بررسی روزنامه‌های دوشنبه تهران - ۲۲ اسفند
روزنامه‌های امروز صبح تهران در تیترهای اول خود از دادگاه اختلاس بزرگ نوشته‌اند و با اشاره به برداشت‌های بانک مرکزی از حساب بانک‌های خصوصی، آن را تخلفی خوانده‌اند که اینک با دستور مجلس باید برگردانده شود. در حالی که یک سایت خبری قدیمی بعد از انتشار خبری پیرامون یک قرارداد تجارتی بین ایران و چین که آن را "ترکمانچای دیگر" خوانده بود، فیلتر شده است و بیشتر ستون‌های طنز روزنامه‌ها نیز تعطیل شده است، تنها ستون طنز باقی‌مانده روزنامه اعتماد هم با یادداشت کوتاهی امروز در جایش نیست.
پوریا عالمی در جای ستون کاناپه نوشته است: کاناپه مثل آدمیزاد است. اختیارش را فکر می‌کند دست خودش است، اما دست خودش نیست. امروز هم "کاناپه" تعمیرات داخلی و خارجی داشته. کم کم اسم "مدیر مسوول" را باید به "مدیر مسوول تعمیرات داخلی" تغییر دهیم! تا فردا.
سئوال از رییس‌جمهور تابوی مجلسیان
صفحه اول ابتکار
"اختلاف درباره طرح سوال از احمدی‌نژاد" عنوان اصلی تهران امروز است، "گفت‌وگو به جای طرح سوال" در صدر گزارش‌های خبری ابتکار آمده، مردم‌سالاری نوشته "شکست تابوی سوال از رئیس‌جمهور پس از ۳۳ سال" و سیاست‌روز از "اما و اگرهای یک حضور" خبر داده است.
هادی وکیلی در ابتکار نوشته است: به نظر می‌رسد پس از کش و قوس‌های فراوان، طرح "سوال از رئیس‌جمهور" که از طرف هیات رئیسه اعلام وصول شده و ظاهرا بنا بود که این هفته با حضور ریاست محترم جمهور ارائه گردد، با اما و اگرهای جدید روبه‌رو شده‌است. در فاصله یک سال گذشته -از زمانی که علی مطهری طرح سوال از رئیس‌جمهور را پیش کشید- تاکنون، این طرح با نوسانات بسیاری همراه شده‌است؛ به‌گونه‌ای که بارها تا مرز اعلام وصول پیش رفت، ولی در لحظه آخر، یا با ریزش بعضی از امضاکنند‌گان و یا با وساطت و مصلحت‌اندیشی اعضای هیات رئیسه، به تعویق افتاد. این نوسانات آنچنان بود که حتی کار به جایی رسید که خود علی مطهری در مقطعی ترجیح داد در اعتراض به کارشکنی‌های موجود، استعفا دهد.
به نوشته این مقاله، به هرحال طرحی که می‌توانست در فضایی سالم و بدون حاشیه به عنوان بخشی از وظایف نمایندگان تحقق یابد و در عین حال می‌توانست برای رئیس‌جمهور محترم نیز فرصتی برای شفاف‌سازی باشد، با کش و قوس پیدا کردن، حکم "تابو" پیدا کرد و بدین شکل، تفسیر و تحلیل بسیاری را به همراه آورد. در مملکت ما رسم بر این است که مسائل صنفی، جزئی و قانونی، وقتی به الان گروه‌های سیاسی می‌رسد، به راحتی رنگ سیاسی پیدا می‌کند و نگاه سیاسی نیز مانع مطرح شدن چیستی، چرایی و چگونگی مسئله می‌گردد؛ بنابراین دیگر کسی نمی‌پرسد که به چه دلیل بنا بود رئیس‌جمهور مورد سوال قرار گیرد، بلکه همه نگاه‌ها به طراحان سوال معطوف می‌گردد!
