییس جمور مصر برای بازگشائی مجلس نوشته نظامیان که وضعیت جدید را پیش‌بینی نکرده بودند، فعلا به نگهبانان مجلس دستور داده‌اند که جلوی ورود نمایندگان را نگیرند. قطعا قدرت‌نمایی حساب‌شده «اخوان‌المسلمین» به آنها این فرصت را می‌دهد که یک گام به جلو بردارند.
در این مقاله از قول محمد حسنین هیکل سیاستمدار و استراتژیست برجسته مصری نقل کرده که ضروت دارد به مرسی فرصت داده شود چرا که منتخب اکثریت مردم مصر بدون در نظر گرفتن عقبه اخوانی او قابل تامل است. هیکل به این نتیجه رسیده که برای عدم بازگشت رژیم سابق باید به مرسی فرصت داد تا شانس خود را بیازماید.
به نوشته شرق به نظر می‌رسد در چالش جدید نظامیان مجبور خواهند شد بخشی از قدرتی را که به زور تصاحب کرده‌اند، واگذار کنند و به راه‌حل بینابینی تن دهند تا وارد فاز مبارزه رو در رو با مردم نشده و فرصت برنامه‌ریزی برای جبران مافات را داشته باشند. قطعا اگر این اقدام مرسی با موفقیت همراه باشد، وی به انقلابیون واقعی مصر نزدیک‌تر شده و جوانان انقلابی رابطه بهتری با او برقرار خواهند کرد.
کوفی عنان در تهران
رضا حجت شمامی در مقاله ای در تهران امروز نوشته کوفی عنان برای دومین بار به ایران آمده تا مگر گره ای را که تاکنون نتوانسته در دیگر کشورها باز کند، در تهران بگشاید. وی دو روز پیش تاکید کرده که ایران در سوریه دارای نفوذ است و می‌تواند در پایان دادن به خونریزی‌ها در سوریه کمک کند.
به نوشته این روزنامه متقاعد کردن اسد جهت حرکت گام به گام برای ترک قدرت می‌تواند یکی از خواسته های عنان در تهران باشد. خواسته‌ای که نه ایران به آن رای می دهد، نه اسد آن را می پذیرد و نه منافع روسیه و چین را تامین می کند. بنابراین در گام ضعیف‌تر عنان باید بیش از هر چیز به فکر کاستن یا پایان دادن کشتار در سوریه باشد.
تهران امروز نوشته این همان مسئله‌ای است که نماینده سازمان ملل می‌تواند در تهران به دنبالش باشد. زیرا تاثیر و نفوذ معنوی ایران در سوریه به اندازه ای هست که بتواند از آن استفاده کرده و واکنش‌های ارتش سوریه را در مقابل مخالفان ملایم کند. اما با این کار یک پاشنه آشیل دیگر در طرح عنان پیدا می شود و آن جری شدن مخالفان در مقابله بیشتر با دولت و همچنین افزایش حمایت‌های آمریکا و متحدان منطقه ای آن در رویارویی با دمشق است.
جلیلی به جای حداد
گزارش صفحه اول ابتکار
ابتکار در گزارش اصلی خود نوشته جبهه پایداری به عنوان یکی از مهم ترین تشکل‌های اردوگاه اصولگرایی که در انتخابات مجلس نهم توانست خودش را به این جناح تحمیل کند، تحرکات خودش را برای انتخابات ریاست جمهوری دور یازدهم آغاز کرده‌است و در این راه گزینه‌های مطرح برای ریاست جمهوری یازدهم را نیز بررسی می‌کند. در آخرین تحلیل‌هایی که برخی اعضای آن مطرح کرده‌اند، فعلا به این نتیجه رسیده‌اند؛ گذر از «حدادعادل» به «سعید جلیلی».
به نوشته این گزارش این جبهه تلاش‌های گسترده‌ای را در انتخابات هیات رئیسه مجلس نهم برای ریاست غلامعلی حدادعادل کرده بودند که با شکست وی در برابر علی لاریجانی ناکام ماندند. در آن زمان برخی از تحلیلگران معتقد بودند که نامزدی حدادعادل برای ریاست مجلس نهم، مقدمه‌ای است برای نامزدی وی در انتخابات ریاست جمهوری یازدهم. اما اینک نظرها به سعید جلیلی برگشته و این افراد حضور جلیلی در مذاکرات جهانی را فرصتی مهم برای معرفی وی به ایران و جهان می دانند.
