چندی از شگفتی های تخت جمشید

در سال ۵۱۸ پیش از میلاد، تعداد زیادی از با تجربه ترین مهندسان، معماران و هنرمندان از چهار گوشه عالم فرا خوانده شدند تا با مشارکت و هم اندیشی، اولین بنایی را برپا سازند که بتواند هزاران سال نمادی از وحدت جهانی و صلح و برابری باشد.

ایرانیان در قرن ششم پیش از میلاد در سایه رهبری کورش بزرگ و در دوران حکومت داریوش بزرگ موفق به تشکیل یک دولت جهانی شدند که از رود دانوب در اروپا تا دریای آرال در آسیای مرکزی و از اقیانوس هند و رود سند تا حبشه و لیبی گسترش داشت. در واقع آنان بر نیمی از دنیای آن روز فرمان می راندند و آنرا اداره می کردند.

در سال ۵۱۸ پیش از میلاد داریوش فرمان به ساخت کوشک شاهانه‌ایی در سرزمین فارس داد و سرانجام بناهای باشکوه و شگفت انگیز تخت جمشید بر صخره بزرگی در کوه مهر، در مرودشت ساخته شد.

ساخت تخت جمشید در دوران حکومت داریوش، پسرش خشیارشا و پسرزاده‌اش اردشیر یکم ادامه داشت و هر یک از آنان بخش هایی را به مجموعه افزودند. اما در واقع ساخت وساز تخت جمشید تا ۱۸۸ سال، یعنی پایان حکومت هخامنشیان در ۳۳۰ پیش از میلاد ادامه داشت و هیچگاه به پایان نرسید. از آن دوران کاخ نیمه تمامی در تخت جمشید وجود دارد که مشخص است فرصت نکرده اند به پایان برسانند.
تخت جمشید مملو از شگفتی و فرهنگ درخشان مردمانی است که حتی خرابه و ویرانه های آن امروز پس از گذشت ۲۵۰۰ سال مورد تحسین هر بیننده ایرانی و غیر ایرانی قرار می گیرد. به راستی راز این جاودانگی در چیست؟
1. تا کنون بیش از ۳۰ هزار گل نبشته از کاوش های تخت جمشید به دست آمده که از نظر ابعاد و متن کوچک و مختصر هستند اما به لحاظ محتوا از با ارزش ترین اسناد دوران هخامنشی به شمار می روند. بر اساس این گل نبشته ها که در حال حاضر اکثر آنها در آمریکا نگهداری می شوند، مشخص گردیده که در دوران فعالیت تخت جمشید، به کارگران دستمزد پرداخت می شده، حقوق زن و مرد برابر بوده، زنان می توانستند کار کنند و یا کار نیمه وقت اختیار نمایند، زنان از حق ارث برابر برخوردار بودند، مادران از حقوق زایمان و کودکان از حمایت های اجتماعی بهره مند می گشتند. این همه تامین اجتماعی که به قول خانم پروفسور کخ حتی امروزه در کشوری مانند آلمان هم بطور کامل انجام نمی شود، برای ۵۰۰ سال پیش از میلاد به معجزه می ماند. بی شک گل نبشته های اداری، سندی قطعی و بی چون و چرا از نظام اداری و اجتماعی دوران هخامنشیان هستند.

2. آپادانا یا تالار ستون دار، کاخی است که بیش از ده هزار متر مربع وسعت دارد و در زمان باستان دارای ۷۲ ستون بوده است. این کاخ به دلیل ارتفاع حدود ۲۰ متری ستون ها و فاصله غیر معمول آنها از یکدیگر، جزء شاهکارهای هنر معماری دوران باستان است و دیگر نظیرش ساخته نشد. وزن هریک از ستون ها ۹۰ تن بوده و بر فراز آنها سر ستون های گاو دو سر و یا شیر دو سر که هر کدام بیش از ۱٫۵ تن وزن داشت قرار می گرفت.

