شایعه حمله، گزینه‌های روی میز و گام بعدی؛ گفت‌و‌گو با سخنگوی وزارت خارجه آمریکا
در چند هفته گذشته، بار دیگر بحث احتمال حمله نظامی به ایران بر سر برنامه اتمی اش در مطبوعات جهان بازتابی گسترده داشته است.
اگرچه این گزارش ها با واکنش منفی و تکذیب سیاستمداران غربی همراه بود، اما همچنان تاکید شده است که گزینه نظامی بر سر میز باقی می ماند.
همزمان، شورای حکام آژانس بین المللی انرژی اتمی نیز در پی نشستی در وین، با صدور قطعنامه ای، از ادامه برنامه اتمی ایران ابراز نگرانی عمیق کرد. آژانس پیشتر در آخرین گزارش خود گفته بود که ایران بر جنبه نظامی انرژی اتمی تحقیقاتی را انجام داده است.
رادیوفردا در گفت و گو با الن ایر سخنگوی فارسی زبان وزارت خارجه آمریکا تلاش کرده تا پاسخی برای این پرسش های اساسی بیابد: احتمال حمله نظامی تا چه حد است؟ گام بعدی آمریکا چه خواهد بود؟
آقای ایر، می بینیم که گزارش اخیر آژانس بین المللی اتمی هر چه بیشتر بر جنبه احتمال نظامی بودن برنامه هسته ای ایران متمرکز شده است. آیا اقدامات آمریکا در قبال ایران هم راستا با گزارش آژانس تغییر می کند؟
اصل مطلب این است که این موضع، موضع آمریکا نیست. این موضع آژانس و جامعه بین المللی است که ابهام جدی در مورد ماهیت برنامه هسته ای ایران وجود دارد. جامعه جهانی می خواهد که ایران طبق تعهدات بین المللی اش برای رفع این ابهامات کاری بکند. از این نظر باید نشان دهد که ماهیت برنامه هسته ایش، صرفا صلح آمیز است.
خوب؛ در گزارش اخیر آژانس بر جنبه نظامی بودن برنامه اتمی ایران تاکید شده است. آیا قرار است که واکنش آمریکا با توجه به گزارش جدید آژانس نسبت به ایران قاطع تر باشد یا اینکه همان واکنش های قبلی را ادامه خواهد داد؟
ما همراه با جامعه بین المللی، همراهی ، مشورت و همکاری می کنیم تا ایران را ترغیب و متقاعد کنیم که طبق تعهدات بین المللی اش عمل کند. همان طور که رئیس جمهور اوباما چند بار گفته اند، باید با تشدید فشار بر ایران کاری کنیم تا انشاالله درک کند که باید تغییر موضع بدهد.
قرار است این فشارها از چه راهی به ایران وارد شود؟ اقدام بعدی آمریکا در این راستا چه خواهد بود؟
چیز سرّی که در میان نیست. آقای اوباما بر سیاست تشدید فشار تاکید کردند.
از چه راهی؟
یکی از عللی که ما با هم پیمانانمان مشورت می کنیم همین است. یعنی ما باید به طور دسته جمعی با باقی اعضا جامعه بین المللی مشورت کنیم تا بتوانیم راهی را پیدا کنیم که بتوان ایران را متقاعد کرد تا تعهداتش را انجام بدهد. یعنی ما باید هم با گروه کشورهای ۱+۵ و هم با بقیه جامعه بین المللی مشورت و همفکری کنیم؛ چرا که ما واقعا نگران عدم پایبندی ایران به تعهدات بین المللی اش هستیم.
مسئله تحریم انرژی علیه ایران از مدت ها پیش مطرح بوده است. طی چند هفته اخیر مسئله تحریم بانک مرکزی ایران هم مطرح شده است. آمریکا تا چه حد این گزینه ها را عملی می بیند؟
گزینه های مختلفی مطرح است. همان طور که عرض کردم، یکی از دلایلی که ما باید با بقیه اعضا جامعه بین المللی و سایر هم پیمانانمان مشاوره و همفکری کنیم، تا نه به شکل انفرادی بلکه به طور دسته جمعی در قبال ایران وارد عمل بشویم. چون اگر به طور هماهنگ و با هم عمل کنیم، فشار به مراتب بیشتر خواهد شد. اراده آهنین جامعه بین المللی این است که ایران باید به این درخواست ها تن بدهد. و در این مسیر تکالیف و وظایفش را انجام بدهد.
پرسش من این است که تحریم بانک مرکزی که این روزها در گزارش های متفاوتی به آن اشاره شده، در دستور کار دولت آمریکا قرار دارد یا خیر؟ به عنوان یک گزینه جدی به آن فکر می کنند یا خیر؟
همزمان؛ هم در داخل کنگره آمریکا و هم در سطح بین المللی با برخی کشورهای دنیا مشاوره هایی در حال انجام است تا بهترین گزینه برای تشدید فشار بر ایران انتخاب شود. هنوز نتیجه ای معلوم و مشخص نشده است اما ما کماکان در حال گفت و گو هستیم. هم در داخل آمریکا و هم با متحدانمان.
