روزنامه‌های تهران؛ شنبه، ششم خرداد
روزنامه های اول هفته تهران عنوان های اصلی خود را به مذاکرات هسته ای داده و در عکس های صفحه اول خود از انتخابات مصر خبر داده و در دور بعدی پیروزی نامزد اسلامگرایان را محتمل دانسته اند. رکورد زنی درآمد نفتی و در عین حال رکود در صنایع نفت، گزارش هایی درباره ادامه گرانی و تورم ها از دیگر مطالب این روزنامه هاست که از ماجراهای خانه سینما نوشته و در عین حال خبر از برگزاری جایزه گلشیری برای داستان نویسان جوان داده اند.
مذاکرات بغداد، هم پیروزی و هم شکست
تیتر و عکس صفحه اول جوان
روزنامه جمهوری اسلامی در سرمقاله خود نوشته مذاکرات هسته‌ای ایران با گروه ۱+۵ در بغداد همانطور که پیش‌بینی می‌شد، به نتیجه‌ای نرسید و طرفین برای ادامه گفتگوها در ۲۹ و ۳۰ خرداد ماه جاری توافق کردند. این مذاکرات قرار است در مسکو ادامه یابد.
درباره علت عدم موفقیت این مذاکرات اظهارنظرهای مختلفی صورت می‌گیرد ولی نکته اصلی را خانم کاترین اشتون گفت که نشان می دهد علت اصلی بی‌نتیجه ماندن مذاکرات بغداد، زیاده خواهی غرب و اصرار گروه ۱+۵ بر مواضع قبلی خود می‌باشد. غربی‌ها که با رهبری آمریکا بر سیاسی کردن مسأله هسته‌ای پافشاری می‌کنند، حاضر نیستند حقوق واقعی ایران را در موضوع فعالیت‌های هسته‌ای به رسمیت بشناسند. مفهوم سخن خانم کاترین اشتون که گفته است: "گروه ۱+۵ در مذاکرات به دنبال اجرای قطعنامه‌های شورای امنیت هستند" اینست که ایران باید به تعلیق غنی‌سازی رضایت بدهد.
به نظر روزنامه جمهوری اسلامی از چند ماه قبل بسیاری از صاحبنظران می‌گفتند اوباما درصدد است به افکار عمومی مردم آمریکا اطمینان بدهد درصدد حل مسائل سیاست خارجی کشورشان با جهان هستند به ویژه مهم‌ترین بخش‌های آن که یکی از آنها ایران است و در این زمینه موفقیت‌هائی نیز به دست آورده است. این سیاست اقتضا می‌کرد دولت آمریکا در جریان مذاکرات هسته‌ای گروه ۱+۵ با ایران ابتکار عمل را دردست بگیرد و راه را برای به نتیجه رسیدن مذاکرات هموار کند.
حسن وزینی در تهران امروز نوشته تازه ترین ترین گفت و گوهای ایران و گروه ۱ + ۵ در بغداد دور‌نمایی تازه از روند مذاکرات هسته ای ترسیم کرد. این نشست اگر چه به صدور بیانیه مشترک منجر نشد و شاید از این نظر کمتر از حد انتظار بود لیکن نمی توان بر این مذاکرات نام شکست گذاشت چرا که توافق طرفین بر تداوم مذاکرات در مسکو، نشان از جدی بودن و امیدواری طرفین مذاکره و در عین حال راه سخت توافق هسته ای دارد.
به نظر این روزنامه رفتار محتاطانه طرفین مذاکره کننده بعد از پایان این دور از گفت و گو ها حاکی از آن است که در این دور، گفت و گوها فنی تر و جامع تر برگزار شده از این رو هر گونه ارزیابی و اعلام نظر اساسی درباره آن نیاز به بررسی های بیشتر دارد. ارائه دو بسته پیشنهادی از سوی ایران و غرب به میز مذاکرات بغداد به این معنا بود که دو طرف به ماهیت و شکل یک گفت و گوی استراتژیک نزدیک تر شدند. شاید تعبیر به مذاکره در یک فضای گرگ و میشی به این معنا که در پس این نیمه تاریک امید به یک روشنایی و توافق نسبی وجود دارد، چندان با واقعیت نشست بغداد در تضاد نباشد زیرا دو طرف هم با دستور کار مشخص و هم با بسته های پیشنهادی قابل توجه به محل مذاکره پا گذاشتند.