3. آپادانا دارای دو جفت پلکان دو طرفی در سمت شمال و شرق است که طول هر یک از دیواره های آن ۸۱ متر است. بر روی این دیواره های سنگی، صفی از سربازان، بزرگان کشوری و ۲۳ قوم هدیه آور از ایران بزرگ را حک کرده اند. در مرکز این پلکان ها نقشی از پادشاه قرار داشته که در یک دست عصایی به نشانه پادشاهی دارد و در دست دیگر گل نیلوفری را به نشانه صلح و دوستی تقدیم هدیه آوران می نماید.

4. در تخت جمشید بیش از ۳۰۰۰ نقش برجسته و تندیس وجود دارد که بی شک بسیاری از آنها الهام گرفته از هنر میان رودان و آشور است اما بر خلاف آنها حتی یک مورد یافت نمی شود که به صحنه جنگ، صف اسیران، از بین بردن دشمنان و یا قدرت نمایی پادشاه پرداخته شده باشد بلکه همواره به اتحاد و دوستی اقوام اشاره دارند.

5. یکی از شکفت انگیز ترین بخش های تخت جمشید که معمولآ هیچوقت دیده نمی شود، آبراهه های زیر زمینی آنست که بیش از ۲ کیلومتر درازا دارند. هخامنشیان در برخی از قسمت ها صخره را تا ۹ متر تراش داده و پائین رفته اند و در بخش هایی نیز با افزودن سنگ های غول پیکر توانسته اند به شیب مورد نظر دست یابند. آنان با روش های خاص و مهندسی خود تدابیری اندیشیده بودند که آب بدون گل و لای از کانال خارج گردد.

6. برای برهم نهادن پایه ستون، قلمه ستون، گل ستون، سر ستون و یا جرزهای درگاه ها هیچ نوع ملاتی بکار نمی بردند و تنها با روش خاصی دو سطح تحتانی و فوقانی سنگ را پاک تراش می کردند. این روش باعث می گردید تا ستون و درگاه ها در مقابل نیروی زلزله پایداری کنند.

7. امروزه هیچ اثری از سقف چوبی کاخ های تخت جمشید بر جای نمانده است اما خوشبختانه باستان شناسان و پژوهشگران به درستی دریافتند که نقش حجاری شده بر سینه آرامگاه های پادشاهان هخامنشی، در واقع همان نقش کاخ داریوش است و بدین ترتیب موفق شدند بر اساس آن، سقف بخشی از کاخ ملکه را که امروز به موزه تخت جمشید تبدیل شده بازسازی نمایند.

8. بی شک از همان آغاز برپا کردن تخت جمشید، یکی از دغدغه های مهم معماران، حفاظت مجموعه در مقابل عوامل طبیعی و بویژه بارش باران بوده است. ناودان های آجری و قیر اندود، ناودان های تنبوشه ای، ناودان های پرشی، کانال های روباز و چاه سنگی از جمله تدابیری هستند که مجموعه را از گزند سیلاب ها محفوظ می کردند.

9. از دیگر شگفتی های تخت جمشید می توان به اهمیت پیام رسانی آن برای آیندگان اشاره کرد. داریوش فرمان داد تا ۴ لوح زرین را به همراه ۴ لوح سیمین و تعدادی سکه در زیر پی چهار گوشه آپادانا قرار دهند تا بدین شکل بتواند پیامش را شاید در ۲۵۰۰ سال بعد به گوش ما و آیندگان برساند. همچنین وی در بخشی از چهار کتیبه حک شده بر دیوار جنوبی تخت جمشید چنین می گوید:
« این سرزمین را اهورامزدا از دشمن، از سال بد، از دروغ بپایاد. بدین سرزمین دشمن، بدسالی، دروغ میاد. این را من از اهورامزدا با ایزدان خاندان شاهی به نماز خواستارم »