سرمقاله ابتکار نوشته است: در این شرایط که همگان منتظر طرح سوال در ۲۴ اسفند بودند، گویا مطابق بیانیه تعدادی از مشاهیر اصولگرای مجلس ظاهرا این بار نیز بنا نیست این اتفاق محقق شود و همچنان تابوی ساخته‌شده، شکست‌ناپذیر باقی خواهد ماند؛ البته پیشنهاد "گعده" به جای سوال کمی به مزاح نزدیک است و دلهره عده‌ای از دلسوزان مبنی بر احتمال طرح مسائلی توسط ریاست محترم جمهور که به گمان آنان به مصلحت نیست، چندان موجه نمی‌نماید.
از کیف‌های میلیاردی تا افشاگری های رییس بانک
"رشوه‌های میلیاردی در کیف متهمان فساد بانکی" تیتر اصلی کیهان است و " کیف‌های۲۰۰ میلیونی و سلطان رشوه" عنوان اول قدس.
به گزارش اعتماد همزمان با برگزاری دومین جلسه دادگاه اختلاس بزرگ، محمد جهرمی، مدیرعامل برکنار شده بانک صادرات و از متهمان فساد سه هزار میلیاردی در سیستم بانکی، بار دیگر مسئولیت فساد مالی را بر عهده دولت و مدیرعامل فراری بانک ملی گذاشت و اتهامات خود را رد و برای نخستین بار تایید کرد که یک بار مورد بازجویی قرار گرفته و تفهیم اتهام شده است.
به گزارش این روزنامه، جهرمی گفت: اعلام کردم هر نوع قصوری که متوجه من باشد را پاسخگو هستم. بعد هم من را بازجویی کردند و به عنوان اهمال در کار که این اتهام را قبول نداشتم، تفهیم اتهام کردند. گفتم تعریف اهمال چیست تا بگویم می‌دانستیم و پیگیری نکردیم یا اینکه از زمانی‌که دانستیم پیگیری نکردیم. مردم قضاوت کنند که در یک شعبه از ۳۲۰۰ شعبه، یک فردی در خارج از بانک از مدارک و فرم‌های بانک سوءاستفاده کرده، آن هم قبل از حضور بنده، بعد بیایند شما را متهم کنند با توجه به اینکه خودتان نیز با این مساله قاطعانه برخورد کرده باشید.
اعتماد از قول وزیر سابق کابینه احمدی‌نژاد نوشته است: چندین جلسه در وزارت اقتصاد و بانک مرکزی با آقای خاوری داشتم. حتی وقت هم گرفته بودم تا بروم پیش آقای احمدی‌نژاد و به ایشان بگویم افراد زیر مجموعه‌ات فساد اقتصادی دارند، ولی مسئولان وزارت اقتصاد و بانک مرکزی به گونه‌ایی ذهنیت برای آقای احمدی‌نژاد به وجود آورده بودند که اصلا پذیرش حرف‌های من را هم نداشتند و به همین خاطر هم وقت برای شنیدن حرف‌های من نگذاشت. وقتی ما اطلاعات را در اختیار قوه قضاییه گذاشتیم، من دیدم از همان جا آقای خاوری، مدیرعامل سابق بانک ملی، در جلساتی که داشتیم هر چه من می‌گویم گوش‌هایش سرخ می‌شود و قیافه‌اش تغییر می‌کند. اینقدر آقای خاوری ترسیده بود که به من گفت: "شما بیا و بدهی بانک صادرات به بانک ملی را قبول کن، ولی چهار سال بعد آن را بدون سود پرداخت کن. حتی من سود‌هایی که از ال‌سی‌ها نقد کرده‌ام و پولش را به امیر منصور آریا نداده‌ام را از شما نمی‌گیرم." من دیدم خیلی پیشنهاد سخاوتمندانه، از کیسه خلیفه بخشیدن و غیرمعقولی است. قبول نکردم و گفتم تا زمانی‌که قوه قضائیه مسئولیت بر گردن بانک صادرات نگذارد، اجازه ندارم بانک صادرات را بدهکار کنم.
به ادعای محمد جهرمی پس از اینکه مدارکی که در اختیار قوه قضائیه خوزستان قرار دادیم و آنها هم به دنبال آن رئیس شعبه بانک ملی و رئیس منطقه آزاد را دستگیر کرده بودند، آقای خاوری را هم خواستند. من تمایلی ندارم الان مطرح کنم که چه کسی اجازه داد تا آقای خاوری فرار کند. دولت پیگیری می‌کرد که آقای خاوری باید به خارج از کشور برود، اما اینکه چه کسی نقش داشته است را الان نمی‌گویم و قصد دارم بعد‌ها اشاره کنم.