کیهان در یادداشت روزخود نوشته بخش دیگری از مذاکرات بغداد که از سوی دیپلمات های غربی به بیرون درز کرده و بعضا با صراحت از جانب مقامات بلندپایه کشورهای متبوع آنها مطرح شده است را می توان در اظهارنظرهای جداگانه وزیران آمریکا و بریتانیا دید. هیلاری کلینتون می گوید؛ «واشنگتن در تلاش است تا ضمن حفظ فشار بر ایران، در مذاکرات ژوئن اختلافات هسته ای خود با این کشور را کاهش دهد»! و ویلیام هیگ نیز اظهاراتی مشابه خانم کلینتون دارد. ترجمه صریح تر و بیرون از تعارفات دیپلماتیک این اظهارات که کاترین اشتون نیز با ادبیات دیگری در اجلاس بغداد به آن اشاره داشته، آن است که تحریم های ناشی از قطعنامه های شورای امنیت به این شورا مربوط است و در حوزه مذاکرات نیست و تحریم های یکجانبه نیز به آمریکا مربوط می شود و بیرون از محدوده مذاکرات است!! که باید پرسید؛ پس مذاکرات برای چیست و ایران چه نیازی به این مذاکرات دارد که ناچار به شرکت در آن باشد؟!
به نظر مدیر کیهان آمریکا و متحدانش، مذاکره را فقط برای مذاکره می خواهند و علتش هم این که؟ پرسشی است که پاسخ آن در این محدوده نمی گنجد و نوشته جداگانه ای می طلبد و در این وجیزه تنها می توان به نیاز آمریکا و متحدانش برای کنترل قیمت نفت، پیشگیری از ورود شوک ویرانگر به اقتصاد در حال سقوط غرب، یافتن راهی برای برون رفت و یا کاستن از آسیب جدی و شوک سنگینی که انقلاب های اسلامی منطقه و از دست رفتن عقبه استراتژیک آمریکا و متحدانش در پی داشته است، انتخابات ماه نوامبر ریاست جمهوری آمریکا و... اشاره کرد.
کیهان در نهایت گمانه زنی کرده که مذاکرات مسکو نیز، دستاوردی به دنبال نخواهد داشت و اگر قرار باشد مذاکرات در این بستر صورت پذیرد- که شواهد اینگونه نشان می دهند- حضور ما در مذاکرات مسکو، تامین نیاز دشمن به «مذاکره» است و بهتر آن که در مذاکرات بعدی- چه مسکو و چه هر نقطه دیگر- شرکت نکنیم.
تیتر مذاکرات هسته ای و عکس انتخابات مصر در صفحه اول دنیای اقتصاد
اما صادق زیباکلام در مقاله ای در شرق نوشته واقعیت آن است که در بغداد هیچ توافق مشخص و معینی صورت نگرفت. اما این، همه بغداد نبود. انصافا و از منظری دیگر بغداد، اگر نگفته باشیم یک پیروزی، حداقل یک موفقیت بوده. دست‌کم یک نقطه عطف میان ایران و غرب بود. دو مذاکره کننده اصلی طرف ایرانی توانستند به غربی‌ها نشان دهند که به دنبال یافتن راه حل و رسیدن به توافق هستند. اما این همه موفقیت جلیلی – باقری نبود. آنان می‌توانستند در همان دقایق اولیه دیدار و آغاز مذاکرات در روز چهارشنبه هم به غربی‌ها اعلام کنند که ایران در مذاکرات و رسیدن به توافق جدی است و نیازی نبود که دو روز مذاکره کنند تا به این نقطه برسند.