در فوریه ۳۳۰ پیش از میلاد اسکندر به کوشک داریوش وارد شد و دستور داد سه هزار شتر و عده زیادی قاطر از شوش و بابل آوردند تا بتوانند انبوه زر و سیم خزانه تخت جمشید را که بالغ بر ۱۲۰ هزار تالان یعنی ۴۴۰۰ کیلو گرم نقره می شد به همراه پرده ها، پارچه های نفیس و فرش های عالی، از جای بکنند و ببرند.
آنچه که بطور خیلی خلاصه در اینجا به آن اشاره شد برگرفته از مجموعه ای بی نظیر و مستند به نام شگفتی های تخت جمشید است که پس از ده سال پژوهش و تصویربرداری با همکاری جمعی از اساتید ایرانی و غیر ایرانی تولید گردیده است.

sarbaz007 - المان - المان کی به گذشته پر افتخار این ملت میخوان برگردنند خدا میدونه پنج‌شنبه 5 آبان 1390

*Fanoos* - ایران - شهمیرزاد بسیار عالی و مفید بود. ممنون می شم اگه شد باز هم در این باره بنویسید. درود بر کوروش کبیر.زنده باد ایران پنج‌شنبه 5 آبان 1390

amir-amir - کانادا - تورنتو اى کاش یک تولید کننده پولدار پیدا مى شد و یک فیلم سینمائى از آن دوران پر افتخار تهیه مى کرد جمعه 6 آبان 1390

cat boy - ژاپن - توکیو sarbaz007 - المان - المان...... دوست عزیز اون روز دیر نیست . فقط اول باید گردن کلفت ترین کشور جهان رو گردنشو خورد کنیم بعد کشور های دیگر عین سگ جلوی ایران عزیز دم تکون میدن. چیزی دیگه نمونده . اگر به تاریخ گذشته نگاه کنی می بینی این کشور به ظاهر گردن کلفت در چه مقامی بوده و حالا در چه مقامی.از ترس ایران عزیز و متحدانش داره از عراق که این همه هزینه کرد. این همه کشته　داد داره با خفت فرار میکنه. جمعه 6 آبان 1390

Pezhman - اتریش - وین دوستان اگر علاقه مند هستید تماشا کنید. https://www.youtube.com/watch?v=Kgat-xm7mLQfeature=related جمعه 6 آبان 1390

fdsa60 - ایران - تهران چو ایران نباشد تن من مباد * در این بوم و بر زنده یک تن مباد جمعه 6 آبان 1390

gorgnama - ایران - تهران فقط میتونم بگم لعنت به عرب و عرب زاده که از لحظه ورود نحسشون به این خاک بدبختیه این ملت شروع شد جمعه 6 آبان 1390

ari jojeh - ایران - تهران لطفا از تاریخ .. هربار دوران علی منقلی و محمود لجن هم بنویسید. جمعه 6 آبان 1390

freedom-is-not-free doom - استرالیا - ملبرن کوروش، شاه جهان، شاه بزرگ، شاه دادگر، شاه بابل، شاه سومر و اکد، شاه جهان...تولدت که در اصل باید گفت "زادروز تمدن بشر" افتخار ما آریایی هاست حتی اگر این روز ها تنها افتخارمون پیشینه ما باشه! جمعه 6 آبان 1390