صداقت دمشق و شعله بیداری در سعودی
"دمشق از تلاش‌های صادقانه حمایت می‌کند" تیتر اول فرهیختگان است و " توافق روسیه و اعراب در مورد سوریه" در صدر خبرهای شرق آمده، روزنامه جمهوری اسلامی از "گسترش تظاهرات از شرق به غرب سعودی" نوشته و جوان خبر از " شعله بیداری در دانشگاه‌های عربستان" داده است.
کیهان در سرمقاله خود به تشریح وضعیت خاورمیانه پرداخته، جمهوری اسلامی را پیروزمند همه جنگ‌های این منطقه خوانده و از قول فرید زکریا روزنامه‌نگار آمریکایی نوشته است: با سقوط حسنی مبارک، سومین ستون امپراتوری آمریکا پس از ایران و ترکیه، در مصر فرو ریخت، و از قلم یک مجله آمریکایی تاکید کرده است: "بهار انقلاب‌های عربی، بهار ایران و بهار آیت‌الله خامنه‌ای است".
به نوشته این روزنامه مدیریت حکیمانه آیت‌الله خامنه‌ای، اوباما را دو بار و نتانیاهو را یکبار وادار کرد تا با وجود پیش‌قراولی تهدیدهای نظامی علیه ایران، تهدید به درگیری را پرگویی و وراجی پرهزینه بخوانند، بنابراین روزنامه یواس‌ای تودی حق داشت ۳ ماه پیش تاکید کند "ایران متخصص جنگ‌های نامتقارن و استاد جنگ فرسایشی است". و نیز، اگر به پشتوانه دلالت‌های دائمی مقتدای انقلاب و گوشزد کردن مدام ایشان به جهاد علمی و جنبش نرم‌افزاری، فناوری خوشه در خوشه روئید و نهال پیشرفت شاخه در شاخه قد کشید.
کیهان نتیجه‌گیری کرده است: سال ۱۳۹۰ را به یک معنا باید سال تلالو و تابندگی دوباره ولایت فقیه دانست. صاحبان نظر در دنیا - دشمن و دوست- بار دیگر آثار خیره‌کننده و معجزه‌گون دکترین ولایت فقیه را در قاب "امت-امامت" نظاره کردند. کرمانشاه مهرماه ۱۳۹۰ و آن شکوه تاریخی استقبال گرم امت از مقتدای خود، این پرسش را متاع پرجاذبه چهارسوق افکار عمومی دنیا کرد که در روزگار به هم ریختگی حوزه سیاست و تضاد حاکمان و شهروندان در جهان، راز این محبت و پیوند در چیست؟ همین پرسش در ایستگاه ۱۴ بهمن (نمازجمعه تاریخی) و ۲۲بهمن ارج و قرب تازه‌ای در میان اهل نظر و صاحبان فکر پیدا کرد.
بانک مرکزی و برداشت شبانه از حساب بانک‌ها
محمدصادق جنان‌صفت در سرمقاله دنیای اقتصاد نوشته است: صورت بعضی مسائل به اندازه‌ای مبهم طرح می‌شود که پیدا کردن راه‌حل برای آنها دشوار و شاید ناممکن باشد. طرح مبهم صورت مساله ممکن است به عمد یا به سهو باشد، اما نتیجه یکی است. درباره این مساله و مجادله میان کمیته ساماندهی بازار ارز و کانون بانک‌های خصوصی یادآوری چند نکته ضروری به نظر می‌رسد.