نسل ایرانی منقرض می شود؟
مریم بابایی در گزارشی در اعتماد از قول رییس مرکز مطالعات جمعیتی نوشته با فلاکت هم شده باید باروری را افزایش دهیم. کاهش نرخ باروری، خطر انقراض نسل در آینده و بالا رفتن جمعیت سالمندی است.
به نوشته این گزارش محمد جواد محمودی به پیش‌بینی جمعیت ایران بر اساس سناریوی رشد پایین سازمان ملل در سال ۲۰۱۰ اشاره کرد و گفت: بر اساس این پیش‌بینی نهایتا تا سال ۱۴۸۰ جمعیت ایران به رقمی حدود ۳۱ میلیون نفر با نرخ باروری کل ۴۸/۱ و ۴/۴۷ درصد جمعیت ۶۰ سال به بالا می‌رسد. به اعتقاد این کارشناس جمعیت ۳۱ میلیون نفر خطر انقراض نسل را در آینده برای کشور به همراه دارد.
گزارشگر اعتماد نوشته صحبت‌های این مسئول و کارشناس درباره افزایش جمعیت در حالی است که در چند سال گذشته بحث جمعیت و سیاست‌های تشویقی دولت درباره افزایش جمعیت حاشیه‌های زیادی را به همراه داشته است. تعدادی از کارشناسان جمعیتی و در راس آنها دولت و شخص رییس‌جمهور، با استناد به نرخ پایین رشد جمعیت و کاهش نرخ باروری، حمایت همه‌جانبه خود را از سیاست‌های افزایش جمعیت داشته‌اند. در مقابل تعداد دیگری از کارشناسان اقتصادی و اجتماعی با استناد به جمعیت زیر خط فقر و نرخ بیکاری معتقدند افزایش جمعیت در جامعه، فقر را تشدید می‌کند.
جهش دوبرابری هزینه‌های خانوار
آرمان در مقاله ای به نقل از گزارش رسمی بانک مرکزی نوشته متوسط هزینه خانوار ایرانی از سال ۸۵ تا سال ۸۹ دوبرابر افزایش پیدا کرده و از رقم ۷میلیون تومان به ۱۴ میلیون تومان رسیده است. این در حالی است که بررسی‌های آماری درخصوص متوسط افزایش حقوق کارمندان و کارکنان دولت نشان می‌دهد قدرت خرید نسبت به افزایش هزینه‌ها ترمیم پیدا نکرده و به عبارت دیگر خانوارهای ایرانی ضعیف‌تر شده‌اند. این آمار در شرایطی اعلام شده که انتظار می‌رفت با به‌کارگیری دلارهای نفتی سطح رفاه عمومی افزایش پیدا کند. اما آمارها نشان می‌دهد سطح رفاه مردم کاهش پیدا کرده است.
کارتون ابوالفضل محترمی، شرق
به نوشته این گزارش در دو سال گذشته پرداخت یارانه نقدی تا حدودی هزینه‌های ناشی از افزایش قیمت‌ها را پوشش داده لیکن بررسی‌ها نشان می‌دهد که هزینه‌های غیرمستقیم ناشی از شیوه اجرای هدفمندی یارانه‌ها تا حدی است که در عمل قدرت پوشش‌دهی یارانه نقدی بر هزینه‌های خانوار کاهش یافته است. تلفیق آمارهای رسمی با تحلیل‌های کارشناسان نشان می‌دهد که سمت‌و‌سوی هزینه‌های خانوار در آینده از قوس صعودی بیشتری برخوردار است و دولت برای جلوگیری از کاهش قدرت خرید مردم چاره‌ای ندارد مگر اینکه سیاست‌های ضدتورمی را در کنار برنامه‌های رونق‌بخشی به تولید داخلی در دستور کار قرار دهد.
آرمان در نهایت نوشته لازمه اجرای چنین برنامه‌هایی ارتباط مستقیمی با انضباط مالی دولت دارد و اگر دولت بتواند دخل و خرج خود را تنظیم کرده و کمتر در انتظار دلارهای نفتی باشد، امید به بهبود اوضاع وجود دارد. به‌عبارت دیگر دلیل اصلی کاهش قدرت خرید مردم در عدم مدیریت بهینه منابع اقتصادی است والا کشور طی چند سال گذشته با کمبود منابع مالی مواجه نبوده است.
