بررسی روزنامه های صبح تهران؛ چهارشنبه ۲۵ آبان
روزنامه های صبح امروز تهران در تیترهای اصلی خود بیشتر به تصمیم اتحادیه اروپا در مورد مقابله با ایران پرداخته و در گزارش ها و مقالات خود تصمیم اروپائیان را مقاومت در برابر خواست آمریکا و اسرائیل دانسته و تحلیل کرده اند که احتمال حمله نظامی به ایران منتفی شده است. ابراز نگرانی از تشدید اختلاف بین رهبران کشور، قطعی شدن تصمیم آیت الله شاهرودی به انتقال دفتر خود به نجف و انتقاد از گرانی و تورم و بالارفتن بهای ارز بخش دیگری از مطالب این روزنامه هاست.
بازگشت به زادگاه
روزنامه های مختلف تهران با چاپ عکس هائی از رییس سابق قوه قضاییه بعد از مدت ها که از پخش شایعه سفر آیت الله شاهرودی به عراق گفته و نوشته می شد، نشان داده اند که سرانجام این خبر رسما تائید شد.
محمود پوررضایی در گزارش اصلی اعتماد نوشته محمود هاشمی شاهرودی، رییس‌هیات عالی حل اختلاف و تنظیم روابط قوای سه‌گانه قصد دارد در آینده نزدیک به زادگاه خود سفر کند. خبر سفر قریب‌الوقوع رییس سابق قوه قضاییه به نجف اشرف را شیخ محمود البغدادی، نماینده هاشمی‌شاهرودی در این شهر اعلام کرد. دفتر این عضو مجلس خبرگان رهبری از ماه گذشته با حضور نمایندگان چند تن مراجع تقلید و جمعی از طلاب حوزه علمیه نجف اشرف افتتاح شده است.
نجف پس از تهران، قم و مشهد، چهارمین شهری بود که دفتر این فقیه عضو شورای نگهبان در آن گشایش یافت، اما چنین اقدامی حتی بیشتر از انتشار رساله عملیه از سوی این شاگرد برجسته شهید آیت‌الله محمدباقر صدر مورد توجه رسانه‌ها قرار گرفت. دیروز نیز هنگامی که خبر سفر قریب الوقوع موسس و رییس اسبق مجلس اعلای انقلاب اسلامی عراق منتشر شد، به سرعت این خبر میان سایت‌های خبری دست به دست شد و حتی توضیح شیخ محمود البغدادی مبنی بر اینکه هاشمی‌شاهرودی قصد اقامت دایمی در نجف را ندارد، نیز نتوانست از سرعت انتقال آن بکاهد.
هشدار کاسترو و مخالفت چین و روسیه، حمله به ایران خنثی شد
"اختلاف اتحادیه اروپا درباره ایران" تیتر مردم سالاری است، جام جم و قدس همین گزارش را با عنوان "مخالفت اروپا با سیاست جنگ طلبانه واشنگتن درباره ایران" منعکس کرده اند و روزنامه جمهوری اسلامی در صدر اخبار خود نوشته "اتحادیه اروپا وضع تحریم های جدید علیه ایران را به تعویق انداخت". سیاست روز در تیتر یک خود از قول فیدل کاسترو نوشته "حمله به ایران؛ آغاز جنگ جهانی".
همین روزنامه در گزارش اصلی خود نوشته تهدید به حمله نظامی به ایران و تحلیل‌های وقوع چنین حادثه‌ای، طی یک هفته گذشته تبدیل به یکی از مهم‌ترین اخبار سایت‌ها و خبرگزاری‌ها و روزنامه‌های بین‌المللی طی یک هفته گذشته بوده است؛ خبری که اگرچه تا پیش از انتشار گزارش آمانو هم زمزمه‌هایی از آن شنیده می‌شد اما پس از انتشار گزارش، مورد تحلیل بسیاری از تحلیل‌گران با دیدگاه‌های متفاوت قرار گرفت که در یک کلام اکثریت آنها حمله به ایران را غیرممکن ارزیابی می‌کردند.