لرستان سرزمین شاپور - ایران - خرم اباد عالی بود جمعه 6 آبان 1390

feminism - انگلستان - لندن در منشور کوروش کبیر از اعدامها و حلق آویزکردنهای علنی و آشکار در حضور کودکان خردسال مطلبی گفته نشده و یقینأ این ننگ و خفت را هرگز نمیپذیرفت ! قبل از اینکه نام کوروش کبیر، پدر حقوق بشر جهان را بزبان بیاورید منشور و سخنانش را مطالعه کنید !! کوروش کبیر در منشورش اینگونه بیان میکند/ " که هرگز حکومت خود را بر هیچ ملتی تحمیل نخواهم کرد و هر ملت آزاد است که مرا به پادشاهی خود بپذیرد یا نپذیرد و هر گاه نخواهند مرا پادشاه خود بدانند، من برای حکومت بر آن ملت جنگ نخواهم کرد " / امّا حکومت اسلامی در صدد است که حکومتِ شمشیر را به جهانیان صادر کند !! فرهنگ کنونی حاکم در ایران از قانون شیرین قصاص اسلامی ، قمه بر فرق زدن ، دو برابر بودن ارثیۀ مردان بر زنان ، صیغه و فحشای اسلامی سرچشمه میگیرد و هیچ گونه خط و ربطی با فرهنگ و منشور کوروش کبیر ندارد ! رژیم تازیزادۀ اسلامی در روزنامۀ کیهان که متعلق به اهریمن ِ بزرگ (خامنه ای) است میگوید : عدّه ای کوروش را بیش از حد بزرگ کرده اند و تمدن هخامنشی چیزی جز کاخ نیست !!! ننگتان باد ای تازی نژادان که حتی از شنیدن نام کوروش کبیر به تن لرزه می افتید ! جمعه 6 آبان 1390

sharabe_shiraz - ایران - شیراز بسیار زیبا.... جمعه 6 آبان 1390

baharmazaheri - دبی - عجمان از کورش کبیر به کجا رسیدیم ......... عزیزان سحر نزدیک است. جمعه 6 آبان 1390

PVFFPV - ایران - تهران درود بر پیامبر راستین انسانیت کوروش کبیر پدر بزرگ همه ایرانی تباران انساندوست و درودبر مهندسین وطراحان وهنرمندانی که این شاهکار معماری جهانی را در2500 سال قبل ساختند تادنیابه تمد ن وتوانمندیهای ایرانیان پی ببرند هرچندامروزآقایان بخش هخامنشی راازکتاب تاریخ مدارس نیزحذف کرده اند. جمعه 6 آبان 1390

انقلاب دوم - آلمان - هامبورگ ای بابا کجائید ببینید که از صدقه سر آخوندهای 2 زاری, این مملکت هم دشمن داره (اعراب) هم سالهای بدی را پشت سر میگذارد (در سایه ولایت وقیح) و هم تا دلتان بخواهد از صبح تا شب حکامش به مردم دروغ میگویند و مردم ساده اندیش را فریب میدهند نمونه زنده اش همین دکی خودمون با هلال نورش, نمونه مردش هم جنتی که برای بار ( X ام ) زنده شده. جمعه 6 آبان 1390

majid63 - فرانسه - پاریس ایرانیان اولین مردمی بودند که یکتا پرست بودند و با سواد . از موقعی که اخوند پاش باز به امدن در این مملکت شد خرافات بیچارگی جهل و نادانی و اختلاس دامن زد .ببینید چقدر ایران ثروتمند هست حدود سه هزار سال دارن چپاول می کنند هنوز سراپا هست. جمعه 6 آبان 1390

n2011k - انگلستان - لندن از اون افتخارات چی مونده وووووو جمعه 6 آبان 1390

bawafa1385 - المان - هامبورگ این موارد که مطالعه کردید بسیار کوتاه اما مختصر و مفید بود . قابل توجه دام افاضاته ها دام شکوته ها . دام ظله ها که بدلیل سیاه دلی و بدلیل حماقت ذاتی و روحی روانی معتقدند یا در کلمات خودشان نشخوار میکنند و میگویند ایرانی ها پس از اسلام عزیز مد ظله عالی بتمدن رسیدند. این عراقی زاده های نوکر بیگانه همیشه اینگونه مزخرفات را در حرف هایشان نشخوار میکنند .مزخرفات اینها مطلبی نیست تاریخ تنها محکمه ای است که نیاز به قاضی ندارد و انسانها بهترین قضات تاریخ هستند جمعه 6 آبان 1390