مذاکرات هسته ای، طرح جمال رحمتی، اعتماد
به نظر این استاد دانشگاه هنر جلیلی و باقری آن بود که توانستند تعادل بسیار ظریف و درعین حال دشوار بین خط قرمزها در یک سو و تداوم مذاکره با غربی‌ها را از سویی دیگر نگه دارند. همین نکته ظریف سبب شد که غربی‌ها به درستی باور کنند که ایران به راستی خواهان رسیدن به یک توافق و مصالحه است ضمن آنکه حاضر نیست و نمی‌خواهد از خیلی از خط قرمزهایش هم عقب‌نشینی کند.
نویسنده مقاله شرق در نهایت اظهار عقیده کرده هر دو طرف مذاکره در بغداد نشان دادند که جدی هستند و به دنبال خرید زمان و وقت‌کشی نیستند. نفس اینکه هم ما و هم غربی ها توافق کردیم که نزدیک به سه هفته دیگر مجددا در مسکو بنشینیم پای میز مذاکره، آن هم بعد از دو روز مذاکره در بغداد، حکایت از آن دارد که غربی ها دریافته‌اند که ما در مورد حصول توافق درباره مساله هسته‌ای‌مان جدی هستیم. در عین حال هم برای خودمان ملاک و معیارهایی داریم که به راحتی از آنها نمی‌گذریم.
ریاست مجلس و جامعه تشنه شنیدن صداهای مخالف
در حالی که روزنامه های اول هفته تهران در صفحات اول خود نظر امام جمعه تهران را منعکس کرده اند که از نمایندگان مجلس به خاطر طرح مباحث مربوط به ریاست مجلس در فضای علنی انتقاد کرده روزنامه جمهوری اسلامی از قول یکی از نمایندگان حامی علی لاریجانی نوشته که ۱۵۲ نماینده منتخب مجلس نهم، بیانیه‌ای امضا و از سایر منتخبان دعوت کرده‌اند در مجمع عمومی فراکسیون "رهروان ولایت" شرکت کنند.
به نوشته این روزنامه مجمع عمومی فراکسیون رهروان ولایت، شنبه ۶ خرداد ماه از ساعت ۱۴ در تالار مجلس قدیم واقع در خیابان پاستور برگزار خواهد شد. در مذاکرات جدید فراکسیون پیروان ولایت با جبهه پایداری، فراکسیون رهروان ولایت پیشنهاد کرده است که همه اصولگرایان مجلس در جلسه‌ای شرکت کنند و درباره رئیس مجلس از آنها رأی گیری شود و هر کس که رأی نیاورد در صحن علنی هم کاندیدا نشود.
روزنامه جمهوری اسلامی در نهایت نوشته هنوز مشخص نیست که نهایتاً اصولگرایان دو طیف لاریجانی و حداد، آیا با یکدیگر نشست مشترک خواهند گذاشت یا این که ترجیح خواهند داد سرنوشت ریاست مجلس نهم را در صحن علنی رقم بزنند؟
ابتکار در مقاله ای به بررسی مواضع جنجالی ترین نماینده مجلس آینده پرداخته و نوشته در نظر علی مطهری، احمدی‌نژاد و موسوی دو لبه یک قیچی هستند و در غائله ۸۸ نیز برای آنان سهمی یکسان قائل است. در عین حال عملکرد فرهنگی دولت کنونی را به گمان خود لیبرال‌تر از دولت‌های هاشمی و خاتمی ارزیابی می‌کند؛ به عبارتی، مطهری نسبت به آزادی بیان و آزادی‌های سیاسی و ضرورت پاسخگویی مناصب در جمهوری اسلامی، در منتهی‌الیه اصلاح‌طلبی تعریف می‌شود ولی با مقیاس آزادی‌های اجتماعی تفکر او از هر اصولگرایی، اصولگراتر و به اصطلاح "کاتولیک‌تر از پاپ" است.
به نظر این روزنامه محیط سیاسی ایران به شدت مستعد تبدیل منتقد به مخالف است، به‌گونه‌ای که با کوچکترین اعتراض و انتقاد، شخص را از خاستگاه فکری خود رانده و به اردوگاه مخالف هل می‌دهند و با بمباران برچسب‌ها، از او تبری جسته، وی را "غیرخودی" قلمداد می‌کنند. در همین حال جامعه سیاسی ایران به شدت تشنه شنیدن صداهای متفاوت است و در غیاب احزاب قدرتمند، اشخاص با حداقل ویژگی‌ها به "آلترناتیو" تبدیل می‌شوند چنانچه اکنون علی مطهری -خواسته یا ناخواسته -در جایگاه آلترناتیو جریان اصلاح‌طلب (که دارای پیشینه دراز آهنگی است) قرار گرفته است.