او نوشته است: اولین پرسش این که آیا بانک مرکزی روزی که به بانک‌ها ارز می‌فروخته است به آنها به طور قانونی و مبتنی بر اسناد ابلاغ کرده است که مابه‌التفاوت نرخ ارز در روزی که فروخته شده را در روزی دیگر محاسبه کرده و از آنها دریافت خواهد کرد؟ اگر چنین قراردادی منعقد شده است بانک مرکزی حق دارد و بانک‌های خصوصی باید این خواسته را بپذیرند. در غیر این صورت، کمیته ساماندهی بازار ارز از قراردادی که وجود ندارد، چگونه می‌خواهد مابه‌التفاوت بگیرد؟
به نوشته این روزنامه، نکته دوم این است که بانک مرکزی ارقام یادشده را بر پایه کدام نرخ‌ها از حساب بانک‌ها برداشت کرده است؟ به این معنی که قیمت ارز را در روزی که از حساب بانک‌ها برداشت کرده است؛ با کدام عدد تطبیق داده است؟ اگر این قیمت مورد نظر، قیمت ارز در بازار غیررسمی است باید معلوم شود که چه عددی است. اگر نرخ ارزی که مبنای محاسبه قرار گرفته است، نرخ دلار ۱۲۲۶ تومانی است که باید این نیز معلوم شود. آیا این اقدام بانک مرکزی و کمیته ساماندهی بازار ارز به معنای پذیرش نرخ ارزهای متفاوت است؟ اگر این گونه است چرا مدام از تک‌نرخی شدن ارز صحبت می‌شود؟
دنیای اقتصاد اضافه کرده است: بالاخره این که آیا فقط بانک‌های خصوصی از بانک مرکزی ارز خریداری کرده‌اند و هیچ سازمان و بنگاه اقتصادی دولتی یا غیردولتی، ارز با قیمت‌های پایین دریافت نکرده است؟ اگر سازمان‌ها و بنگاه‌های دیگر نیز مشمول خرید ارز بوده‌اند، آیا از حساب آنها نیز برداشت خواهد شد یا می‌توانند رانت به دست آمده را با آرامش، بخشی از سودآوری خود بدانند؟ با صدها خریدار و مشتری ارز که توانسته‌اند از بانک‌ها با قیمت‌های اعلامی توسط بانک مرکزی ارز به دست آوردند و با آن فعالیت کنند چه رفتاری خواهد شد؟.
مریم باستانی هم در سرمقاله جهان صنعت نوشته است: ماجرای برداشت از حساب بانک‌ها توسط بانک مرکزی که این روزها با عنوان "برداشت شبانه" مطرح می‌شود همچنان خبرساز است. اگرچه پیش از این، گفته شده بود که مجلس به این موضوع ورود خواهد کرد، اما تذکر کتبی ۱۸ نماینده مجلس به رئیس‌جمهور در این رابطه موضوع را وارد فاز تازه‌ای کرد.
این مقاله به یادها آورده است: ابتدای تشکیل مجلس هشتم بود که زمزمه استقلال بانک مرکزی مطرح شد. برخی دیدگاه‌ها اصرار بر استقلال بانک مرکزی داشتند حال آنکه در نهایت این هدف به نتیجه نرسید. شاید اگر بانک مرکزی استقلال می‌یافت، اینک این بحث‌ها هم دلیلی بر مطرح شدن نداشت چه آنکه بانک مرکزی موظف است علاوه بر سیاست‌گذاری، بازار پول را نیز کنترل کند. با چنین دیدگاهی می‌توان پذیرفت که اقدام بانک مرکزی اتفاقا درست بوده است، به شرط آنکه رسما قانون بانک مرکزی در ایران دارای جایگاه استقلال حقوقی باشد، این درحالی است که این جایگاه حقوقی در اختیار بانک مرکزی نیست و در نتیجه بانکداران و نمایندگان مجلس می‌توانند چنین اعتراضی را مطرح کنند.
جهان صنعت در انتهای سرمقاله‌اش ابراز امیدواری کرده است: کاش این روزها کسانی که داعیه استقلال بانک مرکزی را داشتند، سکوت خود را بشکنند، چرا که سیاست یک بام و دو هوا هرگز نتیجه‌ای در پی نخواهد داشت.
کارتون علی کاشی، مردم‌سالاری
گرانی و تورم به گردن کیست؟
جام جم در تیتر بزرگ خود ادعا کرده "نوسانات ارزی جهانگردی را گسترش داد" جهان صنعت نوشته "فاز دوم هدفمندی به تاخیر افتاد"، اعتماد از "تجدید نظر در واردات کالای ممنوعه" نوشته و دنیای اقتصاد "رشد چهل درصدی دیه در سال ۹۱ " را مهم دیده است.
