تب مارک بازی میان جوانان ایرانی
بخشی از پوشاک تولیدی ایران با مارکهای خارجی به فروش میرسد. لباسهای ارزان خارجی نیز به صورت عمده وارد ایران شده، با چسباندن مارکهای خارجی روی آن بهعنوان جنس مارکدار و اصل به فروش میرسد.
بسیاری از تولیدکنندگان پوشاک ایران به خاطر ترس از آنکه مدلهای پوشاکشان فروش نرود، اجناس را با نام ها و مارکهای خارجی میفروشند. خبرگزاری مهر در روز شنبه (۱۳ خرداد / ۲ ژوئن) به موضوع شیوع "تب مد" بین جوانان ایرانی و قیمت لباسهای مارکدار در پاساژها و بازار پوشاک ایران پرداخته است.
بنا بر گزارش مهر، در کنار تولیدکنندگان پوشاک ایرانی که تولیدات خود را با مارکهای خارجی میفروشند، عدهای نیز بسیاری از لباسهای خارجی را به شکل عمده و با قیمت اندک وارد ایران کرده و پس از چسباندن مارکهای خارجی آن را به عنوان جنس مارکدار و اصل به فروش رسانده و از این راه سود هنگفتی به دست میآورند.
بهای هر یک از مارکهایی مانند "دیزل"، "شانل" و "گوچی" هزار تومان است. با چسباندن این مارکها بر روی شلوارهای "ترک" ۱۵ هزار تومانی هر شلوار را ۱۰۰ تا ۳۰۰ هزار تومان در بازار به فروش میرسانند.
لباسهای مارکدار تقلبی
در همین زمینه یکی از واردکنندگان پوشاک درباره چسباندن مارک به پوشاک و فروش آن در بازار به خبرگزاری مهر میگوید: «اگر خریدار شلوار جین باشید میتوانید هزار شلوار جین چینی را به قیمت هرکدام پنج هزار تومان خریداری کنید. برچسبهای مارکهای مختلف نیز که در تهران فراوان است. به راحتی میتوانید این شلوارها را که مدل لی ترک راسته است بالای ۶۰ هزار تومان بفروشید.»
روزنامه "شرق"، شماره ۴ خرداد ۱۳۹۰، از عمده فروشی «مارک» تقلبی در دل بازار کیلوییفروشان تهران خبر داده بود. در این بازار انواع مارکهای خارجی مانند "زارا"، "گوچی" و "دیزل" به صورت «متری، کیلویی و فلهای» فروخته میشود. بنا بر این گزارش فروش مارک خارجی در ایران تخلف محسوب نمیشود.
یکی از مارکفروشان بازار کیلوییفروشان در این زمینه به روزنامه "شرق" گفته بود: «ایران که قانون کپیرایت ندارد که بخواهد این کار تخلف محسوب شود. از طرفی شرکتهای صاحب و مالک این مارکها هم که در ایران نیستند بخواهند از ما شکایت کنند، پس چه مشکلی میتواند وجود داشته باشد؟»
یک کیلو آدیداس چند؟
یکی دیگر از مارکفروشان "راسته کیلوییها در بازار تهران" نیز در پاسخ به این سوال که آیا تا به حال به خاطر فروش این مارکها، از جمله مقامات انتظامی با مارکفروشان برخورد کردهاند، پاسخ داده بود: «چرا باید برخورد کنند؟ ما که خلاف نمیکنیم. مردم به این مارکها علاقه دارند ما هم این مارکها را میفروشیم. کسی که این مارکها را روی لباسها میچسباند و میفروشد باید زیر سوال برود که سر مردم کلاه میگذارد.»
هر سال با آغاز فصل تابستان محدودیتها برای نحوه پوشش دختران و پسران افزایش مییابد.
همچنین روزنامه "ایران"، شماره ۱۲ دی ۱۳۸۸، در گزارشی با عنوان "یک کیلو آدیداس چند؟" گزارش داده بود در بازار پاچنار هم انواع مارکها فروخته میشود. مارکهایی که به پشت یقه، کنار پیراهن، شلوار و روسری چسبانده میشوند پارچهای هستند. مارکهای فلزی بیشتر برای کیف و شلوار جین مصرف میشوند. مارکها اکثرا در حلقههای ۵۰۰ تایی و ۱۰۰۰ تایی یا بهصورت کیلویی فروخته میشود.
رضا لاهوتی، یکی از واردکنندگان پوشاک به ایران، دلیل گرایش جوانان به پوشاک مارکدار را فقدان طراح لباس و طرحهای روزآمد و متناسب با نیاز جوانان میداند.
تیشرتهایی با مارکهایی چون "شانل"، "پردا"، "نایک"، "آدیداس" و "جیوردانو" در تهران حتی تا ۴۰۰ هزار تومان فروخته میشوند. مدل شلوارهای جین هم ماه به ماه تغییر میکند. یک روز شلوارهای "زاگ" مد است و ماه بعد شلوارهای رادو، راسته و دمپا گشاد یا تنگ. قیمت شلوارهای جین مارکدار نیز از ۷۰ هزار تا ۴۰۰ هزار تومان در تهران متغیر است.
بنا به این گزارش شلوار جینی که در فروشگاههای جنوب شهر تهران به قیمت ۷۰ تا ۱۰۰ هزار تومان به فروش میرسد در مجتمعهای شمال و غرب تهران تا ۴۰۰ هزار تومان هم مشتری دارد.
عدم نظارت کافی بر کیفیت پوشاک وارداتی
تب استفاده از لباسهای مارکدار بین جوانان ایرانی در حالی بیش از پیش بالا میگیرد که از سوی حکومت محدودیتهای بیشتری برای نحوه پوشش دختران و پسران ایجاد میشود. در این میان به نظر نمیرسد دستگاههای نظارتی در ایران بر اصل یا تقلبی بودن پوشاک مارکدار و کیفیت آنها نظارتی جدی داشته باشند.
هر از چندگاه اخبار پلمب کردن واحدهای صنفیای که اقدام به فروش پوشاک با "مارکهای مبتذل" کردهاند منتشر میشود، ولی در مورد متخلفانی که با چسباندن مارکهای خارجی روی پوشاک آن را به عنوان جنس اصل میفروشند، خبری در میان نیست.
در یکی از آخرین موارد، در اسفند سال ۱۳۹۰، سرهنگ علیرضا محرابی، رئیس پلیس اطلاعات و امنیت عمومی تهران، از بازداشت فروشندگان و توزیعکنندگان محصولات و پوشاک «ضد فرهنگی از جمله البسه و پوشاک با مارک های مبتذل و منحرف» سخن گفته بود.
همچنین در روزهای اخیر خبری مبنی بر جمعآوری کراوات از مغازههای ایران منتشر شد. بنا بر این خبر، اداره اماکن نیروی انتظامی دستور جمعآوری کراوات از مغازهها را صادر کرده است.
جواد درودیان، رئیس اتحادیه پیراهندوزان و پیراهنفروشان، در این باره به خبرگزاری ایسنا گفته است: «حتی به ما اعلام شده سربرگمان که از قدیم یک عکس کراوات روی آن وجود داشت باید عوض شده و عکس کراوات از روی آن برداشته شود.»
فروش کراوات به دلیل اینکه از سوی جمهوری اسلامی از "مظاهر فرهنگ غرب" شمرده میشد، از بعد از انقلاب بهمن ۵۷ در ایران ممنوع شد.