فکر می کنید که تشدید تحریم ها بر مردم چه تاثیراتی خواهد گذاشت؟ ما پیام های زیادی از مردم دریافت می کنیم، مبنی بر اینکه تحریم های قدرت های جهانی و سازمان ملل، بر زندگی مردم تاثیرات منفی بیشتری گذاشته است تا بر عملکرد جمهوری اسلامی.
همان طور که قبلا هم عرض کردم، واقعا هدف ما از اعمال تحریم ها فشار بر دولت ایران و نشانه گرفتن فعالیت غیر مشروع و غیر قانونی دولت ایران است. مردم ایران هدف ما نیستند. بله. این غیر قابل انکار است که تا اندازه ای موفق نشده ایم و مردم ایران تا اندازه ای دارند چوب دولت خودشان را می خورند. ولی ما سعی می کنیم که این تحریم ها هدفمند بشوند. تا مردم ایران بیشتر از این دچار مشکلات نشوند.
آقای ایر، همزمان با بحث تحریم ها، این روزها صحبت از اقدام نظامی علیه ایران است. این گزینه تا چه حد در آمریکا جدی است؟ این که آمریکا بخواهد در حمله ای نظامی بر علیه ایران شرکت کند.
همه ما گفته ایم و باز هم می گوییم که بهترین راه حل برای این مشکل، یک راه حل از طریق دیپلماتیک است.الان هم ما بر راه حل دیپلماتیک تمرکز می کنیم، والسلام. همان طور که رئیس جمهور اوباما به کرّات اظهار کرده اند، ما سعی می کنیم یک راه حل دیپلماتیک برای حل این معضل پیدا کنیم و سعی می کنیم که انشاالله ایران را به پای میز مذاکرات برگردانیم، تا با جدیت و حسن نیت با ما برای رسیدن به یک راه حل دیپلماتیک مذاکره کند.
حالا اگر آن «انشاالله» عملی نشد و ایران به پای میز مذاکره نیامد، و به هر حال مسائل به سمت و سویی نرفت که این مسئله از راه دیپلماتیک حل شود، آیا در آن صورت به اقدام نظامی هم اندیشیده شده است؟
چندین بار پرزیدنت اوباما فرموده اند که گر چه تمام گزینه ها روی میزاست، ولی ما تلاش می کنیم که ایران را ترغیب کنیم تا پای میز مذاکره برگردد و با ما مذاکره کند.
این که «همه گزینه ها روی میز هستند ولی ما ترجیح می دهیم که از مسیر دیپلماتیک وارد شویم» یعنی چه؟ وقتی همه گزینه ها روی میز هستند یعنی گزینه اقدام نظامی هم روی میز قرار دارد. پس قاعدتا ممکن است یک زمانی نوبت به گزینه اقدام نظامی هم برسد. آن زمان کی خواهد بود؟
نه. این شمائید که این فرضیات را می بافید. من این را نگفتم. من می گویم که الان تمام تلاش و تمرکز ما در مسیر انتخاب راه حل دیپلماتیک است.
ولی شما گفتید که همه گزینه ها روی میز است.
نه. من نگفتم. این را آقای اوباما گفتند و من حرف ایشان را تکرار می کنم.
درست است. آقای اوباما...
همان طور که پرزیدنت اوباما چند بار فرمودند و خانم کلینتون، وزیر امور خارجه آمریکا هم بر آن تاکید کردند، همه ما سعی می کنیم که با تعامل سازنده با ایران و در چهارچوب همان مذاکرات کشورهای ۱+۵ تلاش می کنیم تا یک راه حل دیپلماتیک پیدا کنیم.
حالا اگر اسرائیل بخواهد علیه ایران وارد یک حمله یک جانبه شود، واکنش آمریکا چه خواهد بود؟
معذرت می خواهم . ولی پاسخ به این اگر و مگرها ما را به جایی نمی برد.
ولی این احتمالات برای مردم ایران خیلی مهم است.
همان طور که حضورتان عرض کردم الان تمام تلاش ما راه حل دیپلماتیک است. یعنی ما از هیچ تلاشی فروگذار نمی کنیم تا ایران را ترغیب کنیم تا پای میز مذاکره برگردد.
آقای ایر، علت طرح این سوالات از شما این است که در روزهای اخیر و همچنین در روزهای گذشته، گزارش های بسیاری درباره احتمال حمله منتشر شده است. مثلا روزنامه وال استریت جورنال هفته پیش نوشته بود که آمریکا قصد دارد برای مقابله احتمالی با ایران، بمب های پیشرفته سنگرکوب به امارات متحده عربی بفروشد. شما در این مورد خبری دارید؟
ببینید! من اصلا وقت ندارم به تمام شایعات و اخبار روزنامه های مختلف پاسخ بدهم. راجع به وضعیت ایران در شرایط فعلی اصل مطلب این است که جامعه بین المللی در مورد ماهیت اصلی برنامه هسته ای در ایران نگرانی های جدی دارد. آمریکا و بقیه اعضای جامعه بین المللی با هم تلاش می کنیم تا ایران را ترغیب کنیم، تا به پای میز مذاکرات برگردد تا به یک راه حل دیپلماتیک برسیم.