از استقلال بانک تا هندوانه را هم این طور نمی فروشند
نرسی قربان، کارشناس مسائل نقت در سر مقاله جهان صنعت از قول رییس اتحادیه صادرکنندگان فرآورده‌های نفتی از صادرات نفت ایران توسط بخش خصوصی خبر داده و خود اضافه کرده مکانیسم فروش نفت آنگونه نیست که مطرح می‌شود، حتی برای فروش زردآلو هم به مکانیسم خاصی نیاز است که اگر وجود نداشته باشد، خرید و فروش زردآلو نیز به راحتی امکان‌پذیر نیست.
به نوشته این مقاله اگر دولت بابت بدهی که بخش‌خصوصی داشته است به آنها نفت و فرآورده‌های نفتی بدهد، امکان فروش نفت از طریق بخش‌خصوصی به اروپا امکان‌پذیر می‌شود؛ بخش‌خصوصی هم دوستانی در اروپا و آمریکا دارد که می‌تواند از راه رایزنی با آنها، نفتی را که بابت بدهی‌اش از دولت ایران گرفته است، بفروشد. در این زمینه احتمال قریب به یقین دولت به بخش‌خصوصی کمک خواهد کرد.
دومین نکته به نوشته سرمقاله جهان صنعت این است که اگر واقعا امکان این‌گونه صادرات نفت ایران وجود دارد، بهتر است مدام از سوی مسئولان اطلاع‌رسانی نشود تا اروپایی‌ها راه‌های نفوذ بخش‌خصوصی را نبندند. رییس اتحادیه صادرکنندگان فرآورده‌های نفتی گفته است اروپایی‌ها پیشنهاد تخفیف در قیمت نفت را به ایران مطرح کرده‌اند به هر حال این پرسش پیش می‌آید که اگر ایران تحریم است، حتی با تخفیف هم نمی‌تواند به اروپا نفت بفروشد در این مورد تنها می‌توان گفت شاید ما همه ابعاد موضوع را نمی‌دانیم.
نهادهای فراحزبی
عباس عبدی در مقاله ای به عنوان نهادهای فراحزبی در اعتماد نوشته نظام‌های سیاسی از وجود جناح‌بندی‌های حزبی و سیاسی گریزی ندارند و چاره‌یی نیست جز آنکه احزاب و گروه‌ها با یکدیگر رقابت کنند و هر گروهی که پیروز شد، قدرت را در دست بگیرد ولی یک نکته مهم را نباید فراموش کرد؛ رقابت میان احزاب وقتی ممکن و میسر است که برخی نهادهای حکومتی، فراجناحی باشند و در ذیل قدرت و نظارت آنهاست که احزاب و گروه‌های سیاسی می‌توانند با هم رقابت کنند و اگر چنین مراکز و نهادهای فراجناحی وجود نداشته باشند، به جای رقابت، شاهد ستیز خواهیم بود.
نویسنده مقاله با مثال آوردن از آمریکا برای مثال در ایالات متحده امریکا نوشته اگر مردم خطایی از وزیر یا نماینده یا هر کس دیگری دیدند، می‌توانند با پاک بودن نهاد عدالت و نهاد نظامی و نهاد برتر اقتصادی، خیال‌شان را راحت کنند که این خطاها کشورشان را در بحران و سراشیبی قرار نمی‌دهد، ولی اگر نسبت به این سه نهاد اخیر مساله‌دار شوند، باید به کجا و کی مراجعه یا اعتماد کنند؟
مقاله اعتماد اشاره دارد همه اینها گفته شد تا به این نکته بپردازیم که وضعیت این نهادها در جامعه ما چگونه است. در این یادداشت فقط به مورد بانک مرکزی پرداخته می‌شود؛ بانکی که مدیریت آن، فاقد استقلال کافی در برابر دولت است و یکی از چالش‌های اصلی این سال‌ها، تسلط کامل دولت بر سیاست‌های این بانک بوده است. بانکی که در ۵۰ سال گذشته ۱۹ رییس داشته (متوسط حدود دو سال و نیم) و در مقایسه با مورد پیش‌گفته، در ۱۸ سال اخیر پنج بار رییس آن تغییر کرده است. بانکی که باید معتبرترین نظرات کارشناسی را از آن دریافت کرد و نظرات آن، فصل‌الخطاب همه بحث‌های کارشناسی باشد، کارش به جایی رسیده که تعدادی از مدیران آن در بدترین پرونده اختلاس در صندلی اتهام قرار گرفته اند. بازسازی اعتبار و استقلال این بانک اگر مهم‌ترین معضل اقتصادی کشور نباشد، به طور قطع یکی از مهم‌ترین‌‌هاست.