پسر تهرونی - قطر - دوحه در تصاویر حکاکی شده بر روی دیوارهای تخت جمشید***هیچ کس سوار بر اسب نیست***هیچ کس را در حالت تعظیم نمیبینید***هیچ کس شکست خورده وسرافکنده نیست***هیچ قومی بر قوم دیگر برتر نیست***هیچ تصویر خشنی در ان وجود ندارد***از افتخارات ایران این است که هیچگاه برده داری در ان مرسوم نبوده***در بین صدها پیکر تراشیده شده،حتی یک تصویر برهنه وجود ندارد***l ما باید یادمان باشد که بودیم!!!!! ولی الان!!!*** جمعه 6 آبان 1390

rezafox - امارات - دبی gorgnama - ایران - تهران// فحش!! لعن!! مرگ!! تا وقتی این تفکر ما ایرانیها باشه همیشه همین خواهیم ماند فرهنگ فحش و لعن و نفرین. عادت ما همینه "مرگ بر آمریکا" "مرگ بر اسرائیل" "مرگ بر عرب" مرگ بر فلان و.. هیچ کس را در تاریخ و حال و حتی آیند نگذاشتیم مگر اینکه او را از دم لعن و نفرین گذروندیم حال امروز ما فحش و نفرین به کسانیه که گذشتند و رفتند به جای اینکه از تاریخ درس بگیریم و عبرتی برای ما باشه بجای اینکه رهبرانمان از سرنوشت فرعونها و قذافی ها درس بگیرند فقط صیح تا شب به ما یاد دادند که عزاداری برای حسین که 1400 سال پیش کشته شد و به ما فرهنگ لعن و نفرین یاد داده اند که به یزید که 1400 سال پیش مرده لعن کنیم چه چیز نصیبمان شده و میشود؟ چه سودی برای ما دارد؟ بجز اینکه سبب عقب ماندگی ما همین خرافات است؟ شیعه 300 سال در ایران به ما چیزی جز لعن و نفرین و جنایت سنگ دلی و... یاد نداده جنایتهایی که هر روز شاهد ان هستیم سببش همینها است....... جمعه 6 آبان 1390

arashbehdin - امریکا - اتلانتا واقعا که شاهکار است که پس از دوهزار و پانسد سال هنوز پا برجاست و زیبایی اش خیره کننده است. افسوس که آنهمه استعداد و آفرینش و توانایی دانش داشتیم، اما اکنون در این حکومت، بجز چند مهندس خوب که در بدرشان کردند، یک چهاردیواری درست و حسابی هم نمیتوانند بسازند که آجرهایش روی هم بند بمانند. یک زمین لرزه بیاید همه شان فرو میریزند. جمعه 6 آبان 1390

Azadikhah - هلند - تکسل درود به شرفشون که بازم چیزهایی از گذشته هست که بشه بهش افتخار کرد و درس برای تمام جهان هست.و اگر نبود این ۳۲سال غیر از اعدام،تیرباران و دین زدگی، گرانی،سقوط فرهنگ،دزدی،فرار مغزها چیزی از حکومت دینی چیزی نبود که بشه بهش افتخار کرد.cat boy - ژاپن - توکیو:دلت خوشه !خواهیم دید چی‌ می‌شه جمعه 6 آبان 1390

golly47 - المان - فوکشتاد دنیا چه بخواهد یا نخواهد ایرانیان قوی ترین ملت در روی کره زمین بودند و هستند و خواهند بود ما دیر یا زود نسلمان را باید از این کره خاکی در شروف نابودی به کرات دیگر خواهیم برد جمعه 6 آبان 1390

felora - ایران - تهران Pezhman - اتریش - مرسی پژمان عزیز, ارزوی بهترین ها رو براتون دارم جمعه 6 آبان 1390