ابتکار نوشته مطهری نشان داد که جامعه در شرایط احساس زدگی‌های سیاسی، فرصت تمرکز بر تمام ابعاد فکری و حوصله تأمل بر گذشته و حال افراد را ندارد. جامعه تشنه شنیدن صداهای مختلف است و می‌بایست فرصت شنیدن این صداها را به صورت اصولی، در قالب احزاب شناسنامه‌دار و با میدان دادن به جریانات اعتدالگرا و قانونمدار فراهم آورد. این تشنگی و علاقه‌مندی می‌بایست از مسیر درست سیراب و تغذیه گردد.
تداوم جایزه‌ای خصوصی
ضیاء موحد در مقاله ای در شرق نوشته بنیاد هوشنگ گلشیری از بنیادهای واقعا فرهنگی است که همواره استقلال خود را حفظ کرده است. جایزه گلشیری نیز از جوایز خصوصی‌ای است که بناست هر سال طبق وصیت هوشنگ گلشیری به آثار داستانی موجود اهدا شود و حتی اگر داستان شاخص و شاهکاری خلق نشود، حتما جایزه داده شود. تا امروز هم جایزه به این اصل پایبند بوده و با تمام مشکلات موجود برگزار شده است.
نویسنده با تاسف به یاد آورده که برای مراسم نه سالن در اختیار این جایزه می‌گذارند و نه اجازه می‌دهند این جایزه در مراسمی بزرگ برگزار شود و چون این جایزه سال به سال نیز محدودتر شده، این است که امسال یازدهمین دوره جایزه گلشیری در یک جمع خصوصی در خانه هوشنگ گلشیری برگزار شد. شور و شوق بسیاری از نویسندگان جوانی که از روزی که داستان نوشته‌اند، آرزوی دریافت جایزه گلشیری را داشتند، اهمیت این جایزه را نشان می دهد.
درآمد افسانه ای نفت و دولت مجلس می خواهد برای چه
رضا زندی در مقاله ای در شرق نوشته سال ۱۳۸۴ که دولت نهم مستقر شد، آوردن پول نفت بر سر سفره مردم شعار شد. در طول هفت سال، هفت وزیر پیشنهادی نفت به مجلس معرفی شد و چهار وزیر نفت بر صندلی وزارت نشستند. تغییرات پی در پی، نداشتن استراتژی‌های اصولی صحیح و گاها مدیریت‌های بدون صبغه کارشناسی، برخی طرح‌ها را در حد امضا و حرف نگه داشت تا آخرین آمار رسمی اوپک، تولید نفت کشور را روزانه در حد سه میلیون و ۱۹۶ هزار بشکه اعلام کند.
مقاله شرق با یادآوری این که مطابق گزارش بانک مرکزی رکورد بی‌سابقه‌ای برای درآمد نفتی کشور شکسته شد. ۱۱۱میلیارد دلار برای ۱۱ ماهه سال ۹۰. همین گزارش درآمدهای دولت از محل صادرات نفت خام، فرآورده‌های نفتی، گاز طبیعی و میعانات گازی طی سال‌های ۸۴ تا ۹۰ را معادل ۵۵۹ میلیارد دلار اعلام کرده است. با این اوصاف دولت‌های نهم و دهم تا پایان عمرشان بیش از ۶۵۰ میلیارد دلار درآمد نفتی خواهند داشت. رقم بی‌نظیری که در سایه قیمت‌های بالای نفت رقم خورد و در تاریخ صنعت نفت کشور رکورد زد. حالا آیا وضع ما بهتر شده است؟
این مقاله با اشاره به این که خط لوله تاپی برای انتقال گاز ترکمنستان به پاکستان و هند از مسیر پرخطر افغانستان امضا شد نوشته سال‌ها مذاکره ایران برای احداث خط لوله گاز بین هند و پاکستان ابتر ماند تا گاز ایران از سال ۲۰۱۴ فقط به پاکستان برود و از خط لوله صلح، جز خاطره‌ای باقی نماند. صنعت نفت امروز بیش از هرچیز، یک نگاه درست با دانش و پخته از تجربه می‌خواهد. حرف‌های اولین چاه نفت کشور که در مسجد سلیمان کشف شد برای فرداییان شنیدنی است.
