با مترجم ایرانی مایک والاس در آغاز اشغال سفارت آمریکا

مایک والاس

امیر مصدق کاتوزیان

روز یکشنبه درگذشت مایک والاس خبرنگار شبکه تلویزیونی آمریکایی «سی. بی. اس.» و چهره شاخص برنامه هفتگی «شصت دقیقه» از آغاز تا زمان بازنشستگی در ۹۳ سالگی خبرساز شد.
 
مایک والاس که کارشناسان رسانه ای او را  مصاحبه گر قدری می دانستند برای بسیاری از ایرانیان چهره ای نا آشنا نبود.   بلافاصله پس از درگذشت مایک والاس شماری از ایرانیان بر روی شبکه های اجتماعی مجازی اینترنتی، ویدئوکلیپهای گفت وگو های او را با محمدرضا شاه پهلوی، آیت الله خمینی، اکبر هاشمی رفسنجانی و محمود احمدی نژاد، رجال سیاسی ایران، با دیگران سهیم شدند. 
 
با اعظم گرگین (مقیم واشینگتن) مترجم ایرانی مایک والاس در روزهای آغاز اشغال سفارت آمریکا در تهران و پیش از مصاحبه معروف او با آیت الله خمینی گفت و گو کرده ایم.
 
اعظم گرگین: من وقتی از انگلیس برگشتم ایران در سفارت آمریکا در قسمت اقتصادی و بازرگانی شروع به کار کرده بودم و یک سفر رفتم آمریکا وقتی برگشتم سفارت آمریکا را دانشجویان خط امام به تصرف خودشان درآورده بودند. کارمندان سفارت را گروگان گرفتند. گروگان‌های ایرانی را بعد از چند ساعت آزاد کردند ولی گروگان‌های آمریکایی همینطور باقی ماندند. آن زمان تمام خبرنگاران خارجی ایران بودند از جمله سی بی اس. من به عنوان مترجم با خبرگزاری سی بی اس شروع به کار کردم. اولین روز کارم قرار شد که آقای مایک والاس را رو به روی سفارت آمریکا ملاقات کنم و به او ملحق شوم.
 
آقای مایک والاس برای ده روز آمده بود به ایران و قرار بود که من تنها مترجم او باشم. با این که خبرنگاران دیگری هم بودند در شبکه سی بی اس که احتیاج به مترجم داشتند ولی من به طور اختصاصی بایستی با مایک والاس کار می کردم.
 
 در آن دوره مایک والاس یک مصاحبه معروفی هم کرد با آیت‌الله خمینی. نقش شما در این مصاحبه چه بود؟
 
 آقای مایک والاس صرفا به خاطر مصاحبه با آیت‌الله خمینی آمده بود ایران. قرار بود من به عنوان مترجم او در این مصاحبه شرکت کنم. آن موقع من برای مصاحبه با معممین که می‌خواستم بروم بایستی که روسری می‌گذاشتم. ولی برای کسان دیگر نه. برای آیت آلله خمینی قرار شد که چادر سر کنم. چادر سیاهی تهیه کردم و سووال‌هایی را برای آقای مایک والاس آماده کردم که از دفتر آیت‌الله خمینی خبر رسید که مترجم زن نمی‌تواند با آقای مایک والاس همراهی کند در این مصاحبه. بعد مایک والاس که از این خبر کمی متعجب شده بود به من گفت حالا که نمی‌توانید بیایید می‌خواهید من برایتان سووالی بپرسم؟ سووالی دارید که من برایتان بپرسم؟ من گفتم از آیت‌الله خمینی بپرسید قول آزادی که به زنان داده بود چه شد؟
 
 همین سووال را هم پرسید؟
 
 بله. در واقع آخرین سووالش بود. جزو ده سووالی بود که آقای مایک والاس از آیت‌الله خمینی پرسیده بود.
 
 به طور کلی مایک والاس چه جور آدمی به نظرتان آمد در آن دوره آشنایی و همکاری با او؟
 
 مایک والاس به نظر من بسیار آدم باجرات بود و خیلی آدم رکی بود. برایش تفاوت نمی‌کرد که با چه کسی مصاحبه دارد. هر سووالی داشت با کمال جرات سووال‌هایش را مطرح می‌کرد. به نظر من آدم دقیق و خیلی باجراتی بود.
 
 بعد از این که از ایران رفتید دومرتبه به آمریکا ارتباط‌تان با مایک والاس حفظ شد؟
 
 بله. ارتباط من با اغلب خبرنگارانی که برای سی بی اس کار می‌کردند حفظ شد، از جمله با خود مایک والاس که گاهی تلفنی با هم صحبت می‌کردیم. سالها بعد ایرج گرگین همسرم در نیویورک با مایک والاس ملاقات کرد و مصاحبه‌ای کرد که این مصاحبه در رادیو امید که در لس‌آنجلس بود پخش شد.