سونامی‌نمک در راه است
زهراکشوری در تهران امروز نوشته ریزگردهای نمکی که با خشک شدن کامل دریاچه ارومیه ۸ میلیارد تن خواهند شد، بالاخره از زمین بلند شدند و احتمال دارد که با وزش باد ، راهی شهرها و استان‌های اطراف ارومیه شوند و سونامی‌نمک راه بیندازند! تا اقتصاد و جامعه انسانی را به یکباره با بحرانی خطرناک تر از ریزگردهای عربی رو به رو کنند.
به نوشته این گزارش: ۱۵ سال از اولین هشدار درباره خشک شدن دریاچه ارومیه می‌گذرد اما در این مدت مسئولان به هیچ یک از این هشدارها توجهی نشان نداند. در این چند سال اخیر علاوه بر ساخت سدهای بسیار ، میان‌گذر ارومیه هم در دل دریاچه زده شد تا آخرین نفس‌های دومین دریاچه شور جهان به شماره بیفتد.
خاکروبه‌ها را زیر فرش قایم نکنیم
کارتون روز: احسان گنجی، اعتماد
سینا قنبرپور در مقاله ای در اعتماد نوشته هیچ‌کدام از ما حریف زمان نمی‌شویم. اسب زمان چنان می‌تازد که حتی فرصت آن نیست که سربرگردانی و اطراف را ببینی. به عبارت دیگر فکر مسابقه و همراهی با اسب زمان را باید از ذهن بیرون راند وگرنه می‌بینی و می‌شنوی در یزد دختری به قتل رسیده ولی فرصت تامل در آن را از دست می‌دهی. می‌بینی و می‌شنوی که دو زن را در شیراز به قتل رسانده‌اند و قاتل خودکشی کرده است اما هیچ از ماجرا و انگیزه‌های تن دادن به این جنایت نمی‌دانیم. خبر می‌رسد از فارس که دو مرد برای وصول طلب یک میلیون تومانی خود از مردی زن و دو فرزندش را می‌ربایند و بعد جسد هر سه نفر در چاهی پیدا می‌شود. آخر مگر می‌شود برای یک میلیون تومان طلب زن و دو بچه کسی را کشت؟
روزها سپری می‌شوند و فرصت هیچ برگشتی هم نیست، حتی برای برگشتن به صحنه جرم و بررسی بیشتر آن از زوایای دیگر. موضوع افزایش و تعدد قتل نیست. موضوع سیاه نمایاندن چیزی هم نیست. موضوع تغییراتی است در جامعه که در روزمرگی‌های ما گم می‌شود و روزها در سرعت زمان که به تاخت می‌تازد لابه‌لای برگ‌های تقویم ناپدید می‌شود. اما این اگر رسم زمان است، رسم زمانه نیست. فرصت بررسی و ریشه‌یابی را نباید از دست داد. تغییرات این روزها را باید لایه لایه جست. گاهی ممکن است اقتصادی باشد، گاهی اجتماعی و گاهی برخاسته از فرهنگ و مولفه‌های آن. گاهی هم ریشه در تصمیم‌های تصمیم‌گیران.
نویسنده اعتماد اضافه کرده شاید صفحه حوادث صفحه‌یی متهم به رنگ زرد باشد اما این صفحه نه برای سرگرمی است و نه برای سیاه‌نمایی. صفحه حوادث تب‌سنجی قوی است و فرصتی برای تامل و نگاهی دقیق‌تر. ریشه هرچه می‌خواهد باشد مهم این است که واقعیت را ولو تلخ بپذیریم. وقتی پذیرفتیم می‌توانیم برایش فکری بکنیم و راه‌حلی بیابیم. اگر بخواهیم خانه را تمیز کنیم راهش این نیست که آشغال‌ها و خاکروبه‌ها را زیرفرشی هل داده و قایم کنیم.