پویا جبل عاملی در سرمقاله دنیای اقتصاد نوشته وزیر اقتصاد و دارایی معتقد است هزینه تامین مالی با سود ۲۱ درصد بالا است. آیا این سخن صحیح است؟ اگر یک بنگاه تولیدی در این یک سال بتواند بهای کالای تولیدی خود را ۲۲ درصد افزایش دهد، آیا باز این هزینه نرخ بهره ۲۱ درصد بالا است؟ پس مشکل چیست؟
با این مقدمه نویسنده کارشناس نتیجه گرفته اگر تولید‌کننده به راحتی بتواند در صورت وجود تقاضا، بهای کالای خود را با افزایش هزینه‌ای چون تامین مالی، افزایش دهد و مانع قانونی برای این کار نباشد، احتمالا دیگر نیازی به گزاره مطرح شده از سوی وزیر اقتصاد نیست. در حقیقت تولید‌کننده با داده‌های بازاریابی خود، می‌تواند بسنجد که آیا با وام ۲۱ درصد می‌توان قیمت کالا را تا اندازه‌ای بالا برد تا سوددهی وجود داشته باشد یا خیر؟
خلاصه سرمقاله دنیای اقتصاد این که فراموش نکنیم که کاهش دستوری آن به غیر از بازگشت شوک‌های بیشتر به بازار که خود آن نیز هزینه بیشتری بر تولید‌کننده تحمیل می‌کند، با افزایش ناکارآمدی‌ها، رشد اقتصادی را نیز در بلندمدت دچار خسران خواهد کرد.
وزیر کار چینی‌ها یا وزیر بیکاری ما؟
پوریا عالمی در ستون کاناپه اعتماد از وزیر کار احمدی‌نژاد نقل کرده که او مجوز واردات کارگر چینی را صادر کرد و به طعنه پرسیده ببخشید شما وزیر کار چین هستید یا وزیر بیکاری ما؟ علتش هم این که وزیر کار گفته بود: برای اشتغال کارگران چینی، من با استفاده از اختیاراتم دستور سریع رفع مشکلات حضور نیروی انسانی چینی در پروژه آزادراه تهران- شمال را صادر کردم.
چند سئوال چند جوابی در ادامه ستون کاناپه آمده: چرا وزیر کار ایران برای بیکاران چینی در ایران کار درست کرد؟ الف- چون از قدیم گفتند آدم باید خودش نان و آب بخورد اما جلوی میهمان نان و روغن بگذارد. پس این‌طوری ما پلیتیک زدیم و همه فکر می‌کنند بیکاری در ایران ریشه‌کن شده، پس مجبور به واردات کارگر از چین شدیم. ب- چون اختیارش دست خودش است. پ- چون کاری به این کارها و بیکاری ما ندارد و کار خودش را می‌کند.
سئوال دیگر این که حالا که وزیر کار ایران مشکل کار چینی ها را حل کرده و گفته از چین کارگر وارد کنیم، دیگر از چین چه چیزهایی وارد کنیم که مشکلات حل شود؟ الف- با توجه به هزینه بالای مراسم نامزدی و نامزدبازی، از چین نامزد وارد کنیم که نامزدبازی ارزان بیفتد. ب- با توجه به هزینه بالای ازدواج و مهریه، از چین عروس وارد کنیم که عروسی ارزان بیفتد. پ- با توجه به وضعیت مادرزن و خواهرشوهر در مملکت که در زندگی آدم دخالت می‌کنند، از چین تعدادی مادرزن و خواهرشوهر وارد کنیم.
کارتون روز
سمفونی آزادی، هادی حیدری، شرق