Royan - المان - بوخوم اگر میخواهید بیشتر راجع به آن زمان بدانید به این لینک سری بزنید. IRAN PERSIA 7000 years civilization در یوتیوب که غربیها برای ما جمع آوری کردند, من واقعا تعجب میکنم که بعضیها میگویند خوب که چی این گذشته ما بود حالا چی هستیم , ولی دست از گذشته اسلام برنمیدارند و هنوز میخواهند مثل 1400 سال پیش زندگی کنند پس میتونی یک کم عقب تر هم بری و مثل 2500 سال پیش خودت را تربیت کنی عاری از دروغ و نامردی و دزدی...... جمعه 6 آبان 1390

ARTEMIS-SW - /فرانسه - پاریس cat boy - ژاپن - توکیو . دانشجوی بسیجی شرم کن اینهمه اعدام و شکنجه ملایان لاشخور باز دفاع????این تاریخ ایران است به ملایان ناپاک بیگانه ربطی ندارد و امثال تو جیره خور رژیم شنبه 7 آبان 1390

Ghooloo - ایران - آبادان تخت جمشید واقعا زیبا و باعث افتخاراست. افسوس که خیلی‌ از ما ایرانیها ارزشی برای تاریخ درخشان و کهن خود قائل نیستیم! تا آنجا که اوایل انقلاب یک گروه از انقلابیون چند آتیشه حتی قصد تخریب آنرا داشتند و با بیل و کلنگ به آنجا هجوم بردند! در آن لحظه یک ارتشی وطن پرست از جان گذشتگی کرد و با اسلحه پراز خشاب جلوی آنان ایستاد و با شلیک تیر هوائی و ترساندن آنان اجازه تخریب نداد! فکرش را بکنید!! شنبه 7 آبان 1390

Ghooloo - ایران - آبادان متاسفانه تاریخ پر افتخار ایران و ایرانی‌ با آمدن اسلام فقط به روز سیاه نشست و با آمدن یک مشت بیسواد از سو‌ی شبه جزیره عربی‌، ایران و ایرانی‌ تمام تجربه و علم خود را در اختیار آنان گذاشت تا آنجا که امروز ایران و ایرانی‌ تاریخ خود را دارد به دست فراموشی میسپارد و اگر همینطور پیش برویم تا چند وقت دیگر از فرهنگ ایرانی‌ دیگر چیزی باقی‌ نخواهد ماند! بله دوستان واقعیت این است که نسلهای آینده ایران, ما را مقصر خواهند دانست و بی‌ شک به ما لعنت خواهند فرستاد.‌ ای کاش به جای اینکه به جان هم بیفتیم دست به دست هم میدادیم و نه به خاطر مسائل شخصی‌ بلکه به خاطر ایران و آینده فرزندان این مرز و بوم، کشور را از دست آخوند و مذهب رها می‌ساختیم و باز باعث افتخار ایران و ایرانی‌ در جهان میشدیم. به امید آن روز شنبه 7 آبان 1390

alirezaperspolisi - ایران - بندرعباس مردم ایران از اولشم بی چشم و رو بودن هرکس خوب بوده رو نابود میکردن اگه هخامنشی ها خوب بودن مرض داشتن حکومتشونو نابود کردن یا همین شاه چکارشون کرده بود ان قلاب کردن تو روح اغا مرده و زنده اش آوار کردن و سرخودشون شنبه 7 آبان 1390

pull.over - قطر - دوحه بودیم بودیم فایده ای با حال ما نداره،ما چه کرده ایم!! شنبه 7 آبان 1390

bawafa1385 - المان - هامبورگ Royan المان بوخوم . نازنین من این سایتی را که معرفی کردی رفتم و دیدم . ضمن تشکر از معرقی ان . ولی الیکاش معرفی نمیکردی و ایکاش نمیدیم . اگر دلیل ان را می پرسی بسیار واضع و روشن است شنبه 7 آبان 1390

shayanaziz - ایران - آزاد به گواه تاریخ حکومت کورش کبیر حد اکثر معیار انسانی ایران زمین و حکومت ننگین خامنه ای حد اقل معیارانسانی ایران زمین ./ نابود باد حاکمیت جبار اسلامی ایران در بند یکشنبه 8 آبان 1390