سیاست روز بعد از اشاره به واکنش های عمومی از هشدار رهبر سابق کوبا نوشته و آن را با اهمیت دیده آن جا که کاسترو گفته جمهوری اسلامی از دو فاکتور مهم جمعیت و توان نظامی برای پاسخگویی به هرگونه تهدید برخوردار است.
روزنامه جمهوری اسلامی در سرمقاله خود نوشته توطئه تبلیغاتی حمله به ایران بسیار زود خنثی شد. ابتدا خود اسرائیلی ها گفتند ما قصد حمله به ایران را نداریم، دولتمردان آلمانی و آمریکا و انگلیس و فرانسه نیز درباره تحریم‌ها علیه ایران تبادل نظر نموده و به صورت غیرمستقیم، گزینه نظامی را نفی کرده‌اند. مخالفت صریح چین و روسیه با تشدید تحریم‌ها علیه ایران و توصیه آنها به ادامه مذاکره برای حل مسائل نیز نقش قابل ملاحظه‌ای در خنثی شدن توطئه تبلیغاتی مشترک آمریکا و اسرائیل علیه ایران داشت.
به نظر این روزنامه این روزها اظهارنظرهای جالبی از ایرانیان مقیم آمریکا و اروپا شنیده می‌شود که می‌گویند: ما ممکن است با دولتمردان کشور خود اختلاف نظرها و مشکلاتی داشته باشیم ولی هرگز به دولت‌های خارجی اجازه نخواهیم داد به کشورمان حمله نظامی کنند. آنها تأکید می‌کنند: در برابر هرگونه تجاوز به ایران، باتمام توان خواهیم ایستاد و از کشورمان در برابر متجاوزان دفاع خواهیم کرد.
روزنامه جمهوری اسلامی تاکید کرده آن دسته از مردم ایران که در داخل کشور زندگی می‌کنند و از مخالفین بعضی سیاست‌ها به حساب می‌آیند و حتی در ماجراهای دو سه سال اخیر دچار مشکلاتی شده‌اند، وقتی صحبت از حمله نظامی و تجاوز بیگانگان به ایران به میان می‌آید، بدون آنکه لحظه‌ای درنگ نمایند با صراحت اعلام می‌کنند در چنان وضعیتی اختلافات را کنار خواهند گذاشت و در برابر متجاوزان خواهند ایستاد.
منافع مردم در میان اختلافات داخلی
عباس عبدی در مقاله اصلی اعتماد با اشاره به اختلافات مقامات اصلی کشور نوشته ما چه بخواهیم و چه نخواهیم مدیریت و عبور از این وضع خطرناک بر عهده این مجموعه است، و هرگونه شکاف عمیق و مخرب که درون این مجموعه رخ دهد، بیش و پیش از آنکه سود آن نصیب نیروهای سیاسی منتقد و مردم ایران شود، موجب شکل‌گیری خسارت‌های فراوان برای کشور خواهد شد.
نویسنده مقاله با نقل چند نمونه از سخنانی که بین مقامات رد و بدل شده نوشته این حد از تنش‌های سیاسی درون جناح غالب، موجب خوشحالی منتقدین و اصلاح‌طلبان نیست، زیرا که ضرر حتمی آن برای منافع مردم و کشور بسیار بیشتر و نقدتر از منافع احتمالی آن است، هرچند شکل‌گیری چنین وضعی قابل انتظار بود و بنده نیز در چندین یادداشت خود از حدود سه سال پیش رخ دادن آن را متذکر شده بودم. بنابراین برای پرهیز از وضع موجود چاره‌یی جز انجام تغییرات در روند گذشته نیست.
