خلبان هما، مانع تصادف دو هواپیما در مهرآباد شد

در شرایطی که سوانح هوایی در سالهای اخیر ایران را به عنوان یکی از کشورهای خطرناک در این عرصه به جهان شناسانده است ،گاه و بیگاه اخباری شنیده می شود که از ختم به خیر شدن رخداد هایی دارد که می توانست یک فاجعه باشد.

به گزارش خبرنگار قانون،16 اردیبهشت 91 ساعت 5/5صبح فرودگاه مهرآباد بار دیگر از یک سانحه مرگ بار رهایی یافته است که خلاصی از این فاجعه تنها با شانس و مهارت خلبان هواپیمایی هما (کاپیتان شریفی)کسب شده است.

ماجرا از این قرار بوده که کنترلر پرواز شیفت شب فرودگاه مهرآباد با وجود اجازه دادن برای حمل یک هواپیمای پهن پیکر  ایرباس ماهان با یدک کش ،این موضوع را فراموش کرده و در هنگام جا به جایی شیفت موضوع انتقال این هواپیمای بدون مسافر و خلبان را بر روی باند هواپیما به همکاران خود خاطر نشان نمی کند  و وجود ایرباس ماهان بر روی باند 29 راست فرودگاه مهرآباد  زمینه ساز  تراژدی تلخ و مرگ باری شده بود که می توانست تاریخ هوانوردی ایران را تغییر دهد و برای اولین بار خطای کنترلر پروازها را عامل یک سانحه مرگ بار کند.

بر اساس این گزارش ،آغاز پرواز همزمان هواپیمای فوکر 100 هما هم بر همین باند دلیلی بوده است تا این فاجعه رخ دهد که خوشبختانه با مهارت کاپیتان شریفی رخ نداده است.

به گفته فعالان هوایی، هواپیمای فوکر هما با فاصله 2متری از روی دم هواپیمای ایرباس شرکت ماهان در فرودگاه مهرآبادعبور کرده است و این در حالی است که فوکر هما با باک های پر از بنزین و مملو از مسافر توانسته از این رخداد رهایی یابد.

چرایی حادثه

بر اساس این گزارش،یکی از دلایل این اتفاق ،بسته بودن تاکسی ویی بوده است  که کنترلر برج را مجاب کرده  تا درخواست خلبان هواپیمای فوکر را برای پرواز از میانه باند(intersection take off) بپذیرد و این چنین شده است  که خلبان پس از 3 بار درخواست اجازه پرواز ،در هوای تاریک صبح زود هواپیمای ایرباس چراغ خاموش را دیده و قبل از رسیدن به سرعت مجاز(v2) دماغه هواپیما را از زمین بلند کرده و از فاصله دومتری از روی دم هواپیمای ایرباس با خوش شانسی عبور می‌کند.

 بر پایه اطلاعات دریافتی ،پس از این رخداد کنترلر مربوطه که  در این حادثه اشتباه داشته است،بر اساس قوانین موجود از کار کنترل  مستقیم تعلیق شده و تا زمان مشخص نشدن نتیجه بررسی ها حق کار هدایت در برج مراقبت را ندارد اما این سئوال ایجاد شده که چه رخ داده که جامعه کنترلرهای پرواز، چنین اشتباه فاحشی را در پرونده خود دیده است.

همان جامعه ای که سال گذشته افتخار نجات جان 500 مسافر هواپیمایی ماهان را در رونده خود دارد و اجازه نداده بود هواپیمایی مملو از مسافر از حج برگشته بر روی ساختمان های شهر تهران فرود بیایید.

این خبر که تا کنون در رسانه ها بازتاب درخور و به همراه جزئیاتش نداشته است با تلاش خیرخواهانه مسئولان هوایی، برای استمرار امنیت فکری مسافران رسانه ای  نشده و اطلاعات دقیقی از آن درج نشده بود.

چرا که به گفته مسئولان هوانوردی کشور، در بخش هوایی امکان اشتباه در تمام بخش ها وجود داشته و دارد و لزومی هم نیست هر رخدادی رسانه ای شود. 

اما با این وجود نباید این مسئله را از نظر دور داشت که  پیش از این هم این گونه رخداد ها قابل پیش بینی بوده است و با وجود گلایه های مکرر کنترلر های پرواز از عدم تناسب حقوق خود با مسئولیتشان این اتفاق محتمل می نمود.

وعده ها و ادامه مشکلات

به نظر می رسد در این باره قول به سامان نرسیده شخص رییس جمهور به کنترلرهای پرواز (مبنی بر افزایش حقوق تا یک سوم حقوق خلبان ها ) باعث شده تا بی انگیزگی و دل خستگی در میان کنترلرها ایجاد شود  حدود 800 مراقب پرواز ایرانی زیر فشار کاری و استرس های مالی به خطا بیفتند.

بر اساس اطلاعات دریافتی کنترلرهای پرواز هم اکنون باید 144 ساعت کار را بر اساس ضوابط قانونی انجام دهند که 12 شیفت 12 ساعته را شامل می شود و در نهایت فعالان قراردادی (با سابقه متوسط)این عرصه به صورت میانگین حقوقی در حدود 500 تا 750 هزار تومان را دریافت می کنند.

هر چند که پایین بودن حقوق و مزایای فعالان این عرصه که بر اساس ضوابط بین المللی هم قابل اثبات است دلیلی بر کم کاری و یا رد تلاش بی دریغ فعالان این عرصه نیست اما در نهایت باید گفت که تعادل حقوقی و مسئولیتی این حوزه به نظر ضروری می رسد و نیازمند همکاری مسئولان است تا شاهد چنین رخدادهایی دست کم به دلیل استرس های مالی مراقبان پرواز نباشیم.

چرا که جان انبوهی مسافر و اعتبار بخش هوایی در هوشیاری و سلامت فکر و روان فعالان این عرصه است.