سید جواد سیدپور در سرمقاله تهران امروز با اشاره به این که احمدی‌نژاد دیروز در کرج ایجاد اخلال در بازار ارز و طلای کشور توسط عده‌ای را ضربه زدن به سیاست‌های اقتصادی دولت خواند، نوشته است: احمدی‌نژاد در شرایطی خط سلب مسئولیت از دولت و فرافکنی درباره گرانی و تورم را ادامه داده که از قضا ساعاتی قبل از این سخنرانی، کمیته خودرو که مستقیما زیر نظر دولت است، رای به گرانی تا ۱۰ درصدی خودروهای ساخت داخل داد و چندی است که دعوای شدید بین بانک مرکزی و بانک‌های خصوصی و برخی بانک‌های دولتی رخ داده و به صورت ناخواسته بخشی از راز گرانی و تلاطم بازار ارز در زمستان سال جاری را آشکار کرده است.
به نوشته تهران امروز این در حالی است که تمام مقامات دولت و در راس آن شخص رئیس‌جمهور به جای اینکه قبول مسئولیت کنند و ریشه گرانی و تورم اخیر را نتیجه تصمیمات غلط نهادهای اقتصادی دولتی بدانند، به سراغ موجودات خیالی رفته و بازتاب گرانی‌ها در چند رسانه مکتوب را عامل گرانی و تورم ارزیابی می‌کنند. جالب است که وزیراقتصاد پیش‌تر گناه گرانی غیرمنتظره ارز و سکه را به گردن یک خبرگزاری انداخته بود و گفته بود که برخی با اس‌ام‌اس باعث گرانی شدند.
جام‌جم در گزارش اصلی خود ادعا کرده است: نوسانات قیمت دلار اگرچه برای تورهای خارجی، بلای آسمانی شده است که شمار مسافران‌شان را به شدت کاهش داده، اما برای تورهای داخلی، همای سعادت است که نشسته روی شانه‌شان تا در آستانه سال نو، پر مشتری شوند.
بنا به این گزارش، به گواه آژانس‌دارها، بالا رفتن قیمت دلار در ماه‌های اخیر سبب شده است مقاصد گردشگری نیز گران شود و صاحبان تورهای خارجی ناچار شده‌اند قیمت‌هایشان را به تناسب این افزایش قیمت، بیشتر کنند و این جهش ناگهانی قیمت، مردمی را که قصد سفر داشته‌اند از سمت تورهای خارجی به تورهای داخلی کوچ داده است و پیش‌بینی سازمان میراث فرهنگی و گردشگری را درباره افزایش ۲۵ تا ۳۰ درصدی گردشگران داخلی به واقعیت نزدیک کرده است.
تیترهای پنهان
ابتکار در ستون تیترهای پنهان خود با نقل جمله‌هایی از مسئولان، با آنها شوخی کرده است:
- خسرو دانشجو: مشکلات معیشتی کارکنان دانشگاه آزاد را رفع می‌کنیم [من که مثل مدیران جاسبی نیستم]
- رئیس‌جمهور: اگر مخالفان مانع‌تراشی نکنند قول می‌دهم تا پایان دولت، بیکاری را ریشه‌کن کنم. [خوشبختانه مانع‌تراشی می‌کنند و این بار سنگین از دوش دولت برداشته می‌شود]
- حسینیان: هر ۲۵ نفر کاندیدای جبهه پایداری در دور دوم انتخابات وارد مجلس خواهند شد. [دیگه چه نیازی به گفتگو هست؟]
- احمدی‌نژاد: پایه‌های اقتصاد کشور محکم است. [تکون نده آقا!]
- واکنش خسرو دانشجو به دو شغله بودنش [این یکی که شغل نیست. اومدم به داداشم فرهاد کمک کنم]
- لاریجانی: سوال از رئیس‌جمهور پیچیده نیست [ولی ممکنه پیچیده بشه]
کارتون روز
کارتون علی درخشی، شرق