به نوشته مقاله اعتماد متاسفانه فقدان فصل‌الخطاب سیاسی نیز یکی از عوامل مهم در شکل‌گیری چنین وضعی بوده است. در جوامع امروزی و توسعه‌یافته، این فصل‌الخطاب قانون و حاکمیت آن از طریق محاکم قضایی مستقل است، ولی در شرایط کنونی دیده می‌شود که بی‌طرفی این مرجع نهایی حل اختلاف از سوی رقبای دولتی و حتی منتقدان سیاسی به چالش کشیده شده است و آنچه که باید راه‌حل مشکلات و عبور از اختلافات تلقی شود، خود به موضوع مناقشه تبدیل شده و به همین دلیل جامعه ما از حیث وجود فصل‌الخطاب حقوقی دچار خلأ شده و همین نکته زمینه را برای تشدید بدون قید و بند اختلافات درون حکومتی بیشتر کرده است.
این همه فقر، این همه حج و بی اعتمادی مردم
"مانع‌زدایی از مسیر کسب و کار" تیتر اصلی دنیای اقتصاداست و "حقوق مادام‌العمر برای مقامات سیاسی" عنوان اول شرق، آرمان و ابتکار است.
در حالی که حاجیان در حال بازگشت از سفر حج هستند ابتکار در سرمقاله خود نوشته متأسفانه بسیاری از کسانی که به حج رفته یا می‌روند، باطنشان از معنویت تهی است و کله‌شان از غرور «حاجی بودن» پر است. در اطرافشان افراد بیکار و نیازمند بسیار است؛ اما آنان همچنان غرق در مستی عنوان خویش‌اند. بدتر اینکه بسیاری از این لقب برای سوءاستفاده‌های مالی و اخلاقی و کسب موقعیت‌های ناحق کمک می‌گیرند. باید از این بزرگواران پرسید که هدف از حج‌رفتن چیست؟ به این‌گونه افراد چه نامی باید داد؟ حاجی تقلبی، حاجی قاچاقچی، سوداگران مرگ یا زائران حج!؟
مقاله ابتکار پرسیده آیا هیچ فکر کرده‌ایم که مبلغ پولی که هر سال از این راه در حلقوم عربستانی‌ها می‌ریزیم، چقدر است؟ در کشوری که آمار بیکاری و فسادهای ناشی از فقر بسیار سرسام‌آور و نگران‌کننده است و تاریکی فقر و فساد بر زندگی بسیاری از مردم ایران سایه گسترده، چه اصراری است که چراغ رفاه زندگی مردم کشور دیگری را با روغن ارز و پول خودمان برافروزیم
به نوشته این روزنامه کشور ما مثل خانه‌ی ماست و همه‌ی ملت ایران از یک خانواده‌اند. تا زمانی‌که بخشی از مردم و اعضای این خانواده، به‌شدت مشکلات رفاهی دارند، هیچ‌کس در آن مستطیع نیست.
مردم سالاری در سرمقاله خود به سرشماری سال ۱۳۹۰ و مشکلات آن و کاسته شدن از همکاری مردم اشاره کرده و نوشته مشکلا ت کار آمارگیران که با مراجعه به منازل مردم به منظور طرح پرسشهای سرشماری، روزهای سخت و پرکاری را پشت سرگذاشته اند، موضوعی نیست که بتوان به سادگی از کنار آن عبور کرد. به نظر می رسد در این دوره به دو دلیل این امر اتفاق نیفتاده و سطح همکاری با ماموران سرشماری حتی در شهرهای بزرگ هم کاهش یافته است.
به نظر نویسنده مقاله دلیل اول، اجرای طرح هدفمندی یارانه هاست مردم نگرانند با پاسخ صحیح در مورد برخی پرسش ها- از جمله متراژ خانه، اجاری یا ملکی بودن خانه، تعداد اتاق خواب ها، دسترسی به رایانه در منزل و... - در کاهش یا عدم افزایش یارانه پرداختی به آنها تاثیر گذار باشد. دلیل دوم، کاهش اعتبار آمارها و کمرنگ شدن میزان اعتماد مردم به آمارهای ارائه شده از سوی مسوولا ن است.
