رفسنجانی: تضعیف جمهوریت نظام خلاف قانون اساسی‌ است

اکبر هاشمی رفسنجانی، رئیس مجمع تشخیص مصلحت نظام ایران، در واکنش به طرح حذف رئیس جمهور از نظام سیاسی ایران، نسبت به "تضعیف جمهوریت" و نقض قانون اساسی بواسطه این طرح هشدار داده است.

رفسنجانی درباره تغییر در نظام سیاسی ایران هشدار داد

اخیرا آیت‌الله خامنه‌ای رهبر ایران، از امکان تغییر نظام سیاسی کشور از نظام ریاستی به نظام پارلمانی سخن گفته بود، پیشنهادی که بلافاصله از سوی رئیس مجلس و برخی نمایندگان و چهره‌های سیاسی جناح راست مورد استقبال قرار گرفت.

 در صورت تحقق این طرح، به جای نظام فعلی که در آن رئیس‌جمهور با آرای مستقیم مردم انتخاب می شود شود، نخست‌وزیر به عنوان رئیس دولت توسط نمایندگان مجلس انتخاب خواهد شد.

در خبری که روز دوشنبه در کلیک وب‌سایت رسمی آقای رفسنجانی منتشر شده، از او نقل شده که "جمهوریت و اسلامیت، دو رکن غیرقابل تغییر نظام جمهوری اسلامی هستند."

آقای رفسنجانی حذف ریاست جمهوری و احیای نخست وزیری را "مستلزم تغییر در قانون اساسی" عنوان کردهو گفته اگر این تغییر با "ساز و کار خود" انجام نشود، منجر به "تضعیف جمهوریت نظام و "محدود و محصور" شدن قدرت انتخاب مردم می‌شود که به گفته او قطعاً نمی تواند "مدنظر رهبری" باشد.

آیت الله علی خامنه‌ای هفته پیش گفته بود: "در شرایط فعلی نظام سیاسی کشور، ریاستی است و رئیس‌جمهور با انتخاب مستقیم مردم برگزیده می‌شود که شیوه خوب و مؤثری است؛ اما اگر روزی در آینده احتمالا دور، احساس شود که نظام پارلمانی برای انتخاب مسئولان قوه مجریه بهتر است، هیچ اشکالی در تغییر ساز و کار فعلی وجود ندارد."

اکبر هاشمی‌رفسنجانی در سخنان خود بر قیدی که آیت‌الله خامنه‌ای برای زمان این کار گذاشته بود، تاکید مجدد کرده است. یعنی این کار در "آینده احتمالا دور" انجام شود.

حمیدرضا کاتوزیان، نماینده مجلسی که نخستین بار خبر داده بود چنین ایده‌ای در میان سیاستمداران ایرانی وجود دارد، روز شنبه "برداشت خود" از قید "آینده احتمالا دور" را در گفتگویی با سایت خبرآنلاین این گونه بیان کرده بود: "برداشت بنده این است که این امر در همین چند سال آینده موضوعی است که اگر بررسی شود، می تواند عملیاتی شود."

حسین باستانی، خبرنگار بی‌بی‌سی در کلیک یادداشتی در این زمینه نوشته که: به طور کلی، حذف قانونی پست ریاست جمهوری ساده نخواهد بود؛ چون حکومت ایران طبق قانون اساسی، "جمهوری" (جمهوری اسلامی) تعریف شده و به همین خاطر نیازمند وجود "رئیس جمهور" است و به علاوه همین قانون، تغییر ویزگی هایی چون "جمهوری" یا "اسلامی" بودن حکومت را برای همیشه غیرممکن دانسته است.

اکبر هاشمی رفسنجانی، که اکنون ریاست مجمع تشخیص مصلحت نظام ایران را به عهده دارد، بعد از انتخابات مناقشه برانگیز ریاست‌جمهوری ایران در سال 1388، در نماز جمعه‌ای در تهران، از حکومت خواسته بود تا معترضانی که در بازداشت هستند آزاد شوند.

پس از آن او دیگر در نماز جمعه‌ها خطبه نخواند و چندی پیش از ریاست مجلس خبرگان رهبری هم کناره‌گیری کرد.

نظر او با نظر جناح حاکم بر ایران بر سر نحوه برخورد با اعتراض‌های بعد از انتخابات متفاوت بود و به همین دلیل در اظهار نظرهای سیاست‌مداران راست‌گرای ایران، او به کنایه از جمله "خواص بی‌بصیرت" خوانده شد.

'مجمع ابزار نظارتی ندارد'

تنها پست حکومتی که اکنون در دست آقای رفسنجانی باقی مانده، ریاست بر مجمع تشخیص مصلحت نظام است که یک نماینده مجلس خواهان منحل شدن آن هم شده است.

محمد دهقان، عضو هیئت رئیسه مجلس ایران، در گفتگویی که روز دوشنبه با خبرگزاری مهر داشته گمانه‌زنی کرده که در بازبینی قانون اساسی ایران می‌توان به ادامه کار یا انحلال مجمع تشخیص مصلحت نظام هم فکر کرد.

اکبر هاشمی رفسنجانی هم در سخنان خود که در حضور "جعی از روزنامه‌نگاران" ایرانی داشته، به مجمع تشخیص اشاره کرده است و گفته این نهاد به دستور آیت‌الله خمینی، رهبر انقلاب اسلامی ایران بنا نهاده شده است.

او درباره وظایف این نهاد هم سخن گفته است. او همچنین گفته که رهبر ایران وظیفه نظارت بر سیاست‌های کلی را به عهده این مجمع گذاشته است.

آقای رفسنجانی، همچنین ابراز تاسف کرده که در محدوده کارهای نظارتی، مجمع تشخیص مصلحت نظام، موفق نبوده است. به دلیل آنکه: "ابزار اجرایی لازم [برای] نظارت را نداشته‌ایم."

آن طور که وب‌سایت اکبر‌ هاشمی رفسنجانی گزارش کرده، او به همه سوال‌های خبرنگاران حاضر در جلسه پاسخ نداده است. در عوض ابراز امیدواری کرده که در آینده به آن سوال‌ها پاسخ دهد.