نکته دیگری که مردم سالاری بر آن تاکید کرده که از انتخابات ریاست جمهوری سال ۱۳۸۸ شدت گرفته، باعث کاهش اعتماد مردم به آمارها شده این است که مردم شاهد بودند که یکی از کاندیداها از کاهش تورم و دیگری از افزایش تورم سخن می گوید، یکی از افزایش رشد اقتصادی و دیگری از کاهش رشد اقتصادی خبر می دهد، یکی ضریب جینی را در حال افزایش و دیگری آن را در حال کاهش می داند و... طبیعی است که نسبت به آمارها، دچار بدبینی می شوند و به تبع آن، همکاری آنها برای آمارگیری کمرنگ تر می شود.
یک خبر – با دو تیتر
بیشتر روزنامه های امروز تهران با چاپ عکسی از حسین قندی استاد روزنامه نگاری که بر اساس اخبار به بیماری آلزایمر مبتلا شده است، متنی را با عنوان "یک خبر با دو تیتر" در صفحات اول خود امضا کرده اند.
در این متن آمده: این یک تیتر است. ضربه‌یی یا موجی، فرقی نمی‌کند: «قندی دیگر تیتر نمی‌زند». سال‌ها تیتر زد اما حالا خودش موضوع تیتر این نوشتار تلخ است. امروز همراهان دیرنش برآنند تا بگویند: «تو را فراموش نمی‌کنیم.» قندی ما با بیماری تلخ و مشکوک به «فراموشی» دست و پنجه نرم می‌کند و ما دست او را هرگز رها نمی‌کنیم. قندی، آنقدر نوشت و تیتر زد تا در فضای روزنامه‌نگاری ما رشد کند و ببالد.
دوازده روزنامه نگار با سابقه در این متن اشاره کرده اند تالیفات ماندگار و کاربردی او در روزنامه‌نگاری در کنار اثرگذاری‌اش در بسیاری از روزنامه‌ها و مجلات، از کیهان هوایی گرفته تا روزنامه‌های ابرار، اخبار، جامعه، توس، انتخاب و جام‌جم از او یک روزنامه‌نگار چندوجهی ساخت.
در انتهای این متن که بیشتر روزنامه ها آن را نقل کرده اند آمده امروز با یاد همه آن اثرگذاری‌های یگانه، لبخندها و جدی بودن‌ها، تیتر پایان این نوشتار را تقدیم روزنامه‌نگاران، اصحاب رسانه و دانشگاهی می‌کنیم تا بدانند به زودی نکوداشتی برای او برگزار خواهیم کرد.افزون بر آن، امیدواریم به این بهانه، پایه و مبنایی برای جامعه روزنامه‌نگاران بنیان نهیم تا در بزنگاه‌های رنج و نیاز، یاریگر اهل این حرفه باشیم، با این تیتر "همیشه همراه هم می‌مانیم".
مشکلی در مملکت نیست
ابراهیم رها که هر روز در ستون طنز اعتماد چند بیانیه منتشر می کند امروز نوشته ما از هیچ چیز خاصی اعلام حمایت نمی‌کنیم. پس از آنکه حتی حمایت ما از مسائل بترکون هم به حذف دچار شد ما ترجیح می‌دهیم در این برهه از زمان از لای درماندن انگشت، گزیدگی کف پا توسط پشه، سرمای چند روز پیش هوا، جبران کمی از کم‌آبی دریاچه ارومیه در اثر باران و... اعلام حمایت می‌کنیم تا به هیچ جای هیچ‌کس برنخورد.
طنز نویس اعتماد تاکید کرده باور بفرمایید هیچ دغدغه‌یی در هیچ گوشه از مملکت وجود ندارد جز اینکه یک کتاب را همزمان هشت تا ناشر ترجمه کرده و راهی بازار می‌کنند. الان هم در هفته کتاب هستیم و مسوولان اعلام کرده‌اند به همه کتاب‌ها سه سوته مجوز می‌دهند، ما هم که کتاب‌هایمان در ارشاد معطل می‌ماند، لابد بخش علمی – تخیلی ماجرا هستیم! اخیرا هم مسوولان کتاب ارشاد آمده بودند تلویزیون و اعلام کردند که در حوزه کتاب همه چی آرومه و به نوعی شدیداللحن را کوبیدند به دهان کسانی که در این مورد نگرانی یا خدای نکرده انتقادی دارند.